Energiýa barada düŞünje

TÜRMENISTANYŇ BILIM MINSTRLIGI

TÜRKMENISTANYŇ DEŇIZ WE DERÝA ULAGLARY DÖWLET GULLUGYNYŇ TÜRKMENBAŞY ŞÄHERINDÄKI DEŇIZÇILIK ORTA HÜNÄRMENT OKUW MEKDEBI

REFERAT

DERS: FIZIKA

TEMA: Atom energetikasy.

Tabşyran: B. Aşyrow

Kabul eden: J. B. Ataýew

ENERGIÝA BARADA DÜŞÜNJE

Biz köplenç “Energiýa” sözüni ullanýarys. Käte biz diýýäris mysal üçin şokolad iýemizde-de “energiýamyzy doldurýaraý” diýip aslynda bolsa biz energiýa barada az bilýäris. Köp alymlar “ Fizikada Ýokary energiýa” üstünde işleyärler Syýasatçylar we Ykdysadyýetçiler Günüň Ýeliň we Atom ýadrosynyň energiýasy ullanmak usullary barada maslahatlary edýärler.Ýöne aslynda ýokary bilimli hünärmenler üçinem gaty gyn aýtmak energiýaň näme zat bolup durýanyny.Ýöne umumy alsak “Energiýa” diymek has ýakyn hakykata bolan düşünjä Iş we Işjeňligi ýerine ýetirmek diýsek hem bolar. Şeýlelikde “energiýa” bize näme üçin gerek?

Energiýa bize hereket etmek we başga zatlary hereketlendirmek ýa-da bolmasa hereketiň tizligini artyrmak, ýokarlandyrmak, bir zady galdyrmak üçin ýa-da bolmasa düşürmek üçin,ýa bolmasa-da bir zady gyzdyrmak we sowatmak,islendik zat ýagtylyk hem energiýa bolup durýar. Eger-de ýeriň ýüzünde bir zatdan energiýa almasak hiç hilli ýaşaýyş hem bolmaz ýeriň ýüzünde. Awtoulaglar,Sowadyjy desgalar,gyzdyryjy desgalar,elektrik energiýasy,Siziň otaglaryňyzdaki suw bilen işläp gyzdyrýan desgalaryňyzam hem işlemez. Ýöne energiýa boşlukdan emele gelip bilmeýär we öz-özinden hem hiç ýerik ýitip gidibem bilmeýär. Ýöne biz energiýany biziň tebigy baýlyklarymyzdan hem alyp bileris mysal üçin: daş kömür magdanyndan,tebigy gazdan,uran magdanyndan we başga tebigy zatlardan energiýany alyp bileris we bize gerek bolan islendik şekile energiýany öwrüp bileris mysal üçin ýagtylyga we ýylylyga. Bizi gurşap alýan daşymyzdäki dünýäde biz energiýanyň her hilli şekildäki toplumlaryny gorýäris mysal üçin:Suw saklanýan howuzlarda suwyňam öz boluşly potensial energiýasy bar,hereket edip barýan awtoulag onuňam hem hereketinde, hereket energiýasy bar,ýa bolmasa ok-ýaý çekip durkak dartylma energiýasy emele gelýär,ýa gaý howada bulutlar biri-birine çakyşanda emele gelýan ýagtylyklar bular bolsa tebigy elektrik energiýasy,gün şöhleleri ýagtylyk energiýasy,himiki işlenen nebit, a uranda bolsa ýadernyý energiýasy toplanandyr.

Дата добавления: 2015-10-24