Туған жерге байланысты мақалдарды жаттап алыңыздар. Мағынасын ашыңыз.

1.Туған жерге туың тік.

2. Өзге елде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол.

3. Туған жердің тасы да ыстық.

4. Туған ел – алтын бесік.

Ағымдық бақылау сұрақтары.

1. Қазақстан Республикасы дүние жүзіне несімен танымал?

2. Елімізде діни бірлестіктің көп болу себебі не?

3. Біздің еліміздегі мемлекет басшысы жайлы не айта аласыз?

4. Қазақстанда орындаушы билік кімнің (ненің) қолында?

5. Қазақстанның территориясы жайлы қалай айтуға болады?

6. Етістіктің шақтары.

3 сабақ

Ибратты ғұмыр иесі

Мақсаты: Студенттердің өз ойларын жан-жақты түрде баяндауға жағдай жасау. Сабақ тақырыбына сәйкес білімдерін дамыта түсу. Кәсіби сөздерді мақсатты түрде қолдана білуге жағдай жасау. Білімдерін шыңдай түсу тұрғысынан іздемпаздыққа үйрету.

1. Сөз тіркестерімен жұмыс жасаңыздар.

Ағартушы, әсер, орыстану, біржолата, ізденіс, сәтті, жалғастыру, батыл, тылсым, құпия, сұрыптау, тіл саласы, тілдік қасиет.

Жаңа сөздермен танысып, мәтінді оқыңыз.

Ағартушы - просветитель

әсер - влияние

орыстану - обрусеть

біржолата - окончательно

ізденіс - исследование

сәтті - удачный

жалғастыру - сопровождать

батыл - смелый

тылсым - сокровенный

құпия - секреты

сұрыптау – анализировать

Шора Шамғалиұлы Сарыбаев 1925 жылы Ташкент қаласында әйгілі ағартушы Шамғали атаның отбасында дүниеге келген. Алматыдағы №12 қазақ орта мектебі оны үнемі өз әсеріне бөледі. Қалалық жеткіншектердің жаппай орыстануынабет бұрған сол заманда ол қатар-құрбысынан ерекше, ана тілін ардақтай білді.

Ол тіл ғылымы жолына біржолата ден қойды. 1974 жылы «Қазақтың аймақтық лексикографиясы» деген тақырыпта докторлық диссертациясын қорғады. Осы саланың жетік білгірі профессор С.Аманжоловтың тілдер диалектісін зерттеудегі ізденістерін әрі қарай сәтті жалғастырды. Ғалым көп тілдік аядағы алтайтану мәселесіне де батыл араласып, «Қазақ-моңғол тілдерінің туыстығы жайлы» деген еңбек жазды. Екі халық арасындағы ежелгі жақындықтардың тылсым құпиясын дәлелдеді.

Шора ағамыз тіл саласын зерттеуге ерінбейді. «Кен асылы – жерде, сөз асылы - елде» дейді халқымыз. Шора Шамғалиұлы да тірнектеп жүріп сөз тереді. Бір ғана күлкінің өзін 70 жікке бөліп, сұрыптаған. Әйелдер жайлы 250-ге жуық мақал-мәтелді ел аузынан жинақтап алған. Халық емшілігі туралы материалдардың саны 600-ге жетеді. Шоқан Уәлиханов өміріне негізделген 60 альбомы тағы бар.

Ш.Сарыбаев – тіл байлығын ел байлығы деп түсінген. Ғалым бүкіл саналы ғұмырын тілдің қасиеттерін зерделеуге арнаған филология ғылымдарының докторы, Ұлттық Ғылым академиясының академигі.

(Батық Мәжитұлы)

Аудармамен жұмыс жасаңыз, қазақ тіліндегі баламасын анықтаңыз.

Знаток –

Успешно продолжил –

Сознательная жизнь –

Проблемы алтаеведения –

Древние близости –

Смело включившись –

В особенности от своих сверстников –

Обратить внимание –

Труды в исследовании –

Дата добавления: 2015-11-04