Читайте также:
|
Жоспар:
Эксперименттің валидтілігі.
Валидтіліктің түрлері.
Болжам және оның түрлері,
Эксперименталды болжамның құрылуы.
Тәуелді және тәуелсіз ауыспалыларды бөлу.
Әдебиеттер тізімі:
Зерттеу жұмысы тұтас образды болу үшiн төмендегiдей жүйелiлiкпен жүредi.
1. Сөздiктердi, энциклопедияны пайдалана отырып қарастырылатын тақырыпқа қатысты негiзгi ұғымдардың анықтамаларымен танысу керек.
2. Жүйелi каталог көмeгiмeн қарастыратын тақырып бойынша библиография құру; кiтапхана неғұрлым ipi болса, каталогпен жұмыс iстey соғұрлым нәтижелi болады. Библиографиялық сипаттама негізінде өзiндiк карточкалар арқылы өз картотеканы құрып алған жөн, ол алфавит бойынша емес, жүйелi болған тиiмдi.
З. Fылыми журналдармен таныса отырып, зерттеу пәнiмен тағы алдын-ала танысуды жүзеге асыру керек. Журналдардың соңғы жылдары шыққанын қолданған жөн. Биология à Психология à Адам мен жануар физиологиясы және морфологиясы.
4.Психологиядан басқа қоғамдық ғылымдардың библиографиялық және (анықтамалық) сөздік түсіндірме – басылымдармен танысу.
Библиографиялық дайындық жүргізу арқылы – таңдалған, қарастыратын тақырып бойынша шығарылған ғылыми еңбектердің саны туралы, сол мәселеге оқымыстылардың, ғалымдардың көзқарасы туралы, белгім, жемісті авторларды іріктеп алуға машықтанады. Әр оқуды ең белгілі атақты авторларды оқудан бастаған жөн яғни, сол тақырып жөнінде алғашқы сөз қозғаған ғылыми еңбегі құнды болып келеді және бұл басқа ғылыми жұмыстардың мазмұнын түсінуді жеңілдетеді. Яғни, әрбір кітапты ретсіз басынан, аяғына дейін оқып шыққанша жинақталған әдебиетті әтұтас ретінде қарастырған жөн.
Кітаптағы ең мәнді зерттеуге қажет фрагменттермен тауып ең мәнді зерттеуге қажет фрагменттермен тауып үйреніп танысқан жөн, кітапты толық оқып шығу қажеттілігі керек емес. Кітапты уақытша кітапханадан алған жағдайда оны конспектілеген жөн. Оған уақыт жоғалады деп ойласаңыз, оны қайта іздестіріп қайта оқып шығуға одан көп уақыт жұмсайсыз. Әдебиеттің негзгі мазмұнын тауып, оны қысқарту қиынғңа соқса, автордың қорытындысы қандай, сол күйінде көшіріп алған жөн. Конспектіде белгілеу жүйесін қолданған тиімді. Яғни автордың ойын көрсеткен уақытты және өзіңіздің ұсынысыңыз бен ескертпеңіз болған жөн. Тұтастық болу үшін конспектің әрбір фрагменті кітаптың қай бетінде екенін көрсеткен жөн. Цитата үшін бұл міндетті түрде керек. Қысқарту жүйесі конспектіні жеделдетеді. (Штернберг Л.Ф. «Скоростное конспектирование») тексті қысқартудың ең оңай жолы дауысты әріптерді тастап кету. Әлбетте қысқарту әр адамның ойлау, есте сақтау, психомоторика ерекшелігіне, тәжірибесіне, т.б. факторға байланысты әртүрлі болады.
Зерттеу жұмысын конспектілеуде – экспериментатор зерттеуді сипаттаауда оның мынадай сипатын ескеру қажет: қолданған әдістемелер тізімі, оригиналды әдістеме сипаты, эксперимент процедурасын сипаттау, зерттелінушілерді таңдай көлемі (жас ер ерекшелігі, жынысы, білім деңгейі, кәсіби нақты жататын әлеуметтік тобы көрсетілу тиіс), қажет емес немесе қажетті нәрсе таба алмай қалған жағдайда оның библиографиялық сипатын және өзіңіздің қысқаша ұсынысыңыз болу керек. Жеке меншік өз кітаптарыңызды біраз уақыт өткен сайын қайта оқып отырған тиімді. Өз кітаптарыңдағы зертеу тақырыпқа сәйкес ең қызықты, мәнді жерін белгілеп қойған жақсы.
Жинақталған материалдар хронологиялық талап бойынша жинақталған болуы мүмкін, яғни еліміздегі шетел ғалымдарының зерттеу мәселелерінің кезеңдері баяндалады. Ал логикалық құрылымның тиімділігі сол, зерттеу құбылысының табиғатын терең танып білуге болады. Әдебиетке шолу құрылымы төмендегідей болуы мүмкін:
1. Феноменологиялық сипаттау яғни көріну сипатты. Мәселесінің көріну көлемі, көріну жилігі, сипаттамасы, уақыттылығы, интенсивтілігі.
2. 3ерттеу құбылысын басқа психикалық процестердің алатын орны яғни өзара байланыстылығы, өзара әсері. Оны негіздейтін факторлар, әсер ететін факторлар.
3. Жүйелі, тұтас комплексті орталық т.б. (подходқа бекініс ретінде қарастыру) зерттеу ұбылыстың жүйесі. Өту компоненттері, элементері арасындағы тұрақты байланысы. Психологияда структура дегеніміз алдымен функционалды құрылым, яғни басқа жеке функциялар арасындағы өзара тұрақты байланыс.
4. 3ерттеу құбылысының табиғатты, мәні, құбылыстың әсіресе бар жинақталған анықтамасы. Зерттеу құбылысын түсінудегі әртүрлі образдағы деңгейіне сипаттама.
5. 3ерттеу құбылысының бағынатын заңдылықтары.
6. Психологиялық құбылыс, қасиет немесе функциялық қолданбалы, практикалық қолданылуы.
Әдебиетке шолу құрылымы әдетте қарастырылып отырған құбылыстардың өзіндік ерекшелігіне оның зертелінген деңгейіне және факторларға байланысты болғандықтан бұл қатып қалған жүйе емес.
Зерттеу жұмысы текстінде бұл бөлік ең алғашқы фрагменттердің бірі болуы керек. Ең алдымен ұсынылып отырған әдебиеттерге шолуға негізделе отырып таңдап алынған зерттеу мәселесінің зертелінген дәрежесіне сипаттама беру керек. Толығымен ол қаншылықты дәрежеде зертелгені, кейбір жақтары, аспектері бірдей қаншалықты зертелінгенін айту қажет. 3ерттеу құбылысының табиғатын түсінудегі қарама-қайшы көзқарастарға, аз зерттелінген жақтарына, немесе тіпті зерттелінбеген жақтарына көп көңіл бөлу керек.
Білім, мәлімет, ғылыми ой - тұжырымдардың қарама-қайшылығының жетіспеушілігі – ғылыми мәселенің қалыптасуы үшін жағдай туғызады.
Ғылыми мәселенің құрылымы төмендегідей:
1. Мұндай дифициттің бар екенін табу (көрсету)
2. Дифициттің қажеттілігін таныту (түсіндіру)
3. Проблемалық ситуацияны қарапайым, табиғи тілде сипаттау.
4. 3ерттеу проблемасын ғылыми терминде реттеу, жинақтау.
3ерттеу объектісі. 3ерттеу объектісі – сыртқы әлем фрагменті, яғни зерттеу субъектісіне (зерттелінуші және зерттеп отырған ғылымға қатысы жоқ нәрсенің фрагменті. Психологиялық зерттеу объектісі – индивид, адамдар тобы, адамдар қоғамы, психикасы бар жануарлар болуы мүмкін.
Дата добавления: 2015-07-16; просмотров: 337 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Мақсаты мен міндеттері: Зерттелінушінің зерттеуге қатынасу мотивтерін талқылау. | | | Экспериментті жүргізудің кезеңдері. |