Читайте также:
|
|
Химика-технологиялық үрдістің негізгі есептейтін көрсеткіштерінің бірі реакция жылдамдығы. Химиялық қондырғыда химиялық үрдістердің жылдамдығын бағалағанда оның жұмыс режімін есепке ару қажет. Жұмыстың екі негізгі режімі бар: қатар және үздіксіз. Кейбір жағдайда аралық-жартылай үздіксіз режім болады.
Қатар режімде жұмыс жасайтын қондырғы ашық та, жабықта жүйе болады.
Үздіксіз жұмыс істейтін қондырғы міндетті түрде ашық жүйе. Бұл қондырғылар стационарлы емес режімде жұмыс істейді. Стационарлы деп көрсеткіштері өзгермейтін, әр нүкткде концентрация, температура және жылдамдық тұрақты болатын режімді айтады. Стационарлы емес режімде көрсеткіштер өзгереді. Стационарлы емес режімге барлық қатар және жартылай үздіксіз үрдістер жатады. Үздіксіз істейтін қондырғыларда стационарлы емес болып ауыспалы үрдістер саналады.
Үздіксіз үрдістердің стационарлық режімін қарастырайық..
Химиялық реакциялардың жүзеге асу және селективтік дәрежесі. Ғылымда кеңінен таралған шаманы салыстырмалық бірлікте өрнектеу әдісі деп атайды. Бұл шамаларды құрастыру әдісі берілген есепке қатысы жоқ эталонды өлшем бірлігі ретінде алады.
Бұндай салыстырмалы бірліктер - өлшемсіз. Олар шаманың абсолютті мәнін емес, олардың пропорциясын өрнектейді.
Ұқсастық теориясында олардың ұқсастықтың көрсеткіштік критерийі деп атайды. Химиялық технологияда өлшемсіз шамалар арқылы реакция өтуінің толықтығын сипаттайды. Олардан көп таралған- жүзеге асу дәрежесі. Егер бастапқы зат А өнім Д айналса, онда жүзеге асу дәрежесі х келесі өрнек арқылы анықтайды.
(13.1)
Мұнда gD- түзілген Д өнім мөлшері.
gAo А бастапқы мөлшері.
Бұл жағдайда gAo х шамасын құрастырғанда эталон болады.
Егер реакция sA A + sB B → sD D схемасы бойынша жүрсе, онда жүзеге асу дәрежесі 13.1 теңдеумен анықталады.
(13.2)
Мысал 13.1. Реакция өнімі
Реакции сызбанұсқасы
(13.3)
Бұл жағдайда D –ның А-ға қарағанда шығымы
(13.4)
Мысал 13.2.
(13.5)
(13.6)
(13.7)
Егер үрдіс бақа реакциядың қатар жүруімен болса, онда Е, F және т.б. реакциялар түзілуімен жүреді.
Негізгі әдебиет 1 [36-40]
Осымша әдебиет 7 [17-20], 8
Дата добавления: 2015-12-07; просмотров: 92 | Нарушение авторских прав