СалыҚ бабажановтыҢ кесенесі

Мұхамбет-Салық Бабажанов (1834-1871) – туған халқы және оның ар-абыройы мен теңдігі үшін қайрат-жігерін аямаған, әділдік жолдан таймаған аяулы, білімді, зерделі азаматтардың бірі, публицист, ғалым-этнограф әрі экономист.

Кеңес өкіметі кезінде мүлде атаусыз қалған М. Бабажанов есімі қазақ елі теңдік, азаттық алғаннан өз тұғырына қайта көтерілді. М. Бабажанов – ХІХ ғасырдың орта кезінде Шоқанмен қатар шыққан белгілі ғалымдардың бірі. Ресей Географиялық қоғамына мүшелікке Шоқан мен Семенов-Тянь-Шанскийдің кепілдеме бергені оның ғалымдық дәрежесін айқындай түседі. Мұның сыртында ғылыми еңбектері үшін М. Бабажанов Ресей Географиялық қоғамының күміс медалімен Орта Азия және Қазақстан ғалымдары арасында тұңғыш алған қайраткер екенін де айтып өткен жөн. Ең алдымен айтар сөз сан қырлы саңлақ талант өз отанына, ел-жұртына деген ыстық та айнымас махаббатын ерекше қабілеті арқылы танытып та, дәлелдеп те берген ары биік, ойы терең, ақылы кемел азамат ретінде өмірден ерте өтті. Тағы бір ғажабы оның өмірі де, өнері де, өресі де, тіпті білім дәрежесі де Шоқанға өте ұқсас. Екеуі де текті атадан, екеуі де зиялы ортадан, екеуі де бір мектептен. Ең ақыры тағдыры да ұқсас болды, екеуі де өмірден ерте өтті. Оның еңбектері Бөкей ордасының аңшылық кәсіпшілігіне, жылқы шаруашылығына, қымыздың емдік қасиеттеріне, этнографиясына, археологиясына арналған. Бабажанов Мұхамет-Салық – орыс географиялық қоғамының этнографиялық бөлімшесінің мүшесі болып сайланған. Этнографиялық зерттеулері үшін күміс медальмен марапатталған Қазақстанның алғашқы ғалымдарының бірі. 2001 жылы бұл ескерткіш-кесенесі тарихшы-этнограф Бабажановқа арналып орнатылды. Кесененің авторы – Көпбол Демесінов.

Дата добавления: 2015-07-25