Танай нөхөр хаачсан бэ? гэж асуужээ.

Мэдэхгүй, хойгуур гараад ийшээ л явсан гэж хэлж гэнэ.

За чи нөхрөө ирэхээр: “Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад, усаар ул хийгээд, цасаар цахиур хийгээд шарж идэв. Түүнийг олж ав” гэж намайг хэлүүлж байна гээрэй. Би маргааш өглөө ирж энэ үгийнхээ тайлбарыг сонсоно. Маргааш ирэхэд энэ үгийг тайлбарлаж эс чадвал би чамайг өөрийн эхнэр болгон авна гэж хэлээд явчихжээ.

Удалгүй цэцэн бүсгүйн нөхөр ирж гэнэ (вскоре приходит муж умной женщины). Тэгэхээр бүсгүй хэлжээ (тогда женщина сказала):

— Энэ орны хаан ирэв (приходил хан этой страны). “Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад (на верхушке невыросшего хвоща найдя неродившегося зайчонка), усаар ул хийгээд, цасаар цахиур хийгээд (из воды кресало сделав, из снега кремень сделав) шарж идэв (изжарил и съел). Түүнийг олж ав (отгадай это)” гэж чамд хэлүүллээ (тебя заставил отвечать). Эс олж тайлбал (если не отгадаешь; олох — находить; тайлах — развязывать; растолковывать, объяснять) намайг авч өөрийн эхнэрээ болгоно гэнэ (говорит, что возьмет меня и сделает своей женой) гэв (сказала).

Тэр залуу (тот молодой человек) угийн тэнэг мангуу учир (так как отроду глуп и бестолков; учир — причина; так как) юу ч үл мэднэ (ничего не знает). Өөрөө ч эрээд олсонгүй (и сам поискав, не нашел). Эцэст нь (в конце; эцэс — конец) айл амьтнаас асууж гэнэ (спрашивал у живых существ селения). Гэвч хэн ч түүнийг мэдсэнгүй гэнэ (однако никто этого не знает). Аргаа бараад (исчерпав свои средства; арга — средство, способ; барах — израсходовать, исчерпать; заканчивать):

— Одоо яана (что теперь делать)! гэж эхнэрээсээ асуужээ (спросил у своей жены).

— За яах вэ (ну, что делать)? Чи явдаг замаараа (ты своей дорогой: «ты своей обычно ходимой дорогой») ан авандаа яв (на охоту иди; ан — зверь; ав — облава /на охоте/). Бид хоёрт заяа байвал (если нам двоим будет судьба) би хааныг саатуулахыг бодъё (я подумаю, как помешать хану; саатах — задержаться, замешкаться; саатуулах — ставить преграды, мешать; задерживать, препятствовать; бодох — думать) гэж гэнэ (говорит).

Удалгүй цэцэн бүсгүйн нөхөр ирж гэнэ. Тэгэхээр бүсгүй хэлжээ:

Энэ орны хаан ирэв. “Ургаагүй дэрсний үзүүрээс төрөөгүй туулайн бүжин олж аваад, усаар ул хийгээд, цасаар цахиур хийгээд шарж идэв. Түүнийг олж ав” гэж чамд хэлүүллээ. Эс олж тайлбал намайг авч өөрийн эхнэрээ болгоно гэнэ гэв.

Тэр залуу угийн тэнэг мангуу учир юу ч үл мэднэ. Өөрөө ч эрээд олсонгүй. Эцэст нь айл амьтнаас асууж гэнэ. Гэвч хэн ч түүнийг мэдсэнгүй гэнэ. Аргаа бараад:

Дата добавления: 2015-07-16