Дебиторлық берешектерді және тауар-материялдық қосалқы басқару

Дебиторлық қарызды басқару – бұл кәсіпорынның кредиторлармен есеп айырысуы үшін қажетті ақша қаражатының уақытында және жеткілікті көлемде түсуін қамтамасыз ететіндей қылып сатып алушылармен келісімге келу.

Дебиторлық қарыздың айналымдылық коэффициеті (АКдқ) кәсіпорынның тауарды несиеге таза сату көлемінің орташа жылдық дебиторлық қарызға қатынасымен есептеледі:

АК_ДҚ=

Мұндағы, СТКн – тауарды несиеге сатудың таза көлемі; ДҚкб, ДҚкс – кезеңнің басы мен соңындағы дебиторлық қарыз.

Бұл көрсеткіш дебиторлық қарыз кезең ішінде неше рет жиналатынын(инкассацияланатынын), яғни күнмен есептелген дебиторлық қарызды төлеудің орташа мерзімін көрсетеді. Берілген көрсеткіштің төмендеуі төлеуге қабілетсіз клиенттер санының артуы мен сатудағы қиыншылықтарды білдіреді.

Тауарлы-материалдық құндылықтарды ұтымды басқару қаржы менеджерінің маңызды міндеттерінің бірі болып табылады. Өндірістік қорларды басқарудың мақсаты - өнімді өндірудің үздіксіз технологиялық үрдісін қамтамасыз ететін өндірістік-заттай қорлардың ең аз мөлшерін анықтау. Оларды тиімді басқару сақтаумен байланысты ағымдағы шығындарды азайтуға, ағымдағы айналымнан қаржы құралдарының белгілі бөлігін алып, оларды басқа активтерге қайта инвестициялау арқылы операциялық, өндірістік және қаржылық циклдердің ұзақтығын қысқартуға мҥмкіндік береді. Тауарлы-материалдық қорлардың мөлшерін оңтайландырудың бірнеше моделі бар. Олардың ішінде кеңінен таралғаны – тапсырыстың оңтайлымөлшері моделі (Economic Ordering Quantity - EOQ моделі). Бұл модель тапсырыс беру кезіндегі кәсіпорынның материалдарды сатып алу, жеткізу және сақтау, cондай-ақ тапсырыстарды рәсімдеу шығындарын мейлінше төмендетуге негізделеді. Кәсіпорынның жалпы шығындары қорларды сақтау және тапсырыстарды рәсімдеу шығындары болып екіге бөлінеді. Қорларды сақтауға жұмсалатын шығындар олардың мөлшеріне қарай пропорционалды өзгеріп отырады. Қорлардың мӛлшері қажеттілікке және ресурстарды жеткізудің жиілігіне байланысты болады. Орташа қордың мөлшері бір тапсырыс мӛлшерінің жартысына тең болады:

А=

Мұндағы, А – қордың мөлшері; S – ресурстарға жылдық қажеттілік; N – жеткізу

саны.

Дата добавления: 2015-08-09