Бұл типтің сыртқы жағдайларда айқын көрінетін мынадай қасиеттері бар: тазалық, реттілік, шешім қабылдай алмаушылық және абайлылық, сақтық. Оның сыртқы бейнесінде жылдам өзгерістерге үйрене алмаушылық, жауапкершілікті өз қолына алуға бара алмаушылық байқалады.
7. Қозғыш тип (ВЗ)
Қозбалы тұлғаның ерекшелігіне – мінездегі айқын импульсивтік жатады. Оның сөйлеу мәнері және мінезінің логикаға ешқандай қатысы жоқ, сондай ақ өз іс-қимылын үнемі бағалап отырмайды. Ал керісінше, оның импульсивтілігі инстинкт немесе бақылауға келмейтін қозбалармен ерекшеленеді. Әлеуметтік қарым-қатынас, сөйлесу аймағында олардың мінезінде шыдамсыздық байқалады, бұл шыдамсыздықтың жиі көрінетіндігінен сиптталады.
8. Демонстративтік тип (ДМ)
Бұл типтің бастапқы ерекшелігі болып, әрқашан адамның ойында із қалдыруға ұмтылыс, өзіне қарата білу, елдің ортасында болу қажеттілігінің тууы табылады. Бұл қасиеттер оның демонстративті мінез-құлқында айқын көрінеді. Осы мінез типінің элементіне өзін-өзі мақтау, өзі жайлы немесе басқа бір әңгімелер айту, барлық кездерде бұл тұлғаның орталық орында болуы жатады
9. Тіреліп қалушы тип (ЗС)
Тұлғаның тіреліп қалушы типі аффектінің жоғары беріктілігімен эмоцианалды толқулар, күйзелістің ұзақтылығы. Жеке беделімен қызығушылықтарын балағаттау, ұзақ уақытқа дейін ұмытылмайды және ешқашан жай ғана кешірілмейді. Осыған байланысты, оның айналасындағылар оны кек алғыш адам ретінде сипаттайды. Бұған мынадай негіз бар: аффективтік күйзелістер таңғажайып ойлармен, өкпе назы бар адамнан кек алуға жоспар құрумен сәйкес келеді. Бұл адамдардың аурулы, ренішті көңіл-күйі айқын көрініске ие. Мұндай адамдарды жоғарыда айтылғанмен бірге қарастырғанда сезімтал адамдарға жатқызуға болады.
10. Дистимдік тип (ДТ)
Дистимдік тұлға бұл гипертимділікке қарама-қарсы. Мұндай типтер қайғылы, қараң, уайымды өмір сүруге бейімделген. Бұл қасиеттер барлық жағынан байқалады: мінез-құлқында да, сөйлеу мәнерінде де, өмірді қабылдау ерекшелігінде де, басқа адамдарды және оқиғаны немесе әлеуметтік- перцептивтік ерекшеліктерді қабылдауында. Бұл адамдар өмірде байсалды болады. Гипер белсенділік, жай ғана белсенділік қасиеттері бұларға тән емес. Жеке мінез-құлық сипаттарын біле тұрып олардың үйлесімділігін анықтауға болады. Мысалы: акцентуациялы тұлғаларда демонстративтік және педантты қырлы қасиеттердің үйлесімділігі мүлдем кездеспейді, себебі демонстративтік және педантты тип тұлғалары бір сферада бір-біріне қарама-қайшы келеді.
Демонстративтік тұлға үшін аффективтік жай-күй кезінде қысқаша тежеудің болуы, ал осы уақытта педантты тип тұлғасына жайбасарлық, шешім қабылдай алмаушылық қасиеттері тән болады. Демонстративті тұлғаларда психологиялық шешім табылмайтын эмоционалдық сұрақтарды ойдан ығыстыруы жоғары болады, ал педантты тұлға типтерінде төмен.
Акцентуациялы тұлғаларда тежемелі және демонстративті қырлы типтердің бірігуі таза жанды ынталануға алып келеді. Мұндай типте акцентуация реакциясы болмай қалуы мүмкін емес. Ең қауіпті үйлесімділік бұл тіреліп қалушы және қозғыш типтегі тұлғалардың қырларының біріккен сипаты. Бұл қырлардың әрқайсысы жекеше күшті аффективтік лап ету, бұрқ етуге алып келеді.
Тіреліп қалушы және педантты қырлардың бірігуі әлеуметтік жоспар бойынша оң қорытынды, дұрыс нәтиже әкелуі мүмкін. Тіреліп қалушы типтің эгоисттік тенденциясы педантты типтегі тұлғаның альтруисттік қасиеттерімен тегістеледі.
Дата добавления: 2015-09-05; просмотров: 389 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Сұрақнама мәтіні | | | Практикалық сабаққа әдіснамалық нұсқаулар мен ұсыныстар. |