Мүлікті тәркілеу және оның түрлері

Негізгі ұғымдары: жүйесі, айыппұл, мөлшері, негізгі, қосымша, салдары

Жазаның жүйелері деп қолданылып жүрген қылмыстык заңда белгіленген соттар үшін міндетті және тұжырымды, ауырлығына қарай белгілі тәртіппен орналасқан жазаның түрлерін айтамыз.

Қылмыстық заңның өзінде барлық соттар үшін міндетті болып табылатын жекелеген жазаларды қолданудың шарты, шегі және тәртібі белгіленген. Мұның өзі республика аумағында қылмысқа қарсы күрес саласында біркелкі жазалау кызметін жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Жазалардың заңмен белгіленген жүйесінің арқасында қай жазаның қатаңдау, қай жазаның жеңілдеу екендігін анықтауға болады.

Жаза түрлерінің жалпы жүйесінде және жазаның әрбір түрінде сотталған адамға ыпал етудің кешенді тәсілдері бар, ол соттың ең тиімдісін таңдауына мүмкіндік береді.

Жазаның түрлері мен жүйесі, сонымен қатар, қылмыскерлікпен күресу тәсіліне және қылмыскердің өзіне деген қоғамда қалыптасқан пікірді көрсетеді.

Қылмыстық жазалардың ҚК-нің 39-бабында көзделген толық тізімі мыналарды қамтиды:

- айыппұл салу;

- белгілі бір лауазымды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқыынан айыру;

- қоғмдық жұмыстарға тарту;

- түзеу жұмыстары;

- әскери қызмет бойынша шектеу;

- қамау;

- тәртіптік әскери бөлімде ұстау;

- бас бостандығынан айыру;

- өлім жазасы.

Заңда көзделмеген жазаны қолдануға жол берілмейді.

2. Қылмыстылықпен күресті жүзеге асыру үшін жазаның жекелеген түрлерінің маңызы және рөлі.

Айыппұл кылмыстық жаза ретінде. Оны өндіріп алу тәртібі. Айыппұл мөлшері. Айыппұлды жазаның өзге түрлерімен ауыстыру. Айыппұлды төлеуден қасақана жалтарудың салдары.

Белгілі бір лауазымды атқару немесе белгілі бір қызмеітнен айналысу құқығынан айыру. Осы жазаларды тағайындау тәртібі және негіздері. Сотталған адамның жазаны өтеуден жалтарганы ұшін жауаптылық.

Қоғамдық жұмыстарға тарту. Оның түсінігі мен мерзімдері. Қоғамдық жұмыстарға тарту жазасы тағайындалмайтын тұлғалар.

Түзеу жұмыстары. Осы жазаның мерзімі, мазмұны және маңызы. Бас бостандығынан айырусыз тұзеу жұмыстарын өтеуден жалтарудың салдары.

Түзеу жұмыстарының ерекшілігі – сотталған адам өзінің негізгі жұмысын ары қарай жалғастыра береді, бірақ табысының белгілі бір бөлігі мемлекет пайдасына аударылып отырады.

Түзеу жұмыстарын қолданғанда алға қойған мақсатқа үш тәсілмен қол жеткізуге болады:міндетті түрде еңбекке тарту; еңбек және өзге құқықтарды біршама шектеу; материалдық сипаттағы ықпал – жалақасының бір бөлігін ұстап қалу.

Әскери қызметі бойынша шектеу. Әскери қызметі бойыніиа мерзімдерді шектеу.

Әскери қызмет бойынша шектеу екі жағдайда ғана негізіг жаза ретінде тағайындалады:

1) егер әскери қызметті келісім шарт бойынша өткеруші әскери қызметші не әскери қызметті щақыру бойынша өткеріп жүрген офицер әскери қызметіне қарсы қылмыс жасап, ҚК-нің оған қолданылатын бабының санкциясында осындай жаза көзделген болса, онда әскери қызмет бойынша шектеу тағайындалады.

2) санкциясында түзеу жұмыстары түріндегі жаза көзделген қылмысты жасағаны үшін сотталған, әскери қызметті келісімшарт бойынша өткеріп жүрген әскери

Бас бостандығын шектеу. Бас бостандығынан шектеудің мерзімдері. Осы жазаиы өтеуден жалтартқаны үшін жауаптылық.

Қамау. Қамауда ұстау мерзімдері. Қамау қолданылмайтын тұлғалар.

Тәртіптік әскери бөлімде ұстау. Тәртіптік әскери бөлімде ұстаудың мерзімдері. Тәртіптік әскери бөлімде ұстау қолданылмайтын тұлғалар.

Бас бостандығынан айыру түсінігі. Қылмыстық заңнама тарихындағы және қолданыстағы құқық бойынша бас бостандығынан айыру. Бас бостандығынан айыру мерзімдері. Бас бостандығынан айыру мерзімінің бөлігін түрмеде өтеу. Түзеу колонияларының тұрлері. Тәрбиелеу колониялары.

Өлім жазасы. Өлім жазасын қолданудағы шектеулер. Өлім жазасына балама жаза ретінде өмір бойы бас бостандығынан айыруды қолдану тәртібі.

Арнаулы, әскери немесе құрметті атағынан, кластық шенінен, дипломатиялык дәрежесінен, біліктілік класынан және мемлекеттік наградаларынан айыру. Осы жазаларды сотталғандарға қолдану тәртібі мен шарттары.

Мүлікті тәркілеу және оның түрлері. Мүлікті тәркілеуді қолданудың шарттары. Тәркіленуге жатпайтын мүліктер. Жаза ретіндегі мүлікті тәркілеудің арнайы тәркілеуден айырмашылығы.

Жаза тағайындау.

Жаза тағайындаудың жалпы негіздері. Жаза тағайындау үшін қылмыстық заңнаманың Жалпы бөлімінің ережелерінің маңызы. Жаза тағайындау кезінде қылмыстық заңнаманың Ерекшс бөлімінің санкцияларын есепке алынып, қылмыстың сипаты мен қоғамдық қауіптілік дәрежесі, айыпкердің жеке басы, сонымен бірге оның қылмыс жасағанға дейінгі және одан кейінгі мінез-құлқы, жауатылық пен жазаны жеңілдететің және ауырлататын мән-жайлары ескеріліп, сондай-ақ тағайындалған жазаны сотталған адамның түзелуіне және оның отбасының немесе оның асырауындағы адамдардың тіртілік жағдайына ықпалы ескеріледі. Жаза максаттарына жету үшін оны жекелеудің маңызы.

Жауаптылықты ауырлататын және жеңілдететін мән-жайлар. Осы мән-жайлардың түрлері, олардың кылмыстық-кұкықтық сипаттамасы. Қылмыстық заңмен көзделген жазадан гөрі неғұрлым жеңіл жаза түрін қолдану. Кылмыстардың жиынтығы бойынша жаза тағайындау. Үкімдердің жиынтығы бойынша және қылмыстардың кайталануы жағдайында жаза тағайыпдау. Аяқталмаған қылмыс үшін және катысып жасалған қылмыс үшін жаза тағайындау.

Жаза мерзімдерін қосу кезінде оларды белгілеу тәртібі.

Жаза мерзімдерін есептеу және жазаны есепке алу.

Шартты түрде соттау. Шартты түрде соттауды қолдану негіздері мен шарттары. Сынақ мерзімі, оның ұзақтығы және маңызы. Шартты түрде соттаудың күнін жою немесе сынақ мерзімін ұзарту.

Дата добавления: 2015-10-24