Стратегияны енгізу және баланстандырылған (сәйкестендірілген) бағалау көрсеткіштері.

Стратегиялық басқару есебі қорытындысында басқару есебіне үлкен салым әкелетін табыс табудың потенциалды аймағы болып табылады.Стратегиялық басқару есебінің кәсіпорынның стратегиясын құратын және басқару стратегиясын жүзеге асыратын элементтерінің бірі боп ақпараттарды жеткізу болып табылады.

Ұйымның өзінің стратегиясын анықтағанда халық шаруашылық саласы туралы барлық ақпаратты білуі және талдауы 5 бағытта жүргізілуі керек:

1)бәсекелестер

2)осы нарыққа шығуы мүмкін компаниялар

3)біз шығарып жатқан өнімге ұқсас өнімдер

4)сатып алушылар бағасы өзгеруі

5)шикізат пен жабдықтаушылардың бағасының өзгеруі

Балансталған көрсеткіштер жүйесі ұйымның стратегиясы мен мақсатына қол жеткізуде басты рөл атқарады. Көптеген компаниялар балансталған көрсеткіштер жүйесі қабылдаған стратегияны басқару мен енгізу барысын қадағалау үшін қолданылады. Бұл тәсіл ұйым мақсаты мен стратегиясын бір-бірімен байланысты көрсеткіштермен біріктіреді.

Балансталған көрсеткіштер жүйесі ұйым қызметін 4 бағытта бағалауға мүмкіндік береді:

1.қаржы 2.клиенттермен жұмыс 3.бизнес процестерді жетілдіру

4.өркендеу және өсу мүмкіндіктері.

Қаржылық және қаржылық емес көрсеткіштердің қажетті байланысынан негізгі параметрлерін бөліп көрсетуден балансталған есептілік ведомосін құруға әкеп соқтырды. Балансталған есептілік ведомосі – негізгі көрсеткіштер жиыны, яғни менеджерлерді кәсіпорын бірліктерінің жұмысы жайлы толық және тез ақпарат алуды қамтамасыз етеді. Балансталған есептілік ведомосін 1992 жылы Каплан мен Нортон жасаған. Мұндай есептілік ведомосінің мақсаты –құрылымдық көрсеткіш жиынының байланысы түріндегі компанияның стратегиялық мақсатын беру үшін жалпы ақпарттар базасын алу. Бұл ақпараттық жүктелімдерді минимализациялау үшін жасалыдыӘр кәсіпорын өзі үшін қандай қызметтің көрсеткіштерінің құлдырап жатқанын шешуі керк.. Таңдау уақытқа байланысты өзгеріп отырады және кәсіпорын жүзеге асырып жатқан стратегиясына байланысты болуы қажет. Осындай көрсеткіштер тапсырыс берушілерге байланысты сыртқы және бизнес үрдістерімен, инновациямен, оқытумен байланысты ішкі параметрлер арасындағы қажетті баланспен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар бұл баланс қызмет қорытындысы (алдыңғы көрсеткіш) көрсеткіштері мен болашақ қорытындыларына байланысы бар көрсеткіштері арасын қамтамасыз етеді.

24.Сызықтық бағдарламаны шектеулер теориясы бар жағдайларда шешу. Графиктік тәсілдерді пайдалану. Сызықты программалау - бұл қорлардың балама нұсқалардың жиынында ұтымды пайдаларды алу үшiн сайып келгенде шектелген ыңғайлауға қатысты мәселелердiң шешiмi үшiн қолданыла алатын қуатты математикалық қабылдау. Ол қалған мақсаттық функцияның жанында максимал немесе ең төменгi болатын шектi нәтижелердiң нақты комбинациясын iздеп табуға мүмкiндiк бередi. Мақсаттық функция мақсат сандық түрiнде көрcетiлген жоғары қамтып көрсетедi және максимал пайдасының алуы немесе әдетте формада ең төменгi шығындардың қамтамасыз етуiн қолданылады. Егер ұтымды шешiм талданатын тәуелдiлiктер шындығында бар болатындай сызықты есептесе және сызықты программалау сол жағдайда қолданыла алады. Сызықтық бағдарламаудың мәні – әрекеттердің тиімді бағдарламасын құру есептерін шешу. Осыған орай сызықтық бағдарламауды операторларды зерттеуде қолданылатын математикалық тәсіл ретінде де қарастыруға болады. Сызықтық бағдарламау есептері технологиялық-экономикалық мазмұндағы көптеген есептердің математикалық моделі болып табылады. Сызықтық бағдарламау мен сызықтық емес бағдарламалау есептері өндіріс пен ғылымның көптеген салаларында (мысалы, экономика, жоспарлау, өндіріс технологиясы, т.б.) кездеседі. Графиктік тәсіл б/ша. Графиктік әдіс сызықтық бағдарламалау есептері тек екі белгісізден ғана құралғанда қолданылады, ал есеп үш белгісізден асса, онда мұндай есептерді графиктік жолмен шешу қиынға соғады. Теория жүзінде екі және үш белгісізі бар есептерді графиктік жолмен шешкен сияқты, кез-келген белгісізі бар есептерді де графиктік жолмен шешге болады деп қарастыруға болады. Өйткені егер белгісіздің саны екеу болса, есептің анықталу аймағы жазықтықта жатқан үш өлшемді дөңес көпжақты береді.Егер шектеуші шарттар мынадай белгісізден тұрса:Онда осы шектеулер арқылы құрастырылған шектеулер арқылы М аймағын 4ші ширектегі n-өлшемді кеңістіктегі n болатын дөңес көпжақты деп қарастыруға болады.Бұл жағдайда мақсат функциясы Z кез келген тұрақты мәнінде n-өлшемді гипержазықтық; Мысалы: еңбек рес-ы -2800сағ; мат-р-3440 дана;НҚ қуаты 2760 сағ Осы шектеулер негізінде графиктік тәсілде: 8у+4S=3440; S өнімін 960 дана шығару мүмкіндік бар,егер тек қана у өнімі шығарсақ -430 дана мүм-к бар;У=0, S=960

S=0, У=430

Еңбек шығ-ы б/ша шектеу графигі 6у+8s=2880

S=0, У=480

У=0, S=360

Қуатты пай-ны б/ты шектеулер графигі 4у+6s=2760

S=0, У=690

У=0, S=460 Графиктерін салындар осы сандармен!

25.Шаруашылық қызметті бағалауды баланстандырылған бағалау көрсеткіштері негізінде кеңейту. Бағалау мақсаты – кәсіпорынның нарықтық құнын есеп айырысуымен негіздеу. Кәсіпорындарды бағалау белгілі бір нақты міндеттің орындалуына бағынады. Бағалаушы, жасалып жатқан бағалаудың міндетін білгеннен кейін ғана керекті әдістамені дұрыс таңдай алады. Бағалау қызметі ғылымының негізінде, бағалау бойынша кез келген тапсырманы орындау үрдісін қадағалайтын, бірқатар қағидалары бар.Кәсіпорынның мүліктік кешен құнын бағалау кезіндегі қажет негізгі экономикалық ортақ қағидаларын қарастырайық. Олар мыналармен байланысты және 3 топ қағидалар жүйелеріне келтіруге болады:иесінің мүлік туралы көзқарасымен;

нарықтық ортамен; мүлікті эксплуатациялаумен. Баланстандырылған қағидасы. өндіріс факторлары экономикалық баланстандырылған болса, онда меншік объектісінің құны максималды болады немесе сақталады.меншік объектілерінің құны төрт элементтердің баланстандырылуына тәуелді: рентаға, еңбекке, капиталға, басқару координациясына. Ең жоғарғы табысты қамтамасыз ететін әрбір меншшік объектісі үшін теоретикалық тепе-теңдік нүктесі бар. Қағиданың анықталуы: кез келген меншік объектісіне өндірістің әр түрлі факторларының оптималды сомасы сәйкес келеді. Олардың бір – біріне сай болуы арқылы мүліктің максималды құны пайда болады. Сөйтіп, әр түрлі мінездеме бойынша, мүліктік кешенді құрайтын үлестер бір – бірімен келісуі керек. Мүліктік кешен кез келген бір элементті қосу, берілген принципті бұзу, оның құнының өсуіне алып келмейді. Балансталған есептілік ведомосі. Қаржылық және қаржылық емес көрсеткіштердің қажетті байланысынан негізгі параметрлерін бөліп көрсетуден балансталған есептілік ведомосін құруға әкеп соқтырды. Балансталған есептілік ведомосі – негізгі көрсеткіштер жиыны, яғни менеджерлерді кәсіпорын бірліктерінің жұмысы жайлы толық және тез ақпарат алуды қамтамасыз етеді.Балансталған есептілік ведомосін 1992 жылы Каплан мен Нортон жасаған. Мұндай есептілік ведомосінің мақсатықұрылымдық көрсеткіш жиынының байланысы түріндегі компанияның стратегиялық мақсатын беру үшін жалпы ақпарттар базасын алу. Бұл ақпараттық жүктелімдерді минимализациялау үшін жасалады. Әр кәсіпорын өзі үшін қандай қызметтің көрсеткіштерінің құлдырап жатқанын шешуі керк.. Таңдау уақытқа байланысты өзгеріп отырады және кәсіпорын жүзеге асырып жатқан стратегиясына байланысты болуы қажет.Осындай көрсеткіштер тапсырыс берушілерге байланысты сыртқы және бизнес үрдістерімен, инновациямен, оқытумен байланысты ішкі параметрлер арасындағы қажетті баланспен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар бұл баланс қызмет қорытындысы (алдыңғы көрсеткіш) көрсеткіштері мен болашақ қорытындыларына байланысы бар көрсеткіштері арасын қамтамасыз етеді

Дата добавления: 2015-10-24