Шынайы ерітінділер және олардың құрылыстағы алатын орны.

Заттың дисперсті дәрежесі 1 нм-ден аз дисперсті жүйелер шынайы ерітінділер деп аталады. Шынайы ерітінділер еріткіштен, еріген заттан және әрекеттесетін тауарлардан тұрады.

Еріткіш - еріту кезінде өзінің агрегаттық күйін өзгертпеген зат; егер барлығы сұйық заттар болса, онда ол қайсысы көп болса, сол болады.

Еріген зат - еріту кезінде өзінің агрегаттық күйін өзгерткен зат, егер барлығы сұйық заттар болса, онда ол қайсысы аз болса, сол болады. Шынайы ерітінділер табиғатта таза күйінде де, басқа комплексті жүйелермен комплексте де болуы мүмкін, сондықтан ерітінділердің маңызды қасиеттерін білу қажет: концентрациясын, соған сай мінездемесін, ерітіндідегі диффузиясын және т.б.

Сапалы ерігіштік заттың нақты жағдайларда еру қабілеттілігін сипаттайды.

Массалық концентрациялар ерітіндінің берілген көлеміндегі еріген заттың барлық бөліктерінің құрылымын көрсетеді. Осы концентрациядан еріген заттың көпшілік бөлігінің ерігіштігін және сәйкес сипаттамасын қарастырайық. Сапалы ерігіштік заттың кез келген жағдайда еруге дайындығын көрсетеді. Концентрация сияқты, ерігішітік- еріген заттың массалық бөліктерінің саны.

Еріген заттың құрамы ерігіштігіне байланысты: қаныққан, қанықпаған және өте қаныққан болып бөлінеді.

Қанықпаған ерітінді деп- еріген заттың мөлшері, берілген температурада қаныққан ерітінді алуға жеткіліксіз ерітінді(мысалы, 20 градус температурада натрий хлоридінің ерітіндісі 5%).

Қаныққан ерітінді деп- берілген температурада беткі заттың ерітіндісі байқалмайтын ерітінді, бұл ерітіндіде заттар арасындағы динамикалық тепе- теңдік орнайды.

Еритін зат Еріген зат

(ерітіндіден тыс) (ерітінді ішінде)

Ерітіндіні кейде еріген заттың мольымен көрсетеді немесе берілген температурада 1 кг ерітіндіге еріген заттың мөлшерімен көрсетеді. Мұны ерітінді коэффициенті деп атайды.

Еріген заттардың құрамын массалық бөліктермен көрсетеді:

w= m_р.в: m_р-ра;

w(%)= 100m_р.в: m_p-pa

Физикалық мағынасы бойынша процентпен көрсетілген еріген заттың массалық бөлігі, еріген заттың массалық процентінің концентрациясы болып табылады.

Молярлық концентрация - 1л ерітінді құрамындағы еріген заттың мөлшерін көрсететін концентрация, оның өлшем бірлігі- моль/л.

Эквиваленттің молярлық концентрациясы с_эк- 1л ерітінді құрамындағы еріген заттың эквивалент санын көрмсететін концентрация; өлшем бірлігі- моль/л. Э- эквивалент, м_эк- эквиваленттің молярлық массасы.

Молярлық концентрация және эквиваленттің молярлық концентрациясы с_эк өзара байланысты:

с = с_эк: а

а- 1 моль заттың эквивалент саны.

Титр Т - 1 мл ерітінді құрамындағы еріген заттың мөлшерін көрсететін концентрация. Мысалы, Т= 0,002 натрий гидроксидінің ерітіндісі, 1мл-де сол заттың 0,02 г бар екенін көрсетеді. Ерітінділердің басты қасиеті- олардың тығыздығы. Ерітіндінің белгілі көлемінің массасы, оның тығыздығы деп аталады:

р= m/v

Шынайы ерітінділер құрылыста өздері ғана және басқа дисперсті жүйелердің қоспасымен қолданылады.

Дата добавления: 2015-07-08