|
Читайте также: |
1. Су тасымалдау жүйесіне берілтін судың сапасы туралы қорытынды беріңіз:
иісі-2 б
дәмі, ауызда қалатын дәмі-2 б
түстілігі- 20 градус
құрғақ қалдығы-340 мг/л
хлоридтер- 84 мг/л
сульфаттар- 154 мг/л
темір- 0,03 мг/л
жалпы кермектілігі- 5,5 ммоль/л
нитраттар- 3,0 мг/л
фтор-0,75 мг/л
хлор қалдығы- 0,5 мг/л
микробтар саны-40
жалпы және термотолерантты ішек таяқшасы түріндегі бактериялар және колифагтар- 100 мл суда жоқ
меншікті альфа активтілігі- 0,5 Бк/л
2. Орташа климат зонасындағы ауыз судың сапасы туралы қорытынды беріңіз:
иісі-2 б
ауызда қалатын дәмі-3 б
түстілігі-10 градус
лайлығы+0,5 мг/л
құрғақ қалдығы-1400 мг/л
хлоридтер -520 мг/л
сульфаттар - 900 мг/л
жалпы кермектілігі- 15 ммоль/л
темір -0,3 мг/л
мыс -0,5 мг/л
фтор -1,0 мг/л
микробтар саны -30
жалпы және термотолерантты ішек таяқшасы түріндегі бактериялар және колифагтар -100 мл суда жоқ
3. Су үлестіретін жүйеге берілетін судың сапасы туралы қорытынды беріңіз:
иісі және дәмі- 1б
түстілігі -10 градус
лайлығы - 1 мг/л
кермектілігі-5 ммоль/л
құрғақ қалдығы- 800 мг/л
хлоридтер -300 мг/л
сульфаттар -430 мг/л
фтор-1,0 мг/л
қорғасын-0,04 мг/л
кадмий-0,005 мг/л
жалпы және термотолерантты ішек таяқшасы түріндегі бактериялар және колифагтар- 100 мл суда жоқ
4.Су тасымалдау құбырларындағы судың сапасы жөнінде қорытынды беріңіз:
иісі, дәмі -2 б
түстілігі- 25 градус
құрғақ қалдығы-800 мг/л
хлоридтер-400 мг/л
сульфаттар-180 мг/л
темір -0,5 мг/л
жалпы кермектілігі- 7,1 ммоль/л
нитраттар-10 мг/л
фтор-0,9 мг/л
хлор қалдығы-0,7 мг/л
микробтар саны-30
жалпы және термотолерантты ішек таяқшасы түріндегі бактериялар және колифагтар- 100 мл суда жоқ
меншікті альфа активтілігі- 0,15 Бк/л
5. Ыстық климаттық зонадағы артезиан суының сапасы жөнінде қорытынды беріңіз:
иісі-2 б
ауызда қалатын дәмі-3 б
түстілігі-10 градус
лайлығы-0,5 мг/л
құрғақ қалдығы-1200 мг/л
хлоридтері-350 мг/л
сульфаттары-600 мг/л
темір-0,5 мг/л
мыс-1,5 мг/л
жалпы кермектілік-10 мг/л
фтор-1,0 мг/л
микроб саны-30
жалпы ішек таяқшасы түріндегі бактериялар 100 мл суда - 2
термотолерантты ішек таяқшасы түріндегі бактериялар 100 мл суда - 2
Тақырып №5. Топырақты санитарлық-гигиеналық бағалау -3 сағат
Мақсаты: Топырақтың санитарлық-гигиеналық және эпидемиологиялық маңызы және елді мекендерді тазарту жүйелері туралы түсінік беру, санитарлық жағдайдың көрсеткіштері бойынша топырақтың ластану және қауіптілік дәрежесін бағалауды және осы мәліметтерді өз жұмысында пайдалану жөніндегі білімді қалыптастыру.
Міндеттері:
- Топырақтың құрамы мен қасиеттерінің гигиеналық маңызы жөніндегі білімді қалыптастыру;
- Биогеохимиялық аумақтар, эндемиялар жөнінде білімін қалыптастыру;
- санитарлық дәрігердің іс әрекеті жөнінде білімін қалыптастыру (сынама алу принципі);
- Топырақтың механикалық құрамы мен санитарлық жағдайының мәліметтеріне сүйеніп жер учаскесінің емдеу мекемелерін орналастыруға жарамдылығын бағалау жөніндегі білімді қалыптастыру;
- Топырақтың табиғи химиялық құрамы мен сипаттамасын, оның жасанды химиялық ластануының қарқындылығын ескере отырып геохимиялық эндемиялар даму мүмкіндігін бағалау жөніндегі білімді қалыптастыру.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Топырақтың гигиеналық маңызы.
2. Топырақтың санитарлық жағдайының көрсеткіштері.
3. Топырақтың табиғи химиялық құрамымен, химиялық және биологиялық ластануымен байланысты болатын аурулардың алдын алу бойынша шаралар.
4. Елді мекендерді тазарту әдістері
Сабақ беру және оқыту әдістері: кіші топтарда жұмыс істеу - жағдайлық есептерді шешу
Әдебиеттер:
Негізгі:
1. Гигиена /Под ред. Акад. РАМН Г.И.Румянцева. –М.:ГЭОТАР Медицина.2000.- б.176-196.
2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека.- Ростов н/Д: «Феникс».2002.-109-125.
3. Гурова А.И.,. Горлова О.Е. Практикум по общей гигиене. М.: Изд-во университета дружбы народов, 1991.- 60-62б.
Қосымша:
1. Габович Р.Д., Познанский С.С., Шахбазян Г.Х. Гигиена. Киев: Высшая школа, 1984- 86-106б.
2. Гончарук Е.И., Габович Р.Д., Гарковый С.И. и другие. Руководство к лабораторным занятиям по коммунальной гигиене. М.: Медицина, 1990.- 216-278 б.
3. Неменко Б.А, Кенесариев У.И.Коммунальная гигиена. –Алматы:НИЦ «Ғылым», 2003. – 209-246б.
4. Румянцев Г.И. с соавторами. Общая гигиена. М.: Медицина, 1990.- 140-154 б.
5. Румянцев Г.И., Вишневская Е.П., Козлова Т.А.. Общая гигиена. М.: Медицина, 1985.- 133-140б.
Бақылау:
Ауызша сұрау арқылы бастапқы білім деңгейлерін бақылау
1. Топырақтың қасиеті мен құрамының гигиеналық маңызы.
2. Топырақтың эпидемиологиялық маңызы.
3. Биогеохимиялық провинциялар (табиғи және техногенді), эндемиялар.
2. Топырақтың өздігінен тазаруы, көрсеткіштері.
Студенттердің өздері орындайтын жұмыстарының нәтижелері бойынша қорытынды білім деңгейін анықтау:
Тапсырма №1. Топырақтың санитарлық жағдайының көрсеткіштері мен елді мекендерді тазартудың тәсілдерімен танысу.
Тапсырма № 2. Топырақтың санитарлық жағдайын бағалау бойынша жағдайлық есептерді шешу.
Жағдайлық есептер
Есеп 1. Елді мекенде мектеп-интернат құрылысының ауданы 3 га рельефі тегіс, бұрын ауыл шаруашылық жері болып, онда органикалық және минералды тыңайтқыштар, пестицидтер қолданылған жер учаскесі берілген. Учаскеде және оған жақын жерде шоғырланған ластану көздері жоқ.Учаске топырағы құмдауыт келген. Топырақтың зертханалық талдауының мәліметтері:
| Көрсеткіштер | Бақылау учаскесі | Тәжірибелік учаске |
| Аммонилі азот мг/100 г | 3,4 | 3,8 |
| Органикалық көміртегі, % | 0,3 | 0,4 |
| нитриттер, мг/100 г | 0,2 | 0,3 |
| нитраттар, мг/100 г | 1,2 | 1,8 |
| хлоридтер, мг/ 100 г | 38,4 | 40,7 |
| Жалпы мөлшерлер: | ||
| азота, мг/100 г | 2,1 | 2,4 |
| Гумус азотының мөлшері | ||
| Микроб саны | ||
| коли-титр, г | 1,0 | 1,0 |
| анаэробтар титрі, г | 0,1 | 0,1 |
| Гельминт жұмыртқаларының сан | ||
| 25 м2-дегі шыбын личинкалары мен қуыршақтарының саны |
Мәліметтер орманды бақтың территориясында орналасқан бақылау учаскесінің көрсеткіштерімен салыстырылды. Келесі сұрақтарға жауап бере отырып учаскенің санитарлық жағдайына баға беріңіз:
1. Бақылау учаскесі дұрыс таңдалған ба?
2. Құрылыс үшін субглинисті топырақ сәйкес келе ме? Бұл топырақтың ауа- және су өтімділігі, жылу сыйымдылығы, капиллярлығы, су сыйымдылығы мен гигроскопиялығы қандай?
3. Бұл жерлердің бұрынғы қолданылу сипатын ескерсек, қандай ластаушылар табылуы мүмкін?
4. Сіздің ойыңызшы, топырақтың тағы қандай ластаушыларының мөлшерін анықтау керек еді?
5. Зертханалық талдау мәліметтерінің қайсысы топырақтың санитарлық-эпидемиялық қауіпсіздігі, экзогенді химиялық заттармен органикалық ластануы туралы айтуға мүмкіндік береді?
6. Хлебниковтың санитарлық саны нені білдіреді? Жоғарыда келтірілген мәліметтерден оның қалай есептеуге болады?
7. Топырақтың тазалық және қауіптілік дәрежесіне баға беріңіз.
8. Берілген учаскені мектеп-интернат құрылысына пайдалануға бола ма? Болмаса, неге?
Есеп 2. Балалар сауықтыру кешені қала маңында орманды дала жолағында орналасқан. Төменде кешеннен 2 км жерде сүт фермасы орналасқан. Оның ағын сулары кешеннің желді жағынан еңіспен 30 км-ден өтетін каналға тасталады. Жақын жатқан поселкелерде аскаридоз бен эхинококкозбен жоғары аурушылдық анықталған.
Балалар сауықтыру территориясы топырағы зертханалық талдау мәліметтері
| Көрсеткіштер | Бақылау учаскесі | Тәжірибелік учаске |
| Қоспалар | 3% | 4% |
| Сазды бөлшектер | 50% | 55% |
| Құмды бөлшектер | 48% | 41% |
| Аммонийлі азот мг/100 г | 4.5 | 5,0 |
| Органикалық көміртегі, % | ||
| нитриттер, мг/100 г | 0,6 | 3,6 |
| нитраттар, мг/100 г | 1,2 | 1,8 |
| жалпы азот | 39,2 | |
| Гумус азотының мөлшері | ||
| Микроб саны | ||
| коли-титр, г | 0,2 | 0,01 |
| анаробтар титрі, г | 0,05 | 0,0001 |
| Гельминт жұмыртқаларының саны | ||
| Қуыршақтар мен личинкалар саны |
Келесі сұрақтарға жауап бере отырып учаскенің санитарлық жағдайына баға беріңіз:
1. Сауықтыру кешен маңайында ластау көздері бар ма? Санитарлық қорғау алаңы жеткілікті ме?
2. Төменде орналасуы учаскенің санитарлық жағдайына әсер етеді ме?
3. Кестеде берілген механикалық құрамы бойынша топырақтың сипатын анықтаңыз?
4. Бұл топырақтың ауа және су өтімділігі, капиллярлығы, су сыйымдылығы мен гигроскопиялығы қандай?
5. Келтірілген көрсеткіштердің қайсысы топырақтың органикалық ластануын көрсетеді (экскременттермен, несеппен және басқалармен)?
6. Қандай көрсеткіштер топырақтың санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздігі туралы айтуға мүмкіндік береді?
7. Хлебниковтың санитарлық саны нені білдіреді? Кестеде келтірілген мәліметтерді пайдаланып оны есептеуге бола ма?
8. Қандай жағдайда бақылау учаскесімен салыстыруды қолданады?
9. Қандай көрсеткіштер топырақтың нәжіспен ластануының тікелей көрсеткіші болады?
10. Балалар кешенінің территориясындағы топырақтың тазалығы мен қауіптілік дәрсежесі қандай?
11. Бақылау учаскесі дұрыс таңдалған ба? Жоқ десеңіз, өз ойыңызды негіздеп беріңіз.
12. Сіздің бұл аудандағы топырақтың санитарлық жағдайының қолайсыздығы туралы тұжырымдарыңызды қандай мәліметтер дәлелдейді?
13. Бұл учаске топырағының ластануының ескілігі қандай? Ол жалғасып жатыр ма?
14. Санитарлық жағдайды сауықтыру бойынша ұсыныстар беріңіз
Тақырып №6. Рационалды тамақтану, принциптері. Сүт, ет және банкідегі консервілердің залалсыздығын гигиеналық бағалау - 3 сағат
Мақсаты: Тағамның энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына және халық арасындағы әртүрлі жас топтарының тамақтану тәртібіне қойылатын гигиеналық талаптар мен тағам өнімдерінің құндылығын және қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жүргізілетін шаралар кешені жөніндегі дағдылармен және ет пен сүтті органолептикалық бағалауды үйрену жөніндегі білімдерін қалыптастыру.
Міндеттері:
-Тағамның энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына және
халық арасындағы әртүрлі жас топтарының тамақтану тәртібіне қойылатын гигиеналық талаптар жөніндегі білімді қалыптастыру;
- Тағамдық азықтарды санитарлық сараптау мақсаты, міндеттері, әдістері мен жүргізу әдістері жөніндегі білімдерін қалыптастыру;
-Тағамдық азықтарды сапа санаттары жөнінде білімін қалыптастыру;
- Ет, сүт, банкідегі консервілерді санитарлық сараптау жөніндегі білімін қалыптастыру;
- Есептеу мәліметтерін тағамдық заттар мен энергияға физиологиялық мұқтаждық нормаларымен, сондай ақ тәуліктік энергия шығын көрсеткіштерімен салыстыра отырып тағам рационы толық құндылығын гигиеналық бағалау жөніндегі білімді қалыптастыру.
- Негізгі тағамдық өнімдердің (ет,сүт, консерві) сапасына баға беру және органолептикалық, физико-химиялық, гельминтологиялық және басқа да зерттеу түрлерінің мәліметтеріне сүйене отырып, қолдану мүмкіндігі туралы қорытынды беру жөніндегі білімді қалыптастыру.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Рационалды тамақтану, принциптері.
2. Энергетикалық баланс, түрлері.
3. Тәуліктік энерго шығын (реттелетін, реттелмейтін).
4. Жеке адам және ұжымдық тамақтану құндылығын бағалау әдістері.
5. Алиментарлық аурулар, жіктелуі.
6. Сүт, ет, банкідегі консервілердің тамақтық және биологиялық құндылығы
7. Сүт, сүт өнімдерінің ет және банкідегі консервілердің эпидемиологиялық қауіптілігі, химиялық ластанумен байланысты пайда болған аурулар.
8. Жарамсыз тамақты қабылдаумен байланысты аурулардың алдын алу. Тағам өнімдерін санитарлық сараптау.
9. Ет, сүт және банкідегі консервілерді сараптау
Оқыту мен сабақ беру әдістері: кіші топтарда жұмыс істеу- жағдайлық есептерді шешу.
Дебиеттер
негізгі:
1. Гигиена/ Под ред. Акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.:ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000.- 221-266б.
2. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Гигиена питания: Учебное пособие по общей гигиене для студентов медицинских вузов. – Алматы,2005. 42-137 б.
3. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс», 2002. 148-207 б.
4. Гурова А.И., Горлова О.Е.. Практикум по общей гигиене. - М. Изд-во Университета Дружбы народов, 1991.- 69-74 б.
5. Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека, 3-е изд. – М.: ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ,2001.- 72- 96 б.
6. Кенесариев Ү.И. Гигиена оқулығы Алматы 2010 жыл 240-251 беттер
Осымша
1. Ванханен В.Д., Лебедева Е.А., - Руководство к практическим занятиям по гигиене питания. М. Медицина, 1987.- 26-41 б.
2. Королев А.А. Гигиена питания: учеб. Для студ. высш. учеб. заведений. – М.:Издат. центр «Академия», 2006. – 22-398 б.
3. Пивоваров Ю.П., Гоева О.Э., Величко А.А.. - Руководство к лабораторным занятиям по гигиене. М. Медицина, 1983. 4-13 б.
4. Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания.- М.:Издат. центр «Академия», 2005. – 233-246 б.
5. Румянцев Г.И., Вишневская Е.П., Козлова Т.А. Общая гигиена, М. Медицина, 1985- 24-41, 47—76 беттер.
6. Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. Метаболические аспекты питания с курсом общей биохимии.- Алматы, 1998.
7. Шелстон Х. Правильное сочетание пищевых продуктов/ Пер. с англ.- С. Петербург: ЭКАМ, 1991.- 57б.
Бақылау:
Ауызша сұрау арқылы бастапқы білім деңгейлерін бақылау
Сұрақтар.
1. Тамақтану гигиенасы пәні мен мақсаты.
2. Энергетикалық баланс, түрлері.
3. Тәуліктік энергошығын (реттелетін, реттелмейтін).
4. Рационалды тамақтану, негізгі принциптері.
5. Жеке адам мен ұжымның тамақтану құндылығын бағалау әдістері
6. Алиментарлық аурулар, жіктелуі.
7. Санитарлық дәрігердің тамақтануды ұйымдастыру және оның гигиеналық эпидемиялық қауіпсіздігін бақылаудағы атқаратын жұмысы.
8. Тағам өнімдерінің санитарлық сараптамасы, жүргізу мақсаты, міндеттері, әдістері тәртібі.
9. Тағам өнімдерінің сапа категориялары.
10. Сүттің залалсыздығын анықтау.
11. Сүттің эпидемиологиялық рөлі. Сүт және сүт өнімдері арқылы берілетін аурулардың алдын алу.
12. Еттің санитарлық сараптамасының әдістемесі: органолептикалық зерттеу, физико-химиялық сынамалар, бактериологиялық, гельминтологиялық зерттеу.
13. Ет арқылы берілетін жануарлардың жұқпалы және инвазивтік аурулары, олардың алдын алу.
2. Ситуациялық есептерді шешудің нәтижелері бойынша қорытынды білім деңгейлерін бақылау:
Тапсырма №1 Энергиялық құндылығына, сапалық құрамына, рационның баланстылығына тағам рационына, мәзір жіктемесі бойынша ұсынылған жағдайлық есептерді есептеу. Тамақпен азық түлік жиынтықтықтарының алуан түрлігі және тамақтану тәртібін дұрыстығын бағалау. (тәжірибелік дағды)
Тапсырма №2. Рационның адекваттылығына, табылған кемшіліктерге баға беру. (коммуникативтік дағды)
Тапсырма №3 Тағам өнімдерінің залалсыздығын бағалау бойынша және қолдану мүмкіндігі жөнінде ситуациялық есептерді шешу.
Жағдайлық есептер.
Есеп №1.
Ембергенова Р.А. – дене шынықтыру институтының студенті, 20 жаста, бойы -160см, салмағы -48кг.
Фактіге негізделген тәуліктік рацион:
Ертеңгі ас: қаймақ қосылған сүзбе мен қант, тәтті шәй, нан (100 г) сары маймен.
Түскі ас: ашытылған қырық қабаттан жасалған етпен борщ, қарақұмықтан жасалған котлеттер, алмадан жасалған компот, нан (100 г).
Кешкі ас: сүт, тәтті тоқаш.
Берілген мәзір бойынша азықтардың тізімі:
Сүзбе (20%) -100г
Қаймақ -10г
Қант-50г
Сары май-20г
Ашытылған қырық қабат -200г
Сиыр еті 2 категориясы-150г
Қарақұмық-50г
Алмадан жасалған компот -200г
Сиыр сүті-200г
Тәтті тоқаш -50г
Бидай наны-200г.
Шәй – 5 г
Есеп №2.
Джумабаева Е.А. –токарь, 55-жас,.бойы-167 см, салмағы -58кг.
Фактіге негізделген тәуліктік рацион:
Ертеңгі ас: сардельки картоппен, тәтті шәй, нан (100 г), сыр.
Түскі ас: қырық қабаттан жасалған еті бар сорпа, гуляш қарақұмықпен, нан (100 г), алмадан жасалған компот.
Кешкі ас: сүт қосылған бидай ботқасы, нан (100 г).
Берілген мәзір бойынша азықтардың тізімі:
Сардельки -200г
Картоп-300г
Қант -50г
Сары май -25г
Ерітілген сыр"Новый"-100г
Сиыр еті -200г
Қырық қабат -100г
Бидай ботқасы -50г
Қара құмық -50г
Сиыр сүті-300г
Бидай ұңнан жасалған батон - 300г
Алмадан жасалған компот -200г
Есеп №3.
Власова Л.В.-сиырды механикаландырып сауатын сүт фермасының сауыншысы, 29 жаста, бойы-157 см, салмағы-60 кг.
Фактіге негізделген тәуліктік рационы:
Танертеңгі ас: май қосып қайнатып пісірген картоп,сүт, нан
ІІ -т анертеңгі ас: нанмен еттің майы көк пияз
Түскі ас: шошқа етінен ашытылған қырық қабат қосылған щи, нан.
Кешкі ас: сүт,.
Берілген тағам мәзірі бойынша азықтардың жиынтығы:
Картоп-400 гр
Шошқаның майы-200 гр
Сиыр сүті (қаймағы алынбаған)-1000 гр
Шошқа еті -100 гр
Қара бидай наны-200 г
Капуста квашеная -200г
Сары май – 20 г
Шәй –5г
Есеп №4.
Оралбаев К.М.механизатор-комбайнер, 49 жаста, бойы-184 см, салмаѓы-74 кг.
Фактіге негізделген тәуліктік рационы:
Танертеңгі ас: шошқа майына қуырылған жұмыртқа, сүт, нан
Түскі ас: еті бар щи, суға пісірілген картоп, шошқаның майы, шай, нан
Кешкі ас: сүтпен қарақұмық ботқасы, шай, нан
Берілген тағам мәзірі бойынша азықтардың жиынтығы:
Тауықтың жұмыртқасы-200 гр
Шошқаның майы-100 гр
Сиырдың сүті –1000 гр
Шошқаның еті (етті түрі)-200 гр
Ашытылған қырық қабат-200 гр
Картоп-500 гр
Қарақұмық жармасы-50 гр
Қара бидай наны (ерекше тартылған)-300
Чай 3 г
Есеп №5.
Болатбеков А.К.-дәрігер оташы, 32 жаста, бойы-175 см, салмағы-70 кг.
Фактіге негізделген тәуліктік рацион.
Танертеңгі ас: тәтті сүтте дайындалған сұлы ботқасы, тәтті шай, печенье
Түскі ас: бұршақтан жасалған сорпа, картоппен бұқтырып пісірілген ет.
Кешкі ас: тәтті сүзбе, сүт
Берілген тағам мәзірі бойынша азықтардың жиынтығы:
Сұлы жармасы-50гр
Сиыр сүті-700 гр
Қант-50 гр
Бұршақ-50 гр
Сиыр еті (1 санат)-200 гр
Сүзбе (20 % майлы)-200 гр
Сары май (тұздалмаған)-50 гр
Асханалық құрғақ печенье-100 гр
Қара бидай наны-150 гр
Есеп №6.
Рысбаева Г.К.-клиникалық лаборант, 50жаста, бойы-160 см, салмағы-72 кг.
Фактіге негізделген тәуліктік рацион.
Танертеңгілік ас: сүтке дайындалған күріш ботқа, тәтті шай, май, ақ нан.
Түскі ас: борщ, макарон мен котлеттер
Кешкі ас: тәтті шай, колбаса, май, нан
Берілген тағам мәзірі бойынша азықтардың жиынтығы:
Күріш-50 гр
Сиыр сүті-100 гр
Сары май-100 гр
Қант-50 гр
Қырық қабат-100 гр
Сәбіз-10 гр
Қызылша-10гр
Ет (сиыр еті 2 санатты)-50 гр
Әуесқойлық шұжық-100 гр
1 сұрыпты бөлішке-200 гр
Қара бидай наны-200 гр
Чай – 6 г
Есеп №7.
Прохоров В.И.-инженер-конструктор, 48 жаста, салмағы-93 кг, бойы-175 см.
Фактіге негізделген тәуліктік рацион:
Танертеңгілік ас: шпроттар, тәтті қара кофе, маймен нан, тәтті сүзбе
Түскі ас: картоп сорпасы, қуырылған балық, суға пісірілген картоп, алма кампоты, қара нан 100гр
Кешкі ас: қуырылған шошқа еті,қарақұмық ботқасы, тәтті шай.
Берілген тағам мәзірі бойынша азықтардың жиынтығы:
Майдағы шпроттар-50 гр
Қант-100 гр
Тағамдық азықтардың залалсыздығы бойынша ситуациялық есептерді шешу.
Есеп №1
Сапасы төмендегідей сүтті тағам мақсатында пайдлану мүмкіндігі туралы қорытынды беріңіз:
1. Консистенция Салыстырмалы түрде қою, кілегейлі, су
тәрізді емес
2. Қышқылдығы (Тернер градусымен) 13 градус
3. Қайнату сынамасы ұйымайды
4. Тығыздығы 1,031
5. Май құрамы 3,4%
6. Құрғақ қалдық 12,5 %
7. Қоспалар (механикалық) болмайды
8. Крахмалға реакция теріс
9. Ас содасына реакция оң
10. 1 мл бактериялардың жалпы саны 3200000
Есеп №2
Сапасы төмендегідей сүт өнімін тағамға пайдалану жөнінде қорытынды жасау:
1. Салыстырмалы салмағы 1,024
2. Түсі ақ
3. Иісі иіссіз
4. Қышқылдығы: 22 град Т
5. Ас содасына сынама теріс
6. Крахмалға сынама теріс
7. Редуктазаға сынама түссіздену уақыты 2 сағат
8. Н2О2 сынамасы теріс
9. Май құрамы 2,8%
10. Құрғақ қалдық 10,5%
11. Механикалық қоспалары аздаған қалдық
Сүт бойынша сұрақтар:
1. Сүттің қандай органолептикалық көрсеткіштерін білесіз? Ол жаңа сауылған сүтте қандай болуы керек? Сүттің иісінің, түсінің, дәмінің, консистенциясының өзгерісі нені білдіреді?
2. Сүттің органолептикалық көрсеткіштерін қалай зерттейді?
3. Берілген есепте сүттің органолептикалық көрсеткіштері өзгерген бе? Иә болса, ол неге байланысты?
4. Сүттің табиғилығы мен балаусалығы деген не? Оларды анықтау үшін қандай көрсеткіштер пайдаланылады?
5. Сүттің майсыздандырылғандығын қалай анықтауға болады? Ол үшін қандай көрсеткіштер қажет?
6. Сүттің қышқылдығы деген не? Балауса, жартылай балауса және тұрып қалған сүттің қышқылдық нормативтері қандай? Қышқылдықтың жоғарылауы нені білдіреді?
7. «Редуктазаға сынама алу не үшін қажет? Ол жанама немесе абсолютті көрсеткіш болып табыла ма? Балауса және зақымдалған сүттің нормативтері қандай?
8. Есеп бойынша сүттің құрамының толықтығы мен балаусалығы жөнінде сіз қандай қорытынды бере аласы?
9. Сүттің фальсификациясы деген не? Фальсификация үшін қандай заттар қолданылады?
10. Фальсификацияланған өнімдерді пайдалануға бола ма? Жоқ болса, неліктен?
11. Есепте сүттің фальсификациясы бар ма, қандай негізде қорытындыға келдіңіз?
12. Сүттің бактериялармен, улы металдармен, пестицидтермен, антибиотиктермен ластануының қандай көздерін білесіз?
13. Бактериялармен және ксенобиотиктер: қорғасын, кадмий, сынап, мышьяк, ДДТ, гексахлорциклогексанмен ластану көздері қандай?
14. Сүтті пайдалану кезінде пайда болатын аурулардың алдын алу үшін қандай шаралар өткізілу қажет?
Есеп №3
Сапасы төмендегідей етті тағамға пайдалану жөнінде қорытынды жасаңыз:
1. Сыртқы түрі – жаңа кесілген бөлігі – қызыл, жабысқақ
2. Консистенция – тығыз
3. Иісі – аздап қышқыл
4. Шырын – лай
5. Консистенциясы бойынша майы – жағылады, жеңіл тұздалған иісі бар
6. Сопақша ми - зерттелмеді
7. Сынама қайнату – бульонның иісі – қалыпты, мөлдірлігі – лай
8. Бульонның күкіртқышқылды мысқа реакциясы – үлпек
9. Аммиакка сынама – оң
10. Еттің финна және трихонеллаға бактериоскопиясы – теріс
11. Левомицтин – 0,5 мг/кг
12. ДДТ және оның метаболиттері – 1,0 мг/кг
13. Стронций – 90 – 40 Бк/кг
Есеп №4
Сапасы төмендегідей етті тағамға пайдалану жөнінде қорытынды жасау:
1. Сыртқы түрі – жаңа кесілген бөлігі – қызғылт-қызыл, ылғалды, жабысқақ емес
2.Консистенция – тығыз, қатты басқан кезде қалпына тез келеді
3. Иісі – етке тән
4. Шырын – мөлдір
5. Май – қатты, ақ
6. Сопақша ми - қуысты түгелдей жапқан, жылтыр
7. Сынама қайнату – бульонның иісі – қалыпты, мөлдірлігі – мөлдір
8. Бульонның күкіртқышқылды мысқа реакциясы – үлпек
9. Аммиакка сынама – теріс
10. Еттің финні– 40 см де 2
11. Трихонеллалар – жоқ
12. L. Monocytogenes – 25 г етте 5
13. Антибиотиктер – жоқ
15. ДДТ және оның метаболиттері – 0,05 мг/кг
16. Кадмий – 0,2 мг/кг
Етті бағалау бойынша сұрақтар:
1. Қандай етті талдайсыз: суытылған, мұздатылған, еріген немесе қайта мұздатылған?
2. Ет – жас етпе? Еттің,, майдың, жілік майының, сіңірдің және буындардың қандай органолептикалық көрсеткіштері сіздің қортындыңызды..
3. Еттің, жас ет екенін қандай сынамалар бойынша анықтайды?
4. Есепте берілген физико-химиялық зерттеулердің нәтижелерінен нені білуге болады?
5. Гельминтологиялық көрсеткіштерін қалай бағалайсыз? Еттің құрамындағы финн, трихинелла жұмыртқаларының саны қанша болуы керек?
6. Финн және трихинелла жұмыртқаларының тамаққа жарамды еттегі саны қанша болуы керек? Осы гельминттердің аралық және соңғы иелерін атаңыз?
7. Шошқа майы трихинеллез дамуының себебі бола ма?
8. Еттегі финн және трихинелл жұмыртқаларын көзбен қарап анықтауға болады ма? Анықтау әдісін жазыңыз.
9. Еттің қандай микробиологиялық көрсеткіштері нормаланады? Олар нені анықтайды? Еттің микробиологиялық ластануының салдары және ластанушылық көздері.
10. Етке улы элементтер, антибиотиктер, пестицидтер, радионуклидтер қалай түседі?
11. Ксенобиотиктермен (қорғасын, сынап, мырыш, гексахлорциклогексан, радионуклид және ДДТ) ластанған етті тамаққа пайдаланғанда адам денсаулығына, оның қандай салдарлары болуы мүмкін?
Тақырып №7. Ауруханалардың жағдайлық және бас жоспарын гигиеналық бағалау.– 3 сағат.
Мақсаты: а урухана уаскесін таңдауға орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптармен таныстыру.Сонымен қатар, ауруханалардың әртүрлі құрылыс жүйелерінің арқтықшылықтары мен кемшіліктерімен таныстыру жөніндегі білімін қалыптастыру.
Міндеттері:
- ЕПМ жоспарлау принциптері жөніндегі білімді қалыптастыру
- Жер учаскесін таңдауға және аурухана кешенін орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптар жөніндегі білімді қалыптастыру.
- Аурухана жүйелері, олардың артықшылықтары мен кемшіліктері жөніндегі білімді қалыптастыру
- Жер учаскесін жоспарлауға, қолайландыруға ЕПМ аурухана учаскесіне орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптар жөніндегі білімді қалыптастыру.
- Жер учаскесін дұрыс таңдалғанын және аурухананың жағдайлық жоспары бойынша елді мекен аумағына орналастырудың дұрыстығын бағалау дағдысын қалыптастыру аурухананың бас жоспарына гигиеналық бағалауды жүргізу дағдысын қалыптастыру.
Тақырыптың негізгі сұрақтары:
1. Жер учаскесін таңдауға, аурухананың құрылыс жүйелеріне, елді мекендерде ЕПМ орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптар.
Оқыту мен сабақ беру әдістері: жағдайлық есептерді шешу, пікірталас.
Әдебиеттер:
Негізгі:
Гигиена / Под ред акад. РАМН Г.И.Румянцева. – М.:ГЭОТАР, Медицина,2000. – С.360-393.
Пивоваров Ю.П.,Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека.- Ростов н/Д: «Феникс», 2004.-С.402-424.
Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека., 3-е изд.- М.:ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ, 2001. – С.154-194.
Гурова А.И., Горлова О.Е. Практикум по общей гигиене. -М.:Изд-во Унив. Дружбы народов,1991.- 107-115
Қосымша:
Анамбаева А.Н. Гигиена лечебно-профилактических организаций. /Учебное пособие. – Алматы, 2003.- С.5-18.
Минх А.А. Общая гигиена.- М.: Медицина, 1984. -С. 198-201.
Пивоваров Ю.П. и др. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене. - М.: Медицина, 1983.- С. 59-64.
Румянцев Г.И., Вишневская Е.П., Козлова Т.А. Общая гигиена.- М.: Медицина, 1985.- С. 230-245
Санитарные правила и нормы РК «Требования к устройству и содержанию больничных организаций и организаций охраны материнства и детства» от
24.06 2002 г.
Бақылау:
· 1. Бастапқы білім деңгейлерін ауызша сұрау арқылы бағалау
Сұрақтар:
1. Аурухана құралысын жоспарлаудың негізгі принциптері.
2. Елді-мекеннің аумағында ұзақ уақыт емделетін жалпы соматикалық мамандандырылған ауруханаларды, аурулар ауруханалаын және басқа да салалық ЕАБ-ны орналастыруға қойылатын гигиеналық талаптар. Жер учаскесін таңдау.
3. Ауруханалық жағдайлық жоспары және оны елді-мекендердің аумағында ауруханалардың дұрыс орналасқандығын бағалау үшін маңызы.
4. Ауруханалардың құрылыс жүйелері олардың артықшылығы мен кемшіліктері
5. Аурухананың учаскесін зоналарға бөлу, оның гигиеналық маңызы.
· Студенттердің өзіндік жұмысының орындалу нәтижелері бойынша қорытынды білім деңгейлерін бақылау
№1 Тапсырма. ЕАМ жобаларының мазмұнымен және оларды бағалау қағидаларымен танысу. (өзіндік даму дағдысы бойынша)
№2 Тапсырма. Келесі сұрақтарға жауап бере отырып ауруханалардың жағдайлық және жалпы жоспарларын бағалау жөніндегі есептерді шешу: (тәжірибелік дағды)
1. Аурухана салу үшін ұсынылған учаскені
а. магистралды жол
б.тұрғын үй кварталына
в.зауытқа қатысты орналасуы бойынша мақұлдауға бола ма?
2. Аурухана учаскесін ластаушы нысандардан санитарлық қорғаныс зона қандай өлшемде бөліп тұруы тиіс? Қандай учаскелерде аурухана мекемелерін орналастыруға болмайды.
3. Топырақтың сапасы гигиеналық талаптарға сай келе ме?Аурухана салу үшін қандай топырақ дұрыстау деп саналады?
4. Атмосфералық ауаның сапасы гигиеналық нормативтерге сәйкес келе ме?
5. Аурухана учаскесінде ауаның сапасын жақсартуға болады ма? Егер болса қалайша?
6. Аурухана учаскесінде шу режимі қандай және оның себебі неден? Шу деңгейі гигиеналық талаптарға сәйкес келеді ме? Оны қалай төмендетуге болады.
7. Аурухана құрлысының қандай жүйесі (түрі) ұсынылған?Оның артықшылығы мен кемшіліктері қандай? Есепте келтірілгендей аурухананың барлық бөлімдері бір ғимаратта орналасуы мүмкін бе?
8. Жер учаскенің ауданы жеткілікті ме? Оның мөлшері неге байланысты?
9. Учаске аумағында қандай зоналарды бөліп көрсетуге болады,Учаскені зоналарға бөлуді қандай мақсатта жүргізеді.
10. Учаскеде құрылыс пайызы қандай болуы тиіс? Есепте берілгені талаптарға сәйкес келеді ме?
11. Аурухана учаскесіне көлік кіретін жол кем дегенде қанша болуы керек? Көлік кіретін жолдар дұрыс ұйымдастырылған ба?
12. Аурухананың аумағы көгалдандыру жеткілікті ме? Ол қандай рөл атқарады. Оның кемшіліктері қандай? Емдеу корпустарынан қандай қашықтықта ағаштар бұталар (кустарник) егуге рұқсат етіледі, оның себебі?
13. Аурухана учаскесінің шетінде өсірілетін ағаштар қатарының ені (жалпақтығы), қандай болуы керек. Көгалдандыру зонасы аурухана учаскесінің жалпы ауданының неше пайызын құрауы керек, және ол 1 ауруға есептегенде қанша болуы тиіс?
Ситуациялық есептер
Есеп
Т. қаласында 600 төсекке есептелген орталық қалалық аурухананың құрлысы қарастырылып отыр. Қала әкімшілігі қаланың ішіне ауданы 5,1 га аумақ ұсынды. Ол учаскенің солтүстік жағы трамвай жолы өтетін, көлік көп жүретін магистралды жолмен шектеседі. Батыс жағында аурухана учаскесін 50 м қашықтықта 7-9 қабатты тұрғын үйлер тұр. Солтүстік – батысында 720 м қашықтықта машина жасау зауыты орналасқан. Шығысында, оңтүстік, оңтүстік-шығыс, оңтүстік-батыста учаске шегарасынан 100 м қашықтықта жаңа құрылыстар жүргізіліп жатыр. Учаске ойыс жерде орналасқан формасы тікбұрышты ені мен ұзындығының ара қатынасы 1:4 тең, ұзын өсі солтүстікке қарай бағытталған.
Учаскенің топырағы сазды, грунт суының деңгейі жер бетінен 0,8 м тереңдікте. Топырақтың сапасы (СЭБ мәліметі бойынша) келесідей: санитарлық саны-0,64 ішек таяқшаларының титрі-0,01, гумус азоты -0,1. Учаске аумағындағы ауаның санитарлық жағдайы; СО –ң концентрациясы – 32 мг/м3, күкірт ангидриді-0,079 мг/ м3 , азот тотықтары-0,21 мг/ м3, күйе - 0,64 мг/ м3. Учаскедегі шу деңгейі күндіз-72 дБ, түнде-48 дБ
Аурухананың сумен қамтамасыз етілуі, оны қалалық су тасымалдау жүйесіне қосуды қарастырады. Телефон, электр жүйелері жүргізілмеген. Канализация қарастырылған.
Аурухананың ұсынылған жобасы, онда аурухананың барлық бөлімшелері орналасатын 1 биік қабатты ғимарат салуды қарастырады (аурухананың жалпы жоспарын қара).
Құрылыс ауданы учаске аумағының 18 % -н құрайды. Аурухана ғимараты құрылыстық қызыл сызығынан 40 м қашықтықта, ұзын осі бойынша учаскенің ұзын осіне бойынша учаскенің ұзын осіне параллелді орналасады. 1 қабатында қабылдау бөлімі, іріңді және таза хирургия бөлімдері орналасады, жоғарғы қабаттарында-реанимация, үлкендер мен балалар ға арналған саладағы терапия бөлімдері орналасады. Емхана, ас блогы және әкімшілік – шаруашылық бөлімі 1 қабатында және бірлі-жарым цокольдық қабатында, патологиялық-анатомиялық бөлімі ғимараттың жеке қанатындағы цоколдық қабатында орналасады.
Емханаға кіретін есікке қарсы жерден аурухана учаскесіне көлік кіретін 1 негізгі жол және патологиялық-анатомиялық бөлімнен шығатын есік орналасқан ғимараттың қанатына қарай кіретін, учаскенің бүйір жағынан 1 қосымша жол жобаланған. Шаруашылық зонасына және патанатомиялық бөлімге көлік кіретін жол біреу. Көгалдыру зонасы учаскенің 37 % - н құрайды және ол келесі түрде жоспарланған:
a. учаскенің 3 жақ шетінде ені 5 метр жеке ағаштар өсін тұрған қорғаныс зонасы түрінде, ал ғимараттың иаңдай беті жағында биіктігі 0,8 – 1,2 метр бұталар түрінде;
b. газондар, гүлдер өсіретін жерлер, сәндік бұталар, ағаштар тобы кіретін бау-саябақ түрінде жоспарланған. Ағаштарды аурухананың жеке үйлерінің терезесінен 5 м қашықтықта егу ұйғарылған.
Есеп
Н. қаласында 800 төсектік аурухана кешені салынған. Оның құрамына кіретіндері: емхана, терапия,хирургия, кардиология,физиотерапия бөлімдері орналасқан 6 қабатты бас емдеу корпусы; 3 қабатты балалар бөлімінің ғимараты, 2 қабатты перзентхана ғимараты, шаруашылық корпусының, патологиялық-анатомиялық корпусының және ас блогінің 1 қабатта ғимараттары.
Емхана бас корпуспен өтпе арқылы қосылған. Аурухананың жер учаскенің ауданы 10 га. Аурухана учаскесі қаланың шетінде орналасқан (аурухананың жағдайлық жоспарын қараңыз). Солтүстік- батыс жағында ол қала аралық көлік көп жүретін магистралмен шектеседі (15 м). Учаскенің оңтүстік және шығыс жақтарында 80-100 м. қашықтықта тұрған үйлер орналасқан. Солтүстік жағында 200м қашықьықта темір жол вокзалы тұр.
Учаскенің батыс жағы көгөріске жалғасады. Оңтүстік шығыс жағында 50м қашықтықта пепси-кола өндіретін зауыт орналасқан. Участок биіктеу жерде орналасқан, оңтүстік бағытқа еңістеу, оның ұзын осі оңтүстік – шығысқа бағытталған. Учаскенің пішіні тік бұрышты ені мен ұзындығының ара қатынасы 2:3 қатынасын тең. Топрағы саздылау, құрғақ. Грунт суының деңгейі жер бетіне 2 метрден жақын емес. Учаскедегі топырақтық сапасы СЭБ-ң мәліметі бойынша келісідей. 1 кг. Топырақта гельминт жұмытрқаларының саны 7, санитарлық саны-0,88 коли-титрі-0,5,қорғанысының мөлшері-50 мг/кг.Учаскедегі шу деңгейі күндіз 74 дБ, түнде 44 дБ Учаскедегі ауаның санитарлық жағдайы: СО концентрация-26 мг/ м3; азот оксидтері – 0,28 мг/ м3; күкірт ангидридтері-0,32 мг/ м3; күйе-12 мг/ м3, қорғасын -0,001 мг/ м3.Аурухананың сумен қамтамасыз етілуі-қаланың су тасымалдау жүйесіне қосу қарастырылған. Бас емдеу корпусы учаскенің оңтүстік-шығыс жағында учаскенің ұзын осіне паралеллді, құрылыстың қызыл сызығынан 20 м қашықтықта орналасқан.Перзентхана учаскенің солтүстік-шығыс жағында бас емдеу корпусынан 30 м қашықтықта және құрылыстың қызыл сызығынан 30 м қашықтықта орналасқан. Оған паралель 20м қашықтықта учаскенің терең бөлігінде балалар бөлімінің ғимараты орналасқан. Жұқпалы аурулар бөлімі учаскенің терең солтүстік-батыс жағында құрылыстың қызыл сызығынан 20м қашықтықта,және басқа емдеу корпустарынан 30-50м қашықтықта орналасқан, басқа бөлімшелерден бұталар түрінде өсіп тұоған өсімдіктермен қоршалып бөлінген. Шаруашылық ауласы учаскенің оңтүстік-батыс жағында, құрылыстың қызыл сызығынан 5 м және жұқпалы аурулар бөлімінен 40 м қашықтықта орналасқан. Шаруашылық ауласы мен жұқпалы аурулар бөлімінің арасында, олардан 20м қашықтықта патологиялық-анатомиялық бөлім тұр. Құрылыс ауданы учаскенің 22% құрайды.
Учаскеде жұқпалы емес емдеу корпустарына көлік кіретін 1 негізгі жол және 3 қосымша жол (жұқпалы аурулар корпусына, шаруашылық алаңына,патанатомиялық корпусқа) бар. Көгалдандыру зонасы учаскенің жалпы ауданның 60 % құрайды.
Ол а. учаскенің шетінде жеке өсіп тұрған ағаштар түріндегі-көк қорғаныс зонасы;
б. газондар, гүл өсіп тұрған жерлер, сәндік бұталар және кіші-гірім ағаштар тобы кіретін 3 га жерді алып жатқан бау-сая бақ түрінде берілген.
Есеп
300 төсектік ауылдық учаскелік ауруханалық алып жатқан ауданы 4 га. Поселканың шетінде орналасқан (жағдайлық жоспарды қара).Учаскенің солтүстік және батыс жағында аурухана учаскесінің шекарасынан 5 м қашықтықта колхозшылардың усадбасы жалғасып жатыр, оңтүстігінде бау бар, шығысында 100м қашықтықта сүт фермасы орналасқан. Учаске тегіс жерде орналасқан,ұзын осі бойынша шығыс-батысқа бағытталған «Жел раушаны» бойынша жел шығыс және оңтүстік-шығыс бағыттан басым тұрады. Аурухана учаскенің пішіні төрт бұрышты ені мен ұзындығының ара қатынасы 1:2 қатынасына тең. Топырағы құмдылау-саздылау. Учаскедегі топырақтың сапасы: санитарлық саны-0,78; коли-титрі-0,04; 1 кг топырақта гельминт жұмыртқаларының саны-14. Ауаның сапасы;СО-2 мг/ м3, күкірт ангидриді-0,12 мг/ м3, азот тотықтары-0,095 мг/ м3, аммиак-5 мг/ м3.
Учаскеде (бас жоспарды қара) емхана, екі қабаттан бас емдеу корпусы, 1 қабатта балалар бөлімінің корпусы,2 қабатты ғимаратта, акушерлік-гинекологиялық бөлім, жұқпалы аурулар бөлімі орналасқан. Аурухананның бас емдеу корпусы учаскенің оңтүстік шекарасынан 40м қашықтықта ұзын осі бойынша шығыстан батысқа қарай орналасқан, емхана учаскенің батыс жағында құлыстың қызыл сызығынан 5 м қашықтықта тұр. Балалар бөлімі мен акушерлік- гинекологиялық бөлім де учаскенің батыс жағында, оның шекарасынан 25м қашықтықта және олар бір-бірінен, емханадан 25м қашықтықта орналасқан. Емхана мен бас корпустың арасы 20м, бас корпуспен басқа емдеу корпустарының арасы 40-50м. Жұқпалы аурулар корпусы ұзын осі бойынша учаскенің солтүстік шекарасына параллельді құрылыстың қызыл сызығынан 15 м қашықтықта орналасқан, басқа корпустардан жаяу жүретін жолдармен бөлінген.Басқа емдеу корпустарынан ара қашықтығы 50 м –н кем емес. Шаруашылық ауласы мен патологиялық-анатомиялық бөлім бір-біріне параллельді орналасқан, құрылыстарының қысқы осі бойынша учаскенің шығыс шекарасына жанасып жатыр. Олардың арақашықтығы 10м. Патологиялық-анатомиялық корпустан бас корпусқа және жұқпалы аурулар корпусына дейін-30м, басқа корпустарға дейін 50-м-н кем емес. Шаруашылық ауласынан жұқпалы аурулар корпусына дейін-40м, бас корпусқа дейін-20м.
Учаскеге көлік кіретін 3 жол қарастырылған:
Біреуі-емханаға және емдеу корпустарына,екіншісі- жұқпалы аурулар бөліміне, үшіншісі- патологиялық-анатомиялық корпусқа және шаруашылық зонасына.
Құрылыс пайызы 18%, көгалдандыру зонасы 48%. Көкжелек зонасы учаскенің барлық жақ шетінде жеке өсіп тұрған ағаштар түрінде 2 м көк желек қорғаныс зонасынан,сондай-ақ,ауданы 0,6 га аурухана бауынан тұрады.
Есеп
600 төсекке есептелген орталық қалалық балалар ауруханасы 5-ға жерлі алып жатыр.
Аурухана квартал ішінде орналасқан (аурухананың жағдайлық жоспарын қара) Учаскенің шекарасынан 25 м қашықтықта солтүстік, батыс және оңтүстік жағында 8-9 қабатты тұрғанүйлер тұр, ал шығысында 35м қашықтықта көлік көп жүретін жол бар.Учаске биік жердің батысқа бағытталған беткейінде тұр. Топырағы сазды, ылғал, групт суы жердің бетіне жақын жатыр. СЭБ-ң мәліметі бойынша аурухана аумағындағы ауада СО-12мг/м3, күкірт ангидрд-0,06мг/м3, азот топырақтары -0,09 мг/м3 мөлшерде анықталады. Жиі канализация суы жердің бетіне тесіп шығып жатады.
Топырақ сапасының санитарлық көрсеткіштері: коли титрі-0,006, гельминт жұмыртқаларының саны-84, топрақтың санитарлық саны-0,79
Аурухана учаскесінің пішіні төрт бұрышты (генпланды қара).
Жер аумағында сәулеттік пішіні күрделі 4 қабатты емдеу корпусының ғимараты орналасқан.Ғимараттың әрбір қанатында және блогінде өз алдына учаскеге шығатын есік бар. Негізгі көлік кіретін жолға жақын блокта емхана және әкімшілік бөлмелері орналасқан, басқа блоктарда емдеу бөлімдері (терапия, хирургиялық, неврология) орналасқан. Аумақтағы бұрылыс пайызы-18%
Емдеу корпусының ғимаратынан 28м қашықтықта ас блогі, 50м қашықтықта бір жағында патанатомиялық корпус, екінші жағында шаруашылық ауласы орналасқан. Учаскенің ортасында ЛФК және гемотерапия алаңы бар. Көгалдандыру зонасы учаскенің 54 % алып жатыр және олар келесі түрде берілген:
а. учаскенің шетінде ені 15м өсіп тұрған ағаштар және бұталар түріндегі қорғаныс зонасы түрінде;
б. ауданы 1,2 га аурухана бауы,және олар әрбір бөлімшенің маңайында белгілі бір блоктың тікелей жанында участоктар бар. Аурухана учаскенің емдеу корпустарына,
1 негізгі көлік кіретін жол және ас блогына 1 көлік кіретін жол ескерілген.
Тақырып №8. Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайын және дене дамуын гигиеналық бағалау. Өндрістік шаң, шу, дірілдің гигиеналық маңызы. Қолайсыз әсерлерінің алдын алу. -4 сағат.
Сабақтың мақсаты: Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайы мен физикалық дамуының негізгі көрсеткіштерімен және оларды бағалау әдістері жөніндегі білімдерін қалыптастыру. Өндірістегі шаң, шу діріл шығаратын негізгі көздер мен олардың жұмысшыларға әсерінің сипаты туралы түсінік беру, осы факторлардың қауіптілік деңгейін бағалауды үйрету және жұмыс істеушілерге қолайсыз әсер етуінің алдын алу бойынша шараларды дайындау жөніндегі білімін қалыптастыру.
Міндеттері:
· Балалар мен жасөспірімдердің физикалық дамуын зерттеу және бағалау әдістері жөніндегі білімді қалыптастыру;
· Балалар мекемелерінде оқу-тәрбие үрдісін, күн тәртібін ұйымдастырудың гигиеналық қағидаларын және оған қойылатын талаптар жөніндегі білімдерін қалыптастыру.
· Мектепке дейінгі және мектеп мекемелердегі тәрбиелеу және оқыту жағдайын медициналық бақылаудың негізгі аспектілері жөніндегі білімдерін қалыптастыру
· Антропометрлік зерттеулер жүргізу жөніндегі білімді қалыптастыру
· Дені сау балалар мен жасөспірімдер тобын анықтау жөніндегі білімді қалыптастыру
· Оқушының күн тәртібін бағалау жөніндегі білімдерін қалыптастыру
· Өндірістегі шаңның жіктелуін; өндірістегі шаңның негізгі шығатын көздері жөніндегі білімін қалыптастыру;
· фиброгенді әсер ететін, шаңнан болатын ауруларды, олардың дамуына әкелетін өндірістер мен мамандықтар жөніндегі білімін қалыптастыру;
· ағзаға шаңның басқа түрлерінен: жалпы токсикалық, тітіркендіргіш, канцерогендік және мутагендік әсер етуден пайда болған аурулар жөніндегі білімін қалыптастыру;
· басым түрде фиброгенді әсер ететін және шаңның басқа түрлері әсер ететін шаңдарды нормалау қағидалары жөніндегі дағдыларды қалыптастыру;
· өндірістік шаңның қолайсыз әсерінің алдын алу шаралары жөніндегі дағдыларды қалыптастыру;
· шу мен дірілдің ағзаға әсерін; шу мен дірілдің әсері кезіндегі ағзаның функционалдық жағдайын зерттеу әдістері бойынша білімді қалыптастыру;
· жұмыс істеушілерге шу мен вибрацияның қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі шараларды;
· нормативтік құжаттарды пайдаланып шу мен дірілге гигиеналық баға беру бойынша білімді қалыптастыру;
· функционалдық зерттеу мәліметтері бойынша шу мен дірілдің әсеріне ағзаның реакциясын бағалау бойынша дағдыны қалыптастыру;
Дата добавления: 2015-10-23; просмотров: 859 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Тапсырма №1. Гигиеналық зерттеу әдістері бойынша жағдайлық есептерді шешу | | | Тақырып № 3. Су факторымен байланысты аурулардың алдын алу. – 2 сағат. |