СИЛЛАБУС 4 страница

Қалқаншабезінің қызметі аденогипофизбен /ТТГ/ және гипоталамуспен реттеледі және бақылынады.Гормондардың максимальды бөлінуі азанда,минимальды-түнде болады.Тепе-теғдік қосу алу әрекеті принципі бойынша жүзеге асады.Тироидты гормондар организмнің қалыпты дамуы үшін керек.

Жайылмалы уытты жемсаудың жіктелуі 1999 ж.ДСҰ/ВОЗ/

Жемсау жіктелуі /ДСҰ,1999 ж./
0 дәрежесі	Жемсау жоқ
1 дәрежесі	Бөлік көлемі үлкен саусақтың дистальды фалангасының үлкен. Пальпацияланады,көрінбейді
2 дәрежесі	Пальпацияланады,көзге көрінеді

Тиреотоксикоздың синдромының ауырлық дәрежесіне қарай оның 3 түрін ажыратады.

Токсикозды ауырлық дәрежесіне қарай жіктеу:

Жеңіл түрі	Қозудың аздап жоғаралуы байқалады, еңбекке жарамдылығы сәл ғана төмендеуі, қалыпты салмағының 10-15% жоғалауы. ЖЖЖ/ЧСС/85-100рет/мин., жьглылық аритмия жоқ, қолдардың әлсіз треморы бар. Негізгі зат алмасу +30 дан +60% аралығы. ТТГ деңгейі сәл төмен, ТЗ, Т4 – жоғарылған
Орташа түрі	Тиреотоксикоз симптоматикасы ашық байқалады:жұйке қозғыштығы жоғарылаған,қол треморы анық,жұмыс қабілеті төмендеген,адғашқы салмағының 20-30 жүдеген.ЖЖЖ 1 минутына 100-120 рет жоғары,жыпылық аритмиясы жоқ.Негізгі алмасу 30-дан 60 аралығы.ТТГ деңгейі төмен,Т3,Т4-жоғары
Ауыр түрі	Жүйке қозғыштығы күрт жоғарылаған,еңбекке жарамсыз,алғашқы дене салмағынан 40-50 на арықтаған.ЖЖЖ 1минутына 120 рет жоғары жыпылық аритмиясы,миокаррдиодистрофия,жүрек жеткіліксіздігі,паренхиматозды мүшелердің дистрофиялық өзгерістері,кейде тиреотоксикалық психоз,тирогенді бүйрек үстілік жеткіліксіздігі.Негізгі алмасу 60-дан жоғары.ТТГ деңгейі күрт төмендеген,ал Т3,Т4 анық жоғарылаған.

Жайылмалы уытты жемсау жэне онын аскынуларының диагностикасы

ДТЖ-кезіндегі диагностика әдістері

- Каннын жалпы анализі: тиреотоксикоздың жеңіл және орташа ауырлығында -патологиясы болмағанда: гипохромды анемия, кейде лейкопения, нейтропения, салыстырмалы лимфоцитоз, моноцитоз, тромбоцитопсния, өте сирек эозинофилия, ЭТЖ жоғарылауы.

- К,аннын биохимиялык көрсеткіштері: көмірсуға толеранттылығының төмендеуі кейде гипергликемия, гнпохолестеринемия.

- Гормоналыді көрсеткіштер: ТЗ, Т4, ТЗ бос түрінің деңгейінің жоғарылауы, ТТГ төмендеуі, тиреоглобулинге және қалқанша безініңмикросомальды фракциясына антиденелердің аздап көтерілуі.

Қалқанша бездің УДЗ-i

Капсуласы бар түрлі эхогенді түзулерсіз диффузды үлкейген қалқанша безі, тиреотоксикоздың жeңiл және орташа ауырлығында

ЭКГ-да: синустық тахикардия, жүрек жиырылу жиілігі (ЖЖЖ) минутына 120-ға дейін, тісшелердің жоғары вольтажы.

интервалының қысқаруы.

ДТЖ - ның ауыр түрінде: синустык тахикардия, ЖЖЖ минутына 120 -дан аса,жиі жыпылықты аритмия, ST төмендеуі мүмкін.

Радиоизотопты зерттеулер:

Қалқанша бездің синцитографиясында қолданады:

1.радиоактивті 1-130, 1-125, 1-123.

2. техниций Тс - 99м

3. Тс - 99м перетехнетат.

Изотоптар калканша безде белсенеді түрде жиналады, ол үлкейгенкөлемін, «ыстьқ», «жылы» және «салкын» түінділер бар жоғын с.к;. сездің атипті орналасуы аныктауға мүмкіндік береді.

Жайылмалы уытты жемсауды емдеу әдістері

Кең қолданыс алған емдеудің негізгі әдістері;

1. консервативті дәрілік (медикаментозды) см

2. алдын-ала дәрімен емдеген соң хирургиялык ем

3. алдын-ала дәрімен емдеген соң радиоактивті йодпен емдеу.

Тиреостатикалык препараттар:

- меркаптоимидазол(мерказолил, тиамозол, тирозол, карбимазол, метизол, метотирин, метимазол). Пропилтиоурацил (пропилил).

Олар йодтың органификациясы жэне йодтиозиндер конденсациясы үрдістеріне тежегіш әсер көрсетеді сөйтіп ТЗ пен Т4 синтезін әжептәуір тежейді. Сонымен қатар тирсостатикалық препараттарды жасушалык. иммунитеттің иммундык көрсеткштеріне оң,әсер керсететінін және пропилурацилдің ТЗ-тің биологиялық конверсиясынын биологиялык белсенді емес ревсрсивті ТЗ жағына өзгертетін аныкталған.

Ересектер мен балаларда ДТЖ-ның, барлык түpi тиреостатикалық, препараттар тағайындауға көрсеткіш болады. Препарат мөлшері ДТЖ ауырлық дэрежесіне қарай әр адамға жеке тағайьтндалады(20-дан 50 мг-ға дейін тәулігіне).

Тиреостатикалык препараттарды тағайындаған кезде қаннын жалпы анализін бақылап отыру керек, себебі олардың жанама әcepi сүйек майына (костный мозг) зақымдаушы әсер ретінде көрінуімүмкін, Сондықтан лейкопения пайда болғанда лейкопоэз ынталандырғыштары тагайындалады(лейкоген, тезан, пектоксил, нуклеин кышкылы, натрий), преднизолонга косып. Наукастарда агранулоцитоз болу мүмкін жайлы және оның алғашкы белгілері туралы (афтозды стоматит, тамактын ауруы, дене кызуының жоғарлауы. диспепсиялык белгілер) хабардар етілуі керек.

Бетта-адреноблокаторлар:

-атенолол(50-100мг/тэул.)

-анаприлин (40-100мг/тэул.) тиреостатикалык препараттарды толыктыра отырып, тахикардияны, ДТЖ кезіндегі вегетативті белгілерін басады 304 аптадан соң бетта-адреноблокаторлар мөлшерін біріндеп азайтады.

Седативті (тыныштандырғыш) заттар:

-фенобарбитал жэне оның препараттары (корвалол, валокардин), тироксин синтезін тироксинбайланыстырушы глобулин есебінен төмендетеді;

-нейролептикалык заттар (хлозепид, сибазон), немесе валериана тамырынын препараттарын: пустырник және т.б. колдануға болады.

Глюкокортикоидтар: преднизолон,полькортолон,дексаметазон,гидрокортизон

гемисукцинат-ДТЖ-ның тиреогенді бүйрек үстілік жетіспуеушілік бар,эндокринді офтальмопатия кезінде, лейкопениялык реакция болғанда қолданады.

Болуы мүмкін жанама әсерлерін үмытпау керек (гиперкортицизм синдромыныц дамуы: майдың кушингоидты таралуы, остеопороз, стероидты кантты диабет. асқазан-ішек жолындағы сгероидты ойык; жаралар, гормон тәуелділік).

Тамақтану төмендегенде, кахексияда анаболикалық стероидтар көрсеткіштен: неробол, ретаболил, нероболил. антианемиялық препараттар).

Иммунологиялык бүзылыстардыкалыптастыру үшін иммуномоуляторлар колданылады (Т-активип, тимолин, иммуномодулин).

Тиреотоксикоз белгілерін болдырмау антитиреоидты препараттардың ен төменгі мөлшерімен1-1,5 жыл бойына жүзеге асырылса.

Қалканша безінің мөлшері калпына келсе. Кандағы ТЗ,Т4, ТТГ мөлшерімен калпына келуі.

Дата добавления: 2015-07-16