Тақырып. Мемлекеттік реттеу: маңызы, мақсаттары, құралдары

Әдістемелік нұсқаулар. Практикаға дайындықты ұсынылатын әдебиетті талдаудан бастау керек. ең алдымен, «Экономиканың мемлекеттік реттеу: мақсаттары, атқаратын қызметтері, құралдары», «экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі үлгілері», «ақша-несие жүйесі және Қазақстан Республикасындағы ақша-несие саясаты», «қаржы жүйесі, мемлекеттік бюджет, мемлекеттік шығындар, Қазақстан Республикасынның салық және фискалды саясаты» экономикалық категорияларын қарастырыңдар. Экономиканың мемлекеттік реттеу үшін қандай күш жұмсап, және қандай жағдайларда одан ауытқу болатынын түсіндіріңдер. Ақша-несие жүйесі және Қазақстан Республикасындағы ақша-несие саясаты», «қаржы жүйесі, мемлекеттік бюджет, мемлекеттік шығындарға анықтама беріңдер, түрлері мен себептерін қарастырыңдар.

СОӨЖ тапсырмалары:

1. Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу

2. Өзін - өзі бақылау сұрақтарына жауап беру

3. Тапсырмаларды орындау

4. Тест сұрақтарына жауап беру

5.«Мемлекеттік қаржы жүйесінің қүрылымы», «мемлекеттік қарыздың пайда болуы және салдары», «Ақша- несие жүйесі және саясаты», «Несие жүесі түсінігі және оның түрлері», «Банктер, олардың қызметтері және түрлері» тақырыптарына баяндамадайындау

6. «Экономиканы мемлекеттік реттеу» тақырыбына шолу жасау

7. Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру

Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар:

1. Нарықтық экономикадағы мемлекеттік реттеу қажеттілігі немен түсіндіріледі? Ол нарық «фиаскосымен» қалай байланысқан?

2. Мемлекеттің неғұрлым маңызды экономикалық қызметтерін атаңдар.

3. Коммерциялық банктер мемлекеттік облигацияларды сатса, ақш ұсынысымен не болады?

4. Қандай экономикалық құралдардың көмегімен мемлекет ақша ұсынысына ықпал етеді?

5. Экономикалық өсімнің неоклассикалық және неокейнсиандық модельдерінің ерекшеліктері қандай?

6. Мемлекеттің фискалды саясаты қалай жүзеге асырылады?

7. Мемлекеттің экономиканы ақша - несие саясаты арқылы реттеуінің тиімділігі қандай?

8. Қаржы жүйесі дегеніміз не, оның құрылымы қандай?

9. Мемлекеттік қаржылардың шығыстары қайда бағытталған?

10. Мемлскеттік бюджеттщ кіріс көздері неден тұрады?

11. Ұлттық Банктің ақша-несие саясатының қандай құралдарын білесіз?

12.Бюджеттік тапшылықты қысқартудың қандай мемлекеттік іс- шараларын білесіз?

Тапсырмалар:

1.Мемлекеттік реттеу мүмкіндіктерін дәл түсіндіру үшін, сіздің пікіріңізше, қазіргі кезеңцегі нарықтық экономиканың қандай заңдылықтарын ескереміз?

2.Жаңама реттеу әдісінің тиімділігі неде? Неліктен нарықтық экономика табиғатымен көп жағдайда үйлеседі?

3.Орталық банк ақша ұсынысын 3%-ға көтерді делік. Экономикалық міндеттерді шешудің болуы мүмкін әдістерін және осы саясатты жүзеге асырудың салдарларын талқылаңыз.

4.Айталғанды жалғастыр, кестенің принциптерін көрсетіңдер.Банктік несие қандай жағдайда беріледі: 1)....2)....3)....

5.Анықтаңдар, төменгі көрсетілгендердің қайсысымен екінші деңгейдегі банк жұмыс есептемейді, не кейбір қызмет түрі шектелген.

	Маманданған бағдарламаны іске асыруды қамтамасыз ету, банк қызметін автоматтандыру
	Белгіленген заңмен іске асыру үшін, мүмкіндіктерді кепілдікке қою
	Банк қызметінде аудитті іске асыру
	Қамсыздандыру іске асыру қамсыздандыру ұйымы атынан – шет елдік қамсыздандыру компаниялары
	Төлем қабілетсізі жоқ борыштар банкроттық қызметті басқару арқылы
	Нормативтік- құқықтық актілерді шығару арқылы
	Өз мүлігін сату арқылы
	Заңды тұлғалардың облигацияларын мәмле арқылы іске асыру
	Кеңестік қызмет етуге байланысты
	Банктың меншік капиталы арқылы қатысу, мемлекеттік емес зейнетақы активіне,зейнетақы қорына, инвестиция қорына

6.Жіберілген элементтерді толықтырыңдар:

Ақша-несие саясатының құралдары

Тестілік сұрақтар:

1. Ақша жүйесінің маңызды құраушыларына мыналар жатады:

а) ұлттық ақша бірлігі;

б) қол ақша айналымында заңды төлем құралдары болып табылатын несиелік және қағаз ақша жүйесі;

в) ақша эмиссисының жүйесі;

г) ақша айналысын реттеу сұрақтарымен айналысатын мемлекеттік органдар;

д) жауаптардың барлығы дұрыс.

2. Мемлекеттік сектор экономиканың қандай салаларында басым болады?

a)бөлшек сауда;

b)ғылыми зерттеу оны өңдеу саласында;

c)қонақ үй шаруашылығында және қоғамдық тамақтандыруда;

d)ауыл шаруашылығында;

e)шикізат өндірісінде.

3. Елде тауар тапшылығы туындайды, бағалар өсуде, осыған байланысты мемлекеттің экономикалық саясатындағы қандай әрекеті орын алады:

a)бағаны тұрақтандырып, оны көтергендерге айып-шара қолдануды енгізу;

b)бағаны төмендету мақсатында бюджеттік жәрдемақыны енгізу;

c)жаңа өндірістік қуаттарды құруда капитал жұмылдыруды;

d)мемлекеттік кәсшорындарда тапшы тауарларды өндіруді бастау;

e)кедендік алымдарды жоғарлату және салықты төмендету.

4. Нарықтық экономиканы реттеуде мемлекеттің қандай тетіктері жетекші рөл атқарады:

a)әкімшілік;

b)экономикалық;

c)әкімшілік-экономикалық тең;

d)мезгілімен, кезекпен;

e) тек әкімшілдік.

5. Нарықты мемлекеттік реттеудің әдістері қандай?

a)мемлекеттік әкімшілік ықпал;

b)ақша-несие баға саясаты;

c)фискалды салық саясаты;

d) экономикалық;

e) жоғарғы барлық жауаптар дұрыс.

6. Экономиканы мемлекеттік реттеуде әкімшілік әдісті қолдану қандай іс-әрекеттермен сай келеді:

a)экономикалық өсуді жоғарғы қарқынмен қамтамасыз ету;

b)ұлттық валютаны нығайту;

c) мемлекеттік орта мерзімді жалпы шаруашылықтық бағдарламаны орындаудағы басты құрал болыптабылады;

d) экономикалық тетіктермен реттеу мүмкін болмағанда немесе тиімсіз болғанда нарықтық механизм түзетеді;

e) мемлекеттік кәсіпорындарда тапшы тауарларды шығаруды қамтамасыз етеді.

7. Ақша – несие саясаты қай органмен жүргізіледі:

а) ел үкіметі;

б) елдің барлық қаржы-несие институттарымен;

в) елдің орталық банкімен;

г) қаржы министрігімен;

д) жауаптардың барлығы дұрыс.

8. Дамыған елдердегі экономикалық өсімнің неғұрлым маңызды себебі – бұл:

а) жұмыс уақыты көлемінің көбеюі;

б) өндірістегі технологиялық өзгерістер;

в) қолданылатын капитал көлемінің ұлғаюы;

г) экономикалық өсімге ықпал ететін ақша – несие және фискалдық саясатты жүзеге асыру;

д) жұмыс күші біліктілігінң артуы.

9. Төмендегілердің қайсысы еңбек өнімділігінің өсіміне ықпал етпейді:

а) технологиялық өзгерістер;

б) жұмысшылар санының артуы;

в) жұмысшылар білімі мен біліктілігінің деңгейі;

г) өндіріс ауқымының әсері;

д) өндірісті ұйымдастыру деңгейі.

Дата добавления: 2015-08-27