В. П. Горячкинның рационалдық формуласы. Соқаның пайдалы әсер коэффициенті

Академик В. П. Горячкин соқаны тартуға жеткілікті күшті анықтайтын және соқаның жұмыс процесінде негізгі факторлар мен жалпы кедергіні өзара байланыстыратын формуланы ұсынды. Бұл формула рационалды түрде жазылған.

(18)

мұндағы f – үйкеліс коэффициентіне ұқсас коэффициент;

G – соқаның ауырлық күші, Н;

K – топырақтың меншікті кедергісі, Па;

а және в – қыртыс өлшемдері, м;

ε – қайырма пішініне және топырақ қасиетіне тәуелді өлшемсіз

коэффицент;

ρ – топырақ тығыздығы, кг/м³;

V – жұмыс жылдамдығы, м/с.

Формуланың бірінші бөлігі Р₁ соқаның қозғалысына, доңғалақтардың топыраққа және корпустың қарық түбіне үйкелісіне және т.б. кедергілер кіреді. Бұл кедергілер жүктелуге пропоционалды, жылдамдыққа тәуелсіз.

Кедергінің екінші бөлігі Р₂ жұмыс жылдамдығына сәйкес қыртыс деформациясымен анықталады, жылдамдыққа тәуелсіз.

Үшінші бөлік Р₃ топырақ қыртысына кинематикалық энергия беруде туатын кедергіден тұрады.

Соқаның пайдалы әсер коэффициенті келесі қатынаспен анықталады.

(19)

немесе

(20)

Бұл формуламен анықталған соқаның пайдалы әсер коэффициенті сәл жоғары болады, себебі мұнда соқаны тартуға кедергіде атыз тақтайшасының үйкелісі мен түрен жүзінің мұқалуы ескерілмейді. Осы факторларды ескере отырып, жалпы есептеулерде соқаның пайдалы әсер коэффициенті 0,7 тең деп алуға болады.

ТЫРМАЛАР

Тырмалар топырақтың жоғары бетін қопсытуға, егістік бетін тегістеуге, топырақ кесектерін ұсатуға, арам шөптерді құртуға, тұқым мен тыңайтқыштарды сіңіруге қолданады.

Жұмыс органдарының құрылысына қарай тырмалар тісті, серіппелі және дискілі болып бөлінеді.

Тырмалар жұмысына келесі агротехникалық талаптар қойылады. Тісті тырмалар топырақты 4 см-ден кем емес тереңдікте қопсытып, егістік бетін тегістеуі және кесектер өлшемдері 4см-ден аспауы керек. Егістік бетін өңдегенде өсімдіктерде зақымдалу 3 %-дан аспауы қажет.

Дискілі тырмалар арам шөптердің 97 %-дан кем кеспеуі керек, өңдеу тереңдігінен ауытқуы 3%, өңделген топырақ бетіндегі кесектері өлшемдері 10 см-ден аспауы керек.

Дата добавления: 2015-10-28