Айырғыш жұмысының тиiмдiлiгi

Кез келген айырғыштың жұмысы екi негiзгi көрсеткiшпен сипатталады: тамшыұстағыш бөлiмiнен газ ағынымен бiрге iлесiп кететiн сұйық тамшыларының мөлшерiмен және мұнайды жинау бөлiмiнен сұйық ағынына iлесiп кететiн газ көбiктерiнiң мөлшерiмен. Конструкциясы жақсы құрастырылған айырғыштарда 1000 м³ айырылған газға шаққанда газ ағынына iлесетiн сұйықтың мөлшерi 15м³ -тан аспайды.

Айырғыштың тиiмдiлiгi, газсыздандыру есебiнен айырғыштағы мұнайдың шөгу дәрежесiн (Э_м) және сәйкесінше ондағы газдың ұлғаюын (Э_г) сипаттайды:

(7.1)

(7.2)

(7.3)

мұндағы G_бм және G_см –сәйкестi мұнайдың бастапқы және соңғы массалық шығындары (айырғышқа дейiнгi және одан кейiнгi); G_бг және G_сг – сәйкестi газдың бастапқы және соңғы массалық шығындары; V_б және V_с – сәйкестi газдың бастапқы және соңғы көлемдiк шығындары.

Саңылаусыз жинау жүйесiнің кез-келген жағдайында мұнай мен газдың жалпы мөлшерi тұрақты болады, яғни G_м+G_г=const.

Сонымен қатар, мұнай айырғышының тиiмдi жұмысының көрсеткiшiне газ ағынымен тамшылы сұйықтың меншiктi әкетiлуi K_с және мұнай ағынымен еркiн газдың меншiктi әкетiлуi K_г жатады:

(7.4)

(7.5)

мұндағы q_с және q_г – айырғыштан әкетiлген тамшылы сұйық пен еркiн газдың көлемдiк шығыны, м³/сағ; G_м және G_г – айырғыштың жұмыс жағдайындағы газ бен сұйықтың (мұнайдың) көлемдiк шығыны, м³/сағ.

Техникалық тұрғыдан жетiлген айырғыш деп газ бен сұйықтың тазартылуын жоғары дәрежеде қамтамасыз ететiн, сонымен қатар оның жасалуына аз металл шығынын жұмсай отырып және сұйықтар пен газдардың үлкен жылдамдықтары кезінде жоғары өнiмдiлiктi қамтамасыз ететiн айырғышты айтады.

Осылайша, айырғыштың жұмысының тиiмдiлiгiн бағалау үшiн K_с және K_г көрсеткiштерiмен қатар оның техникалық жетiлгендiк дәрежесiн ескеру керек.

Айырғыштың техникалық жетiлгендiк дәрежесi келесi параметрлермен сипатталады:

§ айырғышта ұсталатын сұйық тамшысының минимал диаметрiмен;

§ айырғыштың еркiн қимасындағы, сонымен қатар тамшыұстағыш бөлiміндегi газ ағынының максимал мүмкiн орташа жылдамдығы;

§ сұйықтан еркiн газдың максимал бөлiнуi жүретiн айырғышта сұйықтықтың болу уақыты.

Газ ағыны арқылы тамшылы сұйықтың әкетiлуiнiң мүмкiн мәнi K_с 1000м³ газға 50 см³ сұйықтың мәнiнен аспауы керек (егер, сұйық ағынымен еркiн газдың әкетiлуiнiң мәнi K_г 1м³ сұйыққа 20 000 см³ газ болған жағдайда). K_г мәнiне мұнайдың тығыздығы мен тұтқырлығы, сонымен қатар оның көбiктенуi әсер етедi. Көбiктенбейтiн тұтқырлығы аз (5∙10^-3 Па∙с дейiн) мұнайлардың айырғышта болу уақыты 2-3 минут мөлшерiнде болса, ал көбiктенетiн және тұтқыр мұнайлар (1,5∙10^-3 Па∙с жоғары) үшiн – 5-20 минутқа дейін.

Газ және газконденсатты кен орындарының алаңдарында орнатылатын айырғыштардың тиiмдiлiгi, газ ағыны арқылы айырғыштан тыс әкетілетiн тамшылардың мөлшерi бойынша бағаланады, сондықтан мұнай және газ айырғыштарына қойылатын талаптар әртүрлi болады.

Дата добавления: 2015-10-23