Студопедия
Случайная страница | ТОМ-1 | ТОМ-2 | ТОМ-3
АрхитектураБиологияГеографияДругоеИностранные языки
ИнформатикаИсторияКультураЛитератураМатематика
МедицинаМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогика
ПолитикаПравоПрограммированиеПсихологияРелигия
СоциологияСпортСтроительствоФизикаФилософия
ФинансыХимияЭкологияЭкономикаЭлектроника

Употребление желательного наклонения в придаточных предложениях

Числительное | Спряжение | Изъявительное наклонение | Спряжение глаголов в настоящем и прошедшем несовершенном временах | Некоторые глаголы образуют настоящее и прошедшее несовершенное времена синтетическим путем (2,3,5,7,8). | Образование совершенного времени | Употребление совершенного времени | Образование прошедшего простого времени | Употребление прошедшего простого времени | Употребление будущего и "будущего в прошлом" изъявительного наклонения |


Читайте также:
  1. Lt;question>Укажите употребление слова в прямом , основном значении
  2. А22 Знаки препинания в предложениях со словами и конструкциями, грамматически не связанными с членами предложения.
  3. Аффективные расстройства, вызванные злоупотреблением психоактивными веществами.
  4. В следующих предложениях замените все существительные с определениями, стоящие в форме единственного числа, формой множественного.
  5. Злоупотребление веществами, не вызывающими зависимости.
  6. Злоупотребление доверием
  7. Злоупотребление должностными полномочиями

Глагол в придаточном дополнительном предложении ставится в желательном наклонении:

Первое,

* после оборотов, выражающих пожелание:

Տա՜ Աստված, որ այդպես լինի: (дай Бог!...)

Ե՞րբ կլինի, որ այս օրն ինձ համար էլ գա: (Когда будет так, чтобы...?)

Արդյոք կլինի՞ մի օր, որ ինձ հավատաս: (Настанет ли день, когда...?)

Ի՞նչ կլինի, այն նկարը ինձ ցույց տաս: (Ну, что тебе сто՛ит, пожалуйста!...)

* после оборотов, выражающих необходимость, сожаление, колебание и т.д. 1

 

պետք է – надо հարկ է, հարկավոր է – нужно անհրաժեշտ է – необходимо ժամանակն է – пора վայել է – пристойно ամոթ է – стыдно արժանի է – достойно արժե – сто՛ит չարժե – не сто՛ит ափսոս է – жаль մեղք է – жалко չլինի՞ թե – как бы не վա՛յ թե, մի՛ գուցե – может быть

 

Պետք է, որ ժամանակին տուն գաս:

Ժամանակն է, որ վեր կենաք:

Անհրաժեշտ է, որ դուք իրար լավ հասկանաք:

Մեզ համար ամոթ է, որ դու այդ բանն անես:

Թե ճիշտը ասեմ նրան, վա՛յ թե նեղանա:

(Մի՛) գուցե գնաս տեսնես, ի՛նչ են անում երեխաները:

* после слов и оборотов, выражающих неуверенность, вероятность (или невероятность), ожидаемость (или неожиданность) совершения данного действия:

հազիվ թե, դժվար թե – вряд ли թերևս, գուցե, կարող է պատահել – может быть անկարելի է, անհնար է, չի կարող պատահել – не может быть հավանական է – вероятно անհավանական է – невероятно չեմ կարծում – не думаю ասես (թե), կարծես (թե) – как будто անբնական է – неестественно բնական է – естественно սպասելի է – ожидается

а также после таких глаголов, как

սպասել – ждать

հույս ունենալ – иметь надежду

հուսալ – надеяться

Վռամշապուհը սպսում է, որ Մեսրոպ վարդապետը մնացած գրերը ցույց տա:

Հույս ունեմ, որ այս տարի գնանք Հայաստան:

Հավանական է, որ ամսի հինգին Մոկացյանը քննություն ընդունի:

Դժվար թե այս մսից լավ խորոված ստացվի:

Չեմ կարծում, թե նա այս երեկո զանգի կամ գա:

Անհավանական է, որ նա լավ չինարեն իմանա:

* после глаголов, выражающих волю, надежду, требование и т.д., таких, как:

ցանկանալ – желать համաձայնել, համաձայն լինել – согласиться դեմ լինել – быть против խնդրել – просить աղաչել – умолять մաղթել – желать (добра) թույլ տալ – разрешить արգելել – запретить պահանջել – требовать åնդել – настаивать հրամայել – приказать որոշել – решить կարգադրել – распоряжаться ուխտել – дать обет կտակել – завещать համոզել – уговорить ստիպել – заставить հանձնարարել – поручить հայտնել – известить հաղորդել – сообщить իմաց տալ – дать знать հիշեցնել – напомнить հրատարակել – издать հայտարարել – объявить առաջարկել – предложить

Практически желательное наклонение употребляется после всех глаголов "говорения" в главном предложении, когда в придаточном предложении выражено повеление говорящего или субъекта главного предложения. Иными словами, повелительное наклонение в прямой речи передается желательным наклонением в косвенной.

Например:

Մելիք Շահնազարն ասում է. "Պըլը Պուղի, արի՛:" Մելիք Շահնազարն ասում է, որ Պըլը Պուղին գա:

Մայրիկը գրում է. "Լավ սովորի՛ր": Մայրիկը գրում է, որ լավ սովորեմ:

а также:

նպաստել – способствовать օգնել – помочь հսկել – стеречь, присматривать ամաչել – стыдиться քաշվել – стесняться ափսոսալ – жалеть, что խղճալ – жалеть кого-л. խանգարել – мешать զգուշանալ – остерегаться խուսափել – избегать խնայել – беречь, щадить վախենալ – бояться

 

NB: Обратите внимание: վախենում եմ, որ նա գա – боюсь, что он придет (не хочу, чтобы приходил); վախենում եմ, որ նա չգա – боюсь, что он не придет (хочу, чтобы приходил).

Второе, желательное наклонение употребляется в различных обстоятельственных придаточных предложениях.

* в придаточных цели после союзов որ, որպեսզի, тогда они воспринимаются как желанное следствие (для говорящего или для субъекта главного предложения):

Ես գնում եմ գրադարան, որ (որպեսզի) այն գիրքը վերցնեմ:

Հեռուստացույցը դնենք տատիկի մահճակալի դիմաց, որ (որպեսզի) նա լավ տեսնի:

Տիգրանը գնում է իր եղբոր՝ Կարենի սենյակը, որ (որպեսզի) վերջնականապես կռվի նրա հետ:

* в придаточных уступительных, особенно после слова կուզի, после таких оборотов, как ինչ էլ..., ինչքան էլ..., որքան էլ..., ինչպես էլ..., ինչպիսին էլ լինի, երբ էլ..., ով էլ...

Ինչ կուզի՝ ասի, ես նրան չեմ հավատում:

Ինչ էլ ասի, ես նրան չեմ հավատում:

Ինչքան էլ խնդրեմ, միևնույն է, նրանք չեն ուզում ինձ սպասել:

Ինչպես էլ դասը պատմեն աշակերտները, ուսուցիչը միշտ գոհ է:

Երբ էլ Կարենենց տուն գնաս, նրանք միշտ հյուրասեր են ու ժպտադեմ:

* в придаточных времени, когда говорится о моменте, который еще не настал, после союзов երբ (որ), հենց (որ), մինչև (որ):

Հենց որ եղբայրս տուն դառնա, ես կարող եմ քեզ մոտ գալ:

Ամեն օր նա մնում է իր հիվանդ տատիկի մոտ մինչև ծնողները աշխատանքից վերադառնան:

* в придаточных условия, после подчинительных союзов թե, եթե ("если"): Թե (եթե) նա գա մեզ մոտ..., թե (եթե) ինձ հարցնեն...

Третье,

Глагол в относительном придаточном предложении, после относительного местоимения որ, ставится в желательном наклонении, когда говорящий хочет выразить, что характеристика антецедента (определяемого слова) воспринимается им, как искомая, желанная, нереальная. Для выражения реальной характеристики, как известно, прибегают к изъявительному наклонению. Ср. употребление изъявительного и желательного наклонений:

Այս աշխատանքի համար պետք են երիտասարդներ, որ լավ անգլերեն ու հայերեն գիտեն: "Для этой работы нужны молодые люди, которые хорошо владеют английским и армянским языками" (т.е. нужны конкретные, известные молодые люди)

Այս աշխատանքի համար պետք են երիտասարդներ, որ լավ անգլերեն ու հայերեն իմանան: "Для этой работы нужны молодые люди, которые хорошо владели бы английским и армянским языками" (т.е. нужны такие молодые люди, которые отвечали бы определенным требованиям, и предстоит их найти, отобрать и т.д.)

Отрицательной или вопросительной формой главного предложения часто усиливается значение неуверенности в том, что антецедент приводимой характеристики существует в реальности.

Մի ընկեր չունեմ, որ ինձ հասկանա: Կա՞ այստեղ մեկը, որ ինձ հավատա:

 

Условное или сослагательное наклонение (12)

Условное (или сослагательное) наклонение, которое в традиционной армянской грамматике называется предположительным, также имеет два времени: будущее и "будущее в прошлом".

Будущее время условного наклонения обозначает действие, совершение которого ожидается в будущем.

Если будущее время изъявительного наклонения выглядит сообщением о заблаговременной договоренности о чем-либо, то будущее время сослагательного наклонения употребляется для обозначения предполагаемого действия.

Утвердительная форма будущего и "будущего в прошлом" условного наклонения образуется при помощи частицы կ-, которая ставится перед формами желательного наклонения (будущего и "будущего в прошлом") и пишется с ними слитно. Следует помнить, что, если глагол начинается с гласного, частица կ- произносится слитно с глагольной основой, в частности, буква ե произносится է, а буква ո o, как в середине слова; а если глагол начинается с согласного, то после частицы կ- слышится (и произносится) скрытый слог ը (կըխաղամ).

Отрицательная форма будущего и "будущего в прошлом" условного наклонения – аналитическая, она состоит из отрицательной формы вспомогательного глагола եմ и причастия отрицания. Настоящее время вспомогательного глагола участвует в образовании будущего времени, а прошедшее несовершенное время – в образовании времени "будущего в прошлом". Причастие отрицания глаголов спряжения - ալ имеет окончание - ա: կարդալ – կարդա, խաղալ խաղա, գալ գա, տալ տա и т.д; а причастие отрицания глаголов спряжения - ել – окончание - ի: գրել գրի, ուտել ուտի, լինել լինի, վերցնել վերցնի и т.д.

 

Образование будущего времени и времени"будущего в прошлом" условного наклонения Будущее время
երգել խաղալ
утвердительная форма отрицательная форма утвердительная форма отрицательная форма
կերգեմ չեմ երգի կխաղամ չեմ խաղա
կերգես չես երգի կխաղաս չես խաղա
կերգի չի երգի կխաղա չի խաղա
կերգենք չենք երգի կխաղանք չենք խաղա
կերգեք չեք երգի կխաղաք չեք խաղա
կերգեն չեն երգի կխաղան չեն խաղա

 

ունենալ լինել տալ գալ отр. ф.
կունենամ կունենաս կունենա կունենանք կունենաք կունենան կլինեմ կլինես կլինի կլինենք կլինեք կլինեն կտամ կտաս կտա կտանք կտաք կտան կգամ կգաս կգա կգանք կգաք կգան չեմ ունենա չես լինի չի տա չենք գա չեք... չեն...

" Будущее в прошлом "

երգել խաղալ
утвердительная форма отрицательная форма утвердительная форма отрицательная форма
կերգեի չէի երգի կխաղայի չէի խաղա
կերգեիր չէիր երգի կխաղայիր չէիր խաղա
կերգեր չէր երգի կխաղար չէր խաղա
կերգեինք չէինք երգի կխաղայինք չէինք խաղա
կերգեիք չէիք երգի կխաղայիք չէիք խաղա
կերգեին չէին երգի կխաղային չէին խաղա

 

ունենալ լինել տալ գալ отр. ф.
կունենայի կունենայիր կունենար կունենայինք կունենայիք կունենային կլինեի կլինեիր կլիներ կլինեինք կլինեիք կլինեին կտայի կտայիր կտար կտայինք կտայիք կտային կգայի կգայիր կգար կգայինք կգայիք կգային չէի ունենա չէիր լինի չէր տա չէինք գա չէիք... չէին...

 

 


Дата добавления: 2015-08-20; просмотров: 81 | Нарушение авторских прав


<== предыдущая страница | следующая страница ==>
Будущее время| Употребление сослагательного наклонения

mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.01 сек.)