Дәріс. Циклдар - басқару операторлар

While операторы. Конструкцияда өрнек есептелінеді:

while (өрнек)

нұскау;

егер оның мәні нөлден өзгеше болса (яғни ол «ақиқат»), онда нұсқау орындалып, өрнек қайтадан есептелінеді. Бұл цикл өрнектің мәні нөл болмайынша қайталана береді, одан кейін программаның орындалуы нұсқаудан кейінгі орыннан жалғасын табады.

нұсқау

for (өрнек – 1; өрнек – 2; өрнек – 3)

нұсқау

бұл тізбек келесі тізбекке эквивалентті

өрнек – 1

while (өрнек – 2)

нұсқау

өрнек – 3

for нұсқауының барлық үш компоненті де өрнек болып табылады. Кең таралған жағдай болып, егер өрнек – 1 мен өрнек – 3 меншіктеулер болса, ал өрнек – 2 шартты өрнек болады. Үш бөлімнің кез – келгені алынып тасталуы мүмкін, бірақ нүктелі үтір қалдырылады. Егер өрнек – 1 немесе өрнек – 3 болмаса, онда ол кеңейтілуден түседі. Ал егер өрнек – 2 тексеруі болмаса, онда ол әрқашан ақиқат деп саналады,

for (;;)

...

тоқтаусыз цикл болып табылады, сондықтан оны басқаша түрде тоқтату қарастырылады (мысалы break немесе return нұсқауларының көмегімен).

while немесе for нұсқауларын қоолдану – бұл программалаушы адам талғамына байланысты. Массивтің алғашқы N элементін өңдеуде көбінесе FOR (I=0; I<N; I++) конструкциясын қолданады.

DO – WHILE цикл. While және for циклдерінің қасиеті болып, соңын тексеру цикл соңында емес цикл басында іске асырылуы жатады. Си тілінің үшіншінұсқауы do- while аяқтау шартын цикл соңында, цикл денесінен әр өткен сайын тексереді: кемінде цикл денесі бір рет орындалады. Бұл нұсқаудың синтаксисі келесідей:

do

нұсқау

while (өрнек)

Алдымен нұсқау орындалады, сосын өрнек есептеледі. Егер ол ақиқат болса, онда нұсқау қайтадан орындалады және т.с.с. Егер өрнек жалған болса, онда цикл тоқтатылады.

BREAK. Кейде циклдан шығуды оның басы мен аяғында шартты тексеруден шығудың басқа мүмкіндіктері бар. break нұсқауы for, while және do нұсқауларынан цикл соңына дейін шығуға мүмкіндік береді. break нұсқауы оны құрайтын ең ішкі циклдан тез шығуға әкеледі.

CONTINUE break нұсқауына ұқсас, бірақ аз қолданылады; ол (for, while, do- while) циклдің келесі интерациясының басына әкеледі. Яғни while және do циклдарында тексерілетін бөлікке өту дегенді білдіреді; for циклында реинициализация қадамына басқару беріледі. Continue нұсқауы циклдың келесі бөлігі күрделі болғанда үнемі қолданылады.

GOTO және ерекше белгілер. goto нұсқауы өзінің орнын табатын бірнеше ситуацияларды көрсетелік. Кейбір күрделі құрылымдарды (бірінің ішіне бірі еңгізілген циклдерде) мысалы бірден екі циклдан шығуда. Мұндай жағдайда break нұсқауын тікелей қолдануға болмайды, себебі ол тек ішкі циклды тоқтата алады.

Негізгі әдебиет: 1[97-99], 2[99-176], 3[104-127], 5[64-69]

Қосымша әдебиет: 1[240-241]

Бақылау сурақтары:

1. For, while, do/while цикл операторлар қандай кезде қолданылады?

2. Құрамды операциаларды ұйымдастыру үшін қолданатын операцияны атаныз?

3. While және do/while операторлардың айырмашылығы неде?

4. Goto операторды қандай кезде қолдануға болады, ал break операторды болмайды?

5. Циклдаң шығу конструкциясына қандай процедура сәйкес келеді?

Дата добавления: 2015-07-08