Тақырып. Процедуралар .

СОӨЖ өткізу түрлері: есепті шешу.

Әдістемелік ұсыныс: Бұл топтың ішіндегі тапсырмаларда іnteger және real типті сандық параметрлері бар процедуралар мен функцияларды жүзеге асыруі қажет. Бұл типтердің кіріс параметрлері әдетте мәнді-параметрлері түрде сипатталады.

Тапсырмалар варианттары:

1. А мен В нақты сандардың біреуін минимальді болып табатын Min2(A,B) нақты типті функцияны сипаттау. Сол функцияның көмегімен А мен В, А мен С, А менD арасынан минимальды санды табу, егер А, В, С және D берілген сандар болса.

2. А мен В мәндердің арасындағы минимальді мәнін А айнымалысына, максимальді мәнін В айнымалысына жазатын Minmax(A,B) процедурасын сипаттау (А мен В – нақты параметрлер, олар бір мезгілде кіріс және шығыс параметрлері болып табылады). Осы процедураның төрт шақыруын пайдалана отырып A, B, C, D сандардың арасындағы минимальді мен максимальді сандарын табу.

3. п. 2 тапсырмадағы Minmax(A,B) процедурасын қолдана отырып A, B, C нақты сандардың арасынан максимальді санды табатын Max3(A,B,C) нақты типті функциясын сипаттау. Осы функция арқылы A, B, C, D сандардың арасындағы келесі жиындардың арасынан (A,B,C), (A,B,D), (A,C,D) максимальдісін табу.

4. п.1 тапсырмадағы Min2 процедурасын қолдана отырып A, B, C, D нақты сандардың арасынан минимальді санды табатын Min4(A,B,C,D) нақты типті функциясын сипаттау. Осы функция арқылы A, B, C, D, Е сандардың арасындағы келесі жиындардың арасынан (A,B,C,D), (A,B,C,E), (A,C,D,E) минимальдісін табу.

5. N! = 1·2·...·N (N > 0 (бүтін санның параметрі) факториалдің мәнін есептейтін Fact(N) бүтін типті функциясын сипаттау. Сол функция арқылы берілген 10 санның факториалдарын есептеу.

6. N! = 1·2·...·N (N > 0 (бүтін сандар үшін) факториалдің жуықталған мәнін есептейтін бүтін типті FactR(N) функциясын сипаттау. Сол функция арқылы берілген 5 санның факториалдарын есептеу.

7. Егер N — тақ болып, N!! = 2·4·6·...·N; N — жұп болса (N > 0 (бүтін санның параметрі) N!! = 1·3·5·...·N «екі еселенген факториалдің» мәнін есептейтін бүтін типті Fact2(N) функциясын сипаттау. Сол функция арқылы берілген 10 санның екі еселенген факториалдарын есептеу.

8. N -бүтін санның цифрлерінің S-қосындысын табатын SumDigit(N,S) процедурасын сипаттау (N –кіріс параметрі, S – шығыс параметрі). Сол процедура арқылы берілген 5 санның факториалдарын есептеу.

9. A мен B натурал санның ең үлкен бөлгішін табатын бүтін типті NOD2(A,B) рекурсивтік емес функциясын сипаттау, оны Евклид алгоритмі бойынша: НОД(A,B) = НОД(B mod A,A), егер A <> 0; НОД(0,B) = B. Сол функция көмегімен A мен B, A мен C, A мен D сандардың ең үлкен бөлгішін табу, егер A, B, C, D сандары берілген болса.

10. PowerA(x,a,eps) нақты типті функцияны сипаттау (x, a, eps параметрлері —нақты, |x| < 1, a > 0, eps > 0), ол (1+x)^a: (1+x)^a = 1 + a·x + a·(a–1)·x² / 2! +... + a·(a–1)·...·(a–n+1)·xⁿ / n! +... функцияның жуықталған мәнін табады. Қосындыда eps модулінен үлкен барлық қосылғыштарды ескеру керек. PowerA көмегімен х пен а деректердің eps –ң алты әртүрлі мәндер үшін (1+x)^a -ң жуықталған мәнін табу.

2-тапсырма. Бұл топтың ішіндегі тапсырмаларындағы процедуралар мен функциялардың сипаттамасында массивтерді параметр арқылы беруінің әрекеттерін ескеру қажет. Бірөлшемді массивтер үшін Borland Pascal 7.0 енгізілген ашық массивтерінің механизімін пайдалану керек.Екі өлшемді массивтерінде алдын ала сәйкесті қолданушілік типін анықтау қажет, оны кейін параметр-матрицаны сипаттағанда қолданатын боламыз. Кірістік параметрлер-массивтерін әдетте параметрлер-мәндер арқылы сипаттамайды. Егер массив процедуралар/функциялар орындалу мерзімінде өзгермесе, оны параметр-константа ретінде, ал өзгерген кезде, параметр-айнымалы ретінде алу керек.

Тапсырмалар варианттары:

1. Белгілі Х нақты нүктесіндегі Р полиномның мәнін табатын Polynom(A,N,X) нақты типті функцияны сипаттау. Р полиномі келесі параметрлер арқылы берілген:N (полиномның дәрежесі, 0 < N < 8) және A полиномның (коэффициенты, N+1 өлшемді нақты массив): P(X) = A[1]·X^N + A[2]·X^N–1 +... + A[N]·X + A[N+1]. Осы функцияны қолдана отырып белгілі бес нүктедегі полиномның мәнән табу.

2. N нақты саннаң құралатын А массивтегі максимальді элементін табатын Max(A,N) нақты типті функциясын сипаттау. Сол функция көмегімен NA, NB, NC өлшемге сәйкесті А, В, С массивтегі максимальді элементтерін табу.

3. N нақты саннаң құралатын А массивтегі минимальді элементін табатын NMin(A,N)) нақты типті функциясын сипаттау. Сол функция көмегімен NA, NB, NC өлшемге сәйкесті А, В, С массивтегі минимальді элементтерін табу.

4. N нақты саннан қүралатын А массивтегі минимальді мен максимальді элементтерінің нөмірлерін табатын NMinmax(A,N,NMin,NMax) процедурасын сипаттау. Шығыс параметрлері: NMin (минимальді элементтің нөмірі) және NMax (максимальді элементтің нөмірі). Сол функция көмегімен NA, NB, NC өлшемге сәйкесті А, В, С массивтегі минимальді мен максимальді элементтерінің нөмірлерін табу.

5. A натурал санды жай көбейткіштерге ажыратуын табатын Factors(A,N,F) процедурасын сипаттау. Сол процедура арқылы берілген 5 санңың жай көбейткіштерге ажыратуын көрсету.

6. N нақты саннан инверторлі («инвертерілген массивке») А массивтегі элементтерінің еру тәртібін өзгертетін Invert(A,N) процедурасын сипаттау. А массиві – кіріс және шығыс параметрірі, N –кіріс параметрі. Сол процедура көмегімен NA, NB, NC өлшемге сәйкесті А, В, С массивтерін инверторлау.

7. N өлшемді А нақты массивті k позициясына (0 < k < 5, k < N) солға₁|оңға₂ қарай циклдік жылжытуды жүзеге асыратын MoveLeft(A,N,k)₁|MoveRight(A,N,k)₂ процедурасын сипаттау. А массиві – кіріс және шығыс параметрірі, N мен k – кіріс параметрі. Сол процедура көмегімен N өлшемді массивті k1-позициясына жылжыту, содан кейін – алынған массивтегі элементтерін k2 позицияға жылжыту (k1 мен k2 берілген). Процедураның әр орындалғаннан кейін экранға жаңа массивті шығару.

8. N өлшемді А нақты массивтің әр элементін онымен көршілес элементерінің орта арифметикалығына ауыстыратын Smooth(A,N) процедурасын сипаттау. А массиві – кіріс және шығыс параметрі, N – кіріс параметрі. Сол процедура көмегімен N өлшемді массивті 5 рет орындау. Процедураның әр орындалғаннан кейін экранға жаңа массивті шығару.

9. N бүтін саннан қүралатын А массивтен Х бүтін санды алып тастайтын RemoveX(A,N,X) процедурасын сипаттау. А массиві мен N саны кіріс және шығыс параметрі болып табылады. Сол процедура көмегімен NA, NB, NC өлшемді A, B, C массивтерден сәйкесті XA, XB, XC сандарын алып тастау.)

10. N бүтін саннан қүралатын А массивтегі Х санға тең элементтерін қайталайтын DoubleX(A,N,X) процедурасын сипаттау. А массиві мен N саны кіріс және шығыс параметрі болып табылады. Сол процедура көмегімен NA, NB, NC өлшемді A, B, C массивтерге і XA, XB, XC сандарының әр кірісін сәйкесті түрінде қайталауы.)

Негізгі әдебиет: 1 [161-181].

Қосымша әдебиет: 5 [16-19], 6 [104-116], 7 [187-211], 8 [121-134].

Дата добавления: 2015-07-08