Электрондық пошта хаттамалары: SMTP, POP, IMAP

Пошта жүйесі шығу хабарларының кезегінен тұрады, процес-клиент, процес-сервер және келіп түскен хабарлады сақтайтын пайдаланушының пошта жәшіктері сияқты. Пайдаланушы интерфейсін пошта жүйесіне кіргізу қажеттігі бар болса да оның бұл жүйеде болуы міндетті. Яғни оның өзі клиент-сервер принципі бойынша құрылған, пошта жүйесінің өзімен әрекеттесе алатын жеке программа болады. Пошта жәшігінің (mailbox) өз қожайынына сай аты болады. Ондай атау мына форматтағы адрес «пайдаланушы_аты@компьютер аты.домен_аты» немесе аралық қатынауға арналған контейнер болады. Файл-контейнер жергілікті пошта бөлімшесіне ұқсас болады, яғни хабарды пайдаланушы алып кеткенге дейін сақтайды.

Енді электрондық поштаның нақты компоненталарын қарастырайық. Мына «пайдаланушы агенті» және «пошта беру агенті»деп аталатын терминдер пошта программасын, және процесс-клиент және процесс-сервер терминдерін алмастыра алады. Мына «агент» термині Интернет құжаттарында жиі кездеседі. «Агент» - пайдаланушы іс-әрекетін немесе басқа программа әрекетін орындайтын арнайы мақсаттағы программа. Көп жағдайда пошта программасын пайдаланушы агенті (UA, user agent), деп атайды. Ал поштаны беруші агент (MTA, message transfer agent) желілік компьютердегі поштаны жеткізу немесе алу қызметін атқаратын клиент немесе сервер ретінде қарастыруға болады.

Пайдаланушы пайдаланушы агентімен қарым-қатынаста болады, ал ол өз кезегінде файл-контейнермен немесе хабарды беру агентімен қатынасады, ал MTA өзін желідегі өз компьютерінің уәкілі есебінде ұстайды. Пайдаланушы агенті сізді әр түрлі хост пошталарымен әрекеттесуден сақтайды, ал MTA компьютерді әр түрлі пайдаланушы агентімен немесе пошта жіберетін бірнеше пайдаланушы агентімен әрекеттесуден сақтайды.

Windows пайдаланушыларына арналған ең көп тараған программа түріне Eudora жатады. Ол пайдаланушы агенті ретінде пайдаланушы мен Интернет электрондық пошта жүйесі арасындағы интерфейсті қамтамасыз етеді.

Поштаны жіберуші агент Интернет поштасын жіберу жүйесінде негіхгі компонент болып табылады. MTA аталған желілік компьютерді желілік электрондық пошта жүйесіне ұсынушы ретінде болады. Пайдаланушылар бұл Пользователи редко имеют дело с MTA көп әректтеспейді, өйткені ол көбінде ешкіммен қатынасқа түспейді, бірақ бұл жүйесіз бір де бір пошта жүйесі жұмыс істемейді. Кез келген уақытта UA шығу кезегіне хабарды жібергенде іске MTA кіріседі. Ол хабарды алып, оны басқа MTA ға жібереді. Бұл процес хабар алушы компьютеріне жеткенше орындалады. TCP- қосылуы бойынша жіберілетін хабарларды жіберу үшін көптеген MTA SMTP хаттамасын пайдаланады. Хабарлар виртуалды желілік NTV терминалы бойынша форматталған, ол виртуалды желілік хаттамаға ұқсас, және ол әр компьютерлердің әр түрлі таңбаларды қабылдағандағы айырмашылықтарын жасыру үшін қажет. Мысалы, картеканы жылжыту, жолдады жылжыту, қатар соңын көрсететін маркерлерді жылжыту, экранды тазалау деген сияқты. NTV таңбасы ASCII кодасы жиынының жеті битінен тұрады және ол әріп, цифра, немесе пунктуация белгісі болуы мүмкін. Жеті биттік жиынды әдетте, NVT ASCII деп атайды.

Пошта жіберудің қарапайым хаттамасы жергілікті клиент және MTA қашықтықтағы сервер арасындағы екі жақтық хабар алмасуын қамтамасыз етеді. MTA-клиент MTA –серверіне команда жібереді, ал ол өз кезегінде клиентке жауап береді. Яғни, SMTP өзінше SMTP командасын қабылдап алушыдан жауапты талап етеді. Команда және жауап алмасуды пошта транзакциясы деп атайды. Командалар мен деректер NVT ASCII форматында беріледі. Командалар арнайы таңбалармен емес, кілттік сөз формасында беріледі, және ол белгілі бір операцияны орындау қажеттігін білдіреді.

9 Кесте

Дата добавления: 2015-07-15