Еріксіз мәжбүр электрлік тербелістер

Егер қарастырылған тербелмелі контурға периодты түрде әсер ететін э.қ.к туындайды.яғни контурда еріксіз электромагниттік тербеліс пайда болады. Әрине, периодты түрде берілетін сыртқы э.қ.к әр түрлі әдістермен қосуға болады. Сөйтіп, сыртқы э.қ.к уақытқа байланысты синусоидалы заңдылық бойынша өзгерісін, яғни

ℰ₀ sin t

Енді еріксіз тербелістің дифференциялдық теңдеуін табу үшін, тұйық тізбекке арналған Кирхгофтың екінші ережесін мына түрде жазамыз:

IR+U= + _инд немесе +IR+L = ℰ₀ sin t.

Мұндағы q зарядқа тоқ арқылы өрнекпен және теңдіктің екі жағын L-ге бөлсек, онда бұл формула мына түрге келеді:

d²I/ dt² + + I= cos t.

Осы өрнек еріксіз электромагниттік тербелістің диффкренциялдық теңдеуі деп аталады.

Бұл теңдеудің шешуі:

I=I₀sin( t-ᵠ).

Тербелістің тоқ амплитудасы және тоқ пен э.қ.к арасындағы фазаларының айырымы мнадай болады:

I₀ = ℰ₀ / R²+[L -()² ],

tgᵠ=L - /R.

Егер R=const болса, тоқ амплитудасы өзінің максимал мәніне жетеді, яғни L = ; =

Сөйтіп, = шартының орындалуы, яғни сыртқы э.қ.к. жиілігі мен контурдың меншікті тербеліс жиілігі өзара тең болса, онда мұндай құбылысты электрлік резонанс деп атайды.

Айнымалы тоқ тізбегіндегі актив кедергі.

Егер синусоидалы кернеуге резисторлы элемент қоссақ, онда тізбекте лездік тоқ пайда болады:

.

Сонымен мынадай қорытынды жасауға болады: синусоидалы кернеуге қосылған активті кедергісі бар тізбектегі тоқ синусоидалы болып табылады және кернеумен фаза бойынша сәйкес келеді.

Мұндай тізбектің векторлы диаграммасы 7.2 – суретте кескінделген.

Тоқ векторы кернеу векторымен бағыты бойынша сәйкес келеді (фаза бойынша ығысу нөлге тең).

7.1 – сурет 7.2 – сурет

Мұндай тізбек үшін Ом заңының амплитудалық мәнінің, әсерлі мәнінің және комплексті түрдегі жазылулары төмендегідей

, , .

Өткізгіштің бетіне тоқты ығыстырып шығару құбылысымен байланысқан айнымалы тоқ өткізгіштерінің өсуін ескеру қажет. Беттік эффект

коэффициентін енгізу арқылы ескеріледі, мұндағы

тұрақты тоққа қосылған өткізгіштің кедергісі,

айнымалы тоққа қосылған осы өткізгіштің кедергісі.

Дата добавления: 2015-10-29