Урывачныя звесткі аб назве “Белая Русь” сустракаюцца ў пісьмовых крыніцах заходняга паходжання. Так, не пазней 1263 г. каталіцкі місіянер (з Дубліна) “прамаўляў слова божае на белай Русі”.
Польскі храніст: “што Кейстут паланіў Ягайлу і загадаў закаваць яго разам з маці у крэпасць Полацк, што на Белай Русі. Тут Белая Русь не як саманазва, а ін-шая Русь.
У 1412 г. прускі рыцар пісаў, што Польшча, Вітаўт аб’ядноўваюцца з Пско-вам і Белай Руссю (Weissen Rewssen).
У 1578 у “Хроніцы Еўрапейскай Сармаціі” А. Гваніні, які служыў у Віцебску, падзяляў Русь на Белую і Чорную. А пазней пісаў: “Белая – каля Кіева, Мазыра, Мсціслаўля, Віцебска, Оршы, Полацка, Смаленска і зямлі Северскай, якая за-лежыць ад ВКЛ”.
Адзін з раздзелаў А. Гваніні названы “спосаб арання і засявання на Беларусі, сумежнай з Масковіяй і з ВКЛ”. Аўтар ужыў у тэксце этнонімы “беларусы”, “чарнарусы”, “літоўцы”, “маскавіты”.
Прывілей С. Баторыя ад 1581 г, выдадзены рыжскім купцам, дазваляў ім бес-перашкодна гандляваць у межах “Ліфляндыі”, “Жмудзі, Літвы і Белай Русі”.
Напрыканцы ХУІ-першай палове ХУІІ стст. аўтар запісу Густынскага лета-пісу: ”Вестно есть всем, яко сии все...Москва, Белая Русь, Волынь, Подолия, Украина единокровны и единородастны, себо суть и ныне все общеединым именем Русь нарицаются”.
* Існуе версія, быццам найменне Белая Русь першапачаткова належала Мас-коўскай дзяржаве. Іван ІІІ называў сябе “Цар Вялікай і Белай Русі” імкнуўся замацаваць за сабой права на землі, свабодныя ад мангола-татар.
*У ХУІІ ст. урад Расіі лічыў Белай Руссю Полацкую, Віцебскую, Мсціслаў-скую і Смаленскую зямлю. Астатнія землі ён зваў літоўскімі.
+ геаграфічная версія, быццам, Белая Русь – усход, Чорная Русь – захад, Чырвоная Русь – поўдзень.
+ версія, звязаная з рэлігіяй: Белая Русь – хрысціянская, Чорная – паганская
+ версія, быццам, тая частка Русі, свабодная ад мангола-татарскага заваяван-ня, была названа Белай.
На справе, як ужо гаварылася вышэй, назва Беларусь у ХІУ-ХУІ стст не замацавалася, роўна як і этнонім “беларусы”. Гэта адбылося значна пазней, зрэшты, не раней другой паловы ХІХ ст. (“Видишь, стоит измождён лихорад-кою, бледный, больной и худой беларус” Н. А. Некрасов. “Железная дорога”.)
Дата добавления: 2015-08-20; просмотров: 464 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Асаблівасці развіцця культуры ВКЛ у ХІІІ-ХVІ ст. Ідэі еўра-пейскага Рэнесансу ў творчасці беларускіх дзеячаў. Кнігадрукаванне, мастацтва і архітэктура. | | | Эканамічныя і палітычныя перамены ў Еўропе ў XVI-XVII стст. Пачатак Новага часу. |