Зін-өзі бағалауды зерттеуге арналған Н.М Пейсахов әдістемесін қазақ тілді зерттелінушілерге бейімдеу

Орындаған: М.Қыдырманова

Жетекші: аға оқытушы Қ.Б. Байтемирова

Зерттеу мақсаты: Н.М Пейсахов әдістемесін қазақ тілді зерттелінушілерге бейімдеу.

Зерттеу обьектісі: Н.М. Пейсохов әдістемесі.

Зерттеу пәні:Н.М Пейсахов әдістемесін қазақ тілді зерттелінушілерге бейімдеу үрдісі.

Зерттеу болжамы: Н.М Пейсахов әдістемесін қазақ тілді зерттелінушілерге бейімдеу процедурасы лингвистикалық және статистикалық жұмыстарымен сипатталады.

Зерттеу міндеттері:

1) өзін-өзі бағалаудың психология ғылымында қарастырылу деңгейін анықтау;

2) өзін-өзі бағалауды зерттеуге арналған Н.М Пейсахов әдістемесін сипаттау;

3) психодиагностикалық әдістерді бейімдеу процедурасының ерекшеліктерін қарастыру;

4) Н.М Пейсахов әдістемесін эксперимент жүзінде бейімдеу шараларын өткізу;

5) эмпирикалық мәліметтерді өңдеу және қорытынды жасау.

Зерттеу әдістемесі:

1) әдебиететрге теориялық талдау;

2) математикалық және статистикалық өңдеу.

Зерттеу базасы: С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің Психология мамандығының студенттері.

Негізгі нәтижелері мен қорытынды

Сонымен, өзін-өзі бағалауға арналған Пейсахов әдістемесінің бейімдеу және апробациялау процесіндегі бірқатар ерекшеліктерге тоқталып өтейік. Жалпы әдістеме жеңіл, қарапайым құрастырылған. Аралас тілді зерттелінушілерге де ұсынуға да болады. Әдістеменің психометриялық бейімделуі төмендегідей процедуралады қосты:

1) тест-сауалнама пункттердің ішеі келісімділігін талдау;

2) қайта ресттетеуге тұрақтылығын тексеру;

3) тесттік нормаларды тексеру;

4) кезеңдер арасындағы қатынастар құрылымын тексеру;

5) релевантты критерий арқылы корреляциылқ талдау;

Жоғарыдағы процедуралар жүру кезеңдеріне сипаттама беріп өтелік. Әдістеме екі нұсқада қазақ тіліне аударылды. Бірінші маман емес тұлғанң көмегемін аударылса, екінші нұсқасы филология ғылымдарының кандидаты, тіл маманы аударды. Мұндай екі нұсқаның болуын былайша түсіндіреміз: маман емес аудармашы неғұрлым күнделікті қолданыстағы, таңсық емес қазақ тіліндегі сөздер қорын пайданаланады. Ал, филология маманы әдістеме нұсқасын неғұрлым «ғылыми» тілде ұсынуы мүмкін. Бұл жерде екі нұсқада өте маңызды. Себебі, өмірлік қолданыстағы бір уақытта кездесетін сөздер. Тек, ол зерттелінушілер тобының ерекшеліктеріне байланысты болады деп есепетейміз. Әдістеме сауалнамасы тек «тұжырымдардан» тұрады. Бұл бейімдеу процеударасын бір жағынан жеңілдетссе, екінші жағынан тұжырымдардың «еш ауытқусыз» тура мағынасы шығып, зерттелінуішімен қабылдануы шарт. Кейбір тұжымырымдарды аударғанда мәні өзгеріп, қабылдауға қиын, түсініксіз болып келуі ықтимал. Себебі қазақ тілі күрделі құрылымды дыбыстаулардан, әріптерден құралған. Төменде біз әдістеме бойынша аудармалардың екі нұсқасын да ұсынамыз. Екі нұсқаны мұқият оқып, әр тұжырымдамаға аса назар аударылды. Бұл тұжырымдамалар адамның өзіне баға беруіндегі бірқатар психологиялық қасиеттердің жиынтығы. Сондықтан, орыс тіліндегі дәлме-дәл мағынасының берілуі өте маңызды.

Сонымен, Стюдент t-критерий формуласы және Пирсонның корреляциялық әдісі арқылы шығарылған статистикалық талдау екі тестілеу нәтижелері бойынша нақты белгілері арқылы статистикалық айырмашалықтары анықталған жоқ. Яғни, Пирсон критерийін қолдану арықлы алынған корреляциялық талдам барысындағы сенімділік коэффициентінің жоғары көрсеткіштері тек 3 шкала бойынша алынды. Тұтастай алатын болсақ, барлық жоғарыдағы көрсетілген математикалық-статистикалық талдаулар қазақ тіліне бейімделген әдістеменің барлық шкалалары бойынша сенімді екендігін дәлелдейді.

Практикалық маңыздылығы

Бұл бітіру жұмысында қарастырылған тақырып өте өзекті тақырыптардың бірі болғандықтан, яғни орыс тіліндегі әдістемені қазақ тілді зертелінушілерге бейімдеп оның сенімділігін анықтап, қолданысқа енгізу. Осы әдістемені мектеп психологтары, психологтар және психолог студенттер өз жұмыстарында қолданыла алады.

Психологическое сопровождение детей с ЗПР на базе классов КРО (2011)

Выполнила И.И. Кузнецова

Руководитель: к.пс.н., ст. препод. Е.И. Барабанова

Цель исследования: построение программы психологического сопровож-дения детей с ЗПР на базе классов КРО.

Объект исследования: система психологического сопровождения школьников с ЗПР в условиях обучения в классах КРО.

Предмет исследования: программа психологического сопровождения детей с ЗПР на базе классов КРО.

Гипотезы исследования:

1) построение программы психологического сопровождения детей с ЗПР в классах КРО в условиях общеобразовательной школы должно определяться взаимосвязанными составляющими: состоянием и перспективами развития коррекционного образования, развитием особого содержания деятельности всех субъектов школьного образования, направленной на оказание помощи школьнику с ЗПР;

2) определяющим критерием психологического сопровождения учебной деятельности детей с ЗПР в классах КРО, способствующей развитию личности, необходимо считать социальную адаптацию школьников к условиям общеобразовательной школе.

Задачи исследования:

1) рассмотреть понятие психологического сопровождения в современной психологической и педагогической литературе;

2) проанализировать подходы к изучению задержки психического развития в психолого-педагогической литературе;

3) охарактеризовать современные подходы к организации системы коррекционно-развивающего обучения;

4) обосновать базу, выборку и методы эмпирического исследования;

5) проанализировать психологические особенности младших школьников с ЗПР на базе классов КРО.

Методы исследования:

1) теоретический анализ психологической литературы по заявленной проблеме;

2) диагностические:

- изучение школьной и медицинской документации;

- специально составленные анкеты, отражающие отношение детей к школе и учебному процессу;

- опросник Кэттела, адаптированный и апробированный для детей 8-12 лет Э.М. Александровской с целью оценки степени выраженности личностных свойств;

- методика Лускановой на определение школьной мотивации;

3) методы математической статистики.

Эмпирической базой исследования явилось ГУ «Средняя школа №1» г. Шемонаиха ВКО. Выборку исследования составили дети с диагнозом ЗПР, обучающихся в классах КРО (1 кл. – 6 чел.; 2 кл. – 9 чел.; 3 кл. – 7 чел.; 4 кл. – 8 чел.), а также психолог, дефектолог, учителя – предметники и классные руководители. Исследование проведено в период с апреля по май 2011г.

Основные результаты и выводы

В процессе психологического сопровождения младших школьников с ЗПР большое внимание необходимо уделять уровню мотивации ребенка к школе, его самооценке, индивидуально-типологическим особенностям личности.

Дети, обучающиеся в ситуации поддержки, как со стороны учителя, так и со стороны родителей, имеют более высокий уровень школьной мотивации и самооценки, что способствует успешной учебной деятельности ребенка.

В ходе проведенного исследования было выделено 6 типов личностей, присущих участникам исследования. Причем, преобладающий тип личности – социально-нормативный, что связано, на наш взгляд, с возрастными особенностями данной категории детей.

Детям с ЗПР, имеющие разные личностные особенности и, соответственно, разные субъектные предпочтения, должен быть обеспечен разный вход в учебную деятельность.

Необходима технология психологического сопровождения и обеспечения, распространяющаяся на те социальные условия, в которых живет ребенок с ЗПР, т.е. требуется создание, в рамках объективно данной ребенку социально-педагогической среды, условий для его максимального личностного развития и обучения. Следовательно, данные положения подтверждают наше предположение о том, что определяющим критерием психологического сопровождения учебной деятельности детей с ЗПР в классах КРО, способствующей развитию личности, необходимо считать социальную адаптацию школьников к условиям общеобразовательной школы.

Такой социальной ситуацией, обеспечивающей субъект-субъектное взаимодействие участников, является психологическое сопровождение разви-тия ребенка с ЗПР на базе классов КРО.

Практическое применение

Результаты исследования можно использовать для разработки практических рекомендаций по психологическому сопровождению детей с ЗПР на базе классов КРО.

Дата добавления: 2015-08-10