Кіріспе

Қалалық байланыс желілерінде оптикалық кабель көп қолдануда. Себебі оптикалы-талшықты кабель арқылы байланыс ғылыми-техникалық прогресстің негізгі бағытының бірі болып табылады. Оптикалық кабельдер мен жүйелер тек қалалық және қалааралық байланысты ұйымдастырып қана қоймай, сонымен қатар кабельді телевидения, видеотелефония, радиотарату, есептеуіш техникада, корпоративті желілердің технологиялық байланысында қолданылады.

Оптикалық-талшықты байланысты қолдану арқылы ақпараттарды тарату көлемі, кең таралған спутникті байланыс, радиорелейлі байланыспен салыстырғанда тез өсті, яғни оптикалық-талшықты тарату жүйесі жіберу жолағы кең болады.

Байланыстың оптикалық кабель мен жүйесін дамытудың негізгі факторы болып оптикалы квантты генератордың-лазердің пайда болуы себепші болды. Лазер сөзі Light Amplification by Emission of Radiation сөзінің бастапқы әріптерінен құралып, индуцирленген сәуле көмегімен сәулені күшейту деген мағынаны білдіреді. Лазерлі жүйелер толқынның оптикалы диапазонында жұмыс істейді. Егер мәліметтерді тарату кабельмен жүргізілсе-мегагерцті жиілік, ал толқын тасығышта-гигагерц, онда лазерлік жүйелер үшін көрінетін және инфрақызыл жолақты оптикалық толқын диапазоны (жүздеген терагерц) қолданылады.

Тарихына үңілсек бірінші әртүрлі қоспалы жарықтасығыш пайда болып, оның өшуі 1000 дб/км құрады, сосын 20 дб/км өшуі бар талшықты жарықтасығыштар пайда болды (1970 ж). Бұл жарықтасығыштың жүрекшесі сыну коэффициентін жоғарылату үшін титан қосылған кварцты қолданды, ал сырты таза кварцпен қапталған. Келесі ұрпақ жарықтасығыштардың өшуі 4 дб/км дейін төмендеді (1974г.), ал 1979 жылдары сипаттаммасы жақсарған, толқын ұзындығы 1,55мкм тең жарықтасығыштар (өшуі 0,2 дб/км тең) пайда болды.

ХХI ғасырдың басынан телекоммуникациялық желі дамуының үрдісі уақытқа жауап беру керек, өте ұйымдасқан, зияткерлік, автоматталған, әлемнің жоғары дамыған елдерінің техникалық деңгейін, түрлі-түрлі хабарлама берілісінің және қызмет атқару кең спектрінің пайдаланушыға биік сапа және сенімділік деңгейін қамтамасыз ету қажет.

Желінің техникалық ажары, оның модулдікті, майысқақтықты, үнемділікті және ең асқақ әлеуетті мүмкіндіктерді қамтамасыз ететін озық технология енгізу анықтайды.

Телефондама қазір де ең сұранысқа ие қызмет болып қалады, интернетке интернет тек кеңсе орталықтарының арасында емес, бірақ және үйдің пайдаланушыларының арасында бірталай сұранысқа ие болды. Соңғы уақытта "үш есе қызметтің" (Triple Play) танымал тұжырымдамасы телефондаманың пайдаланушыларына жіберуді, деректердің және видеомәліметтің берілістері арқылы бір ауды көздейді. Онымен қоса, жүйрік интернет және бейне желілік ресурстарының кең жиілігін сұрайды. Одан басқа, кең жиілікті желіге сұраудың көтермелеуі жаңа технологияның дамуымен анықталады: бейне сұраныс бойынша анықталады, тасқынның бейнесі (VoD), интерактивті ойын, видеоконференция, компьютерлік желіде дауыс беріліс (VoIP), биік айқындық (HDTV) теледидарлама және т.б.

Кең ауқымды мүмкіндік технологиясының талғамында пайдаланушының қажеттіліктері ескерілуі тиіс, оның орналасуы, негізгі тиым салынған қызмет атқарулар, түрлі экономикалық аспекттер болуға тиіс.

Дамып жатқан телекоммуникациялық нарықта асығыс шешім қабылдау, сондай-ақ қазіргі технологияның пайда болуын күту қауіпті болып табылады. Одан қалса, ондай технология әлдеқашан бар - ол PON (passive optical network) бейтарап оптикалық желінің технологиясы. PON атқарылым мүмкіндің желісі, бейтарап оптикалық тармақтаушылармен бас түйіншектерде бас көргенді талшықтың кабельдік сәулетінде негіздеген реттегіш желі, ең үнемді және қамсыздандыруы алғыр түрлі-түрлі аддендум кең ауқымды беріліс көрсетіледі. Бұл ретте PON сәулеті желінің даму және тиімді түйіншектеріне ие және абоненттердің қазіргі және келешек қажеттіліктеріне сәйкес рұқсатнамалық зейінге ие. Барлық абоненттің түйіншектері терминалды болып табылады, яғни олардың біреуінің арытуы немесе бұзылып қалуы ешқалай қалғандардың жұмысына әсер етпейді. Әр абоненттің түйіншегі әдеттегідей тұрғын үйге немесе кеңсенің ғимаратына өлшеулі және жүздеген абонентті қамти біледі.

PON желілері жұмыстың прагматикалық қалыпын ұсына отырып, бірталай күштің теңгерімін бас телекоммуникациялық нарықта өзгертеді. Егер оның қолданысында оператор финанс шығынның өтемінде үлкен дәреже нығызында сенімді болуы мүмкін, оптикалық талшықты телефондық түйіншектен ауданның және әлеуетті клиенттің тобымен - кәсіпорын немесе жеке пайдаланушы саласын қолдана отырып.

Осылайша, PON технологиясы цифрлық кең ауқымды желі қолданысының шеңберінде ерекше қызуғышылық танытады.

Дата добавления: 2015-09-06