К а с т у с ь.

Натоўп кіпіць. Гудзе, віруе горад,
А ты, прыкуты да яго цяснін,
З трывогаю няўлоўнай адчуваеш
Няўмольны лёс, што абступіў цябе.
I побач светлая мая, святая,
Якой не смерць – сусвет бы падарыў...
Прыслухайся да шуму: горад спіць.
Прыслухайся да шуму: спіць Зямля.
Спіць воля ў турмах, праўда – ў катавальнях,
I людзі спяць, абпіўшыся хлуснёй...
Нічога... Ёсць такія, што не дрэмлюць.
Такія не даюць сабе дазволу
Любіць што-небудзь, акрамя свабоды.
Няшчасна закаханыя ў яе,
Адрынутыя ёю ў смерць і ў турмы,
Яны пажнуць найлепшых закаханых
Праз трыста год. У новы вольны час,
Калі прамовіць нейкая дзяўчына:
“Чаму я не жыла тады, матуля?
Чаму не йшла на бітву сярод іх?”
Ты будзеш жыць і танцаваць, дзяўчына,
Кахаць... А ў нас крык гневу рвецца з вуснаў...
Сланечнік мой, прамень мой светлы, добры...
Гляджу услед, і ад пяшчоты сэрца
Спыняецца. А ты, мая зямля,
Глядзіш мне ў вочы змрочнымі вачыма,
I нема замірае мой язык.

Паўза.

Ідзе... З Дамініканскага завулка,
Дзе мураўёўскі, чорны той засценак,
Святло касое падае пяшчотна
На плечы, твар і золата касы...
О, як ты будзеш танцаваць сягоння,
Якім жывым і цёплым захапленнем
Заззяюць вочы мілыя. I руку
Адчую я ў сваёй руцэ. I вочы
Ніжэй сваіх вачэй убачу я.
I вусны мне раскрыюцца насустрач,
Як кветка цёплая насустрач сонцу...
А потым... Што казаць аб тым, што потым...
Дадому з балю разам не паедзеш...
I я ў святле бягучых ліхтароў
Не буду цалаваць тваіх вачэй...
Ідзі далей, маленькая вясёлка,
Свяці над добрай, змучанай зямлёй,
Што ў нетрах цёплых парасткі раджае.
Жывую рунь апошніх нашых дум.

Паўза.

Ідзі далей, маленькая вясёлка,
Гары над светам. Я не пазаву.

Большае людзей на вуліцы. Паўз Кастуся прабег, звонячы вярыгамі, гарадскі юрод Агей Блажэнны.

А г е й (Кастусю). Дай што-небудзь Блажэннаму Агею... Не... Не грошы... Душу дай...

К а с т у с ь (сумна). Аддам, Агей.

Ю р о д. Дай каму трэба. (Робіць пальцамі вілы.) У-у... Ані дня, ані часу... Ястрабы над табой. Крылатыя.

К а с т у с ь. Бог з табою, Агей.

Ю р о д. З табою, з табою... (Адбег убок і сеў на кукішкі, як ідал.) Вось. Лятуць.

Выходзіць варта. За ёю Мураўёў, Цаплін, дэ Салье, Тызенгаўзен.

К а с т у с ь. Дык вось ён, Цаплін... З Мурашом побач.

Д э С а л ь е. Б’яніні проста выключны Атэла. Такі раўнівы! Як гляне на мяне – сэрца падае... Як гэта можна так душыць?!

М у р а ў ё ў (змрачнавата). Калі патрэбна, дык усё можна.

Ц а п л і н. Гэта не так складана, як мадам думае.

Д э С а л ь е. Уявіце, які жах! Чытаю сёння раніцай французскі часопіс – і там пра вас, граф, такія словы... “Рыцар пяньковай вяроўкі...”

Усім няёмка.

Мураўёў (з усмешкай). Нядрэнна! Яна абдымае моцна... I рэзультаты някепскія. Лепш, чым у Атэла.

Ю р о д. Міхал! Міхал! Мі-ха-ха-хал!

Спыніліся.

М у р а ё ў. Чаго табе?

У руцэ юрода вялізны кавалак сырога мяса.

Ю р о д. На. З’еш. На.

Паўза. На вуснах Мураўёва з’яўляецца нацягнутая ўсмешка.

М у р а ё ў. Сёння пост. Серада. Я мяса не ем.

Юрод амаль пяшчотна ўсміхаецца.

Ю р о д. А кроў п'еш? Не, ты вазьмі... Вазьмі...

Ц а п л і н. М-гух!

Ён кінуўся быў на юрода з палашом. Мураўёў спыняе яго. Юрод, усміхаючыся,

трымае звісаючае мяса. Доўгая страшная паўза.

М у р а ў ё ў. Улада з вар’ятамі не ваюе.

Дата добавления: 2015-09-05