Дәрістің тақырыбы: Өрт қорғанысы ұйымдары және мекемелердегі өрт техникалық құрамы.

Қажетті өртке қарсы режим мен өз уақытында өртке қарсы шараларды орындауды сақтауға жауапты мекеменің басшылары мен цехтардың басшылары (лаборатория, офистер, шеберхана, қойма).

Мекеменің басшылары міндетті өрт қауіпсіздігі ержелерін өз уақытында орындауға және толық қамтамасыз етуге және объектілерді жобалауда, құрылыста, ведоматвалық басқаруда, өртке қарсы құрылыстық нормалардың талаптарын сақтау; мекемедегі өрт қорғанысын ұйымдастыру, ерікті өрт дружиналарын және өрт – техникалық комиссияны құру және оларды басқаруды; өрт қорғанысын құруға қажетті шаралар, өрт сөндіру құралдарын меңгеру; цехтың, лабораториялардың, базалардың, қоймалардың басқа ғимараттар мен үйлердің өндірістік учаскелердің өрт қауіпсіздігіне жауапты адамдарды белгілеу.

Мекеменің басшыларына, өрт қауіпсіздігі талаптарына және ережені бұзушыларға өз ойын нақты айтуға құқысы бар. Ереже мен өрт қауіпсіздігі талаптарын бұзған жағдайда, мекеменің басшысы сот жауаптыларына кінәлі адамды еріксіз келтіру туралы, мәселе қоюға құқысы бар.

Мекемеде бұйрыққа, жарлыққа немесе нұсқауға сәйкес, өртке қарсы нұсқаулама мен жұмыскерлер мен қызметкерлерге өрт – техникалық минимумы бойынша сабақтар жүргізу тәртібі бекітіледі.

Өртке қарсы нұсқауламаны екі кезеңде жүргізіледі. Бірінші кезеңде нұсқауламаны, жергілікті өрт қорғанысы басшысы, өрт профилактикасы нұсқаушысы немесе қарауыл басшысы жүргізіледі. Арнайы өрт қорғанысы жоқ, объектілерде, нұсқауламаны еңбек қорғаушы инженер жүргізеді.

Қайтадан жұмысқа алынған жұмысшылар мен қызметкерлер, алғашқы өртке қарсы нұсқауламаны өткеннен кейін ғана, жұмысқа жіберілуі мүмкін. Алғашқы өртке қарсы нұсқауламаны, мекеменің бөлімдер кадры, бағыты бойынша жүргізіледі, ал оны жүргізетін адам, ол туралы белгі қойып, журналға фамилиясын, аты жөнін және жұмыскер туралы басқада мәліметтерді, нұсқауламаны өткендігі туралы және жұмысқа қабылданғандығы туралы бағыты бойынша жазады. Алғашқы нұсқаулама жеке немесе топтық тәртіпте жүргізіледі.

Цехтың басшысы, екіншісі рет (учаске, лаборатория,шеберхана).

ҚР ТЖ бойынша Министрліктегі Минөртбақылаудың негізгі функциялары болып:

1. Жаңадан тұрғызылып жатқан және әртүрлі мақсаттағы қайта салынып жатқан объектілер үшін, техникалық шараларын, ережелерін, өртке қарсы нормаларын, сонымен бірге сай объектілердің өрт қауіпсіздігі ережесін жасайды және келісіледі.

2.Ғимараттар мен үйлерді, сол объектілерді қайта салу мен жаңа құрылысын жобалау кезінде, ережелерді, техникалық шараларды, өртке қарсы нормаларды, құрылыстық және жобалау ұйымдарымен бақылайды.

3.Тұрғын және жалпы ғимараттарда, ауыл шаруашылық объектілердегі өртке қарсы жағдайын тікелей бақылауды орындады және олардағы өртке қарсы режимді сақтайды.

4.Өрттің себептерін талдайды және ескереді.

5.Өртпен күресу мәселесі бойынша шеру жүргізеді.

6.Админстративтік жұмыстарды жүзеге асырады. Өрт және өрт қауіпсіздігін бұзу туралы жұмыстар бойынша сұрақтар жүргізіледі.

Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқау, өрт қауіпсіздігі, ережесі негізінде, нормативті және өрт қауіпсіздігі талаптарын құрайтын басқада құжаттар, ережесі негізінде жасалынуы керек және ғимараттардың, үйлердің технологиялық үдірістердің, технологиялық және өндірістік қондырғылардың өрт қауіпсіздігін ескеру қажет.

Өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқауда келесі сұрақтар қарастырылуы керек:

- территорияның, ғимараттың және үйдің мазмұнының тәртібі, сонымен бірге оқшаулау жолдары;

-технологиялық үдірістерді жүргізу, қондырғыларды пайдалану, өндірісте өрт қауіпті жұмыстарды жүргізу кезіндегі өрт қауіпсіздігін оқу бойынша шаралары;

-жарылыс өрт қауіпті және өрт қауіпті заттар мен материалдарды тасмалдау мен сақтау нормасы және тәртібі;

- шылым шегу орны, ашық отты пайдалану және оттық жұмыстарды жүргізу;

- жанғыш заттар мен материалдарды алу және сақтау, жинау тәртібі, арнайы киімдерді сақтау және құрамы;

- өрт пен жарылыс болуы мүмкін, бақылау- өлшегіш аспаптардың ауытқуының шекті көрсеткіштері, (манометрлер, термометрлер);

- өрт кезіндегі жұмыскерлердің әрекеті мен міндеті, сонымен бірге:

- өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру тізбектілігі;

- технологиялық қондырғылардың авариядағы топтау тәртібі;

- электр қондырғылары мен желдеткіштерді өшіру тәртібі;

- өрт сөндіру құралдары мен өрттің автоматты қондырғыларын қолдану ережесі;

- жанғыш заттар мен адамдарды және материалдық құндылықтарды оқшаулау тәртібі;

- мекеменің барлық ғимараттарының өрт жарылыс қауіпсіздігіжағдайына келтіру және тексеру тәртібі (бөлімшелері).

ҚР ТЖ бойынша Министрлігіндегі Департаментте, өрт бақылау бойынша, өрттің тікелей пайда болу қауіпі кезінде, мекемедегі жұмысты толық және бөлімдерін жауып қоюға құқысы бар. Мекеме басшыларына, сонымен бірге бекітілген өрт қауіпсіздігі ережелерін орындамаған немесе бұзған кінәлі жеке адамға, өрт бақылау ұйымдары ақшалай айып тағады, ал одан да күрделі жағдайда сотта іс қозғалады.

Өрттің алдын –алу ұйымы өзіне қосады:

- мекемедегі өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтаумен бақылау;

-өрт қауіпсіздігі шараларының ұсынылған компетенция шегінде кепілдендіруге және жасауға.

Өрт сөндіру ұйымдары өрт қорғанысының әскери үкімі мен бекітілген тәртіппен нақтылынған басқада құжаттармен регламенттінеді.

Қазіргі нормаларға сәйкес ұялы өрт техникасымен жабдықталмаған, өрт қорғанысының мекемелерінің өрт сөндірілуі мекемедегі өрт сөндіру құралдарымен жүзеге асырылады.

Мекеменің өрт қорғанысына ұсынылған шешімдері үшін қажетті шартты құжаттарды жасауы керек, сонымен қатар:

- ҚӨҚ келісілген мекеменің өрт қорғанысы туралы ереже;

- өрт қорғанысының жеке құрамының қызметтік нұсқауы;

- өрт қорғанысның жеке құрамының кезекшілік графигі;

- мекеме объектілерінің өртке қарсы жағдайы бақылау тәртібінің бұйрығымен, мекеме учаскелерінде (секторларда) орналасу жоспары мен сызбасы;

- өрт техникасы тізімі және байланыс құрамы, сонымен бірге оларды пайдалану тәртібі;

- өрт қорғанысының жеке құрамының келесідей дайындығы бойынша сабақ кестесі;

- өрт қорғанысы горнизоны бөлімдері мен мекеме қызметімен өзара қатнасы мен өрт сөндіру бойынша, әскери әрекетті қосымша жоспарлау құжаттары.

Мекеменің өрт қорғанысы іс- әрекетінің регламенттейтін ұйымдар құжаттарын, нормативті және ҚӨҚ –ның бұрынғы актілеріне сай жобаланып жасауға ұсынылады.

Мекеменің өрт қорғанысының тізімі, қазіргі нормалармен, жеке құрамның жұмыс ауысымдылығы есебімен, демалыс пен ауырған кездегі ауысу қажеттілігімен сәйкес анықталады.

Мекеменің өрт қорғанысының ұйымдық құрылымының жеке құрамының штаттық құрамына байланысты, өрті ескерту, өртті сөндіру және ресурстық қамтамасыз ету бойынша топтары (құрылымдық бөлімшелері) кіруі мүмкін.

Жеке құрамдағы адамның тізімі 8 және оданда көп болса, өрт қорғанысы бөлімшесінің штатына, ұсынылған бағыты бойынша басшының орынбасары қызметі енгізіледі.

Өрт қорғанысының жеке құрамдағы тізімі бойынша кезекте 2 және одан да көп адам болса, ауысымының басшысы қызметін енгізеді (қарауыл басшысы).

ҚӨҚ объективті бөлімдерінің штаты мен құрылымы, бекітілген тәртіптегі ұсынылған типтік штаттар мен қазіргі нормалар талаптарын ескере отырып анықталынады.

Өрт техникасына қызмет ету бойынша мамандардан, кадрлық, қаржылық, жұмысшылардан тұратын ресурсты қамтамасыз ететін топтардың өрт қорғанысы құрылымына енгізу тәртібі нормативтерге сәйкес анықталады.

Өрт қорғанысында екі және одан да көп бөлімшелер болса, онда жергілікті жағдайға байланысты өрт қорғанысы отряды және өрт сөндіру қызметі құрылады.

Өрт сөндіру бойынша өрт қорғанысы функцияны орындау үшін байланыс құралдарымен және өрт техникасымен жабдықталады.

Осы техниканың мақсаты және оның түрі үшін қажетті тізімді қазіргі нормаларға сәйкес мекемемен анықтайды.

ҚӨҚ бөлімшелерінің объективті өрт техникасын жабдықтау кезінде басқа құралдармен және байланыс құралдары, өрт техникасының жағдайының бекітілген тәртіптегі нормасында бекіту ескеріледі.

Өрт қорғанысы келесідей жағдайда өрт машиналарымен жабдықтайды:

- ҚР СНмЕ 2.02-05-2002 бекіткен нормасынан асатын ҚӨҚ бөлімшелерінің қашықтығында территориялы дислокация орнынан, өндіріс мекемелер объектілерінің қашықтықта орналасқан кезінде;

- ҚӨҚ бөлімшелерінің территориялық дислокация орнынан қалаларда 3 км-ден көп және ауылдық жерде 12 км-ден көп қашықтықта (өндірістік категорияға жатпайтын) мекеме объектілерінің орналасуы кезінде;

- мекемеде өртті сөндіруге қажетті суды беруді қамтамасыз етуге қажетті өрт қорғанысы горнизонында өрт машиналарының санының жетіспеушілігі.

Мекеменің өрт қорғанысымен қаруланған өрт техникасы МЕСТ 12.1.004 «Өрт қауіпсіздігі» талаптарына сай, пайдаланылуы, орналастырылуы керек.

ӨҚН 101 мен сәйкес орындалған, өрт машиналары, өрт депосына орналастырылуы керек. Өрт депосына орналастыру және олардың саны ҚР СНмЕ 2.02-05-2002 талаптарына сәйкес болуы керек.

Мекеме мен ғимараттың сантитарлы қорғаныстық өлшемдері ҚР СНмЕ 3.01-01-2002 «Қала құрылысы» бойынша сәйкес қабылдайды қалалық және ауылдық құрылыс пен жоспарлауды (24-кесте) және ғимараттар мен үйлер арасындағфы ҚР 2003 жыл «Өрт қауіпсіздігі ережесі» бойынша қабылдайды.

Өртті сөндіруге арналған жабдықталған және қабілетті, өрт автокөліктерімен мотопомпалар, өрт техникалық қарумен жинақталған, отынмен және өрт сөндіретін заттармен жабдықталуы және тексерілген қалыпта болуы керек.

24-кесте

Мекеме мен ғимарат	Санитарлы –қорғаныстық аймақытың өлшемі және ғимараттан үйге дейінгі қашықтық
Жылына мың. тонна қуаттылықпен қалдықтарды тұрмыстық өңдеу өндірісі бойынша мекеме: а) 100-ге дейін б) 100-ден жоғары Жаңа компост қоймалары Полигондар Компостирлеу алаңы Ассенизация алаңы Құю станциясы Қалдық тиейтін станция Қоймалау алаңы және залалдандырылған қалдықтарды көму (құрғақ зат бойынша) Қоймалар: -тас көмірі; - орманды материалдар; - тұтанатын сұйықтардың ыдысы; - жанғыш сұйқытар	6-12 12-30 12-36 18-36

Өртті сөндіру үшін, техникан жұмылдыру тәртібі, шығу кестелерімен және күшті жұмылдыру жоспарымен және өрт сөндіру құралдарымен, ауданның басқарушылық бекітуімен анықталады.

Техникамен өртті сөндіру мақсатында жұмылдырылған. әрбір өрт мотопомпасына арнайы дайындалатын өткен жүргізуші (моторист) бекітілуі керек. Өрт орнына, мекемеде өрт мотопомпаларын жеткізу тәртібі орнатылуы керек.

Әрбір азамат өртті немесе жану белгілерін (түтіндеу, жану иісі, температураның артуы) байқаған кезде, міндетті:

- міндетті түрде мемлекеттік өртке қарсы қызметіне телефонмен, өрт туралы хабарлау керек (сонымен бірге міндетті түрде объектінің мекен –жайын, өрттің пайда болған жерін және өзінің фамилиясын хабарлау керек);

- шаралар мүмкіндігі бойынша, адамдарды оқшаулау бойынша, өрт сөндіру бойынша және материалдық құндылықтарды сақтау бойынша қабылдау.

Өрт орнына келген мекеме басшысы міндетті (басқа қызеттегі адам):

- өрттің пайда болғандығы туралы мемлекеттік өрт қызметіне қайтадан хабарлау және объекті бойынша жауапты кезекшіге, диспетчерге, жоғарыдағы басшыларға хабарлау керек;

- адамдардың өміріне қауіп төніп тұрған кезде жылдам қолда бар құралдармен күштерді пайдаланып, оларды құтқаруды ұйымдастыру керек;

- өрт қорғанысты автоматты жүйелердің жұмысының өшіріліп тұрғандығын тексеру (өрт туралы хабарлау, өрт сөндіру, түтінге қарсы қорғаныс);

- қажет болған жағдайда электр энергиясын өшіру (өртке қарсы қорғаныс жүйелерінен басқа, тасмалдағыш қондырғылардың, агрегаттардың, аппараттардың жұмысын тоқтату, шикізатты, газды, булар және сулы коммуникацияларды жабу, ғимараттағы аралас және авариялы желдету жүйелері жұмысын тоқтату, ғимараттағы түтіннің және өрттің дамуын алдын –алуға қабілітті басқада шараларды орындау);

- ғимараттағы өртті жою жұмыстарынан басқаларын тоқтату (егер мүмкін болса өндірістің технологиялық үдірісі бойынша);

- өрт сөндіруге қатыспайтын қауіпті аймақтағы барлық адамдарды алып шығу;

-мемлекеттік өртке қарсы қорғаныс қызметкерлері келгенше өрт сөндіру бойынша басқарушының жалпы шараларды жүзеге асыруы (объектінің арнайы ерекшеліктерін ескере отырып);

- өрт сөндіруге қатысқан барлық жұмыскерлердің қауіпсіздік талаптарын сақтауды қамтамасыз ету;

- бір уақытта өртті сөндірумен оқшаулауды ұйымдастыру және материалдық құндылықтарды қорғау;

- мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің кездесуін ұйымдастыру және өртке қарсы сумен жабдықтау жүйелерінен өрт ошағына дейін қысқа жолды таңдауға көмек көрсету.

Өрт бөлімшелерінің келеуі бойынша, мекеменің басшысы (немесе оның орын басары) объектінің конструктивті және технологиялық ерекшеліктері туралы, ғимараттардың тұрғызылуы, объектіде қабылданатын және сақталынатын өрт қауіпті заттардың қасиеті мен саны, жарылыс қауіпті, жарылғыш, өте күшті әсер ететін улы радиоактивті заттар, материалдар, өнімдер туралы басшыға мәліметтер беру керек және өрт сөндіруге қатысушылардың қауіпсіздігі мен өртті жою үшін қажетті бақада мәліметтерді сонымен бірге өртті жою мен оның дамуының алдын –алумен байланысты, қажетті шараларды жүзеге асыруды және объектідегі құралдар мен күштерді жұмылдыруды ұйымдастыру туралы ескерті керек.

Объектідегі әрбір болған өртті басқарушылар, өрттің пайда болуына қабілетті және өрттің дамуының мәнін ашуға міндетті және міндетті түрде қажетті профилактикалық шараларды жүзеге асыру керек.

Әдебиеттер: нег. 9 (31-32; 34-35); қос. 2 (24-26); қос. 8 (376-379)

Бақылау сұрақтары:

1.Мекемеде өрт қауіпсіздігін қандай орган бақылайды?

2.Өрт қауіпсіздігі ережесін бұзғанда қашан қылмыстық –іс қозғалады?

3.Өрт кезіндегі мекеменің басшысының әрекет тәртібі.

4. Қандай құжаттарға сәйкес мекеме өрт машиналарымен жабдықталады?

Дата добавления: 2015-07-08