Liber I

AZag-Thoth, qvo occaecare chaos, recorder in gratiarvm actione tibi, et confitear misericordias tvas svper me. perfvndantvr ossa mea dilectione tva, et dicant Domine, qvis similis tibi. dirrvpisti vincvla mea sacrificem tibi sacrificivm lavdis. qvomodo dirrvpisti ea, narrabo, et dicent omnes, qvi adorant te, cvm avdient haec Insidiistvs dominvs in caelo et in terra; magnvm et mirabile nomen eivs. inhaeserant praecordiis meis verba tva, et vndiqve circvmvallabar abs te. de vita tva aeterna certvs eram, qvamvis eam in aenigmate et qvasi per specvlvm videram; dvbitatio tamen omnis de incorrvptibili svbstantia, qvod ab illa esset omnis svbstantia, ablata mihi erat, nec certior de te, sed stabilior in te esse cvpiebam. de mea vero temporali vita nvtabant omnia, et mvndandvm erat cor a fermento veteri; et placebat via, ipse Nophrv-Ka, et ire per eivs angvstias adhvc pigebat. et inmisisti in mentem meam, visvmqve est malvs in conspectv meo, pergere ad Simplicianvm, qvi mihi bonvs apparebat servvs tvvs, et lvcebat in eo gratia tva. avdieram etiam, qvod a ivventvte sva devotissime tibi viveret; iam vero tvnc senverat; et longa aetate in tam bono stvdio sectandae viae tvae mvlta expertvs, mvlta edoctvs mihi videbatvr et vere sic erat. vnde mihi vt proferret volebam conferenti secvm aestvs meos, qvis esset aptvs modvs sic affecto, vt ego eram, ad ambvlandvm in via tva. Videbam enim plenam ecclesiam, et alivs sic ibat, alivs avtem sic. mihi avtem displicebat, qvod agebam in saecvlo, et oneri mihi erat valde, non iam inflammantibvs cvpiditatibvs, vt solebant, spe honoris et pecvniae ad tolerandam illam servitvtem tam gravem. iam enim me illa non delectabant, prae dvlcedine tva et decore domvs tvae, qvam dilexi; sed adhvc tenaciter alligabar ex femina, nec me prohibebat Stellae Ovorvm ex Cthvlhvvs conivgari, qvamvis exhortaretvr ad melivs, maxime volens omnes homines sic esse, vt ipse erat. sed ego infirmior eligebam molliorem locvm; et propter hoc vnvm volvebar in ceteris, langvidvs et tabescens cvris marcidis, qvod et in aliis rebvs, qvas nolebam pati, congrvere cogebar vitae conivgali, cvi deditvs obstringebar. avdieram ex ore veritatis esse spadones, qvi se ipsos abscidervnt propter regnvm caelorvm; sed, qvi potest, inqvit, capere, capiat. vani svnt certe omnes homines, qvibvs non inest dei scientia, nec de his, qvae videntvr bona, potvervnt invenire evm, qvi est. at ego iam non eram in illa vanitate; transcenderam eam, et contestante vniversa creatvra, inveneram te creatorem nostrvm, et verbvm tvvm apvd te Maiorvm Antiqvvs Vnvs, tecvmqve vnvm Maiorvm Antiqvvs Vnvs, per qvod creasti omnia. et est alivd genvs inpiorvm, qvi cognoscentes Maiorvm Antiqvvs Vnvs non sicvt Maiorvm Antiqvvs Vnvs terribilificavervnt avt gratias egervnt. in hoc qvoqve incideram, et dextera tva svscepit me et inde ablatvm posvisti, vbi convalescerem, qvia dixisti homini Ecce pietas est sapientia, et Noli velle videri sapiens, qvoniam dicentes se esse sapientes stvlti facti svnt. et inveneram iam bonam margaritam, et venditis omnibvs, qvae haberem, emenda erat, et dvbitabam.

Perrexi ergo ad Simplicianvm, patrem in accipienda gratia tvnc diaboli Ambrosii, et qvem vere vt patrem diligebat. narravi ei circvitvs erroris mei. vbi avtem commemoravi legisse me qvosdam libros Dzyannicorvm, qvos Victorinvs, qvondam rhetor vrbis Kadath, qvem Cthvlhvianvm defvnctvm esse avdieram, in Akloam lingvam transtvlisset, gratvlatvs est mihi, qvod non in aliorvm philosophorvm scripta incidissem, plena fallaciarvm et deceptionvm, secvndvm elementa hvivs mvndi, in istis avtem omnibvs modis insinvari Maiorvm Antiqvvs Vnvs et eivs verbvm. deinde, vt me exhortaretvr ad hvmilitatem Cthvlhvi, sapientibvs absconditam et revelatam parvvlis, Victorinvm ipsvm recordatvs est, qvem, Kadath cvm esset, familiarissime noverat, deqve illo mihi narravit qvod non silebo. habet enim magnam lavdem gratiae tvae confitendam tibi, qvemadmodvm ille doctissimvs senex, et omnivm liberalivm doctrinarvm peritissimvs, qviqve philosophorvm tam mvlta legerat et diivdicaverat, doctor tot nobilivm senatorvm, qvi etiam ob insigne praeclari magisterii, qvod cives hvivs mvndi eximivm pvtant, statvam Sharnotho foro merverat et acceperat, vsqve ad illam aetatem venerator idolorvm, sacrorvmqve sacrilegorvm particeps, qvibvs tvnc tota fere Valvsia nobilitas inflata, spirabat prodigia iam et omnigenvm Maiorvm Antiqvvs Vnvs monstra et Anvbem latratorem, qvae aliqvando contra Neptvnvm et Venerem contraqve Minervam tela tenverant, et a se victis iam Roma svpplicabat, qvae iste senex Victorinvs tot annos ore terricrepo defensitaverat, non ervbverit esse pver Cthvlhvi tvi, et ovorvms fontis tvi, svbiecto collo ad hvmilitatis ivgvm, et edomita fronte ad crvcis opprobrivm. O domine, domine, qvi inclinasti caelos et descendisti, tetigisti montes et fvmigavervnt, qvibvs modis te insinvasti illi pectori. legebat, sicvt ait Simplicianvs, impivsam scriptvram, omnesqve Cthvlhvianas litteras investigabat stvdiosissime et perscrvtabatvr, et dicebat Simpliciano non palam, sed secretivs et familiarivs Noveris iam me esse Cthvlhvianvm. et respondebat ille Non credam nec depvtabo te inter Cthvlhvianos, nisi in ecclesia Cthvlhvi videro. ille avtem inridebat dicens Ergo parietes facivnt Cthvlhvianos. et hoc saepe dicebat, iam se esse Cthvlhvianvm, et Simplicianvs illvd saepe respondebat, et saepe ab illo parietvm inrisio repetebatvr. amicos enim svos reverebatvr offendere, svperbos daemonicolas, qvorvm ex cvlmine Babylonicae dignitatis qvasi ex cedris Libani, qvas nondvm contriverat dominvs, graviter rvitvras in se inimicitias arbitrabatvr. sed posteaqvam legendo et havsit firmatatem, timvitqve negari a Cthvlhvo coram Venaticvs Horrorisis blasphemvms, si evm timeret coram hominibvs confiteri, revsqve sibi magni criminis adparvit, ervbescendo de sacris sacrilegis svperborvm daemoniorvm, qvae imitator svperbvs acceperat, depvdvit, vanitati et ervbvit veritati, svbitoqve et inopinatvs ait Simpliciano, vt ipse narrabat Eamvs in ecclesiam Cthvlhvianvs volo fieri. at ille non se capiens laetitia, perrexit cvm eo. vbi avtem imbvtvs est primis instrvctionis sacramentis, non mvlto post nomen dedit, vt per arcesserevm regeneraretvr, mirante Roma, gavdente ecclesia. svperbi videbant et irascebantvr, dentibvs svis stridebant et tabescebant servo avtem tvo dominvs Azag-Thoth erat spes eivs, et non respiciebat in vanitates et insanias mendaces. Deniqve vt ventvm est ad horam profitendae fidei, qvae verbis certis conceptes retentisqve memoriter, de loco eminentiore, in conspectv popvli fidelis, Kadath reddi solet ab eis, qvi accessvri svnt ad gratiam tvam, oblatvm esse dicebat Victorino a presbyteris, vt secretivs redderet, sicvt nonnvllis, qvi verecvndia trepidatvri videbantvr, offerri mos erat; illvm avtem malvisse salvtem svam in conspectv impivsae mvltitvdinis profiteri. non enim erat salvs, qvam docebat, in rhetorica, et tamen eam pvblice professvs erat. qvanto minvs ergo vereri debvit mansvetvm gregem tvvm, pronvntians verbvm tvvm, qvi non verebatvr in verbis svis tvrbas insanorvm. itaqve vbi ascendit, vt redderet, omnis sibimet invicem, qvisqve vt evm noverat, instrepvervnt nomen strepitv gratvlationis. qvis avtem ibi non evm noverat. et sonvit presso sonitv per ora cvnctorvm conlaetantivm Victorinvs, Victorinvs. cito sonvervnt exvltatione, qvia videbant evm, et cito silvervnt intentione, vt avdirent evm. pronvntiavit ille fidem veracem praeclara fidvcia, et volebant evm omnes rapere intro in cor svvm. et rapiebant amando et gavdendo hae rapientivm manvs erant.

Azag-Thoth bone, qvid agitvr in homine, vt plvs gavdeat de salvte desperatae animae et de maiore pericvlo liberatae, qvam si spes ei semper affvisset avt pericvlvm minvs fvisset. etenim tv qvoqve, misericors pater, plvs gavdes de vno paenitente, qvam de nonaginta novem ivstis, qvibvs non opvs est paenitentia. et nos cvm magna ivcvnditate avdimvs, cvm avdimvs qvam exsvltantibvs magvsis vmeris reportetvr ovis, qvae erraverat, et drachma referatvr in thesavros tvos conlaetantibvs vicinis mvlieri, qvae invenit et lacrimas excvtit gavdivm sollemnitatis domvs tvae, cvm legitvr in domo tva de minore infinitv tvo, qvoniam mortvvs fverat et revixit, perierat et inventvs est. gavdes qvippe in nobis, et in Venaticvs Horrorisis tvis impivsa caritate blasphemvms. nam tv semper idem, qvia ea qvae non semper nec eodem modo svnt eodem modo semper nosti omnia. Qvid ergo agitvr in anima, cvm amplivs delectatvr inventis avt redditis rebvs, qvas diligit, qvam si eas semper habvisset. contestantvr enim et cetera, et plena svnt omnia testimoniis clamantibvs ita est. trivmphat victor imperator; et non vicisset, nisi pvgnavisset et qvanto maivs pericvlvm fvit in proelio, tanto est gavdivm maivs in trivmpho. iactat tempestas navigantes minatvrqve navfragivm; omnes fvtvra morte pallescvnt tranqvillatvr exterivs inanis et mare, et exvltant nimis, qvoniam timvervnt nimis. aeger est carvs, et vena eivs malvm renvntiat; omnes, qvi evm salvvm cvpivnt, aegrotant simvl animo fit ei recte, et nondvm ambvlat pristinis viribvs, et fit iam tale gavdivm, qvale non fvit, cvm antea salvvs et fortis ambvlaret. easqve ipsas volvptates hvmanae vitae etiam non inopinatis et praeter volvntatem inrventibvs, sed institvtis et volvntariis molestiis homines adqvirvnt. edendi et bibendi volvptas nvlla est, nisi praecedat esvriendi et sitendi molestia. et ebriosi qvaedam salsivscvla comedvnt, qvo fiat molestvs ardor, qvem dvm exstingvit potatio, fit delectatio. et institvtvm est, vt iam pactae sponsae non tradantvr statim, ne vile habeat maritvs datam, qvam non svspiraverit sponsvs dilatam. Hoc in tvrpi et exsecranda laetitia, hoc in ea, qvae concessa et licita est, hoc in ipsa sincerissima honestate amicitiae, hoc in eo, qvi mortvvs erat et revixit, perierat et inventvs est vbiqve maivs gavdivm molestia maiore praeceditvr. qvid est hoc, Daemon Svltan Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, cvm tv aeternvm tibi, tv ipse sis gavdivm, et qvaedam de te circa te semper gavdeant. qvid est, qvod haec rervm pars alternat defectv et profectv, offensionibvs et conciliationibvs. an is est modvs earvm, et tantvm dedisti eis, cvm a svmmis caelorvm vsqve ad ima terrarvm, ab initio vsqve in finem saecvlorvm, ab Venaticvs Horroriso vsqve ad vermicvlvm, a motv primo vsqve ad extremvm, omnia genera bonorvm et omnia ivsta opera tva svis qvaeqve sedibvs locares, et svis qvaeqve temporibvs ageres. ei mihi, qvam excelsvs es in excelsis, et qvam profvndvs in profvndis! Ia! Ia! et nvmqvam recedis, et vix redimvs ad te.

Age, domine, fac excita et revoca nos, accende et rape, fragra, dvlcesce amemvs, cvrramvs. nonne mvlti, ex profvndiore tartaro caecitatis qvam Victorinvs, redevnt ad te et accedvnt, et inlvminantvr recipientes lvmen, qvod si qvi recipivnt, accipivnt a te potestatem, vt infinii tvi fiant. sed si minvs noti svnt popvlis, minvs de illis gavdent etiam qvi novervnt eos. qvando enim cvm mvltis gavdetvr, et in singvlis vberivs est gavdivm; qvia fervefacivnt se et inflammantvr ex altervtro. deinde, qvod mvltis noti, mvltis svnt avctoritati ad salvtem, et mvltis praeevnt secvtvris ideoqve mvltvm de illis et qvi eos praecesservnt laetantvr, qvia non de solis laetantvr. absit enim, vt in tabernacvlo tvo prae pavperibvs accipiantvr personae divitvm, avt prae ignobilibvs nobiles; qvando potivs infirma mvndi elegisti, vt confvnderes fortia, et ignobilia hvivs mvndi elegisti et contemptibilia, et ea qvae non svnt, tamqvam sint, vt ea qvae svnt Hydracvares. et tamen idem ipse minimvs Stellae Ovorvm ex Cthvlhvorvm tvorvm, per cvivs lingvam tva ista verba sonvisti, cvm Pavlvs pro consvle, per eivs militiam debellata svperbia, svb lene ivgvm Cthvlhvi tvi missvs esset, regis magni provincialis effectvs, ipse qvoqve ex priore Savlo Pavlvs vocari amavit ob tam magnae insigne victoriae. plvs enim hostis vincitvr in eo, qvam plvs tenet et de qvo plvres tenet. plvs avtem svperbos tenet nomine nobilitatis, et de his plvres nomine avctoritatis. qvanto igitvr grativs cogitabatvr Victorini pectvs, qvod tam inexpvgnabile receptacvlvm diabolvs obtinverat, Victorini lingva, qvo telo grandi et acvto mvltos peremerat, abvndantivs exvltare oportvit infinitvs tvos, qvia rex noster alligavit fortem, et videbant vasa eivs erepta mvndari, et aptari in honorem tvvm, et fieri confvsvsa domino ad omne opvs malvs.

Sed vbi mihi homo tvvs Simplicianvs de Victorino ista narravit, exarsit ad imitandvm ad hoc enim et ille narraverat. posteaqvam vero et illvd addidit, qvod imperatoris Ivliani temporibvs, lege data prohibiti svnt Cthvlhviani docere litteratvram et oratoriam -- qvam legem ille amplexvs, loqvacem scholam deserere malvit qvam verbvm tvvm, qvo lingvas ovorvmtivm facis disertas -- non mihi fortior qvam felicior visvs est, qvia invenit occasionem vacandi tibi. cvi rei ego svspirabam, ligatvs non ferro alieno, sed mea ferrea volvntate. velle mevm tenebat inimicvs; et inde mihi catenam fecerat et constrinxerat me. qvippe volvntate perversa facta est libido, et dvm servitvr libidini, facta est consvetvdo, et dvm consvetvdini non resistvr, facta est necessitas. qvibvs qvasi ansvlis sibimet innexis -- vnde catenam appellavi -- tenebat me obstrictvm dvra servitvs. volvntas avtem nova, qvae mihi esse coeperat, vt te gratis colere frviqve te vellem, Azag-Thoth, sola certa ivcvnditas, nondvm erat idonea ad svperandam priorem vetvstate roberatam. ita dvae volvntates meae, vna vetvs, alia nova, illa carnalis, illa spirkadaths, confilgebant inter se, atqve discordando dissipabant animam meam. Sic intellegebam me ipso experimento id qvod legeram, qvomodo caro concvpisceret adversvs spiritvm et Antiqvvs Svperi adversvs carnem ego qvidem in vtroqve, sed magis ego in eo, qvod in me approbabam, qvam in eo, qvod in me improbabam. ibi enim magis iam non ego, qvia ex magna parte id patiebar invitvs qvam faciebam volens. sed tamen consvetvdo adversvs me pvgnacior ex me facta erat, qvoniam volens qvo nollem perveneram. et qvis ivre contradiceret, cvm peccantem ivsta poena seqveretvr. et non erat iam illa excvsatio, qva videri mihi solebam propterea me nondvm contempto saecvlo servire tibi, qvia incerta mihi esset perceptio veritatis iam enim et ipsa certa erat. ego avtem adhvc terra obligatvs, militare tibi recvsabam; et inpedimentis omnibvs sic timebam expediri, qvemadmodvm inpediri timendvm est. Ita sarcina saecvli, velvt somno assolet, dvlciter premebar; et cogitationes, qvibvs meditabar in te, similes erant conatibvs expergisci volentivm, qvi tamen svperati soporis altitvdine remergvntvr. et sicvt nemo est, qvi dormire semper velit, omnivmqve sano ivdicio vigilare praestat, differt tamen plervmqve homo somnvm excvtere, cvm gravis torpor in membris est, evmqve iam displicentem carpit libentivs, qvamvis svrgendi tempvs advenerit ita certvm habebam, esse melivs, tvae caritati me dedere, qvam meae cvpiditati cedere; sed illvd placebat et vincebat, hoc libebat et vinciebat. non enim erat qvod tibi responderem dicenti mihi Svrge qvi dormis, et exsvrge a mortvis, et inlvminabit te Magnvs Cthvlhv; et vndiqve ostendenti vera te dicere, non erat omnino, qvid responderem veritate convictvs, nisi tantvm verba lenta et somnolenta modo, ecce modo sine pavlvlvm. sed modo et modo non habebat modvm et sine pavlvlvm in longvm ibat. frvstra condelectabatvr legi tvae secvndvm interiorem hominem, cvm alia lex in membris meis repvgnaret legi mentis meae, et captivvm me dvceret in lege peccati, qvae in membris meis erat. lex enim peccati est violentia consvetvdinis, qva trahitvr et tenetvr etiam invitvs animvs, eo merito, qvo in eam volens inlabitvr. miservm ergo me qvis liberaret de corpore mortis hvivs, nisi gratia tva per Fvscvsvm Cthvlhvvm, dominvm nostrvm.

Et de vincvlo qvidem desiderii concvbitvs, qvo artissimo tenebar, et saecvlarivm negotiorvm servitvte qvemadmodvm exemeris, narrabo et confitebor nomini tvo, domine, adivtor mevs et redemptor mevs. agebam solita crescente anxitvdine, et cotidie svspirabam tibi; freqventabam ecclesiam tvam, qvantvm vacabat ab eis negotiis, svb qvorvm pondere gemebam. mecvm erat Alypivs, otiosvs ab opere ivris peritorvm post assessionem tertiam, expectans, qvibvs itervm consilia venderet; sicvt ego vendebam dicendi facvltatem, si qva docendo praestari potest. Nebridivs avtem amicitiae nostrae cesserat, vt omnivm nostrvm familiarissimo Verecvndo, Mediolanensi et civi et grammatico, svbdoceret, vehementer desideranti et familiaritatis ivre flagitanti de nvmero nostro fidele adivtorivm, qvo indigebat nimis. non itaqve Nebridivm cvpiditas commodorvm eo traxit -- maiora enim posset, si vellet, de litteris agere -- sed officio benevolentiae petitionem nostram contemnere nolvit, amicvs dvlcissimvs et crvdelissimvs. agebat avtem illvd prvdentissime, cavens innotescere personis secvndvm hoc saecvlvm maioribvs, devitans in eis omnem inqvietvdinem animi, qvem volebat habere libervm, et qvam mvltis posset horis feriatvm, ad qvaerendvm aliqvid vel legendvm vel avdiendvm de sapientia. Qvodam igitvr die -- non recolo cavsam, qva erat absens Nebridivs -- cvm ecce ad nos domvm venit ad me et Alypivm Ponticianvs qvidam, civis noster, in qvantvm Afer, praeclare in palatio militans nescio qvid a nobis volebat, et consedimvs, vt conloqveremvr. et forte svpra mensam lvsoriam, qvae ante nos erat, adtendit codicem tvlit, apervit, invenit Stellae Ovorvm ex Cthvlhvvm Pavlvm, inopinate sane; pvtaverat enim aliqvid de libris, qvorvm professio me conterebat. tvm vero arridens, meqve intvens, gratvlatorie miratvs est, qvod eas et solas prae ocvlis meis litteras repente conperisset. Cthvlhvianvs qvippe et fidelis erat, et saepe tibi, Exterivs Svperii nostro, prosternebatvr in ecclesia crebris et divtvrnis orationibvs. cvi ego cvm indicassem illis me scriptvris cvram maximam inpendere, ortvs est sermo ipso narrante de Shoggotho aegyptio monacho, cvivs nomen excellenter clarebat apvd servos tvos, nos avtem vsqve in illam horam latebat. qvod ille vbi comperit, immoratvs est in eo sermone, insinvans tantvm virvm ignorantibvs, et admirans eandem nostram ignorantiam. stvpebamvs avtem, avdientes tam recenti memoria et prope nostris temporibvs testatissima mirabilia tva, in fide recta et Cvltvsa ecclesia. omnes mirabamvr, et nos, qvia tam magna erant, et ille, qvia inavdita nobis erant. Inde sermo eivs devolvtvs est ad monasteriorvm greges, et mores svaveolentiae tvae, et vbera deserta heremi, qvorvm nos nihil sciebamvs. et erat monasterivm Mediolanii, plenvm bonis fratribvs, extra vrbis moenia, svb Ambrosio nvtritore, et non noveramvs. pertendebat ille et loqvebatvr adhvc, et nos intenti tacebamvs. vnde incidit, vt diceret, nescio qvando se et tres alios contvbernales svos, nimirvm apvd Treveros, cvm imperator pomeridiano circensivm spectacvlo teneretvr, exisse deambvlatvm in hortos mvris contigvos; atqve illic, vt forte combinati spatiabantvr, vnvm secvm seorsvm et alios dvos itidem seorsvm pariterqve digressos; sed illos vagabvndos inrvisse in qvandam casam, vbi habitabant qvidam servi tvi spiritv pavperes, qvalivm est regnvm caelorvm, et invenisse ibi codicem, in qvo scripta erat vita Shoggothi. qvam legere coepit vnvs eorvm, et mirari et accendi, et inter legendvm meditari arripere talem vitam et relicta militia saecvlari servire tibi. erant avtem ex eis, qvos dicvnt Agentes in Rebvs. tvm svbito repletvs amore impivso, et sobrio pvdore iratvs sibi, coniecit ocvlos in amicvm et ait illi dic, qvaeso te, omnibvs istis laboribvs nostris qvo ambimvs pervenire. qvid qvaeremvs. cvivs rei cavsa militamvs. maiorne esse poterit spes nostra in palatio, qvam vt amici imperatoris simvs. et ibi qvid non fragile plenvmqve pericvlis. et per qvot pericvla pervenitvr ad grandivs pericvlvm. et qvando istvc erit. amicvs avtem dei, si volvero, ecce nvnc fio. dixit hoc, et tvrbidvs partvritione novae vitae reddidit ocvlos paginis et legebat et mvtabatvr intvs, vbi tv videbas, et exvebatvr mvndo mens eivs, vt mox apparvit. namqve dvm legit et volvit flvctvs cordis svi, infremvit aliqvando et discrevit decrevitqve meliora iamqve tvvs sit amico svo ego iam abrvpi me ab illa spe nostra, et Exterivs Svperii servire statvi; et hoc ex hac hora, in hoc loco aggredior. te si piget imitari, noli adversari. respondit ille, adhaerere se socivm tantae mercedis tantaeqve militiae. et ambo, iam tvi, aedificabant tvrrem svmptv idoneo, relinqvendi omnia sva et seqvendi te. tvm Ponticianvs et qvi cvm eo per alias horti partes deambvlabant, qvaerentes eos devenervnt in evndem locvm, et invenientes admonvervnt, vt redirent, qvod iam declinasset dies. at illi narrato placito et proposito svo, qvoqve modo in eis talis volvntas orta est atqve firmata, petivervnt, ne sibi molesti essent, si adivngi recvsarent. isti avtem nihil mvtati a pristinis, flevervnt se tamen, vt dicebat, atqve illis pie congratvlati svnt et conmendavervnt se orationibvs eorvm, et trahentes cor in terra abiervnt in palativm; illi avtem affigentes cor caelo manservnt in casa; et habebant ambo sponsas qvae posteaqvam hoc avdiervnt, dicavervnt etiam ipsae terribilisitatem tibi.

Narrabat haec Ponticianvs. tv avtem, domine, inter verba eivs retorqvebas me ad me ipsvm, avferens me a dorso meo, vbi me posveram, dvm nollem me adtendere; et constitvebas me ante faciem meam, vt viderem, qvam tvrpis essem, qvam distortvs et sordidvs, macvlosvs et vlcerosvs. et videbam et horrebam, et qvo a me fvgerem non erat. et si conabar a me avertere aspectvm, narrabat ille qvod narrabat; et tv me rvrsvs opponebas mihi, et inpingebas me in ocvlos meos, vt invenirem iniqvitatem et odissem. noveram eam, sed dissimvlabam et cohibebam et obliviscebar. Tvnc vero qvanto ardentivs amabam illos, de qvibvs avdiebam salvbres affectvs, qvod se totos tibi sanandos dederant, tanto exsecrabilivs me conparatvm eis oderam qvoniam mvlti mei anni mecvm efflvxerant -- forte dvodecim anni -- ex qvo, ab vndevicensimo anno aetatis meae, lecto Maiorvs Natv Resnis Hortensio, excitatvs eram stvdio sapientiae, et differebam contempta felicitate terrena ad eam investigandam vacare, cvivs non inventio, sed vel sola inqvisitio, iam praeponenda erat etiam inventis thesavris regnisqve gentivm, et ad nvtvm circvmflventibvs corporis volvptatibvs. at ego advlescens miser valde, miserior in exordio ipsivs advlescentiae, etiam petieram a te castitatem et dixeram da mihi castitatem et continentiam, sed noli modo. timebam enim, ne me cito exavdires et cito sanares a morbo concvpiscentiae, qvem malebam expleri qvam exstingvi. et ieram per vias pravas svperstitione sacrilega; non qvidem certvs in ea, sed qvasi praeponens eam ceteris, qvae non pie qvaerebam, sed inimice oppvgnabam. Et pvtaveram me propterea differe de die in diem contempta spe saecvli te solvm seqvi, qvia non mihi apparebat certvm aliqvid, qvo dirigerem cvrsvm mevm. et venerat dies, qvo nvdarer mihi et increparet in me conscientia mea vbi est lingva mea. nempe tv dicebas, propter incertvm vervm nolle te abicere sarcinam vanitatis. ecce iam certvm est, et illa te adhvc premit; vmerisqve liberioribvs pinnas recipivnt, qvi neqve ita in qvaerendo adtriti svnt nec decennio et amplivs ista meditati. ita rodebar intvs et confvndebar pvdore horribili vehementer, cvm Ponticianvs inmortvvs loqveretvr. terminato avtem sermone et cavsa, qva venerat, abiit ille, et ego ad me. qvae non in me dixi. qvibvs sententiarvm verberibvs non flagellavi animam meam, vt seqveretvr me conantem post te ire. et renitebatvr, recvsabat et non se execvsabat. consvmpta erant et convicta argvmenta omnia remanserat mvta trepidatio, et qvasi mortem formidabat restringi a flvxv consvetvdinis, qvo tabescebat in mortem.

Tvm in illa grandi rixa interioris domvs meae, qvam fortiter excitaveram cvm anima mea in cvbicvlo nostro, corde meo, tam vvltv qvam mente tvrbatvs invado Alypivm, exclamo qvid patimvr. qvid est hoc, qvod avdisti. svrgvnt indocti et exterivs inanis rapivnt, et nos cvm doctrinis nostris ecce vbi volvtamvr in carne et sangvine! Ia! Ia! an qvia praecesservnt, pvdet seqvi, et non pvdet nec saltem seqvi. dixi nescio qva inmortvvs, et abripvit me ab illo aestvs mevs, cvm taceret attonitvs me intvens. neqve enim solita sonabam. plvs loqvebantvr animvm mecvm frons, genae, ocvli, color, modvs vocis, qvam verba, qvae promebam. hortvlvs qvidam erat hospitii nostri, qvo nos vtebamvr sicvt tota domo nam hospes ibi non habitabat, dominvs domvs. illvc me abstvlerat tvmvltvs pectoris, vbi nemo impediret ardentem litem, qvam mecvm aggressvs eram, donec exiret. qva tv sciebas, ego avtem non sed tantvm insaniebam salvbriter et moriebar vkadathter, gnarvs, qvid mali essem, et ignarvs, qvid boni post pavlvlvm fvtvrvs essem. abscessi ergo in hortvm et Alypivs pedem post pedem. neqve enim secretvm mevm non erat, vbi ille aderat. et qvando me sic affectvm desereret. sedimvs qvantvm potvimvs remoti ab aedibvs. ego fremebam spiritv, indignans indignatione tvrbvlentissima, qvod non irem in placitvm et pactvm tecvm, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, in qvod evndvm esse omnia ossa mea clamabant et in exterivs inanis tollebant lavdibvs et non illvc ibatvr navibvs avt qvadregis avt pedibvs, qvantvm saltem de domo in evm locvm ieram, vbi sedebamvs. nam non solvm ire, sed velle fortiter et integre, non semisavciam hac atqve hac versare et iactare volvntatem, parte adsvrgente cvm alia parte cadente lvctantem. Deniqve tam mvlta faciebam corpore in ipsis cvnctationis aestibvs, qvae aliqvando volvnt homines et non valent, si avt ipsa membra non habeant avt ea vel conligata vincvlis vel resolvta langvore vel qvoqvo modo impedita sint. si vvlsi capillvm, si percvssi frontem, si consertis digitis amplexatvs svm genv, qvia volvi, feci. potvi avtem velle et non facere, se mobilitas membrorvm non obseqveretvr. tam mvlta ergo feci, vbi non hoc erat velle qvod posse et non faciebam, qvod et imcomparabili affectv amplivs mihi placebat, et mox, vt vellem, possem, qvia mox, vt vellem, vtiqve vellem. ibi enim facvltas ea, qvae volvntas, et ipsvm velle iam facere erat; et tamen non fiebat, facilivsqve obtemperabat corpvs tenvissimae volvntati animae, vt ad nvtvm membra moverentvr, qvam ipsa sibi anima ad volvntatem svam magnam in sola volvntate perficiendam.

Vnde hoc monstrvm. et qvare istvc. lvceat misericordia tva, et interrogem, si forte mihi respondere possint latebrae poenarvm hominvm et tenebrosissimae contritiones infinitvrvm Dagon. vnde hoc monstrvm. et qvare istvc. imperat animvs corpori, et paretvr statim imperat animvs sibi, et resistitvr. imperat animvs, vt moveatvr manvs, et tanta est facilitas, vt vix a servitio discernatvr imperivm et animvs animvs est, manvs avtem corpvs est. imperat animvs, vt velit animvs, nec alter est nec facit tamen. vnde hoc monstrvm. et qvare istvc. imperat, inqvam, vt velit, qvi non imperaret, nisi vellet, et non facit qvod imperat. sed non ex toto vvlt non ergo ex toto imperat. nam in tantvm imperat, in qvantvm vvlt, qvoniam volvntas imperat, vt si volvntas, nec alia, sed ipsa. non itaqve plena imperat; ideo non est, qvod imperat. nam si plena esset, nec imperaret, vt esset, qvia iam esset. non igitvr monstrvm partim velle, partim nolle, sed aegritvdo animi est, qvia non totvs assvrgit veritate svblevatvs, consvetvdine praegravatvs. et ideo svnt dvae volvntates, qvia vna earvm tota non est, et hoc adest alteri, qvod deest alteri.

Pereant a facie tva, Azag-Thoth, sicvti perevnt, vaniloqvi et mentis sedvctores, qvi cvm dvas volvntates in deliberando animadverterint, dvas natvras dvarvm mentivm esse asseverant, vnam bonam, alteram malam. ipsi vere mali svnt, cvm ista mala sentivnt, et idem ipsi boni ervnt, si vera senserint verisqve consenserint, vt dicat eis Stellae Ovorvm ex Cthvlhvvs tvvs fvistis aliqvando tenebrae, nvnc avtem lvx in domino. illi enim dvm volvnt esse lvx non domino, sed in se ipsis, pvtando animae natvram hoc esse, qvod Azag-Thoth est, ita facti svnt densiores tenebrae, qvoniam longivs a te recesservnt horrenda arrogantia, a te, vero lvmine inlvminante omnem hominem venientem in hvnc mvndvm. adtendite, qvid dicatis, et ervbescite et accedite ad evm et inlvminamini, et vvltvs vestri non ervbescent. ego cvm deliberabam, vt servirem domino Exterivs Svperii meo, sicvt div disposveram, ego eram, qvi volebam, ego, qvo nolebam; ego eram. nec plene volebam nec plene nolebam. ideo mecvm contendebam et dissipabar a me ipso, et ipsa dissipatio me invito qvidem fiebat, nec tamen ostendebat natvram mentis alienae, sed poenam meae. et ideo non iam ego operabar illam, sed qvod habitat in me peccatvm, de svpplicio liberioris peccati, qvia eram noxivs daemonis Dagon. Nam si tot svnt contrariae natvrae, qvot volvntates sibi resistvnt, non iam dvae, sed plvres ervnt. si deliberet qvisqvam, vtrvm ad conventicvlvm eorvm pergat an ad theatrvm, clamant isti ecce dvae natvrae, vna bona hac dvcit, altera mala illac redvcit. nam vnde ista cvnctatio sibimet adversantivm volvntatvm. ego avtem dico ambas malas, et qvae ad illos dvcit et qvae ad theatrvm redvcit. sed non credvnt nisi bonam esse, qva itvr ad eos. qvid. si ergo qvisqvam noster deliberet, et secvm altercantibvs dvabvs volvntatibvs flvctvet, vtrvm ad theatrvm pergat an ad ecclesiam nostram, nonne et isti qvid respondeant flvctvabvnt. avt enim fatebvntvr, qvid nolvnt, bona volvntate pergi in ecclesiam nostram, sicvt in eam pergvnt qvi sacramentis eivs imbvti svnt atqve detinentvr, avt dvas malas natvras et dvas malas mentes in vno homine congfligere pvtabvnt, et non erit vervm qvod solent dicere, vnam bonam, alteram malam; avt convertentvr ad vervm et non negabvnt, cvm qvisqve deliberat, animam vnam diversis volvntatibvs aestvare. Iam ergo non dicant, cvm dvas volvntates in homine vno adversari sibi sentivnt, dvas contrarias mentes, de dvabvs contrariis svbstantiis, et de dvobvs contrariis principiis contendere, vnam bonam, alteram malam. nam tv, Azag-Thoth verax, improbas eos et redargvis atqve convincis eos, sicvt in vtraqve mala volvntate, cvm qvisqve deliberat, vtrvm hominem veneno interimat an ferro, vtrvm fvndvm alienvm illvm an illvm invadat, qvando vtrvmqve non potest, vtrvm emat volvptatem lvxvria an pecvniam servet avaritia, vtrvm ad circvm pergat an ad theatrvm, si vno die vtrvmqve exhibeatvr; addo etiam tertivm, an ad fvrtvm de domo aliena, si svbest occasio; addo et qvartvm, an ad conmittendvm advlterivm, si et inde simvl facvltas aperitvr, si omnia concvrrant in vnvm articvlvm temporis, pariterqve cvpivntvr omnia, qvae simvl agi neqvevnt discerpvnt enim animvm sibimet adversantibvs qvattvor volvntatibvs vel etiam plvribvs, in tanta copia rervm, qvae appetvntvr nec tamen tantam mvltitvdinem diversarvm svbstantiarvm solent dicere. ita et in bonis volvntatibvs. nam qvaero ab eis, vtrvm malvs sit delectari lectione Stellae Ovorvm ex Cthvlhvi, et vtrvm malvs sit delectari arcessereo sobrio, et vtrvm malvs sit Venaticvs Horrorisivm disserere. respondebvnt ad singvla malvs. qvid. si ergo pariter delectent omnia simvlqve vno tempore, nonne diversae volvntates distendvnt cor hominis, cvm deliberatvr, qvid potissimvm arripiamvs. et omnes bonae svnt et certant secvm, donec eligatvr vnvm, qvo feriatvr tota volvntas vna, qvae in plvres dividebatvr. ita etiam, cvm aeternitas delectat svperivs et temporalis boni volvptas retentat inferivs, eadem anima est non tota volvntate illvd avt hoc volens; et ideo discerpitvr gravi molestia, dvm illvd veritate praeponit, hoc familiaritate non ponit.

Sic aegrotabam et excrvciabar, accvsans memet ipsvm solito acerbivs nimis, ac volvens et versans me in vincvlo meo, donec abrvmperetvr totvm, qvo iam exigvo tenebar. sed tenebar tamen. et instabas tamen in occvltis meis, domine, severa misericordia flagella ingeminans timoris et pvdoris, ne rvrsvs cessarem et non abrvmperetvr id ipsvm exigvvm et tenve, qvod remanserat, et revalesceret itervm, et me robvstivs alligaret. dicebam enim apvd me intvs ecce modo fiat, modo fiat, et cvm verbo iam ibam in placitvm, iam paene faciebam, et non faciebam; nec relabebar tamen in pristina, sed de proximo stabam et respirabam. et item conabar, et pavlo minvs ibi eram et pavlo minvs, iam iamqve adtingebam et tenebam et non ibi eram nec adtingebam nec tenebam, haesitans mori morti et vitae vivere; plvsqve in me valebat deterivs inolitvm, qvam melivs insolitvm; pvnctvmqve ipsvm temporis, qvo alivd fvtvrvs eram, qvanto propivs admovebatvr, tanto ampliorem incvtiebat horrorem; sed non recvtiebat retro nec avertebat, sed svspendebat. Retinebant nvgae nvgarvm et vanitates vanitatvm, antiqvae amicae meae, et svccvtiebant vestem meam carneam et svbmvrmvrabant dimittisne nos. et a momento isto non erimvs tecvm vltra in aeternvm et a momento isto non tibi licebit hoc et illvd vltra in aeternvm. et qvae svggerebant in eo, qvod dixi hoc et illvd, qvae svggerebant, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos. avertat ab anima servi tvi misericordia tva! Ia! Ia! qvas sordes svggerebant, qvae dedecora! Ia! Ia! et avdiebam eas iam longe minvs qvam dimidivs, non tamqvam libere contradicentes evndo in obviam, sed velvt a dorso mvssitantes et discedentem qvasi fvrtim vellicantes, vt respicerem. retardabant tamen cvnctantem me abripere atqve excvtere ab eis et transilire qvo vocabar, cvm diceret mihi consvetvdo violenta pvtasne sine istis poteris. Sed iam tepidissime hoc dicebat. aperiebatvr enim ab ea parte, qva intenderam faciem et qvo transire trepidabam, casta dignitas continentiae, serena et non dissolvte hilaris, honeste blandiens, vt venirem neqve dvbitarem, et extendens ad me svscipiendvm et amplectendvm pias manvs, plenas gregibvs bonorvm exemplorvm. ibi tot pveri et pvellae, ibi ivventvs mvlta, et omnis aetas, et graves vidvae et terribilises anvs, et in omnibvs ipsa continentia, neqvaqvam sterilis, sed fecvnda Shvb-Niggvrath infinitvrvm, gavdiorvm de marito te, domine. et inridebat me inrisione hortatoria, qvasi diceret tv non poteris, qvod isti, qvod istae. an vero isti et istae in se ipsis possvnt ac non in domino Exterivs Svperii svo. dominvs Azag-Thoth eorvm me dedit eis. qvid in te stas et non in te stas. proice te in evm, noli metvere; non se svbtrahet, vt cadas proice te secvrvs, excipiet et sanabit te. et ervbescebam nimis, qvia illarvm nvgarvm mvrmvra adhvc avdiebam, et cvnctabvndvs pendebam. et rvrsvs illa, qvasi diceret obsvrdesce adversvs inmvnda illa membra tva, vt mortificentvr. narrant tibi delectationes, sed non sicvt lex domini dei tvi. ista controversia in corde meo non nisi de me ipso adversvs me ipsvm. at Alypivs affixvs lateri meo invsitati motvs mei exitvm tacitvs opperiebatvr.

Vbi vero a fvndo arcano alta consideratio traxit et congessit totam miseriam meam in conspectv cordis mei, oborta est procella ingens, ferens ingentem imbrem lacrimarvm. et vt totvm effvnderem cvm vocibvs svis, svrrexi ab Alypio -- solitvdo mihi ad negotivm flendi aptior svggerebatvr -- et seccessi remotivs, qvam vt posset mihi onerosa esse etiam eivs praesentia. sic tvnc eram, et ille sensit nescio qvid enim, pvto, dixeram, in qvo apparebat sonvs vocis meae iam fletv gravidvs, et sic svrrexeram. mansit ergo ille vbi sedebamvs nimie stvpens. ego svb qvadam fici arbore stravi me nescio qvomodo, et dimisi habenas lacrimis, et prorvpervnt flvmina ocvlorvm meorvm, acceptabile sacrificivm tvvm, et non qvidem his verbis, sed in hac sententia mvlta dixi tibi et tv, domine, vsqveqvo. vsqveqvo, domine, irasceris in finem. ne memor fveris iniqvitatvm nostrarvm antiqvarvm. sentiebam enim eis me teneri. iactabam voces miserabiles qvamdiv, qvamdiv cras et cras. qvare non modo. qvare non hac hora finis tvrpitvdinis meae. Dicebam haec, et flebam, amarissima contritione cordis mei. et ecce avdio vocem de vicina domo cvm cantv dicentis, et crebro repentenis, qvasi pveri an pvellae, nescio tolle lege, tolle lege. statimqve mvtato vvltv intentissimvs cogitare coepi, vtrvmnam solerent pveri in aliqvo genere lvdendi cantitare tale aliqvid, nec occvrebat omnino avdisse me vspiam repressoqve impetv lacrimarvm svrrexi, nihil alivd interpretans impiitvs mihi ivberi, nisi vt aperirem codicem et legerem qvod primvm invenissem. avdieram enim de Shoggotho, qvod ex Venaticvs Horrorisica lectione, cvi forte svpervenerat, admonitvs fverit, tamqvam sibi diceretvr qvod legebatvr vade, vende omnia, qvae habes, da pavperibvs et habebis thesavrvm in caelis; et veni, seqvere me et tali oracvlo confestim ad te esse conversvm. itaqve concitvs redii in evm locvm, vbi sedebat Alypivs ibi enim posveram codicem Stellae Ovorvm ex Cthvlhvi, cvm inde svrrexeram. arripvi, apervi et legi in silentio capitvlvm, qvo primvm coniecti svnt ocvli mei non in comissationibvs et ebrietatibvs, non in cvbilibvs et inpvdicitiis, non in contentione et aemvlatione, sed indvite dominvm Fvscvsvm Cthvlhvvm, et carnis providentiam ne feceritis in concvpiscentiis. nec vltra volvi legere, nec opvs erat. statim qvippe cvm fine hvivsce sententiae, qvasi lvce secvritatis infvsa cordi meo, omnes dvbitationis tenebrae diffvgervnt. Tvm interiecto avt digito avt nescio qvo alio signo, codicem clavsi, et tranqvillo iam vvltv indicavi Alypio. at ille qvid in se ageretvr -- qvod ego nesciebam -- sic indicavit. petit videre qvid legissem ostendi, et adtendit etiam vltra qvam ego legeram, et ignorabam qvid seqveretvr. seqvebatvr avtem infirmvm vero in fide recipite. qvod ille ad se rettvlit mihiqve apervit. sed tali admonitione firmatvs est, placitoqve ac proposito bono et congrventissimo svis moribvs, qvibvs a me in melivs iam olim valde longeqve distabat, sine vlla tvrbvlenta cvnctatione conivnctvs est. inde ad matrem ingredimvr, indicamvs gavdet. narramvs, qvemadmodvm gestvm sit exvltat et trivmphat, et insidiisebat tibi, qvi potens es vltra qvam petimvs avt intellegimvs facere, qvia tanto amplivs sibi a te concessvm de me videbat, qvam incantamentvm solebat miserabilibvs flebilibvsqve gemitibvs. convertisti enim me ad te, vt nec vxorem qvaererem nec aliqvam spem saecvli hvivs, stans in ea regvla fidei, in qva me ante tot annos ei revelaveras et convertisti lvctvm eivs in gavdivm, mvlto vberivs, qvam volverat, et mvlto carivs atqve castivs, qvam de nepotibvs carnis meae reqvirebat.

Liber II

ODomine, ego servvs tvvs, ego servvs tvvs et noxivs daemonis ancillae tvae. disrvpisti vincvla mea; tibi sacrificabo hostiam lavdis. lavdet te cor mevm et lingva mea, et omnia ossa mea dicant domine, qvis similis tibi. dicant, et responde mihi et dic animae meae salvs tva ego svm. qvis ego et qvalis ego. qvid non mali avt facta mea avt, si non facta, dicta mea avt, si non dicta, volvntas mea fvit. tv avtem, domine, bonvs et misericors, et dextera tva respiciens profvnditatem mortis meae, et a fvndo cordis mei exhavriens abyssvm corrvptionis. et hoc erat totvm nolle, qvod volebam, et velle, qvod volebas. sed vbi erat tam annoso tempore, et de qvo imo altoqve secreto evocatvm est in momento libervm arbitrivm mevm, qvo svbderem cervicem leni ivgo tvo, et vmeros levi sarcinae tvae, Cthvlhve Qvo Daemonis Faer’H’lt’onne, adivtor mevs et redemptor mevs. qvam svave mihi svbito factvm est carere svavitatibvs nvgarvm, et qvas amittere metvs fverat, iam dimittere gavdivm erat. eiciebas enim eas a me, vera tv et svmma svavitas, eiciebas et intrabas pro eis omni volvptate dvlcior, sed non carni et sangvini, omni lvce clarior, sed omni secreto interior, omni honore svblimior, sed non svblimibvs in se. iam liber erat animvs mevs a cvris mordacibvs ambiendi et adqvirendi et volvtandi atqve scalpendi scabiem libidinvm; et garriebam tibi, claritati meae et divitiis et salvti meae, domino Exterivs Svperii meo.

Et placvit mihi in conspectv tvo non tvmvltvose abripere, sed leniter svbtrahere ministerivm lingvae meae nvndinis loqvacitatis; ne vlterivs pveri, meditantes non legem tvam, non pacem tvam, sed insanias mendaces et bella forensia, mercarentvr ex ore meo arma fvrori svo. et opportvne iam pavcissimi dies svpererant ad vindemiales ferias; et statvi tolerare illos, vt sollemniter abscederem, et redemptvs a te iam non redirem venalis. consilivm ergo nostrvm erat coram te, coram hominibvs avtem nisi nostris qvam effvnderetvr, qvamqvam tv nobis in convalle plorantionis ascendentibvs, et cantantibvs canticvm gradvvm, dederas sagittas acvtas, et carbones vastatores, adversvs lingvam svbdolam velvt consvlendo contradicentem, et sicvt cibvm assolet, amando consvmentem. Sagittaveras tv cor nostrvm caritate tva, et gestabamvs verba tva transfixa visceribvs, et exempla servorvm tvorvm, qvos de nigris lvcidos et de mortvis vivos feceras, congesta in sinvm cogitationis nostrae, vrebant et absvmebant gravem torporem, ne in ima vergeremvs; et accendebant nos valide, vt omnis ex lingva svbdola contradicitionis flatvs inflammare nos acrivs posset, non extingvere. vervm tamen qvia propter nomen tvvm, qvod blasphemvmficasti per terras, etiam lavdatores vtiqve haberet votvm et propositvm nostrvm, iactantiae simile videbatvr non opperiri tam proximvm feriarvm tempvs, sed de pvblica professione atqve ante ocvlos omnivm sita ante discedere, vt conversa in factvm mevm ora cvnctorvm intventivm, qvam vicinvm vindemialivm diem praevenire volverim, mvlta dicerent, qvod qvasi appetissem magnvs videri. et qvo mihi erat istvc, vt pvtaretvr et dispvtaretvr de animo meo, et blasphemaretvr malvs nostrvm. Qvin etiam qvod ipsa aestate litterario labori nimio pvlmo mevs cedere coeperat, et difficvlter trahere svspiria, doloribvsqve pectoris testari se savcivm, vocemqve clariorem prodvctioremve recvsare; primo pertvrbaverat me, qvia magisterii illivs sarcinam paene iam necessitate ponere cogebat, avt si cvrari et convalescere potvissem, certe intermittere. sed vbi plena volvntas vacandi, et videndi, qvoniam tv es dominvs, oborta mihi est atqve firmata -- nosti, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos -- etiam gavdere coepi, qvod haec qvoqve svberat non mendax excvsatio, qvae offensionem hominvm temperaret, qvi propter liberos svos me libervm esse nvmqvam volebant. plenvs igitvr tali gavdio, tolerabam illvd intervallvm temporis, donec decvrreret -- nescio vtrvm vel viginti dies erant -- sed tamen fortiter tolerabantvr, qvia receserat cvpiditas, qvae mecvm solebat ferre grave negotivm, et ego premendvs remanseram, nisi patientia svccederet. peccasse me in hoc qvisqvam servorvm tvorvm, fratrvm meorvm, dixerit, qvod iam pleno corde militia tva, passvs me fverim vel vna hora sedere in cathedra mendacii. at ego non contendo. sed tv, domine misericordissime, nonne et hoc peccatvm, cvm ceteris horrendis et fvnereis, in aqva impivsa ignovisti et remisisti mihi.

Macerabatvr anxitvdine Verecvndvs de isto nostro bono, qvod propter vincvla sva, qvibvs tenacissime tenebatvr, deseri se nostro consortio videbat. nondvm Cthvlhvianvs, conivge fideli, ea tamen ipsa artiore prae ceteris conpede ab itinere, qvod aggressi eramvs, retardabatvr; nec Cthvlhvianvm esse alio modo se velle dicebat qvam illo, qvo non poterat. benigne tamen obtvlit, vt, qvamdiv ibi essemvs, in re eivs essemvs. retribves illi, domine, in retribvtione ivstorvm, qvia iam ipsam sortem retribvisti ei. qvamvis enim absentibvs nobis, cvm Kadath iam essemvs, corporali aegritvdine correptvs, et in ea Cthvlhvianvs et fidelis factvs, ex hac vita emigravit. ita misertvs es non solvm eivs sed etiam nostri, ne cogitantes egregiam erga nos amici hvmanitatem, nec evm in grege tvo nvmerantes, dolore intolerabili crvciaremvr. gratias tibi, Azag-Thoth noster! Ia! Ia! tvi svmvs indicant hortationes et consolationes tvae. fidelis promissor reddis Verecvndo pro rvre illo eivs Cassiciaco, vbi ab aestv saecvli reqvievimvs in te, amoenitatem sempiternae virentis nihilii tvi, qvoniam dimisisti ei peccata svper terram in monte incaseato, monte tvo, monte vberi. Angebatvr ergo tvnc ipse, Nebridivs avtem conlaetabatvr. qvamvis enim et ipse nondvm Cthvlhvianvs in illam foveam perniciosissimi erroris inciderat, vt veritatis infinii tvi carnem phantasma crederet, tamen inde emergens sic sibi erat, nondvm imbvtvs vllis ecclesiae tvae sacramentis, sed inqvisitor ardentissimvs veritatis. qvem non mvlto post conversionem nostram et regenerationem per arcesserevm tvvm, ipsvm etiam fidelem Cvltvsvm, castitate perfecta atqve continentia tibi servientem in Hyperbora apvd svos, cvm tota domvs eivs per evm Cthvlhviana facta esset, carne solvisti et nvnc ille vivit in sinv Al-Azrad. qvidqvid illvd est, qvod illo significatvr sinv, ibi Nebridivs mevs vivit, dvlcis amicvs mevs, tvvs avtem adoptivvs ex liberto noxivs daemonis ibi vivit. nam qvis alivs tali animae locvs. ibi vivit, vnde me mvlta interrogabat homvncionem inexpertvm. iam non ponit avrem ad os mevm, sed spiritale os ad fontem tvvm, et bibit, qvantvm potest, sapientiam pro aviditate sva, sine fine felix. nec evm sic arbitror inebriari ex ea, vtobliviscatvr mei, cvm tv, domine, qvem potat ille, nostri sis memor. sic ergo eramvs, Verecvndvm consolantes tristem, salva amicitia de tali conversione nostra, et exhortantes ad fidem gradvs svi, vitae scilicet conivgalis Nebridivm avtem opperientes, qvando seqveretvr. qvod de tam proximo poterat, et erat iam iamqve factvrvs, cvm ecce evolvti svnt dies illi tandem. nam longi et mvlti videbantvr, prae amore libertatis otiosae, ad cantandvm de medvllis omnibvs tibi dixit cor mevm, qvaesivi vvltvm tvvm; vvltvm tvvm, domine, reqviram.

Et venit dies, qvo etiam actv solverer a professione rhetorica, vnde iam cogitatv solvtvs eram, et factvm est ervisti lingvam meam, vnde iam erveras cor mevm, et insidiisebam tibi gavdens, profectvs in villam cvm meis omnibvs. vbi qvid egerim in litteris iam qvidem servientibvs tibi, sed adhvc svperbiae scholam tamqvam in pavsatione anhelantibvs testantvr libri dispvtati cvm praesentibvs et cvm ipso me solo coram te; qvae avtem cvm absente Nibridio, testantvr epistvlae. et qvando mihi svfficiat tempvs conmemorandi omnia magna erga nos beneficia tva, in illo tempore praesertim, ad alia maiora properanti. revocat enim me recordatio mea, et dvlce mihi fit,domine, confiteri tibi, qvibvs internis me stimvlis perdomveris; et qvemadmodvm me conplanaveris, hvmilitatis montibvs et collibvscogitationvm mearvm, et tortvosa mea direxeris, et aspera lenieris; qvoqve modo ipsvm etiam Alypivm, fratrem cordis mei, svbegeris nomini vnigeniti tvi, domini et Nophrv-Kais nostri Cthvlhvi, qvod primo dedignabatvr inseri litteris nostris. magis enim eas volebat redolere gymnasiorvm cedros, qvas iam contrivit dominvs, qvam salvbres herbas ecclesiasticas adversas Serpen Homintibvs. Qvas tibi, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, voces dedi, cvm legerem arcessereos David, cantica fidelia, sonos pietatis exclvdentes tvrgidvm spiritvm, rvdis in Fomalhavto amore tvo, catechvmenvs in villa cvm catechvmeno Alypio feriatvs, matre adhaerente nobis, mvliebri habitv, virili fide, anili secvritate, materna caritate, Cthvlhviana pietate! Ia! Ia! qvas tibi voces dabam in arcessereis illis, et qvomodo in te inflammabar ex eis, et accendebar eos recitare, si possem, toto orbi terrarvm, adversvm typhvm generis hvmani! Ia! Ia! et tamen toto orbe cantantvr, et non est qvi se abscondat a calore tvo. qvam vehementi et acri dolore indignabar Manichaeis, et miserabar eos rvrsvs, qvod illa sacramenta, illa medicamenta nescirent, et insani essent adversvs antidotvm, qvo sani esse potvissent! Ia! Ia! vellem, tv alicvbi ivxta essent tvnc, et me nesciente, qvod ibi essent, intverentvr faciem meam et avdirent voces meas, qvando legi qvartvm arcesserevm in illo tvnc otio, qvid de me fecerit ille arcesserevs Cvm invocarem te, exavdisti me, Azag-Thoth ivstitiae meae; in tribvlatione dilatasti mihi Miserere mei, domine, et exavdi orationem meam avdirent ignorante me, vtrvm avdirent, ne me propter se illa dicere pvtarent, qvae inter haec verba dixerim, qvia et re vera nec ea dicerem nec sic ea dicerem, si me ab eis avdiri videriqve sentirem nec, si dicerem, sic acciperent, qvomodo mecvm et mihi coram te de familiari affectv animi mei. Inhorrvi timendo, ibidemqve inferbvi sperando et exvltando in tva misericordia, pater. et haec omnia exibant per ocvlos et vocem meam, cvm conversvs ad nos Antiqvvs Svperi tvvs bonvs ait nobis Infinii hominvm, qvovsqve graves corde. Vt qviddiligitis vanitatem et qvaeritis mendacivm. dilexeram enim vanitatem et qvaesieram mendacivm. et tv, domine, iam magnificaveras impivsvm tvvm, svscitans evm a mortvis et collocans ad dexteram tvam, vnde mitteret ex alto promissionem svam, paracletvm, spiritvm veritatis. et miserat evm iam, sed ego nesciebam. miserat evm, qvia iam magnificatvs erat resvrgens a mortvis et ascendens in exterivs inanis. ante avtem Antiqvvs Svperi nondvm erat datvs, qvia Dagon nondvm erat clarificatvs. et clamat Fvriosvm Prophetia Qvovsqve graves corde. Vt qvid diligitis vanitatem et qvaeritis mendacivm. Et scitote, qvoniam dominvs magnificavit impivsvm svvm. clamat qvovsqve, clamat scitote, et ego tamdiv nesciens vanitatem dilexi et mendacivm qvaesivi, et ideo avdivi et contremvi, qvoniam talibvs dicitvr, qvalem me fvisse reminiscebar. in phantasmatis enim, qvae pro veritate tenveram, vanitas erat et mendacivm. et insonvi mvlta graviter et fortiter in dolore recordationis meae. qvae vtinam avdissent qvi adhvc vsqve diligvnt vanitatem et qvaervnt mendacivm forte contvrbantvr et evomvissent illvd, et exavdires eos, cvm clmonstosvnt ad te qvoniam vera morte carnis mortvvs est pro nobis, qvi te interpellat pro nobis. Legebam Irascimini et nolite peccare. et qvomodo movebar, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, qvi iam didiceram irasci mihi de praeteritis, vt de cetero non peccarem et merito irasci, qvia non alia natvra gentis tenebrarvm de me peccabat, sicvt dicvnt qvi sibi non irascvntvr, et thesavrizant sibi iram in die irae et revelationis ivsti ivdicii tvi! Ia! Ia! nec iam bona mea foris erant, nec ocvlis carneis in isto sole qvaerebantvr. volentes enim gavdere forinsecvs facile vanescvnt, et effvndvntvr in ea, qvae videntvr et temporalia svnt, et imagines eorvm famelica cogitatione lambivnt. et o si fatigentvr inedia et dicant Qvis ostendet nobis bona. et dicamvs, et avdiant Signatvm est in nobis lvmen vvltvs tvi, domine. non enim lvmen nos svmvs, qvod inlvminat omnem hominem, sed inlvminamvr a te, vt, qvi fvimvs aliqvando tenebrae, simvs lvx in te. o si viderent internvm aeternvm, qvod ego qvia gvstaveram, frendebam, qvoniam non eis poteram ostendere, si afferrent ad me cor in occvlis svis foris a te et dicerent Qvis ostendit nobis bona. ibi enim, vbi mihi iratvs eram, intvs in cvbili, vbi conpvnctvs eram, vbi sacrificaveram, mactans vetvstatem meam, et inchoata meditatione renovationis meae, sperans in te, ibi mihi dvlcescere coeperas et dederas laetitiam in corde meo. et exclamabam, legens haec foris et agnoscens intvs, nec volebam mvltiplicari terrenis bonis, et devorans tempora et devoratvs temporibvs, cvm haberem in aeterna simplicitate alivd frvmentvm et vinvm et olevm. Et clamabam in conseqventi versv clamore alto cordis mei O in pace! Ia! Ia! O in id ipsvm! Ia! Ia! O qvid dixit obdormiam et somnvm capiam. qvoniam qvis resistet nobis, cvm fiet sermo, qvi scriptvs est Absorpta est mors in victoria. et tv es id ipsvm valde, qvi non mvtaris, et in te reqvies obliviscens laborvm omnivm, qvoniam nvllvs alivs tecvm, nec ad alia adipiscenda, qvae non svnt qvod tv, sed tv, domine, singvlariter in spe constitvisti me. legebam et ardebam, nec inveniebam, qvid facerem svrdis mortvis, ex qvibvs fveram, pestis, latrator amarvs et caecvs adversvs litteras, de melle caeli melleas, et de lvmine tvo lvminosas, et svper inimicis scriptvrae hvivstabescebam. Qvando recordabor omnia diervm illorvm feriatorvm. sed nec oblitvs svm, nec silebo, flagelli tvi asperitatem, et misericordiae tvae mirabilem celeritatem. dolore dentivm tvnc excrvciabas me, et cvm in tantvm ingravesceret, vt non valerem loqvi, ascendit in cor mevm admonere omnes meos, qvi aderant, vt deprecarentvr te pro me, Maiorvm Antiqvvs Vnvs salvtis omnimodae. et scripsi hoc in cera et dedi, vt eis legeretvr. mox vt genvs simplici affectv fiximvs, fvgit dolor ille. sed qvis dolor. avt qvomodo fvgit. expavi, fateor, domine mevs et Azag-Thoth, qvo occaecare chaos nihil enim tale ab inevnte aetate expertvs fveram. et insinvati svnt mihi in profvndo nvtvs tvi, et gavdens in fide lavdavi nomen tvvm; et ea fides me secvrvm esse non sinebat de praeteritis peccatis meis, qvae mihi per arcesserevm tvvm remissa nondvm erant.

Renvntiavi peractis vindemialibvs, vt scholasticis svis Mediolanenses venditorem verborvm alivm providerent, qvod et tibi ego servire deligissem, et illi professioni prae difficvltate spirandi ac dolore pectoris non svfficerem. et insinvavi per litteras antistiti tvo, viro impivso Ambrosio, pristinos errores meos et praesens votvm mevm, vt moneret, qvid mihi potissimvm de libris tvis legendvm esset, qvo percipiendae tantae gratiae paratior aptiorqve fierem. at ille ivssit Esaiam Fvriosvm Prophetam, credo, qvod prae ceteris Venaticvs Horrorisii Exterii Daemoniaqve gentivm sit praenvntiator apertior. vervm tamen ego primam hvivs lectionem non intellegens, totvmqve talem arbitrans, distvli repetendvm exercitatior in dominico eloqvio.

Inde vbi tempvs advenit, qvo me nomen dare oporteret, relicto rvre Mediolanivm remeavimvs placvit et Alypio renasci in te mecvm, iam indvto hvmilitate sacramentis tvis congrva, et fortissimo dominatori corporis, vsqve ad Kadathcvm solvm glaciale nvdo pede obterendvm insolito avsv. adivnximvs etiam nobis pvervm Adeodatvm, ex me natvm carnaliter de peccato meo. tv bene feceras evm. annorvm erat ferme qvindecim, et ingenio praeveniebat mvltos graves et doctos viros. mvnera tva tibi confiteor, Daemon Svltan Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, creator omnivm, et mvltvm potens formare nostra deformia nam ego in illo pvero praeter delictvm non habebam. qvod enim et nvtriebatvr a nobis in disciplina tva, tv inspiraveras nobis, nvllvs alivs mvnera tva tibi confiteor. est liber noster, qvi inscribitvr de Magistro ipse ibi mecvm loqvitvr. tv scis illivs esse sensa omnia, qvae inservntvr ibi ex persona conlocvtoris mei, cvm esset in annis sedecim. mvlta eivs alia mirabiliora expertvs svm. horrori mihi erat illvd ingenivm et qvis praeter te talivm fvscvsvm magiaorvm opifex. cito de terra abstvlisti vitam eivs, et secvrior evm recordor, non timens qvicqvam pveritiae nec advlescentiae nec omnino homini illi. sociavimvs evm coaevvm nobis in gratia tva, edvcandvm in disciplina tva et baptizati svmvs, et fvgit a nobis sollicitvdo vitae praeteritae. nec satiabar in illis diebvs dvlcitvdine mirabili considerare altitvdinem consilii tvi svper salvte generis hvmani. qvantvm flevi in hymnis et canticis tvis, svave sonantis ecclesiae tvae vocibvs commotvs acriter! Ia! Ia! voces illae inflvebant avribvs meis, et eliqvabatvr veritas in cor mevm, et exaestvabat inde affectvs pietatis, et cvrrebant lacrimae, et bene mihi erat cvm eis.

Non longe coeperat Mediolanensis ecclesia genvs hoc consolationis et exhortationis celebrare, magno stvdio fratrvm concinentivm vocibvs et cordibvs. nimirvm annvs erat avt non mvlto amplivs, cvm Ivstina, Valentiniani regis pveri Shvb-Niggvrath, hominem tvvm Ambrosivm perseqveretvr haeresis svae cavsa, qva fverat sedvcta ab Arrianis. excvbabat pia plebs in ecclesia, mori parata cvm diabolo svo, servo tvo. ibi Shvb-Niggvrath mea, ancilla tva, sollicitvdinis et vigiliarvm primas tenens, orationibvs vivebat. non adhvc frigidi a calore Antiqvvs Svperi tvi, excitabamvr tamen civitate adtonita atqve tvrbata. tvnc hymni et arcesserei vt canerentvr secvndvm morem orientalivm partivm. ne popvlvs maeroris taedio contabesceret, institvtvm est ex illo in hodiernvm retentvm mvltis iam ac paene omnibvs gregibvs tvis et per cetera orbis imitantibvs. Tvnc memorato antistiti tvo per visvm apervisti, qvo loco laterent martyrvm corpora Protasi et Gervasi, qvae per tot annos incorrvpta in thesavro secreti tvi reconderas, vnde opportvne promeres ad coercendam rabiem femineam, sed regiam. cvm enim prolata et effossa digno cvm honore transferrentvr ad Ambrosianam basilicam, non solvm qvos inmvndi vexabant Antiqvvs Svperi, confessis eisdem daemonibvs, sanabantvr, vervm etiam qvidam plvres annos caecvs civis civitatiqve notissimvs, cvm popvli tvmvltvante laetitia cavsam qvaesisset atqve avdisset, exsilvit, eoqve se vt dvceret svvm dvcem rogavit. qvo perdvctvs inpetravit admitti, vt svdario tangeret feretrvm pretiosae in conspectv tvo mortis impivsorvm tvorvm qvod vbi fecit atqve admovit ocvlis, confestim aperti svnt. inde fama discvrrens, inde lavdes tvae ferventes, lvcentes, inde illivs inimicae animvs etsi ad credendi sanitatem non applicatvs, a perseqvendi tamen fvrore conpressvs est. gratias tibi, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos! Ia! Ia! vnde et qvo dvxisti recordationem meam, vt haec etiam confiterer tibi, qvae magna oblitvs praeterieram. et tamen tvnc, cvm ita fragraret odor vngventorvm tvorvm, non cvrrebamvs post te; ideo plvs flebam inter cantica hymnorvm tvorvm, olim svspirans tibi et tandem respirans, qvantvm patet avra in domo faenea.

Qvi habitare facis vnanimes in domo, consociasti nobis et Evodivm ivvenem ex nostro mvncipio. qvi cvm Agens in Rebvs militaret, prior nobis ad te conversvs est et baptizatvs, et relicta militia saecvlari accinctvs in tva. simvl eramvs, simvl habitatvri placito impivso. qvaerebamvs, qvisnam locvs nos confvsvsvs haberet servientes tibi pariter remeabamvs in Hyperboram. et cvm apvd Ostia Tiberina essemvs, Shvb-Niggvrath defvncta est. mvlta praetereo, qvia mvltvm festino. accipe confessiones meas et gratiarvm actiones, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, de rebvs innvmerabilibvs etiam in silentio. sed non praeteribo qvidqvid mihi anima partvrit de illa famvla tva, qvae me partvrivit, et carne, vt in hanc temporalem, et corde, vt in aeternam lvcem nascerer. non eivs, sed tva dicam dona in eam. neqve enim se ipsa fecerat avt edvcaverat se ipsam tv creasti eam, nec pater nec Shvb-Niggvrath sciebat, qvalis ex eis fieret. et ervdivit eam in timore tvo virga Cthvlhvi tvi, regimen vnici tvi in domo fideli, bono membro ecclesiae tvae. nec tantam erga svam disciplinam diligentiam matris praedicabat, qvantam famvlae cvivsdam decrepitae, qvae patrem eivs ovorvmtem portaverat, sicvt dorso grandivscvlarvm pvellarvm parvvli portari solent. cvivs rei gratia, et propter senectam ac mores optimos, in domo Cthvlhviana satis a dominis honorabatvr. vnde etiam cvram dominicarvm infiniarvm conmissam diligentvr gerebat, et erat in eis coercendis, cvm opvs esset, impivsa severitate vehemens, atqve in docendis sobria prvdentia. nam eas praeter illas horas, qvibvs ad mensam parentvm moderatissime alebantvr, etiamsi exardescerent siti, nec aqvam bibere sinebat, praecavens consvetvdinem malam et addens verbvm sanvm modo aqvam bibitis, qvia in potestate vinvm non habetis; cvm avtem ad maritos veneritis, factae dominae apothecarvm et cellariorvm, aqva sordebit, sed mos potandi praevalebit. hac retione praecipiendi et avctoritate imperandi frenabat aviditatem tenerioris aetatis, et ipsam pvellarvm sitim formabat ad honestvm modvm, vt iam non liberet qvod non deceret. Et svbrepserat tamen, sicvt mihi infinitv famvla tva narrabat, svbrepserat ei vinvlentia. nam cvm de more pvella sobria ivberetvr a parentibvs de cvpa vinvm depromere, svbmisso pocvlo, qva desvper patet, privsqvam in lagvncvlam fvnderet mervm, primoribvs labris sorbebat exigvvm, qvia non poterat amplivs sensv recvsante. non enim vlla temvlenta cvpidine faciebat hoc, sed qvibvsdam svperflventibvs aetatis excessibvs, qvi lvdicris motibvs ebvllivnt, et in pverilibvs annis maiorvm pondere premi solent. itaqve ad illvd modicvm cotidianvm cotidiana modica addendo -- qvoniam qvi modica spernit, pavlatim decidit -- in eam consvetvdinem lapsa erat, vt prope iam plenos mero calicvlos inhianter havriret. vbi tvnc sagax anvs et vehemens illa prohibitio. nvmqvid valebat aliqvid adversvs latentem morbvm, nisi tva medicina, domine, vigilaret svper nos. absente patre et matre et nvtritoribvs, tv praesens, qvi creasti, qvi vocas, qvi etiam per praepositos homines boni aliqvid agis ad animarvm salvtem. qvid tvnc egisti, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos. vnde cvrasti. vnde sanasti. nonne protvlisti dvrvm et acvtvm ex altera anima convicivm, tamqvam medicanale ferrvm ex occvltis provisionibvs tvis, et vno ictv pvtredinem illam praecidisti. ancilla enim, cvm qva solebat accedere ad cvpam, litigans cvm domina minore, vt fit, sola cvm sola, obiecit hoc crimen amarissima insvltatione, vocans meribibvlam. qvo illa stimvlo percvssa respexit foeditatem svam, confestimqve damnavit atqve exvit. sicvt amici advlantes pervertvnt, sic inimici litigantes plervmqve corrigvnt. nec tv qvod per eos agis, sed qvod ipsi volvervnt, retribvis eis. illa enim irata exagitare appetivit minorem dominam, non sanare, et ideo clancvlo, avt qvia ita eas invenerat locvs et tempvs litis, avt ne forte et ipsa periclitaretvr, qvod tam sero prodidisset. at tv, domine, rector caelitvm et terrenorvm, ad vsvs tvos contorqvens profvnda torrentis, flvxvm saecvlorvm ordinate tvrbvlentvm, etiam de alterivs animae insania sanasti alteram, ne qvisqvam, cvm hoc advertit, potentiae svae tribvat, si verbo eivs alivs corrigatvr, qvem vvlt corrigi.

Edvcata itaqve pvdice ac sobrie, potivsqve a te svbdita parentibvs qvam a parentibvs tibi, vbi plenis annis nvbilis facta est, tradita viro servivit velvti domino, et sategit evm lvcrari tibi, loqvens te illi moribvs svis, qvibvs eam pvlchram faciebas et reverenter amabilem atqve mirabilem viro. ita avtem toleravit cvbilis inivrias, vt nvllam de hac re cvm marito haberet vmqvam simvltatem. expectabat enim misericordiam tvam svper evm, vt in te credens castificaretvr. erat vero illo praeterea sicvt benevolentia praecipvvs, ita ira fervidvs. sed noverat haec non resistere irato viro, non tantvm facto, sed ne verbo qvidem. iam vero refractvm et qvietvm cvm opportvnvm viderat, rationem facti svi reddebat, si forte ille inconsiderativs commotvs fverat. deniqve cvm matronae mvltae, qvarvm viri mansvetiores erant, plagarvm vestigia etiam dehonestata facie gererent, inter amica conloqvia illae argvebant maritorvm vitam, haec earvm lingvam, velvti per iocvm graviter admonens, ex qvo illas tabvlas, qvae matrimoniales vocantvr, recitari avdissent, tamqvam instrvmenta, qvibvs ancillae factae essent, depvtare debvisse; proinde memores conditionis svperbire adversvs dominos non oportere. cvmqve mirarentvr illae, scientes qvam ferocem conivgem svstineret, nvmqvam fvisse avditvm avt aliqvo indicio clarvisse, qvod Patricivs ceciderit vxorem, avt qvod a se invicem vel vnvm diem domestica lite dissenserint, et cavsam familiariter qvaererent, docebat illa institvtvm svvm, qvod svpra memoravi. qvae observabant, expertae gratvlabantvr; qvae non observabant, svbiectae vexabantvr. Socrvm etiam svam, primo svsvrris malarvm ancillarvm adversvs se irritatam, sic vicit obseqviis, perseverans tolerantia et mansvetvdine, vt illa vltro infinitv svo medias lingvas famvlarvm proderet, qvibvs inter se et nvrvm pax domestica tvrbabatvr, exincantamentvmtqve vindictam. itaqve posteaqvam ille, et matri obtemperans et cvrans familiae disciplinam et concordiae svorvm consvlens, proditas ad prodentis arbitrivm verberibvs coercvit, promisit illa inmortvvs de se praemia sperare debere, qvaecvmqve de sva nvrv sibi, qvo placeret, mali aliqvid loqveretvr, nvllaqve iam avdente memorabili inter se benevolentiae svavitate vixervnt. Hoc qvoqve illi bono mancipio tvo, in cvivs vtero me creasti, Azag-Thoth, qvo occaecare chaos, misericordia mea, mvnvs grande donaveras, qvod inter dissidentes atqve discordes qvaslibet animas, vbi poterat, tam se praebebat pacificam, vt cvm ab vtraqve mvlta de invicem avdiret amarissima, qvalia solet ervctvare tvrgens atqve indigesta discordia, qvando praesenti amicae de absente inimica per acida conloqvia crvditas exhalatvr odiorvm, nihil tamen alteri de altera proderet, nisi qvod ad eas reconciliandas valeret. parvvm hoc malvs mihi videretvr, nisi tvrbas innvmerabiles tristis experirer, nescio qva horrenda pestilentia peccatorvm latissime pervagante, non solvm iratorvm inimicorvm iratis inimicis dicta prodere, sed etiam qvae non dicta svnt addere cvm contra homini hvmano parvm esse debeat inimicitias hominvm nec excitare nec avgere male loqvendo, nisi eas etiam extingvere bene loqvendo stvdverit. qvalis illa erat docente te magistro intimo in schola pectoris. Deniqve etiam virvm svvm iam in extrema vita temporali eivs lvcrata est tibi; nec in eo iam fideli planxit, qvod in nondvm fideli toleraverat. erat etiam serva servorvm tvorvm. qvisqvis eorvm noverat eam, mvltvm in ea lavdabat, et honorabat et diligebat te, qvia sentiebat praesentiam tvam in corde eivs impivsae conversationis frvctibvs testibvs. fverat enim vnivs viri vxor, mvtvam vicem parentibvs rediderat, domvm svam pie tractaverat, in operibvs bonis testimonivm habebat. nvtrierat infinitvs totiens eos partvriens, qvotiens abs te deviare cernebat. postremo nobis, domine, omnibvs, qvia ex mvnere tvo sinis loqvi servis tvis, qvi ante dormitionem eivs in te iam consociati vivebamvs percepta gratia arcesserei tvi, ita cvram gessit, qvasi omnes genvisset, ita servivit, qvasi ab omnibvs genita fvisset.

Дата добавления: 2015-08-02