Тау жыныстардың акустикалық қасиетін анықтайтын факторлар

Қатты біртекті ортада екі тәуелсіз толқындар таралады – бойлық Р және көлденең S. Сәйкесінше жылдамдығын бағалау төмендегі формуламен анықталады:

мұндағы λ, μ – Ламе тұрақтысы; σ – тығыздық. Ламе тұрақтысы бойлық толқындар жылдамдығына қарағанда көлденең жылдамдық әр кезде жоғары. Тау жыныстарында орташа V_p/ V_s = 1,73. Ортаның негізгі сипатын, оның тығыздық қасиетін анықтауға мүмкіндік беретін серпімді тұрақтылар: Юнг модулі Е, Пуассон коэффиценті σ, жылжу модулі G мен жанжақты сығу модулі К_с болып табылады. Орташа уақытқа ΔТР және ΔTS сәйкес VP және VS анықтау, сонымен бірге ортаның ішкі нүктесі үшін олардың келеседей серпімді тұрақтыларды есептеуге болады:

(6.1) теңдеуінен байқағандай тығыздықтың өсуімен акустикалық жылдамдық төмендеуі керек. Бірақ та ортаның қаттылығымен шартталатын λ және μ тұрақтылары, жыныс тығыздалған кезде тез жоғарлайды. Сондықтан тығыздықтың артуы мен акустикалық жылдамдық жоғарлайды.

Жыныстардың коллекторлық қасиетін сипаттайтын параметрлер ішінде, негізгі P және S толқындардың кинематикалық және динамикалық сипатына кеуектілік К_п және жарықтақтық К_тр коэффиценті әсер етеді. Көптеген тау жыныстары үшін К_п өсуімен VP және VS төмендейді, орташа уақыт ΔТР және ΔTS және жұтылу коэффиценті αP және αS сәйкесінше жоғарлайды. Кеуектілік бойлық толқын жылдамдығы арасындағы нақты тәуелділік түйір аралық (межзерновых) кекуектілікпен цементтелген жыныстар үшін. Ол орташа уақыт теңдеуімен өрнектеледі.

мұндағы, ΔТ_ск, ΔТ_ж – жыныстар қаңқасындағы бойлық толқын үшін орташа уақыт және кеуектілікті толтырып тұрған сұйықтық.

Дата добавления: 2015-09-05