Тақырып бойынша сұрақтар. 1. Урбанизация халық денсаулы факторы ретінде.

1. Урбанизация халық денсаулы факторы ретінде.

2. Қала жағдайында тұрғындардың экологиялы тәуелді аурулар және қауіптілік-қатер факторлар туралы түсінік.

3. Типы влияния окружающей среды на здоровье населения в условиях города.

4. Форма проведения: работа в малых группах, дискуссия

5. Экологиялық қауіп-қатер факторлар және олардың тұрғындар денсаулығына әсері.

6. Биологиялық қауіп-қатер факторлар және олардың тұрғындар денсаулығына әсері

7. Әлеуметтік қауіп-қатер факторлар және олардың тұрғындар денсаулығына әсері.

8. Тұрғындардың аллергизациясы – өзгерген қала ортасының сипаттамасының бірі.

9. Онкологиялық аурушандық және өлім-жітімі – қаланың қолайсыз жағдайымен байланысты тұрғындар арасында болатын жиі кездесетін патологиялардың бірі.

10. Жұқпалы аурулар және қаланың экологиялық қолайсыз жағдайы.

11. Қаланың экологиялық факторлары аурушандықтың қандай өсу тенденцияларына әсер етеді?

12. Қала жағдайында акселерацияға, биоритмдердің бұзылыуына қандай экологиялық факторлар әкеледі?

13. Қала тұрғындарда ауруды шақыратын заттар қалай аталады? Мысал келтіріңіз.

14. Ауылды елді мекендердегі урбанизация – тұрғындардың денсаулық факторы ретінде.

15. Ауылдың химизациясы және тұрғындардың экологиялық тәуелді аурулар.

16. Ауылды елді мекендерде қандай урбанизация мәселелері бар?

17. Ауылдың экологиялық жағдайына қандай факторлар әсер етеді?

18. ҚО компонентеріне адамның іс-әрекеті қандай әсерін көрсетеді?

19. Ауылды елді мекендерде ҚО ластануының қандай ерекшеліктері бар?

20. Топырақ пен су көздерін ластануына қандай жағдай әсер етеді? Қандай экологиялық тәуелді аурулар пайда болу мүмкін?

21. Ауылды елді мекендерде қолданылатын химизация. Қандай экологиялық тәуелді аурулар пайда болу мүмкін?

22. Ауыл тұрғындарының денсаулық ерекшеліктері?

23. ҚО оптимизациялау үшін және аурушандықты төмендету үшін қандай шаралар керек?

Қазіргі қалалардың қоршаған ортасына және халық денсаулығына антропогенді әсерлер бойынша жағдайлық есептер.

N 1 åñåï.

²àëàíû ñàíèòàðëûº ãèãèåíàëûº òåêñåðãåíäå àíûºòàë¹àíû: îíû» ò½ð¹ûíäàðûíû» ñàíû 1 ìèëëèîí øàìàñûíäà, ºàëàíû îðòàëûº ñóìåí ºàìòàó ò½ð¹ûíäàðäû 50 % øàìàñûíäà òåððèòîðèÿíû» 42 % - îðòàëûº êàíàëèçàöèÿìåí æ¸íå æûëóìåí ºàìòàìàñûç çîíàñûíàí àéûðûëäû áåëãiëåíáåãåí. ²àëà òåððèòîðèÿñûíû» èíñîëÿöèÿñû íàøàð.

ѽðàºòàð.

1. ²àëàíû» ñóìåí ºàìòàìàñûç åòó ê¾éií áà¹àëàó.

2. Áåðiëãåí ºàëàäà ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿ¹à íå ¸ñåð åòåòäi?

3. Áåðiëãåí ºàëàíû» ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿñûí áà¹àëà.

N 2 åñåï.

1) ²àëàíû ñàíèòàð-ãèãèåíàëûº òåêñåðãåíäå àíûºòàë¹àíû: îíû» ò½ð¹ûíäàðûíû» ñàíû 0,5 ìèëëèîí øàìàñûíäà, ºàëà òàó åòåãiíäå îðíàëàñºàí. ²àëà º½ðûëûñûíû» 50 % àñòàìû æåêå ¾éëåð, îðòàëûº ñóûí ºàìòàó ò½ð¹ûíäàðäû» 52 %, êàíàëèçàöèÿìåí – 30 % ºàìòèäû. ´íåðê¸ñiï ¼íäiðiñòåðiíi» ñàíèòàðëûº ºîð¹àíûñ øåêòåëó æåði æîº. ²àëàë ê¼øåëåði òàð. ²àëàíû» æåêå ìåíøiê ñåêòîðûíäà îðòàëûº ñóìåí ºàìòàó ºàìòûìàñûç åòiëìåãåí.

ѽðàºòàð

1. ²àëàíû» ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿñûí ñiç ºàëàé áà¹àëàéñûç?

2. Áåðiëãåí ºàëàäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð îðûí àë¹àí?

3. ²àëàñûíû» ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿñûí æàºñàðòó ¾øií ºàíäàé øàðàëàðäû ºîëäàíó ºàæåò?

N 3 åñåï.

1 ìèëëèîííàí àñòàì àäàìû áàð ¼íåðê¸ñiïòi ºàëàäà ò¾ñòi ìåòàëëóðãèÿíû» iði ¼íäiðiñòåãi øî¹ûðëàí¹àí. ²àëà ¾ø æà¹ûíàí òàóëàðìåí ºîðøàë¹àí òàó ºîéíàóûíäà, ñîëò¾ñòiê æà¹ûíàí ¹àíà àøûº. Ò½ð¹ûíäàðäû» 42 % îðòàëûº ñó æ¾éåñiìåí ºàìòàìàñûç åòiëìåãåí. Æûëäû» 20% ê¾íäåðiíäå øòèëüäiê àóà ðàéû áàéºàëàäû. ²àëàíû» 30%á¼ëiãi êàíàëèçàöèÿëàí¹àí.

ѽðàºòàð.

1. Áåðiëãåí ºàëàäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð îðûí àë¹àí?

2. ²îðøà¹àí îðòàíû ëàñòàéòûí ºàíäàé ôàêòîðëàð ºàëàíû îðûí àë¹àí?

3. Áåðiëãåí ºàëàäà¹û ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿíû ºàëàé áà¹àëàéñûç?

4. Áåðiëãåí ºàëàäà ºîðøà¹àí îðòàíû ñàóûºòûðó¹à ºàíäàé øàðàëàð ºàæåò?

N 4 åñåï.

²àçàºñòàí ºàëàëàðûíû» àòìîñôåðàëûº àóàñûíû» õèìèÿëûº çàòòàðìåí ëàñòàíó ê¾éi ìûíàäàé

´íåðê¸ñiï	ØÆÊ àñóû	7 çàòòàí êîìï-ëåêñòi ê¼ðñåòêiø
ʼìiðòåãi îêñèäi	ʾêiðò äèîêñèäi	ʾêiðò ñóòåãi	Àçîò äèîêñèäi	Pb	V	Cd
´ñêåìåí	5,0	3,0	2,0	2,0	10,0	-	2,0	28,0
Øûìêåíò	3,0	1,5	0,5	0,5	2,0	-	0,5	12,5
Æàìáûë	4,0	0,5	0,2	10,0	0,5	-	0,1	24,0
Àëìàòû	5,0	1,5	0,5	2,0	2,0	-	0,01	24,2
Áàëºàø	12,0	6,0	2,0	1,5	20,0	-	0,8	13,0
²ÌÃÊÎ	0,61		1,51	-	1,06	3,03	0,51	6,51

ѽðàºòàð.

1. ØÆÊ (øåêòåëiï æiáåðiëãåí êîíöåíòðàöèÿ) åñåëåï àñóû áîéûíøà àòìîñôåðàëûº àóàíû ëàñòàíó ê¾éií áà¹àëàó.

2. Àòìîñôåðàëûº àóàíû» ëàñòàíó ê¾éií êîìïëåêñòiê êîðñåòêiøi áîéûíøà áà¹àëàó.

3. ²àëàëàðäû» ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿñûí àòìîñôåðàëûº àóàíû» ëàñòàíó äå»ãåéi áîéûíøà áà¹àëàó.

N 5 åñåï.

Ò½ð¹ûíäàð àóðóøà»äûëû¹ûíû» ñòðóêòóðàñûíà àòìîñôåðàëûº àóà ëàñòàíó äå»ãåéiíi» ¸ñåði ê¼ïòiê êîððåëÿöèÿëûº ðåãðåññèÿëûº òàëäàó ò½ð¹ûíäà𠺽ðàìûíû» æèiëiãiìåí îëàð ò½ð¹àí àóäàíäàðäû» ¸ðò¾ðëi ëàñòàíó äå»ãåéëåðiíi» àðàñûíäà ò¸óåëüäiëiê áàð åêåíi» ê¼ðñåòòi.

Ìûñàëû, Æàìáûë ºàëàñûíû» ôîñôîð ¼íäiðiñ îðûíäàðûíàí 3 êì äåéií ðàäèóñòà îðíàëàñºàí ëàñòàí¹àí àóäàíäà æèi (24 %) æ¸íå ½çຠàóûðàòûí (30,6%) áàëàëàðäû» ìåíøiêòi ñàëìà¹û òàçà àóäàíäàðìåí ñàëûñòûð¹àíäà (39,4 æ¸íå 7,5) æî¹àðû.

Ðåãðåññèÿ êîýôôèöèåíòiíi» äå»ãåéëåði 0,9 ºàí æ¸íå ºàí æàðàòó îðãàíäàðû, òåìið æåòêiëiêñiç àíåìèÿëàð ò¸óåëäiëiãi àòìîñôåðàëûº àóàíû» àçîò äèîêñèäiìåí ëàñòàíóûíäà (10,0 ØÆÊ), àñòìàòîèäòiê áðîíõèòòåí (0,74), ïèåëîíåôðèòòåí (0,95) – ê¼ìiðòåãi îêñèäiíå. ÊÌÃÊÎ – äàí 15 êì ðàäèóñòà îðíàëàñºàí åëäi ìåêåíäåðäå àñ ºîðûòó îðãàíäàðû æ¸íå òûíûñ îðãàíäàðû ìåí ê¾êiðò ñóòåãi æ¸íå âàíàäèéìåí (1,5-3,0 ØÆÊ) áàéëàíûñòà ðåãðåññèÿ êîýôôèöèåíòi 0,7-0,8 º½ðàéäû.

²àí àéíàëûìû îðãàíû, áðîíõèò, îñòåîõîíäðîç, ïíåâìîíèÿ àóðóøà»äûëû¹û ìåí ´ñêåìåí ºàëàñûíû» àóàñûíäà¹û ºîð¹àñûííû» àðàñûíäà¹û æ¾ï êîððåëÿöèÿ 0,6-0,9 º½ðàéäû.

´ñêåìåí ºàëàñûíäà 15-19 æ¸íå 50-59 æàñòàðäà¹û åðëåðäi» ïíåâìîíèÿìåí àóðóøà»äûëû¹ûíû» äå»ãåéi 99-101 æà¹äàé 1000 ò½ð¹ûí¹à, ¸éåëäåðäå 120-150 æà¹äàé 1000 ò½ð¹ûí¹à º½ðàëäû. 5-19 æ¸íå 20-29 æàñòàðäà¹û åêi æûíûñòà¹û àäàìäàðäû» ºàí àéíàëûì àóðóëàðû ºàðàëóûíû» æèiëiãi 6,4-4,6 æà¹äàé 1000 ò½ð¹ûí¹à, 30-39 æàñòàðäà – 16,6 æà¹äàé, 50-59 æàñòàðäà – 73 æà¹äàé æ¸íå 50 æàñòàí ¾ëêåíäåðäå – 239 ºàðàëó áîëäû.

ѽðàºòàð.

1. Äåíñàóëûº ê¼ðñåòêiøòåðiíi» êîððåëÿöèÿëûº êîýôôèöèíòêå ò¸óåëäiëiãi ºàëàé áà¹àëàíàäû?

2. Àóðóøà»äûëûºòû» àòìîñôåðàëûº àóàíû» ëàñòàíó äå»ãåéiìåí áàéëàíûñûí áà¹àëàó. ´ñêåìåí ºàëàñû áîéûíøà êîððåëÿöèÿëûº àíàëèç íåãiçiíäå àóðóøà»äûëûºòû» å» áèiê äå»ãåéëåðií áåëãiëåó, æàñ àñïåêòiñi áîéûíøà àóðóøà»äûëûº äå»ãåéëåðií òàëäàó.

3. ´íåðê¸ñiïòiê ðåãèîíäàðäà ºàíäàé ñàíèòàðëûº ñàóûºòûðóëûº æ¸íå åìäåó-ïðîôèëàêòèêàëûº øàðàëàð æ¾ðãiçó ºàæåò?

´çií-¼çi áàºûëàó ¾øií òåñò ñ½ðàºòàð

N	ѽðàºòàð æ¸íå æàóàïòàð âàðèàíòòàðû	ÆàóàïN
	Óðáàíèçàöèÿ íåíi áiëäiðåäi? à) ¼ñó ¼ëøåìi á) ò½ð¹ûíäàð øî¹ûðëàíäû â) ò½ð¹ûíäàð ìåí ýêîíîìèêà øî¹ûðëàíóû
	Óðáàíèçàöèÿ íå í¸ðñåãå ¸êåëåäi? à) ò½ð¹ûíäàð ñàíûíû» ¼ñóiíå á) ¼íåðê¸ñiïòi» ¼ñóiíå â) ò½ð¹ûíäàð, êàäð ðåñóðñòàðû ¼ñóiíå ã) ýêîíîìèêà ¼ñóiíå ä) ò½ð¹ûíäàðäû», ¼íäiðãiø ê¾øòåðäi», êàäðëàðäû» æ¸íå ýêîíîìèêàíû» øî¹ûðëàíóûíà
	²àëàëàð ¼ñóiíi» ñàëäàðû ºàíäàé? à) ò½ð¹ûíäàð ñàíû ¼ñói á) ¼íåðê¸ñiï êîíöåíòðàöèÿëàíóû â) ýêîíîìèêà, êàäð êîíöåíòðàöèÿñû ã) áàñºàðó àïïàðàòûíû» ¼ñói ä) ºàëà èíôðàñòðóêòóðàñûí æàñàó
	²àëàíû» ºàíäàé èíôðàñòðóêòóðàëàðûí áiëåñiç? à) ýêîíîìèêàëûº á) ¼íäiðiñòiê â) ¸ëåóìåòòiê ã) áàðëû¹ûíû» êîìïëåêñi
	²àëàíû» ýêîëîãèÿëûº èíôðàñòðóêòóðàñû íåäåí ò½ðàäû? à) ñóìåí ºàìòàìàñûç åòó (ºàìäàó) á) êàíàëèçàöèÿëàó â) æûëóìåí ºàìäàó ã) ñóìåí ºàìäàó, êàíàëèçàöèÿëàó, æûëóìåí ºàìäàó, ºàòòû æ¸íå ñ½éûº ºàëäûºòàðäû æèíàó æ¸íå æ½ìñàó
	²àëàíû» ºàíäàé ¼íäiðiñòiê ò¾ðëåði à) ¼íåðê¸ñiïòi» ¼íäiðiñòiê ò¾ðëåði á) ñóìåí ºàìäàó æ¸íå êàíàëèçàöèÿ, òðàíñïîðòòûº ºàòûíûñ, áàéëàíûñ, æûëóìåí ºàìäàó â) ¼íäiðiñòi» ñ½éûº æ¸íå ºàòòû ºîºûñòàðûí æèíàó æ¸íå æ½ìñàó ã) áàðëûº ôàêòîðëàð êîìïëåêñi
	²àëàíû» ¸ëåóìåòòiê èíôðàñòðóêòóðàñû íåäåí ò½ðàäû? à) òðàíñïîðò á) áàéëàíûñ â) ò½ð¹ûí-êîììóíàëäûº øàðóàøûëûº ã) ºî¹àìäûº áiëiì ä) äåíñàóëûº ñàºòàó å) ì¸äåíèåò æ¸íå ºûçìåò êîðñåòó ñàëàñû ìåêåìåëåði æ) áàðëû¹ûíû» êîìïëåêñi
	²àçiðãi ºàëàëàðäû» ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿ¹à ¸ñåð åòåòií ºàíäàé ôàêòîðëàðû áàð? à) õèìèÿëûº á) ôèçèêàëûº â) áèîëîãèÿëûº ã) ¸ëåóìåòòiê ä) áàðëûº ôàêòîðëàð êîìïëåêñi
	²àëàëàðäà ºàíäàé õèìèÿëûº ôàêòîðëàð áàð? à) ¼íåðê¸ñiï øû¹àðûíäûëàðûíû» ò¾ði á) àâòîìîáèëü òðàíñïîðòû â) æûëó ýíåðãåòèêàñûíû» øû¹àðûíäûëàðû ã) ¼íåðê¸ñiïòiê æ¸íå ¼íäiðiñòiê ºîºûñòàð ä) áàðëûº ò¾ðëåð êîìïëåêñi
	²àíäàé ôèçèêàëûº ôàêòîðëàðäû áiëåñiç? à) òåìïåðàòóðà á) äûìºûëäûº â) àòìîñôåðàëûº ºûñûì ã) óëüòðàôèîëåòòiê ñ¸óëåãå øàëäû¹ó ä) øó (ê¼øåëiê, òðàíñïîðòòûº, ¼íåðê¸ñiïòiê) æ) æåëäiê ðåæèì ç) áàðëûº ôàêòîðëàð êîìïëåêñi
	²àëàñûíû» ºàíäàé áèîëîãèÿëûº ôàêòîðëàðû áàð? à) äåìîãðàôèÿëûº ïðîöåñòåðäi» ¼çãåðói á) øàðøàó¹à ñîºòûðàòûí ñåïòåð òîáû (èíòåíñèâòi ºîç¹àëûñ, òðàíñïîðòòûº ¼òóëåð, ò½ð¹ûíäàð ¾éìåëåãåíäiãi, æ¾éêå æ¾éåñiíå àðòûº æ¾êòåìå) â) æàí½ÿ æà¹äàéû ã) æàí½ÿäà¹û áàëàëàð ñàíû ä) ò½ð¹ûíäàð æàñû å) áiëiì
	²àëàíû» ºàíäàé ¸ëåóìåòòiê ôàêòîðëàðûí áiëåñiç? à) áàñïàíà æà¹äàéû á) ºîëàéëû ò½ðìûñ äå»ãåéi (ñóìåí ºàìäàó, êàíàëèçàöèÿ, æûëóìåí ºàìäàó, ºîºûñòàðäû æ½ìñàó) â) ºàëà º½ðûëûñû ñ½ðàºòàðû (¼íäiðiñòiê, ñåëèòåáòiê øåêòåëó îðíû, äåìàëûñ îðûíäàðû) ã) ºàëàëàðäû» æîñïàðëàíóû ä) òðàíñïîðò æ¸íå îòûí ò¾ði
	²àëàíû» ºîðøà¹àí îðòàñûí ëàñòàíäûðàòûí ºàíäàé ëàñòàó ê¼çäåði áàð? à) ¼íåðê¸ñiïòiê ìåêåìåëåð á) æûëó ýíåðãåòèêàñû â) àâòîòðàíñïîðò ã) æåêå ìåíøiê îò æà¹ó æ¾éåñi
	²àëàíû ãåîõèìèÿëûº êàðòàëàó äåãåí íå? à) ºàëàíû» ºîðøà¹àí îðòàñûíû» ñàïàñûí áà¹àëàó á) ºîðøà¹àí îðòà ñàïàñû êîìïëåêñòi áà¹àëàó â) ºîðøà îðòà ñàïàñû ìåí ò½ð¹ûí äåíñàóëû¹ûíû» ê¼ðñåòêiøií êîìïëåêñòi áà¹àëàó ã) äåíñàóëûº ê¼ðñåòêiøòåðií áà¹àëàó ä) ê¼ï ¸ëåóìåòòiê áà¹àëàó å) ëàñòàíóäû» æèûíòûº ê¼ðñåòêiøi áîéûíøà áà¹àëàó æ) áèîîðòàäà õèìèÿëûº çàòòàðäû» ºîðëàíäû ä¸ðåæåñi áîéûíøà áà¹àëàó
	²àëà òåððèòîðèÿñûí êàðòàëàó ¾øií ºàíäàé ãðàäàöèÿëàð áàð? à) æiáåðóãå áîëàòûí á) îðòàøà º¸óiïòi â) ºàóiïòi ã) àñà ºàóiïòi
	Òåððèòîðèÿíû êàðòàëàó ºàíäàé ê¼ðñåòêiøòåð áîéûíøà æ¾ðãiçiëåäi? à) àòìîñôåðàëûº àóàíû» ëàñòàíóû á) òîïûðàºòû» ëàñòàíóû â) ñó ëàñòàíóû ã) òà¹àìäûº ¼íiìäåðäi» ëàñòàíóû ä) ºîðøà¹àí îðòà îáúåêòiëåði ëàñòàíóûíû» êîìïëåêñòiê áà¹àñû å) àóðóøà»äûëûº äå»ãåéiíi» áà¹àëàíóû æ) ¼ëiì äå»ãåéiíi» áà¹àëàíóû ç) ìîðôîëîãèÿëûº ôóíêöèîíàëäûº àóûòºóëàðäû áà¹àëàñó

Қазіргі ауылды елді мекендердің қоршаған ортасына антропогенді әсерлер. Ауыл шаруашылығын химизациялануы, халық денсаулығына әсері жағдайлық есептер.

Есеп №1.

Àóûëøàðóàøûëûº àóäàíäà æåðäi» æàðòûñûíàí àðòû¹û ìàºòà ìåíîâîù ¼ñó-iðóãå ºîëäàíûëàäû. Ò½ð¹ûíäàðäû» 20% îðòàëûº ñó æ¾éåñiìåí ºàìòàìàñûç åòiëãåí, êàíàëèçàöèÿ æîº.

ѽðàºòàð.

1. Áåðiëãåí àóäàíäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð áàð?

2. Àóäàíäà àóûëäûº æåðëåðäi» ýêîëîãèÿñûíà ºàíäàé ôàêòîðëàð ¸ñåð åòåäi?

3. Áåðiëãåí àóäàíäà¹û ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿíû ºàëàé áà¹àëàéñûç?

Есеп №2.

Àóûëøàðóàøûëûº àóäàí ò½ð¹ûíäàðû íåãiçiíåí ìàë øàðóàøûëû¹ûìåí àéíàëûñàäû. Ò½ð¹ûíäàðäû» 15% îðòàëûº ñóìåí ºàìäàó æ¾éåñiìåí ºàìòàìàñûç åòiëãåí. Êàíàëèçàöèÿ æîº.

ѽðàºòàð.

1. Áåðiëãåí àóäàíäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð îðûí àë¹àí?

2. ²îðøà¹àí îðòàíû ëàñòàíäûðàòûí ºàíäàé ôàêòîðëàð áàð?

3. Àóäàíäà¹û ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿíû áà¹àëà.

Есеп №3.

Àóûëøàðóàøûëûº àóäàíäà íåãiçiíåí åò ïåí ñ¾ò áà¹ûòûíäà¹û iði ºàðà ìàë ¼ñiðåòií ìàë øàðóàøûëû¹ûìåí àéíàëûñàäû.

ѽðàºòàð.

1. Áåðiëãåí àóäàíäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð îðûí àë¹àí?

2. ²îðøà¹àí îðòàíû ëàñòàíäûðàòûí ºàíäàé ôàêòîðëàð áàð?

3. Àóäàíäà¹û ºîðøà¹àí îðòàíû ñàóûºòûðó ¾øií ºàíäàé ºàáûëäàó ºàæåò?

Есеп №4.

Àóûëøàðóàøûëûº àóäàíäà øîøºà øàðóàøûëû¹ûìåí àéíàëûñàäû. Øîøºà ¼ñiðó êîìïëåêñòåði ñàíèòàðëûº ºîð¹àíûñ æåðiìåí øåêòåëìåãåí, îðòàëûº ñó ºàìäàó ìåí êàíàëèçàöèÿìåí ºàìòàìàñûç åòiëìåãåí.

ѽðàºòàð.

1. Áåðiëãåí àóäàíäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð îðûí àë¹àí?

2. ²îðøà¹àí îðòàíû ëàñòàíäûðàòûí ºàíäàé ôàêòîðëàð áàð?

3. Ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿíû ºàëàé áà¹àëàéñûç?

4. ²îðøà¹àí îðòàíû ñàóûºòûðó ¾øií ºàíäàé øàðàëàð ºàáûëäàó ºàæåò?

Есеп №5.

²îé ¼ñiðó áà¹ûòûíäà¹û àóûëøàðóàøûëûº àóäàíäà iði º½ñ ¼ñiðó êîìïëåêñòåði îðíàëàñºàí. Àóûëäûº ò½ð¹ûíäàðû ìåí îðòàëûº ñóìåí êîìïëåêñòåðäi ºàìòàìàñûç åòó áið ñó áàñòàóûíàí àëûíàäû. Ñàíèòàðëûº ºîð¹àíûñ æåð æåêòåëó îðûíäàëìàéäû. Êàíàëèçàöèÿ æîº.

ѽðàºòàð.

1. ²îðøà¹àí îðòàíû ëàñòàéòûí ºàíäàé ôàêòîðëàð áàð?

2. Àóäàíäà¹û ýêîëîãèÿëûº ñèòóàöèÿíû ºàëàé áà¹àëàéñûç?

3. Àóäàííû» ýêîëîãèÿëûº ïðîáëåìàëàðûí øåøó ¾øií ºàíäàé øàðàëàð ºàæåò?

Есеп № 6.

Àóûëøàðóàøûëûº àóäàíäà ê¾ðiø æ¸íå ìàë øàðóàøûëûºòàðûìåí àéíàëûñàäû. Àóûç ñó øàðóàøûëûºòû ñóìåí ºàìòàìàñûç åòó æ¸íå åãiñêå ñó áið àøûº ñó áàñòàóûíàí àëûíàäû.

ѽðàºòàð.

1. Áåðiëãåí àóäàíäà ºàíäàé ýêîëîãèÿëûº ôàêòîðëàð îðûí àë¹àí?

2. Ò½ð¹ûíäàð äåíñàóëû¹ûíà ºàíäàé ôàêòîðëàð ¸ñåð åòói ì¾ìêií?

3. Àóäàíäà ºîðøà¹àí îðòàíû ñàóûºòûðó ¾øií ºàíäàé øàðàëàð ºàæåò?

Есеп № 7.

²àçàºñòàí ºàëàëàðûíû» àòìîñôåðàëûº àóàñûíû» õèìèÿëûº çàòòàðìåí ëàñòàíó ê¾éi ìûíàäàé

Дата добавления: 2015-10-02