Сызбалар, тапсырмалар, ахуалдар. Электр қауіпсіздік параметрлерінің есептеу мысалдары.

Электр қауіпсіздік параметрлерінің есептеу мысалдары.

Тапсырма1. Адам денесінің жалпы кедергісін анықтау, егер тері қарсылығы жұмысшының жанасу жерінде R_р= 200 Ом, терінің беткі қабаты R_к=1000Ом, ішкі ағза қедергісі R_вн=600м. Жұмыс 380В кернеу өлшемінде бетоннан құйылған еден су болса, ал аяқ киімнің табаны былғарыдан болса.

Шешімі

1. R_ц=

R_к=1000Ом және R_ан=600м

R_ц= =375Ом

2. Едендегі аяқтың электрлі кедергісі (еден кедергісі) материалдан тәуелді және еден ылғалдылығына тәуелді. 3-кесте еден ауданының кедергісі,екі аяқ тұрғанға тең. Берілген мысалда бетон еден су R_п=100Ом.

3-кесте

Еденнің кедергі мәндері, Ом

Еден материалы	Құрғақ еден	Дымқыл еден	Су еден	Еден материалы	Құрғақ еден	Дымқыл еден	Су еден
Металл				Металл			0,3
Кірпіш	0,01			Кірпіш			0,5
Жер		1,5	0,8	Жер			0,5
Метлах		0,8	0,3	Метлах		0,9	0,1
Плитка			0,3	Плитка			0,8

3. Аяқ киімнің табанының материалынан электр кедергісі тәуелді болады және кернеу желісінен (кесте 4).

Біздің жағдайда (аяқ кием табанының материалы – былғары, кеңестік дымқыл) кедергі R_об=200Ом.

4-кесте

Әртүрлі кернеу желісіндегі аяқ киім кедергісінің мәндері, Ом

Кеңістік	Аяқ киім табанының материалы	Желідегі кернеу
65-ке дейін			220 дан үлкен
Құрғақ	Былғары Кожимит Резина
Дымқыл	Былғары Кожимит Резина	1,6	0,8 1,8	0,5 0,7 1,5	0,2 0,5

4. Адам ағзасының жалпы кедергісі мына формуламен анықталады:

RΣ=R_р+R_ц+R_п+R_об

RΣ=200+375+100+200=875Ом

Тапсырма 2. Электрлік қозғалтқышқа қалып арқылы түсетін кернеу алмалы қақпақпен жабылмаған. Кездейсоқ жанасқанда адам денесі арқылы өтетін тоқты анықтау:

а – ашық фазалық режимде;

б - адамның екі қысқышпен тұйықталғанда

в - жарамды изоляцияланған сымды ұстаған жағдайда;

г - нашар изоляцияланған сымды ұстаған жағдайда;

д - бірден екі әртүрлі фазалы сымды ұстаған жағдайда(изоляцияланған);

е - бірден екі әртүрлі фазалы сымды ұстаған жағдайда (нашар изоляцияланған);

Қозғалтқыш үш фазалы желіден қоректенеді, жерге қондырылған нейтралдын кедергісі R_о=4Ом, сызықтық кернеу U_л=380В,жарамды изоляцияның кедергісі – 0,5МОм, нашар қасиеттегі изоляция кедергісі – 10кОм. Адамның есептелген кедергісі R₄=1000 Ом.

Шешімі

Адам ашық фазалы зажимге түскен жағдайда, ол фазалық кернеу күшіне түседі. Тоқ күші мынаған тең:

Мұндай тоқ күші адам өміріне қауіп жоқ, егер ол 0,2 с уақыт аралығында болса (автоматтық қорғағыш қана осындай уақыт аралығын үлгере алады). Одан әрі созылса өлімге алып келеді (кесте-1,2).Өздігінен тоқтан айырыла алмаймыз.

Екі зажим арасына түссе адам сызықтық кернеуге түседі. Адамнан өткен тоқ күші мынаған тең.

Мұндай тоқ мөлшері адам ағзасын өлімге соқтырады.

Изоляцияланған сыммен жанасқанда:

Берілген 1-кесте бойынша айнымалы тоқ 0,6 мА болса, онда ол сезілмейді. Нашар изоляцияланған сыммен жанасқан:

Айнымалы тоқ мынадай мәндермен адамға денсаулығына қауіпті (кесте-1,2), уақыт өте келе адам ағзасының кедергісі төмендейді және өлім қаупі жоғарылайды.

Мұндай тоқтын қауіпі жоқ.

Нашар изоляцияланған әртүрлі фазалы сыммен жанасқанда адамнан өткен күші мынаған тең:

Бұл жағдайда қолыңды электродтан алуға қиын, бірақ болады.

Өзіндік жұмысқа арналған есептер

1. Адам денесінің жалпы электр кедергісін тап. Бастапқы мәліметтер 5-кестеде есептеу үшін берілген.

2. Тоқ мөлшерін анықтаймыз. Тоқ өтетін электр қондырғыларды байқаусыздан жанасқан жағдайдағы адам данесінен өткен тоқ мөлшерін анықтаңыз. Тоқ күшін анықтау үшін бастапқы берілгендер 6-кестеде қараңыздар. Кернеуді 220В деп алыңыздар.

Тапсырма 2 бойынша есептелген тоқ күшінің мөлшері жіберілген нормаланған параметрлерге қойылады(кесте-1,2). Осыдан кейін электр тоғының адам өміріне қаупі туралы қорытынды жасалады.

5-кесте

Жалпы электр кедергіні бастапқы берілгендер бойынша RΣ(Ом) анықтау, қол аяқ контуры бойынша (тапсырма1-ге)

Вариант номері	Жанау кезіндегі тері кедергісі	Терінің үстінгі кедергісі	Ішкі ағза кедергісі	Еден материалы	Кеңістіктің дымқылдану мөлшері	Аяқ киім табанының материалы	Қойылған желі
				Метал	Құрғақ	Былғары
				Кірпіш	Құрғақ	Кожимит
				Тал	Дымқыл	Резина
				Линолеум	Сулы	Былғары
				Бетон	Дымқыл	Кожимит
				Металл	Құрғақ	Резина
				Кірпіш	Құрғақ	Былғары
				Тал	Дымқыл	Кожимит
				Линолеум	Сулы	Резина
				Бетон	Дымқыл	Былғары
				Асфальт	Сулы	Кожимит
				Метлахты плитка	Құрғақ	Резина
				Тал	Дымқыл	Былғары
				Линолеум	Сулы	Кожимит
				Бетон	Дымқыл	Резина
				Тал	Дымқыл	Былғары
				Металл	Құрғақ	Былғары
				Тал	Дымқыл	Резина
				Бетон	Сулы	Былғары
				Кірпіш	Құрғақ	Кожимит
				Бетон	Дымқыл	Резина
				Тал	Дымқыл	Былғары
				Линолеум	Сулы	Кожимит
				Бетон	Сулы	Резина
				Тал	Дымқыл	Былғары

6-кесте

Байқаусыздан жанасқан кездегі адамнан өткен тоқ күшінің мәнін анықтау үшін мәліметтер,мА(тапсырма2-ге)

Дата добавления: 2015-10-16