Новые слова.

1. таньлдлhн	[tan’ÙldÙlγÙn]	(сущ.)	знакомство
2. эсий	[es’ij]	(част.)	не так ли?
3. таньх	[tan’xÙ]	(глаг.)	узнавать
4. медх	[m’et’xÙ]	(глаг.)	знать
5. зург	[zurÙk]	(сущ.)	фотография; рисунок
6. хамдан	[xamdan]	(нареч.; посл.)	вместе
7. туск/тускар	[tuskÙ / tuskar]	(посл.)	о, про
8. эндр	[en’dÙr]	(нареч.)	сегодня
9. йовх	[jofxÙ]	(глаг.)	ходить; ездить
10. саната	[sanata]	(мод. слово)	имеющий намерение
11. сурх	[surxÙ]	(глаг.)	учиться; просить
12. кергтә	[k’er’Ùkt’æ]	(мод. слово; прил.)	надо, необходимо, должно; необходимый, нужный
13. нә	[n’æ]	(межд.)	ну
14. ирх	[irxÙ]	(глаг.)	приходить, приезжать
15. эрк биш	[er’kÙ b’išÙ]	(нареч.)	непременно, несомненно
16. күләх	[k’ül’æ:xÙ]	(глаг.)	ждать
17. авн	[avÙn]	(посл.)	с
18. таньлдх	[tan’ÙltxÙ]	(глаг.)	знакомиться
19. отхн	[otxÙn]	(прил.)	младший ребенок в семье
20. эврә	[ev’r’æ]	(мест.)	свой
21. hанцхн	[hancxÙn]	(прил.)	единственный, один; только
22. малч	[malčÙ]	(сущ.)	животновод
23. хөөннь	[x’ö:n’Ùn’]	(нареч.)	после
24. күүндх	[k’ü:n’txÙ]	(глаг.)	разговаривать, беседовать
25. худ	[xudÙ]	(сущ.)	сват
26. күргн	[k’ür’gÙn]	(сущ.)	жених; зять
27. атхр	[atxÙr]	(прил.)	курчавый, кудрявый
28. дурта	[durta]	(прил.)	любящий, имеющий желание
29. болх	[bolxÙ]	(глаг.)	становиться, делаться; наступать, наставать; состояться
30. әдл	[æd’Ùl’]	(прил.; посл.)	одинаковый; как
31. байр	[bajÙr]	(сущ.)	радость
32. маңhдур	[maŋhdur]	(нареч.)	завтра
33. зөвтә	[z’öf’t’æ]	(мод. слово)	должно, надо
34. ботхн	[botxÙn]	(сущ.)	верблюжонок
35. унhн	[unγÙn]	(сущ.)	жеребенок
36. хот	[xotÙ]	(сущ.)	еда, пища
37. уух	[u:xÙ]	(глаг.)	пить; есть
38. усн	[usÙn]	(сущ.)	вода
39. йоста	[josta]	(мод. слово)	должно, надо, следует
40. ууhн	[u:γÙn]	(прил.)	старший ребенок в семье
41. өцклдүр	[öckÙl’d’ür]	(нареч.)	вчера
42. гиич	[g’i:čÙ]	(сущ.)	гость
43. бәәдлтә	[b’æ:d’Ùl’t’æ]	(мод. слово)	по всей видимости
44. таньл	[tan’Ùl]	(сущ.)	знакомый
45. харhх	[xarҳkÙ]	(глаг.)	встречаться

күргн ах – муж старшей сестры; күргн дү – муж младшей сестры; хар усн – чистая, прозрачная вода;

УРОК 8

Хот-хоолын делгүрт

Цедн: Байр, тана герин өөр хот-хоолын делгүр бәәнү?

Байр: Бәәнә. Мана герин өмн хойр давхр делгүр бәәнә.

Цедн: Тендчн ю хулдна?

Байр: Мах, үс, өдмг болн олн-зүсн әмтәхн юм хулдна.

Цедн: Үснә зүүтә хот-хоолас юн бәәнә?

Байр: Өрм, тосн, чигән бәәнә.

Цедн: Ямаран мах хулдна? Нанд махн кергтә.

Байр: Үкрә, хөөнә, hахан, мөрнә.

Цедн: Шовуна махн бәәнү? Мини экм шовуна махнд дурта.

Байр: Такан махн бәәнә.

Цедн: Яhсн сән делгүрв! Делгүрәстн хот-хол авнав.

Байр: Ир җ ав. Эн делгүрт хот-хол үнтә биш.

Цедн: Махна үннь ямарамб? Мана герин өөрк делгүрт махн йир үнтә.

Байр: Мана делгүрт махн кимд. Мөрнә махн зун арслң, хөөнә – зун тәвн, үкрә

– зун hучн, hахан – зун дөчн арслң күрнә.

Цедн: О-о, зөвәр кимд махн бәәҗ.

Байр: Эн делгүрт олн күн ир җ, хулд кенә.

Цедн: Би бас делгүрәстн хот-хоол ан хулд җ авнав.

***

Мана сурhулин өөр, балhсна тал дунд «Байрта» кафед өдр болhн олн әмтн ир җ,халун хот ууна. Би үр күүктәh ән сурhулин хөөн нег дәкҗ нааран ир лә в. Бидн энд махта, шөлтә хот уу ла видн. Тер цагас авн даңгин нааран ир җ, шимтә хот уунавидн. Эн герт олн-зүсн хот чанна. Махна зүүтә хотын ик зунь хөөнә, hахан болн үкрә мах ар кенә. Мах ар кесн хот йир әмтәхн болна. Урhмлын хот энд бас олн-зүсн бәәнә. Бидн одахн нег сенр ноhамл амс у видн. Эн олн темстә ноhамлд боднцг, хаяр, теңгрин ки бәәнә. Бидн энүг икәр таас у видн. Дәкәд энд олн-зүсн зер-земшин шүүсн йир сән. Би киитн кедмнә болн альмна шүүснд дуртав. Эн кафед олн оютн ир җ, дурта хотан ууна.

***

1. Мини ээҗ цәәh ән үкрин үс әр үслнә, цаhан тос ар тослна. 2. Күн шиңгн хотыг ухр ар ууна, өткн хотыг серәh әр иднә. 3.Үстә, тоста цәәhәс сән хот уга гиҗ, мини ээҗм келнә. 4. Эгчм hахан мах ар олн-зүсн сенр хот ке җ чадна. 5. Мини ах машиh әр Баh Дөрвд ор җ, дала хаяр авч ир в. 6. Җирhл давста үстә цә ууна, Наташа шикртә хар цә ууна.

Дата добавления: 2015-08-20