Жұғын-препарат дайындау. Қарапайым бояу әдістері.

Хаттама №1

№	Зерттеу мақсаты	Зерттелетін материал	Зерттеу барысы	Қорытынды
	Тіс қабатындағы микрофлораның пішінін анықтау	Тіс қабаты	1)Тіс қабатынан жұғын препарат дайындау 2)Бурри әдісімен бояу 3)Микроскопия
	Ескерілетін материалдан бактериалардаң пішінін анықтау	1)Шабылған агрдағы дақыл. 2) Қоректік спорадағы дақыл	1)Жұғын препарат дайындау 2)Қарапайым әдіспен бояу 3)Микроскопия
	Бактериалардың пішінінің демонстрациялық препараттардан анықтау	Демонстрациялық препараттарды бактериялар пішіні:шар,таяқша,имектелген	1)Микроскопия 2)Сурет салу

Ескерту: «Қорытынды» қатарына түрлі түсті қаламмен сурет салу керек және атауларын жазу қажет.

Патогенді бактериялардың морфологиясы

Хаттама №2

Шар тәрізді бактериялар- коккалар:

А) Микрококкалар (латын тілінен Micrococcus – ұсақ, дара-дара орналасқан коккалар)

Micrococcaceae тұқымдастығы

Б) Диплококктар (лат. Diplococcus- екі-екеуден орналасқан коккалар)

Neisseriaceae тұқымдастығы

Neisseria туысы

Neisseria gonorrhoeae- гонококкалы инфекциялардың қоздырғышы (гонорея, бленорея, стоматит және т.б.)

Neisseria menengitidis- минингококкалы ифекциялардың қоздырғышы (назофарингит, менингит, менингоэнцефалит, сепсис және т.б.)

Streptococcaceae тұқымдастығы

Streptococcus туысы

Streptococcus pneumoniae (пневмококк)- крупозды пневмонияның қоздырғышы.

В) Стрептококктар (лат. Streptococcus- шынжыр, коккалар тізбегі)

Streptococcaceae тұқымдастығы

Streptococcus туысы

Streptococcus pyogenes- гемолитикалық стрептококк, жаралы инфекциялар, рожа, скарлатина, ревматизм, жоғары тыныс алу жолдарының өткір инфекция, импетиго және т.б. қоздырғышы.

Г) Стафилококктар (лат. Staphylococcus- жүзім секілді шоғырланып орналасқан коккалар) Micrococcaceae тұқымдастығы

Staphylococcus туысы

Staphylococcus aureus- алтын түсті стафилококк, абсцестер, күбіртке, фурункулез, карбункулез, остеомиелит, аппендицит, холецистит, пневмония және т.б. қоздырғышы.

Д) Тетракокктар (грек тілінен tetra- төрт)- патогенді түрлері жоқ.

Е) Сарциналар (лат. Sarcio- байланыстыру)- сапрофиттер, суда, ауада тіршілік етеді.

2. Таяқша тәрізді бактериялар

А) Спора түзбейтін тік таяқшалар

Enterobacteriaceae тұқымдастығы- ішек таяқшасы тобының бактериялары.

Escherihia coli- ішек таяқшасы, ішекте тіршілік етеді, қалыпты микрофлорасы; диареегенді эшерихиялар- эшерихиоздар қоздырғышы.

Salmonella туысы

Salmonella typhi- іш сүзегінің қоздырғышы.

Salmonella enteritidis- тағамдық токсикоинфекциялар қоздырғышы.

Shigella туысы

Shigella dysenteriae- бактериалді дизентерия (қантышқақ) қоздырғышы.

Yersinia туысы

Yersinia pestis- оба (чума) қоздырғышы.

Б) Коккобактериялар

Brucellaceae тұқымдастығы

Brucella туысы- бруцеллез қоздырғышы

Bordetella туысы

Bordetella pertusis- көкжөтел қоздырғышы

В) Эндоспора түзетін таяқшалар

Bacillaceae тұқымдастығы

Bacillus туысы (bacilla- таяқша)

Bacillus anthracis- сібір түйнемесінің қоздырғышы; стрептобациллалар

Clostridium туысы (лат. Closter- арқан)

Clostridium tetani- сіреспе (столбняк) қоздырғышы

Clostridium perfringens- газды гангрена қоздырғышы

Clostridium botulinum- ботулизм қоздырғышы

Г) Тереуіш секілді бактериялар

Corynebacteriaceae тұқымдастығы (сorynа- тереуіш)

Corynebacterium туысы

Corynebacterium diphtheriae – дифтерия қоздырғышы

Д) Өршімелі таяқшалар

Mycobacteriaceae тұқымдастығы

Mycobacterium туысы

Mycobacterium tuberculosis, M.bovis- туберкулез қоздырғышы

Mycobacterium leprae- алапес қоздырғышы

3. Имектелген бактериялар

А) Вибриондар (лат. Vibrio- имектелу)

Vibrionaceae тұқымдастығы

Vibrio cholerae, vibrio eltor- тырысқақ (холера) қоздырғышы

Б)Спириллалар (лат. Spira- имектелу)

Spirillacea тұқымдастығы

Spirillum minor содоку қоздырғышы (егеуқұйрық тістеген кезде жұқтырылады)

Campylobacter туысы

Campylobacter pylori - асқазанда кездеседі,асқазанның және он екі елі ішек жараларының қоздырғышы

Ескерту: Бактериялардың пішіндерінің қатарына түрлі түсті қаламмен суретін салу керек.

Тақырыбы: Бактериялық жасуша құрылысы: нуклеоид, цитоплазма, қосындылар қабығы, капсула, спора, оларды анықтау әдістері. Жұғынды дайындау техникасы. Күрделі бояу әдістері. Грам бойынша бояу.

Сабақтың мақсаты: Жұғын-препаратты дайындау техникасы, оларды бояу және микроскопиялау.Бактериальді жасушаның құрылысын білу, жеке құрылымдарының химиялық құрамын және құрылысын анықтауда күрделі бояу әдістерін меңгеру

Студент білуге тиіс:

- Бактериалді жасушаның ультрақұрылымын.

- Негізгі жасуша құрылымдарының тағайындалуын және химиялық құрамын.

- Жасуша құрылымдарының компоненттерін анықтау әдістері.

Керекті құрал-жабдықтар: дақылдық қоспалар, бояулар жиынтығы, демонстрациялық препараттар

Сабақ тақырыбын өз бетімен дайындауға арналган сұрақтар:

1. Микроорганизмдердердің таксономиясының принциптері.

2. Бактериялық жасушаның құрылымды ерекшеліктері және эукариодты жасушадан айырмашылығы

3. Жасушаның химиялық құрамы. Негізгі құрылымдары: жасуша қабырғасы, цитоплазмалық мембрана, цитоплазма, кірпікшелер, пили, споралар, волютин дәндері.

4. Бактерияның нуклеоиды, эукариодты жасушалардың ядросынан өзгешелігі. Нуклеоидтың биологиялық қызметі, құрылысы және химиялық құрамы.

5. Бактериялардың жасуша қабаты құрылысы ерекшеліктері. Грам бойынша бояу техникасы, тәжірибеде қолданылуы.

6. Бактериялардың капсуласы мен микрокапсуласы, түзілу жағдайлары, химиялық құрамы, маңызы. Патогенді капсуласы бар бактерияларға мысал келтіріңіз. Бурри-Гинс әдісімен бояу арқылы капсуланы ажырату.

7. Бактериялардың споралары, пайда болу жағдайлары, маңызы. Споралардың сыртқы қоршаған ортада тұрақтылығы. Патогенді спора түзетін бактерияларға мысал келтіріңіз, жасушада споралардың орналасуы. Спораны Ожешко әдісімен бояу.

8. Волютин дәндерін Нейссер бойынша анықтау. Бояу механизмі және сатылары.

Дата добавления: 2015-07-20