Денсаулық сақтауда менеджмент негізі және түсінігі

Денсаулық сақтаудағы менеджмент – медицинаны материалдық және еңбектік, қаржылық бақылау және реттеу, басқару ғылымы.

Менеджмент мақсаты– қорларда тұрғындардың өлімі және мүгедектігі,қоғамда аурушаңдықтың деңгейінің жоюлуы.

Денсаулық сақтауды басқарудың міндеті –денсаулық сақтаудың қорларын рациональды қолдану және емдік-профилактикалық іс-шаралардың сапасын жақсарту жолымен мақсаттың жетістіктеріне тиімді жету.

Менеджмент обьектісі – емдік-профилактикалық әрекетпен шұғылданатын, кез келген ұйым.

Обьект белгілеріне байланысты басты және функциональды менеджмент болып бөлінеді.

Басты(жалпы) менеджмент медицина мекемелерінің басқаруында ерекше орын алады.

Функциональды (арнайы) менеджмент емдеу-сауықтыру мекемелерінің әрекеті мен жетекшілерінің басқаруымен анықталып айқындалады.Бұл басқару инновациялық, қаржылық, кәсіптік және маркетингтік болып бөлінеді.

ЕСҰ-да басты менеджменттің стратегиясына үлкен әсер ететін мемлекеттің саясаты тұрғындардың денсаулығын қорғаудағы қатынастары (заңдар және нормативтік акт, қаржылық, тегін және ақылы медициналық көмек көрсетудің көлемінің анықтамасы)

Сонымен қатар басты менеджменттің стратегиясы ЕСҰ-ң техникалық ерекшілігі мен географиялық жағдайы, медициналық көмектің қолжетімділігі, жоғары дәрежелі персоналдармен қамтамасыз етілуі, пациенттердің сатып алушылық қабілеттігі де әсер етеді.

Инновациялық менеджмент –ғылымның жетістіктерін,сертификаттау, емдеу мен диагностиканың жаңа әдістерін енгізуімен байқалады.

Қаржылық менеджмент мекеменің қаржылық жоспарын, қаржыны көбейту, жағдайының нығайтылуына байланысты.

Кәсіптік (персоналдық) менеджментті жүргізуде медицина қызметкерлерінің жалақысының мөлшері, экономикалық стимулдеу, біліктілігін жетілдіру, ұжымда әлеуметтік-психологиялық климаттың әсер етуі көрсетілген.

Менеджер және оған қойылатын талаптар “Менеджер” термині кең таралғандықтан және қолданатындар: · Бағдарламалық-мақсаттық топтар немесе жеке бөлімшелердің нақт ы түрлерін ұйымдастырушылары · өндіріс бөлімшелерінің жетекшілері (басқару, бөлімшелер,бөлімдер)· бағынушыға қатысты жетекшілер;· жұмысты ұйымдастырушы, басқарудың барлық түріндегі әкімші· заманауи әдістерге жетекшілік ететіндерМенеджерге барлық кезеңде жоғары талаптар қойылады. Менеджердің көптеген түрлерін бөлуге болады: Менеджер-дипломат. Менеджердің білімінің, деңгейінің шеберлігі-келісім жасауда қабілетінің жоғары қасиеті. Қазіргі уақытта менеджерлер көп уақыттарын адамдармен байланыс жасауға көп күш салады. Менеджер-инноватор. Ескі құралдарды жабдықтағаннан гөрі, еңбек өндірісін жаңа техника мен технологияларды қолданып, жоғарылату керек. Менеджер-басқарушы. Маманнан талап етіледі:· кәсіпорынды басқару саласында жалпы білім деңгейінің болуы;· фирма қызметінің түрі мен сипаты қай салаға қатысты болса, сол саладағы өндіріс технологиясындағы компетенттілік; · кәсіпкерлікпен қатар, әкімшілік саласындағы тәжірибенің болуы, нарықтық жағдайды білуі, бастама ұсыныу шеберлігі, қолданудың табысты саласына фирманың қорларын қайта бөлу;· төменде тұрған жетекші мен қызметкерлердің келісімі негізінде компетенті және негізделген шешімдерді қабылдау, оны орындауда әр қызметкерді жұмысы бойынша бөлу;

4. Иллюстрациялы материалдар: презентация

Әдебиеттер:

Негізгі:

4. Гордин В.Э., Сущинская М.Д. Менеджмент в сфере услуг: учебник для вузов. Издательский дом «Бизнес-пресса» Санкт-Петербург, 2007.

5. Багиев Г.Л., Анн Х. Маркетинг: учебник для вузов. 3 издание. – СПб.: Питер 2007.

6. Маркетинговые исследования в здравоохранении. Учебно-методическое пособие под ред. Васнецовой О.А. Товарищество научных изданий КМК. М., 2008.

Қосымша:

1. Котлер Ф. Маркетинг и менеджмент – СПб.: Питер Ком. 2006.

22. Современные методы управления и финансовый менеджмент учреждения здравоохранения/ под ред. Я.А. Накатиса, Ф.Н. Кадырова, М.: «ГРАНТЪ», 2005.

23. Макашева З.М. Основы Менеджмента-Москва, КНОРУС, 2004.

24. Лебедев О.Т., Каньковская А.Р. Основы менеджмента Санкт-Петербург,1998.

25. Розанова В.А. Психология Управления. Москва, ООО «Журнал Управление персоналом»

26. Стародубов В.И., Сидоров П.И. Управление персоналом организации. учеб. издательская группа ГЗОТАР-Медиа М. – 2006.

6. Қорытынды сұрақтары(кері байланысы):

1. Менеджмент түсінігіне анықтама беріңіз.

2. Менеджмент нысаны болып не табылады?

3. Менеджмент түрлерін атаңыз?

2.Тақырыбы: Ұйымдар:менеджер,әкімші,кәсіпкер.Менеджмент заңдары мен принциптері.

Мақсаты: Менеджмент ұйымдарының негіздерінің білімін нығайту, менеджмент қағидасы және заңдарын оқыту.

Дәріс тезистері:

Менеджмент-адамдардың интеллекті және мінез-құлқының себептері, еңбекті пайдалана отырып, қойылған мақсатқа жету, ғылыммен жеңе білу өнері. Басқару - бұл өзара байланысты әлеуметтiк және техникалық есептер және үстiрт ұйымдастыру жағдайында қолданылатын үрдіс.Ескітәжiрибе - жаңа ғылым.

1. Ғылыми менеджментке дейiн - өнеркәсiптiк төңкерiстiң мерзiмi. Қалаушы-Генри Таун Өндiрiстiң ұйымының зерттеуi.

2. Ғылыми менеджмент. Фредерик Тейлор. Ғылыми басқарудың қағидасын қалаушы.

3. Әкiмшiлiк менеджмент - (қазіргі уақытта 1961-жыл). Өкiл-Генри Файоль. Жеке қөзқарасымен жоғарғы басқару. Негiзгi фокус - әкiмдiк етуге.

4. Адамгершiлiк қатынастардың мектебi - (Қазіргі уақытта 1927 жыл). Элтон Мая. Адамгершiлiк қатынастардың саласын зерттеулер.

Менеджер, жетекші – бағдарлама, жоба, т.б шаралардың өткізілуіне жауапты тұлға. Жүйелі түрде міндеттеме және ұйымдастырушылық жағдайды тіркеуі мен ережелер тәртібіне сәйкес.

Менеджерлер – бұл алға қойылған мақсаттың табысына жетуде ұйымның қорларының таралуы бойынша қабылданған шешімдері және өкілеттік билігін қамтитын маман. Менеджмент функциясы

Менеджменттің кез келген ұйымдарда, денсаулық сақтау орындарында, жалпы берілген 5 функциясы бар:

1. Жоспарлау –жетістіктер мен әрекеттің курсын таңдау және алға қойылған мақсаттың үрдісі. Жоспарлау мақсаттарды өңдеу,қоршаға ортаны талдау, іс-шаралардың жүзе асырылуы, нәтижелердің бағалануы мен орындалуын болжамдайды.

2.Ұйым -ұйымның ішіндегі басқарушылық иерархиясы сызығының қалыптасуы мен мақсатқа жетуде іс-әрекетінің координациясы, жұмысшы топтар мен индивуумдардың арасындағы жұмыстың бөлісу үрдісі.

3. Адамзаттық қорларды басқару және кадр жұмысы- алға қойылған мақсат бойынша мекемені нәтижелі қызметкерлермен қамтамасыз ету, еңбек жағдайларын, қауіпсіздігі мен дамыту.

4. Көшбасшы- алға қойылған мақсатқа жету үрдісінде,топтар мен индивуумдарды гармониялық және еркін түрде тартушы тұлға.

5. Бақылау –ұйымның өз мақсаттарына жетудің қамтамасыз етудің процесі, яғни жұмысты түзетумен бірге қойылған мақсаттың орындалу ісін жүйелік түрде қадағалау.

Тәжірибеде барлық функциялар бір-бірімен өзара байланыста және ұйымдарда басқару кезеңдерінің үздіксіз кезеңін көрсетеді. Басқару жұмысының сапасы әр кезеңде әсер етуі мүмкін. Мысалы, кадрлардың қандай жұмысқа қажеттілігін жоспарлауымен тығыз байланыста. Өз кезегінде адамдар, жұмысқа іріктелініп алғандықтан, ұйымның жұмысының сапалылығын нәтижелігін қамтамасыз етеді.

Менеджер және оған қойылатын талаптар “Менеджер” термині кең таралғандықтан және қолданатындар: · Бағдарламалық-мақсаттық топтар немесе жеке бөлімшелердің нақт ы түрлерін ұйымдастырушылары · өндіріс бөлімшелерінің жетекшілері (басқару, бөлімшелер,бөлімдер)· бағынушыға қатысты жетекшілер;· жұмысты ұйымдастырушы, басқарудың барлық түріндегі әкімші· заманауи әдістерге жетекшілік ететіндерМенеджерге барлық кезеңде жоғары талаптар қойылады. Менеджердің көптеген түрлерін бөлуге болады: Менеджер-дипломат. Менеджердің білімінің, деңгейінің шеберлігі-келісім жасауда қабілетінің жоғары қасиеті. Қазіргі уақытта менеджерлер көп уақыттарын адамдармен байланыс жасауға көп күш салады. Менеджер-инноватор. Ескі құралдарды жабдықтағаннан гөрі, еңбек өндірісін жаңа техника мен технологияларды қолданып, жоғарылату керек. Менеджер-басқарушы. Маманнан талап етіледі:· кәсіпорынды басқару саласында жалпы білім деңгейінің болуы;· фирма қызметінің түрі мен сипаты қай салаға қатысты болса, сол саладағы өндіріс технологиясындағы компетенттілік; · кәсіпкерлікпен қатар, әкімшілік саласындағы тәжірибенің болуы, нарықтық жағдайды білуі, бастама ұсыныу шеберлігі, қолданудың табысты саласына фирманың қорларын қайта бөлу;· төменде тұрған жетекші мен қызметкерлердің келісімі негізінде компетенті және негізделген шешімдерді қабылдау, оны орындауда әр қызметкерді жұмысы бойынша бөлу; Кез келген қызмет табиғат және қоғамның шеңберiнде нақты заңдары iске асады. Ерекшелiкпен және басқарушылық қызмет болып табылмайды. Менеджер қызметтiң тиiмдiлiгiнiң жоғарылатулары үшiн сондықтан тап мүмкiндiк және нақты әлемнiң заңдары "айтады" шектеуін бiлiп түсiнуге керек. "Заң" ұғымы екi позициялармен қаралады: • мемлекеттiк билiктiң жоғарғы органдарымен анықтаған ретте қабылданған нормативтiк актiлері ретінде қарастырылады. Олар осы жағдайда жеке сипатты болады, өйткенi. заң шығару жиналысының мүшесi, саяси күштердiң қоюын парасаттың деңгейi және профессионализмдарды қамтып көрсетедi тағы сол сияқтылар.; • Қажеттi, табиғатқа және қоғамда құбылыстардың арасындағы маңызды, орнықты қайталанатын қатынастар. ретінде Бұл заңдардың нақты сипаты болады.Нақты әлемнiң заңдары - бұл оның дамытуының заңдары. Бiз оған жата аламыз: • бiрлiк және қарама-қарсылықтардың күресiнiң заңы;• терiске шығарудың заңы; • сандық өзгерiстердiң сапалық заңы.Бiрлiк және қарама-қарсылықтардың күресiнiң заңын бекiтедi: • әр түрлi құбылыс немесе затта полярлық жағдайлар орналаса алатын қарама-қарсылық бар болады: • қарама-қарсылықтары ғана емесі бар болады, бiр-бiрiмендер әрекеттесiп, белдеседi, достасады, ауысады;қарама-қарсылықтардың күресi iшкi қайшылықтардың көзi болып табылады, өздерiнiң қайшылығы дамыту, өздiгiнен қозғалыстың көздерi iшкi қайнар көзi болады; • қайшылықтардың шешулерi процессте қайшылықтардың пайда болуы үшiн жаңа, жоғары деңгейлiғана емес, олардың шешуi де алғышарттар жасалады. Қарама-қарсылықтардың күресi iшкi қайшылықтардың көзi болып табылады, өздерiнiң қайшылығы дамыту, өздiгiнен қозғалыстың көздерi iшкi қайнар көзi болады; • қайшылықтардың шешулерi процессте қайшылықтардың пайда болуы үшiн жаңа, жоғары деңгейлi ғана емес, олардың шешуi де алғышарттары жасалады.Терiске шығарудың заңы жариялайды: • әр түрлi келесi уақыт кез келген зат, кез келген құбылысына өздерiнiң өзiндік айырмашылығы болады; • қозғалыстар, дамытудың үрдісінде маңызды және алдыңғы жағдайларының өзiндік мағынасы бұзылмай, сақталынады.

Иллюстрациялы материал: презентация

Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Гордин В.Э., Сущинская М.Д. Менеджмент в сфере услуг: учебник для вузов. Издательский дом «Бизнес-пресса» Санкт-Петербург, 2007.

2. Багиев Г.Л., Анн Х. Маркетинг: учебник для вузов. 3 издание. – СПб.: Питер 2007.

3. Маркетинговые исследования в здравоохранении. Учебно-методическое пособие под ред. Васнецовой О.А. Товарищество научных изданий КМК. М., 2008.

Қосымша:

1. Котлер Ф. Маркетинг и менеджмент – СПб.: Питер Ком. 2006.

2.Современные методы управления и финансовый менеджмент учреждения здравоохранения/ под ред. Я.А. Накатиса, Ф.Н. Кадырова, М.: «ГРАНТЪ», 2005.

3.Макашева З.М. Основы Менеджмента-Москва, КНОРУС, 2004.

4.Лебедев О.Т., Каньковская А.Р. Основы менеджмента Санкт-Петербург,1998.

5.Розанова В.А. Психология Управления. Москва, ООО «Журнал Управление персоналом»

6.Стародубов В.И., Сидоров П.И. Управление персоналом организации. учеб. издательская группа ГЗОТАР-Медиа М. – 2006.

Қорытынды сұрақтары:

1. Менеджменттің функциясын атаңыз.

2. Менеджерге қандай талаптар қойылады?

3. Менеджмент заңын атаңыз.

3. Тақырыбы: Ынтымақтастық. Кәсіптік топтар. Команда.

Мақсаты: команда түсінігі, ұйымдастыру мәдениеті және команданы басқару түрлерін оқыту.

Дәріс тезистері:

Команда – бұл автономды ұжымда кәсібилерді өзіндік басқару. Оперативті, тиімді және сапалы түрде алға қойылған міндеттерді шешуі.

Команда негізгі белгілері болып табылады:

Тұлғааралық әрекет етудің тиімді конструктивтілігі;

Әр мүшенің кәсібилігі;

Оң ойлау- жалпы табысты бағыттау;

Жалпы нәтиже бойынша жұмыс істеуге бейімділігі;

Команда жұмысының принциптері.

№	Команда жұмысының принципі	Принцип мазмұны
	Ұжымдық жұмысты орындау принципі	Ол тапсырманы әкімшіліктік бастығының тапсырмасы бойынша емес, команданың әрбір мүшесі жалпы тапсырманың бөлігін ғана орындайды (соңғы кезде команда ішіне кірмейді)
	Ұжымдық жауапкершілік принципі	Барлық команда сенімді стимул береді, қоғамдық мойындалуды жоғарылатады, егер тапсырма команда мүшелерінің кінәсінан орындалмаса
	Соңғы нәтиже бойынша команданы стимулдеу (жалақы) түрінің бірыңғай принциптері	Жалақы және команда мүшелерінің стимулдеу түрімен келісіп, жетекшімен ерте сөйлеседі. «Стимул беру қоры» құрылады. Қорды тарату тек ішкі командада, тек беруші немесе жетекшінің қатысуынсыз қор таратылады
	Соңғы нәтиже бойынша команданың жоғары стимуль беру принциптері	Команда мүшелеріне стимул беруде үміткерлерге ақпараттарды беруде жетекші, меңгеріп, команданы қалыптастыруға қатысады. Осы ақпараттың арқасында «стимулдеу қоры» құрылады. Стимул беру сапасында тек ақша ғана емес, хоббиге негізделген, амбиция мен үміткерлерді таңдау жатады. Қоғамдық мойындалу материалдық төлемақыға қарағанда құнды стимул болып саналады.
	Автономды өзіндік басқару команданың принциптері	Команда мүшелерінің әрекетінің басқару жетекшілерімен (көшбасшымен) жүзеге асырылады. Ал ұйымның әкімшіліктік бастығымен іске асырылмайды.
	Жоғары орындаушылық дисциплинасы	Команданың әрбір мүшесі «басымен жауап береді» яғни «жалпы командалық нәтижеге». Берілген принцип команданың әрбір мүшесімен өз еркімен қабылданады
	Командаға өз еркімен кіру принципі	Бұл команданы қалыптастыру принципі. Бұл команданың құрамына тек үміткер команда құрамына толық білім мен іс-әрекет етудің барлық жағдайлары түсіндіріледі.

Команданың ұйымдастырушылық плюстері

Команда басқару жүйесінің универсальды құрамы болып табылмайды. Бірақ команданы ұйымдастыруда «плюстер» аз емес.

«Плюс»	Көрсеткіші	Мазмұны
Кәсіптік	Уақыты     Креативтілік	Кәсіби команда уақыттың өтуімен кететін міндеттерді тез және тиімді шешуге қабілетті Кәсіби команда стандартсыз шешімді өндіруге қабілетті «шешім жинағын» құра отырып, «ар кодексі» кәсібилігі жұмысты сапасыз істеуге жол бермейді
Коммуникативтілік	Стилі   Координация	Командада бірлестік ету стилі және өзара демеушілік жасалынады Командада команда мүшелерінің жұмысын координаттайтын арнайы менеджерді талап етпейді
Әлеуметтік	Имидж   Перспективті	Команда фирмада қолайлы имиджді құрып, клиенттерге сенім тударыды Фирманың командасы пайдалы заказдарды алуда, мүліктерге ие болады
Рухани	Құндылығы     Өсім	Командадағы жұмыс команданың әрбір мүшесі құндылықтың солидарлы жүйесін қалыптастырады Командадағы жұмыс команданың бүтін бір тиімділігін жоғарылатады және команда мүшелерінің кәсіби өсімі мен жекелгін әрқашанда көрсетеді

Команданы ұйымдастырудағы «минустар»

Команданы құра отырып, оның «минустары» аз емес екенін есекере отыру керек. Уақыт: команданың негізделуінің процесі «Уақытша көлемдегі» жұмысшы топтар команда болу үшін аз уақыттың аздығын талап етеді.

«Ақша»: Топтың мүшелері команда болу үшін, қосымша технигтік сабақтарға ақша талап етіледі. (Қажетті «командалық Рух» қалыптастыру үшін): мүмкін, команданың мүшелерін қосымша оқытуға ақша талап етіледі.

- «Азаматтық фактор» командада адамның құндылығы лезде артады, жетекші мен команда мүшелері бұған психологиялық түрде дайын болу қажет

- Директивсіз әкімшілік-команданың басқару стилі, командада «жүргізілмейді»

- «Эксклюзивті» команда моделі қашанда «тираждауға» қолайлы емес, әрбір жаңа команда тиянақты және сақталуын құру керек

- Нәзіктігі, команда «командалық рухқа» құндылық жүйесі, даму философиясына байланысты мүшелерімен бірге өзара қатынасты ұстап отырады. Бұл категория нәзік және тұрақты демеушілікті талап етеді.

Команданы құрудағы қажетті іс-әрекеттер

Тиімді команданы құру үшін, әртүрлі кезеңде жүзеге асыруына қажетті әрекеттердің қатарын құрайды:

Сай келетін қызметкерлерді алу;

Команданың мүшелерін реттеу;

Мақсаты мен міндеттерін қосымша анықтау;

Команданың табысты әрекетінің нәтижесінде, қандай пайданы алатындығын түсіндіру;

Топтық нормада келісу;

Команда бір-бірін жақсы білгендіктен, команда мүшелеріне көмектесу;

Команда мүшелерін оқыту;

Бақылау жүйесін қою және өзіндік бақылауды марапаттау;

Команданы рухани түрде демеушілігін қамтамасыз ету;

Келісілген ереже мен ойлы стандартқа сәйкес әрекет етіп (соңғы оқыту болса да) жұмыс, істегісі келмейтін команда мүшелерінің орнын ауыстыру.

Иллюстрациялы материал: презентация

Әдебиеттер:

Негізгі:

1.Гордин В.Э., Сущинская М.Д. Менеджмент в сфере услуг: учебник для вузов. Издательский дом «Бизнес-пресса» Санкт-Петербург, 2007.

2.Багиев Г.Л., Анн Х. Маркетинг: учебник для вузов. 3 издание. – СПб.: Питер 2007.

3.Маркетинговые исследования в здравоохранении. Учебно-методическое пособие под ред. Васнецовой О.А. Товарищество научных изданий КМК. М., 2008.

Қосымша:

1. Котлер Ф. Маркетинг и менеджмент – СПб.: Питер Ком. 2006.

2.Современные методы управления и финансовый менеджмент учреждения здравоохранения/ под ред. Я.А. Накатиса, Ф.Н. Кадырова, М.: «ГРАНТЪ», 2005.

3.Макашева З.М. Основы Менеджмента-Москва, КНОРУС, 2004.

4.Лебедев О.Т., Каньковская А.Р. Основы менеджмента Санкт-Петербург,1998.

5.Розанова В.А. Психология Управления. Москва, ООО «Журнал Управление персоналом»

6.Стародубов В.И., Сидоров П.И. Управление персоналом организации. учеб. издательская группа ГЗОТАР-Медиа М. – 2006.

Қорытынды сұрақтары:

1.Команда түсінігіне анықтама беріңіз.

2.Команда жұмысының принциптерін атаңыз.

3.Команданы ұйымдастырудағы «плюстерді» атаңыз.

4.Команданы ұйымдастырудағы «минустерді» атаңыз.

5.Команданы құруда қандай әрекеттер қажет?

4. Тақырыбы: Маркетинг тұжырымдамасы және негізі.Маркетингтiң дамытуының тарихи алғышарттары.

Мақсаты: Жалпы басқару принципін оқыту. Ұйымдағы менеджердің рөлі және басқарудың мәнін үйрету.

Дәріс тезистері:

Маркетингтің пайда болуының негізгі алғышарттары болып табылады:

– Ұсыныстан сұраныстың асып кетуі, яғни (сатушы нарығы) нарық қызметі және тауарлардың бар болуы;

– Маркетинг инфрақұрылымын қосқанда, нарық инфрақұрылымын дамыту, тауар өндірушілермен бәсекелестік орнату;

– Тұрғындардың өмір сүру деңгейінің өсімі және тағам өнімдеріне, киімге, жихазға,көлікке және күнделікті қолдануға арналған сұраныстың жоғарылауы;

– Пайданың жоғарылауы және нарықта тұрмыстық өнімнің кеңейтілуіне кәсіпорындардың тырысуы.

Маркетинг жағдайында негізгі талаптар өндірістік бағдарламаның қалыптасуына ауысуы және өнім ассортиментіне тұтынушылық сұранысты нақты зерттеу арқылы міндетті талаптар қойылады.

Бұл белсенді өндірістік-тұрмыстық саясаттың жүргізілуін, айналымға салынған заттардың және тауар өндірушілердің жеделдетуге, шығарылатын өнімдердің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатуды, қоғамдық және жеке тұтынушылардың өнімге сәйкес қанағаттандыруын талап етеді. Нарық экономикасында кәсіпорын нарықта маркетингті қолдануға мәжбүр болады, өйткені олар нарықта өзінің позициясын жоғалтады, яғни банкротқа ұшырайды.

Маркетингтік саясаттың жүргізілуі өндірісті басқарудың барлық жүйесін қайта құруды, барлық бөлімшелерде қызметтің тиімділігін жоғарылатуды талап етеді.Сондықтан басқару жүйесінің қайта құрылуының маркетинг қағидасының негізі қаланады. Маркетингтің негізгі қағидасы тұтынушылардың тілектері және өндірістегі соңғы нәтижелерге бағыт беру болып табылады.

Бұл үшін негізін қалаушы қағидалар келесіні құрайды:

– Өндірістік және шаруашылық шешімдерді, ғылыми-техникалық қабылдаулар және өңдеу үрдісінде алынған ақпаратты қолдану, (қызмет) берілген тауарға тұтынушылық сұраныс динамикасы және жағдайын жан-жақты зерттеп, нарықты білу керек;

– Кәсіпорынның фукцияландырудағы тиімділігін жоғарылату мақсатында нарық талабына сәйкес, өндірістің максимальді бейімделуі керек;

Тұтынушы үшін, тауарды шығару керек, сату үшін өндіру керек;

– Нарыққа тұтынушылық сұранысын кәсіпорынға арналған қажетті қолжетімді заттардың көмегімен әсер беру керек;

– ең алдымен өнiм сапасының әбден жетiлдiруге және жоғарылатуы бойынша және қызметтердің техникалық және шаруашылық мәселелерiнiң маркетинг зерттеулерiн шешiмге пайда болған творчестволық қатынастың кәсiпорынының нәтижелігін жетiлдiрiп мадақталсын;

– осындай мөлшердегi, мұндай уақытта және мұндай түпкi тұтынушыны орынға тауарлардың жеткiзуiн ұйымдастыру бәрiнен артық ұнар едi;

– барлық процесспен мақсатты басқарумен қамтамасыз ету: сервистiң => iске

асыруының =>өндiрiсiнiң => ғылыми өңдеулерi;

– Өніммен, жоғары технологиямен, нарыққа жаңарып шығу керек;

– тұтынушылардың (сегменттер) бiркелкi топтары туралы нарық ойрандасын және

кәсiпорын қатынасында ең жақсы потенциалдық мүмкiндiктермен ие болатын олардың iшiненге және сатып алушылар және олардың қажеттiгiнiң нақтылы түрін сипаттайтын жеке нарық сегменттерiнiң ерекшелiктерiнiң есепке алуы бар өнiмiн шығару бағдарлау;

-ең жоғары сапа және сенiмдiлiктiң тауарларымен нарық жаулап алу; артықшылықтардың үлкен көлемде және бiрге болатын қызметтердiң жақсы сапасының сатып алушысын жоғарылату есебiнен техникалық деңгей және өнiм сапасы, бәсеке күресiнде дегенiне жету;

- саудалық делдалдарға жәрдемдесуде тұтынушылар оның дереу жабдықтауы үшiн олардың дайын өнiм қоймаларымен қамтамасыз ете отырып, техникалық мәселелердiң шешiмiнде және қызметкерлерінің үйренуiне көмек көрсете болу;

- перспективаға маркетинг стратегияны, сату көлемiнiң кеңейтуiне нарықтың жаулап алуы бойынша нақты есептері бағдарласып, нарықтың перспективалы секторларына әсiресе; – нақты өнiм түрлерiнiң өндiру және өткiзудiң басқарудың жоғары кәсиби дағдыларын қызметкерлері алуға мүмкiндiк туғызатын және тауарлардың жеке нарықтарына жұмысқа жетекшiлерiнiң жауапкершiлiгiн жоғарылататын тауарлық қағида бойынша басқаруды ұйымды барынша қолдану.

Мысалы, маркетингтi қолдануды тәжiрибе тиiстi эффекттi бермейдi тауар немесе нарықтың болжауының қолдану тек қана жеке құрайтын зерттеу көрсеттi. Тек қана кешендi жол тауарлармен және қызметтермен базарға бұзып-жарып өтуге тиiмдi мүмкiндiк бередi, жаңа тауарлар және бiртума қызметтермен әсiресе. үлкен ықпалдың маркетингiнiң нәтижелерiне кәсiпорынның iшкi және сыртқы ортасында болады. НИОКР есептегi қазына, сату көлемi, күйінің бар болуы факторларына жататын iшкi орта запастағықоймалық деңгейi тағы басқалар, жартылай немесе толық кәсiпорынның басқаруы немесе маркетингтiң қызметiмен тексере алады. Сыртқы орта, немесе онда кәсiпорын жұмыс iстеген орта нарықтық қатынастардың қатысушыларынан негiзiнен тұрады. Олардың мiнез-құлығы, мақсат қоюлары және мүдделердiң үлкенiрек немесе кiшiрек дәрежесiнде оның шаруашылық және коммерциялық жұмысының кәсiпорынның аманшылығы, нәтижелерiне тәуелдi болады. Сыртқы ортасының барлық факторларына ұшырайтын және ұшырамайтын (ықпалға) әсерлерге бөлiнуге қабылданған. Мысалы, сыртқы ортаның өте маңызды факторы, ұшырайтын әсерге, кәсiпорынның өнiмiнiң (тұтынушылар) сатып алушыларының мiнез-құлығы, сұраныс және өткiзудi ынталандыру, кәсiпорынның маркетинг коммуникациялары құрастыруы жүйесi арқылы өз мүдделерiндегi тұтынушыларының мiнез-құлығын өзгерте алып, (қызметтер) өз тауарларының олардың тұрақты клиенттерiмен жасауға болып табылады.

Классикалық мысалын алғанда әсерге ұшырамайтын сыртқы ортаның факторының салық заңын қосқанда шаруашылық жұмысының кәсiпкерлiк және басқа формасын реттейтiн мемлекеттiк заң болып табылады. Мысалы, мұндай сыртқы ортаның қатты факторларына форма және қауiпсiздiктiң стандарттарын жатады.

Кәсiпорынның өз шаруашылық жұмысында сыртқы ортаның факторларына ұшырамайтын әсерге орайландыра алды, сондықтан ең маңызды қағида маркетинг қызметiнiң бiрi - тиiстi контрмералардың олардың бағасы және өндiрудiң сыртқы орта болып жататын барлық өзгерiстерiн тұрақты зерттеп отыру, әсiресе қолайсыз сыртқы жағдайлардың пайда болуында, кәсiпорынның тiрi қалуы үшiн бейімделуі керек. Өзгеретiн жағдайларға бейімделу үшiн ахуалдық талдау болып табылған маркетинг зерттеуiн үнемi өткiзу маңызды.

Иллюстрациялы материал: презентация

Әдебиеттер:

Негізгі:

1.Гордин В.Э., Сущинская М.Д. Менеджмент в сфере услуг: учебник для вузов. Издательский дом «Бизнес-пресса» Санкт-Петербург, 2007.

2.Багиев Г.Л., Анн Х. Маркетинг: учебник для вузов. 3 издание. – СПб.: Питер 2007.

3.Маркетинговые исследования в здравоохранении. Учебно-методическое пособие под ред. Васнецовой О.А. Товарищество научных изданий КМК. М., 2008.

Қосымша:

1. Котлер Ф. Маркетинг и менеджмент – СПб.: Питер Ком. 2006.

2.Современные методы управления и финансовый менеджмент учреждения здравоохранения/ под ред. Я.А. Накатиса, Ф.Н. Кадырова, М.: «ГРАНТЪ», 2005.

3.Макашева З.М. Основы Менеджмента-Москва, КНОРУС, 2004.

4.Лебедев О.Т., Каньковская А.Р. Основы менеджмента Санкт-Петербург,1998.

5.Розанова В.А. Психология Управления. Москва, ООО «Журнал Управление персоналом»

6.Стародубов В.И., Сидоров П.И. Управление персоналом организации. учеб. издательская группа ГЗОТАР-Медиа М. – 2006.

Қорытынды сұрақтары:

1. Маркетингтің пайда болуының негізгі алғышарттары не болып табылады?
2. Маркетинг саясаты астарында нені түсінесіз?

5. Тақырыбы: Маркетинг зерттеулері

Мақсаты: Маркетинг зерттеулерін жүргізудің әдістерін оқыту.

Дәріс тезистері:

Маркетингтік зерттеулер (ағылш. márketing reséarch) — экономикаға ерiксiз көндiрiлетiн нарыққа ниеттері және тұтынушылар, бәсекелестер және мiнез-құлықтың түсiнуiнде, нарықтардың жоғары бағалаулары шоғырландыратын қолданбалы әлеуметтанудың бағыты зерттеулердiң кәсiпкерлiгінің түрі.

Статистикалық ғылым сияқты маркетинг зерттеулерiнiң облысы 1923 жылда ACNielsen Companyнiң серiктестiгiмен бірге құру(Arthur Nielsen) Артур Нильсонмен басталды.

Нарықтың зерттеуi - маркетинг зерттеулерiнiң бiр түрiнiң бiрлерi, бизнес- орта барлық тұрғылармен үйренедi. Бәсекешiлер, рынок құрылымға, үкiмет қаулылары, экономикалық тенденциялар, техникалық табыстар және бизнес- орталарды құрайтын көп басқа факторлар туралы сұрақтар бұл жерде менменседi. Бұл термин кейде серiктестiктiң қаржы талдауы, индустриялар немесе секторлар жазылып қойылады. Қаржылық талдау осы жағдайда инвестициялық консультанттар немесе потенциалдық инвесторларға нәтиженi өткiзiлген зерттеуде негiзделе iлiгедi. Қандай өнiм технологиялардың базасында жасауға болатынын және бұл зерттеулердiң түрi болуы мүмкiн жарнамалау науқанының ықпалын бағалауға алдын ала тырысқанын, неткен өнiмдер және технология жарнаманың зерттеуi жақын арада жасала алғанын өнiмнiң зерттеуi - сұраққа жауап бередi, сонымен бiрге өткен жарнамалау науқанының жетiстiгiмен өлшейдi.

Дата добавления: 2015-10-30