Азақстан Республикасының жер қорларбасқару туралы агенттігі

1.Қазақстан Республикасының жер қорлармен басқаруагенттігі (онан әрі - агенттік) Қазақстан Республикасының орталық атқару органымен келеді, үкімет құрамына кірушімен емеспен, жер алаңы қорлармен басқару сферасында басшылық жүзеге асыратын, геодезия және картографиялық қызметтің, сонымен қатар шектерде, заң шығарумен алдын ала ескерілгендердің, сала аралық үйлестікті және басқа арнайы атқару және рұқсат етілетін функцияның.

Агенттік аймақ аралық жер алаңы тексерулер болады, заңгерлік беттермен келеді.

2. Агенттік Қазақстан Республикасының конституциясымен, Қазақстан Республикасының заңдарымен, президент актілерімен сәйкестікте өз қызметін жүзеге асырады және Қазақстан Республикасының үкіметтері, басқа нормативті заңға сүйінген актілермен.

3. Қазақстан Республикасының қаржы министірліктері қаржы мекемесі органдарында шоттарды заң шығарумен агенттік заңгерлік бетпен келе ұйымдық - заңға сүйінген мемлекеттік мекеме түріне, мемлекеттік тілде өз аты баспалар және мөрлер болады, анықталған үлгі бланкілері сәйкес келеді.

4. Агенттік өзіне меншікті аттың азаматтық - заңға сүйінген көңіл болуларына кіреді.

5.Мемлекет өкілдігі бойынша агенттік құқық азаматтық - заңға сүйінген көңіл болулардың жағымен алға шығады, егер ол уәкіл етілгенсе мынауды сәйкестікте заң шығарумен.

6. Агенттік өз хабардарлық сұрақтарымен, заң шығарумен анықталған ретте, бұйрықтармен дайындалынатындар агенттік төрағасының шешімдер қабылдайды.

7. Қазақстан Республикасының үкіметімен агенттік штаттық сан лимиты бекітіледі.

8. Агенттік заңгерлік мекенжай:

010000, г. Астана, сол жаға, ул.35, д.8,12- кірме жол.

9. Толық аты агенттіктер-мемлекеттік мекеме "Қазақстан Республикасының агенттігі басқарумен жер алаңы қорлармен".

10. Қазіргі жай агенттік құрылтай құжатымен келеді.

11. Агенттік қызмет қаржыландыруы республикалық қаражаттан жүзеге асады.

12. Агенттік міндеттердің орындалу затына кәсіпкерлік субъектілерімен - көңіл болулар кіру, функциялармен болатын агенттіктің рұқсат етілмейді.

13. Егер агенттікке заң шығаратын актілермен қызметті табыстар әкелушіге құқық пайдалануға берілген жүзеге асыру, анау табыстар, алынғандар сондай қызметтің, республикалық қаражат табысына бағыттайды.

Негізгі мақсаттар және агенттік функциялары

14. сферада агенттік негізгі мақсаттарымен оны қызметтің келеді:

1) қатысу және мемлекеттік орындаудың басқару облысында саясатшылар жер алаңы қорлармен, геодезия және картографиялық қызметтің өңдеу;

2) Басқару облысында үйлестік сала аралық жүзеге асыруы жер алаңы қорлармен, геодезия және картографиялық қызметтің;

3) Өз хабардарлық шектерінде агенттікке қойылған басқа мақсаттардың жүзеге асыруы.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Максимов В.A.- Основные положения методики оценки земель городов для целей налогооблажения, Усть - Каменогорск,1993

2 Овстнер А.Я., Кулакова Т.А., Малохина Л.П., Норкина Т.Е., - Земельный кадастр стран Западной Европы, США, Канады, М.:1992

3 Салищев К.А. Картография: Учеб. Для географических специальнотей ВУЗов. М.: Высш. шк.,1982. 272с.

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары (1- тақырып)

1. Кадастр туралы ұғым. Кадастр құрылысты бөлімдері

2 ДӘРІС. Жер кадастр. Мемлекеттік жер кадастр мақсаты мен негізгі теориялық және әдістемелік ұғым, тағайындау (3 сағат)

Дәріс жоспары:

1. Мемлекеттік жер кадастр мен мониторинг, жерге орналастыру

2. Геодезия жұмысы кезіндегі жер пайдалушы учаскесінің шекарасы анықтау

3. Жерге орналастыру мен жер тжайлы нормативті актілер қатысы

2.1 Мемлекеттік жер кадастр мен мониторинг, жерге орналастыру

1992 жылы бұрынғы Ұлттық картографиялық-геодезиялық қордың орынына Орталық картография-геодезиялық қор (ОКГҚ) құрылды.

Қазақстан Республикасы Президентінің 1996 жылғы Жарлығымен Қазгеодезия таратылып, оның қызметі Жер қатынастары және жерге орналастыру Мемлекеттік комитетіне (Мемжерком), содан кейін 1999 жылы Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару жөніндегі агенттігіне берілді.

Қазіргі Агенттік қарамағында мынадай республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорындар бар: “Астанатопография”, Астана қаласында;
“Шығысгеодезия”, Семей қаласында; “Батысгеодезия”, Ақтөбе қаласында; “Қазгекарт”, Алматы қаласында; “Ұлттық картография-геодезиялық қор”, Алматы қаласында; “Солтүстікгеодезия”, Көкшетау қаласында; “Орталықмаркшейдерия”, Қарағанды қаласында; “Оңтүстікгеодезия”, Тараз қаласында.

Қазақстан Республикасы топография-геоедзия саласында алғашқы қалыптасу және даму кезеңі өте күрделі өтті.

Бүгінде айтулы салаға біртіндеп жаңа техника мен технология енгізілуде. Бұл электрондық тахеометрлер, координаттарды айқындаудың спутниктік жүйесі.

Геоақпараттық технологияларды (ГАЖ) құру мен енгізу картография-геодезиялық саласының аса маңызды, яғни Қазақстан Республикасының мемлекеттік шекарасын демаркациялау мен делимитациялау, электрондық сандық топографиялық карталарды жасау сияқты күрделі мәселелерін шешуге жол ашады.

Қазақстан Республикасының саяси-әкімшілік карталар, дүние жүзінің саяси картасы, қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасының физикалық оқұлық карталары әзірленіп, басылуда.

Осы жылдан бастап, аталмыш сала 14 томнан тұратын Қазақстан Республикасы объектілерінің географиялық атаулары Каталогын жасауға кірісті.

Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің 1992 жылғы 22 сәуірдегі № 368 Қаулысына сәйкес, Мемлекеттік ауылшаруашылық аэрофотогеодезиялық зерттеулер институты (ГИСХАГИ) Агенттік құрамына енді.

Бұл институттың негізгі міндеттері, Қазақстан Республикасы ауылшаруашылығы мен жерге орналастыру қызметі талабына сай, арнайы түсірімдер мен зерттеу материалдарына деген қажеттіліктерін өтеу.

Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің өткен 10 жылында көршілес мемлекеттер аумағында 100,5 млн. гектарға аэрогеодезиялық зерттеу жұмыстары орындалды. Сонымен қатар, институт мамандарының қатысуымен Астана, Павлодар, Жезқазған қалаларымен қоса, 300-ден аса ауылдық елді мекендердің, соның ішінде өткен аэрофототүсірімдер материалдары бойынша үлкен масштабтағы түсірімдерді сызбалар (карта) жасау іске асырылды. Сандық картографиялау технологиясы түгелімен игерілді.

Жер мониторингі дегеніміз жер қорының сапалық және сандық жай-күйін ұдайы бақылау болып саналады, оның өзі болған өзгерістерді дер кезінде анықтау, оларды бағалау, болжау, қолайсыз процесстердің зардаптарынан сақтандыру және болдырмау жөніндегі ұсыныстарды дамыту, әрі әзірлеу мақсатында жүргізіледі.

Жер мониторингін жүргізуді реттейтін негізгі нормативті-заңды құжаттар – Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 25 қаңтардағы “Жер туралы” Заңы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 17 қыркүйектегі № 1347 “Қазақстан Республикасында жер мониторингін жүргізудің тәртібін бекіту туралы” және 2001 жылдың 6 маусымдағы Қазақстан Республикасы Үкіметінің “Жер қатынастарын реттеудегі кейбір шешімдеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу жөніндегі” Қаулылары.

Зерттеу объектісі Қазақстан Республикасының бүкіл жер қоры болып табылады.

Жер мониторингінің мазмұны жердің сапалық күйінің өзгерістерін ұдайы бақылау, Қазақстан Республикасының жер мониторингі жүйесін құру.

Қазақстан тәуелсіздігінің 10 жылындағы нәтижесі:
- 8 ғылыми-әдістемелік құжаттар шығарылды;
- негізгі табиғи-климаттық аймақтар (кіші аймақтар) бойынша базалық жер мониторингі жасалды;
- 223 станционарлық бақылау пункттерінде жүйелік бақылау орнатылып, жүргізілуде;
- Атырау облысындағы мұнай шығарылатын аймақтарда санитарлық-қорғау мониторингтік экожүйесі бойынша жергілікті 7 сынақ полигоны бар;
- экологиялық жағдайларды тұрақсыз (Арал маңы, Каспий жағалауы, Балқаш өңірі, Семей ядролық сынақ алаңы) аймақтардың топырақ және геоботаникалық карталары, станционарлық пункттерді бақылау жобалары жасалды.

Жер мониторингінің аумақтық-аймақтық схемасы

Жерге орналастыру – мемелекеттің жер саясатын іске асырудың, жер қатынастарын реттеуге, жерді тиімді пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға арналған жер заңдарының сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі шаралар жүйесінің маңызды құралы болып саналады.

Қазіргі кезде және алдағы жылдарда жерге орналастыруда “Қазақстан Республикасында 2000-2003 жылдарда жер құқын қамтамасыз ету бағдарламасында” және “Қазақстан Республикасының “Жер туралы” Заңын іске асыру жөніндегі шаралар жоспарында” белгіленген едәуір көлемді жұмыстарды орындау міндеті тұр.

Қойылған міндеттердің айрықша маңыздылары:
- жер қатынастарын реттейтін нормативтік-құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

- жерге орналастырудың және жерді аймақтарға бөлудің республикалық; облыстық және аймақтық схемаларын (жобаларын) әзірлеу;
- мемлекеттік жер кадастрын жетілдіру, оны автоматтандырылған режимде құру және жүргізу;

- жерді тиімді пайдалану; топырақ құнарлылығын сақтау мен жетілдіру, жер мониторингін енгізу, жер ресурстарын қорғау жөніндегі Мемлекеттік Бағдарламаны әзірлеу;

-зерттеу және іздестіру жұмыстарын жүргізу;

-жерді бағалау жұмыстарын жүргізу;

- егістік жерді есепке алуды жүргізу және өзге де шаралар.

2.2 Геодезия жұмысы кезіндегі жер пайдалушы учаскесінің шекарасы анықтау

Мемлекеттік жер және басқа кадастрлардың басқаруына арналған арнайы геодезия торын жасауға болады, меже тіреу торы атайды (МТТ). объектілердің кадастрының, мемлекеттік жер кадастр басқаруы нормативті - техникалық талаптарына қандай дәлдік және мемлекеттік пунктілердің тығыздығы басқа геодезия торлармен қанағаттандырмайды, олардың барлық оқиғаларда жасайды.

Меже тіреу торы келесі ретте салады:

- жоспарлау, рекогносцировканы және техникалық жобалау;

- МТТ пунктілерінің орталықтардың сала бастау және белгілердің құрылғысы;

- геодезия өлшеулерінің орындалуы;

- далалық есептеулер және өлшеулердің сапа бақылауы;

- өлшеулердің нәтижелердің математикалық өңдеуі;

- МТТ пунктілерінің координаталардың каталог құрастырушы және техникалық есептеу нәтижесі жазуы.

Қажеттілік оқиғасында алынған жобалы құжатнама негізінде негізгі осьтардың бөлу схемалары және толық бөлулер өңдеу барлық монтаждарды салынған объекті көкжиектерінде, осьтардың бөлу мінезінде салыстырмалы орындалатын элементтердің орналастыру схемалары және монтаж бағдарлардың, орындалу әдістемесін болу және геодезия жұмыстарының дәлдік бөлу бақылауының, түсіру ережелері және монтаж бағдарлардың бекітулері.

Жұмыстардың басына дейін салушы учаске шекараларының мінезіне шығаруды қамсыздандырады, қызыл сызықтардың және салу жөнге салуы басқа сызықтарының, биіктік белгілердің, ғимарат осьтарының және салулардың, инженер коммуникациялардың жолдарының, сонымен қатар құрылыс алаңы шекараларының сәулет жергілікті органы күштерімен және қала салушылықтың және анықталған ретте жұмыстардың орындаушысына олардың тапсырады.

Жер санаттары бойынша жер қорының бөлінуі, млн. га

3. Жерге орналастыру мен жер жайлы нормативті актілер қатысы

Ауыл шаруашылығы өндірісіндегі басты құралы, елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының кеңістіктік тұғыры, халықтың негізгі тіршілігі мен әрекеті жер болып саналады. Қазақстан Республикасының аумағы Еуразия материгінің ортасында орналасқан және жер көлемі бойынша әлемде тоғызыншы орында. Қазақстан Республикасының жер қоры 272,5 млн.га, соның шамамен 34% ауыл шаруашылығына арналған жер құрамына және 43,9% босалқы қорға жатады. Жер қорының көпшілік бөлігі (81,6%) ауыл шаруашылық алқаптары, оның көпшілігі жайылым.

Жер қорының алқаптар бойынша бөлінуі, млн.га

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Неумывакин Ю.К., Перский М.И. – Земельно – кадастровые геодезические работы, М.:Колос, 2006

2. Қазақстан Республикасының президент «жер туралы» 22.12.1995 қаулысы

3. Максимов В.A.- Основные положения методики оценки земель городов для целей налогооблажения, Усть - Каменогорск,1993

4. Овстнер А.Я., Кулакова Т.А., Малохина Л.П., Норкина Т.Е., - Земельный кадастр стран Западной Европы, США, Канады, М.:1992

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары (тақырып 2)

1. GeoCad System бағдарламалық кешені

3 ДӘРІС. Қала құрылыс кадастры (6 сағ)

Дәріс жоспары

1 Қала құрылыс кадастр туралы негізгі теория, жүйелік түрдегі түсінігі, құрылыс кадастр құрылымы, ақпараттық түрде мазмұнын бағалау, құрылыс құрылыс кадастр материалын картографиялық жоспарлау;

2 Қала құрылыс кадастр жүйесін әдістемелік қамтамасыздандыру, оның мағынасы мен құрылымы;

3 Құрылыс кадастр жүйесін құқылық қамтамасыз ету;

4 Қала құрылыс кадастр жүйесін технологиялық қамтамасыз ету. Жалпы сипаттама, кадастрлық жоба құрудағы технологиялық модель;

5 Қалалық жер кадастры. Жалпы сипаттамасы, жерқолданушы тіркеуі, жер тіркеуі саны;

6 Қалалық жердің негізгі бағалау теориясы. Жерді-бағалау аумақтануы

Басқарманың негізгі міндеттері:
1)облыс аумағында сәулетөқала құрылысы қызметін үйлестіру Тұрғын үй – азаматтық құрылыс саласындағы әлеуметтік-экономикалық бағдарламалардың жоспарларын әзірлеуге және келісуге қатысу;
2)сәулет-қала құрылысы кызметі саласында ұзақ мерзімді, ғалымми-техникалық бағдарламаларды әзірлеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру;
3)елді мекендердің бас жоспарларының және өзге де қала құрылысы құжаттамаларының уақтылы әзірленуі мен түзетілуіне бақылауды жүзеге асыру Жобалау – іздестіру жұмымысының тапсырыс берушісі функциясын орындаұғы байланасты мәселерді шешу;
4)жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп облыстың елді мекендерін көркейту жұмысының орындалуына бақылау жасау;
5)мемлекеттік қала құрылысы кадастрының қызметін құру және қамтамасыз ету;

Басқарма мынадай функцияларды жүзеге асырады:
1)сәулет және қала құрылысы қызметі туралы заңнама ормаларының сақталуына бақылау жасауды жүзеге асыру;
2)елді мекендері салу, көркейту және аумақтарды инженерлік қамтамасыз ету, басқа ғимараттар мен құрылғыларды сақтау ережелерін әзірлеу;
3)қалалар мен аудандық орталықтардың бас жоспарлары жобаларының кешенді қала құрылысы сараптамасын ұйымдастыру және жасау;
4)облыс аумағында бюджеттік қаражат есебінен салұға, қайта жанғыртуға және күрделі жөндеуге, сейсмикалық күшейтуге жататын ғимараттар мен құрылғылардын жобалық-смета құжаттамасын, жобаларын қарыстыру және келісу;
5)Шығыс Қазахстан облысының мемлекеттік қала құрылысы кадастрын жүргызу;
6)Салынып жатқан объектілерге мониторинг жүргізу;
7)Жергілікті атқарушы органдармен, өнеркәсіп, құрылыс материаларды кәсіпорындармен, ғалыми-зерттеу және жобалау-іздестіру ұымдарымен, құрылыс өндірісімен айналасатын кәсіпкерлік және камерциялық құрылымдармен өзара әрекет жасап, облыс аумағында сәулет-құрылыс;
8)Басқарманың алдына қойылған міндеттерді орындаұға бағытталған мемлекеттік қаражатты бөлуге ұсыныстар әзірлеу;
9)Құрылысы аяқталған тұрғын үй-азаматтық, коммуналдық, өндірістік және өндірістік емес бағыттағы объектерлерді пайдалануға қабылдау жөніндегі комиссиялардың жұысына белгіленген тәртіпте қатысу;
10) Аудандық және қалалық сәулет-құрылыс қызметтерінің іс-әрекетіне әдістемелік және жедел басшылық пен бақылауды жүзеге асыру;
11) облыс аумағында сәулет және қала құрылысы қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік кәсіпорындардың жұмысын үйлестіру;

“3. Аумақтарда қала құрылысын дамытудың кешенді схемаларында, аумақты дамытудың аймақаралық схемаларында қоршаған ортаны қорғау және табиғат пайдалану, сондай-ақ экологиялық апат және төтенше жағдайлар аймақтарын оңалту шаралары ескерілуге тиіс.

Елді мекендердің бас жоспарларында, егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларында және өзге де қала құрылысы құжаттамасында Қазақстан Респуб­лика­сының заңнамасында белгіленген тәртіппен тиісті уәкілетті органдармен келісілген жобалардың болуы көрсетіле отырып, жоспарланатын аумақтарда бар су қорғау аймақтары мен белдеулері, ерекше қорға­латын табиғи аумақтар туралы мәліметтер болуға тиіс.

Жоспарланатын аумақ үшін су қорғау аймақ­тары мен белдеулерінің қолданыстағы жобалары болмаған жағдайда, аталған қала құрылысы жобаларын әзірлеуге арналған тапсырмада бұрын болмаған су қорғау құжаттамасын ауыстыратын арнайы бөлімнің міндеттілігі көзделуге тиіс.”;

4) 17-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы “сондай-ақ” деген сөзден кейін “мемлекет мұқтажын қамтамасыз етуге байланысты” деген сөздермен толықтырылсын;

5) 19-бапта:

6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

“6) мемлекеттік қала құрылысы кадастрын жүргізудің бірыңғай тәртібін айқындайды;”;

мынадай мазмұндағы 15-2) тармақшамен толықтырылсын:

“15-2) құрылыс жобаларының (жобалау алдындағы немесе жобалау-смета құжаттамасының) мемлекеттік сараптамасын жүзеге асыратын заңды тұлғаны айқындайды;”;

мынадай мазмұндағы 18-1) тармақшамен толықтырылсын:

“18-1) жобалау үшін бастапқы материалдарды (деректерді) ресімдеу және беру, сондай-ақ жаңа объектілер салуға және қазіргі бар объектілерді (ғимараттарды, құрылыстарды, олардың кешендерін және коммуникацияларды) өзгертуге рұқсат беретін рәсімдерден өту ережелерін белгілейді;”;

6) 20-бапта:

мынадай мазмұндағы 12-1) тармақшамен толықтырылсын:

“12-1) сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі жергілікті атқарушы органдардың қызметіне бақылауды, мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауын және лицензиялауды, оның ішінде қала құрылысы тәртібі мен регламенттерінің, жобаларға сараптама жүргізу тәртібінің, құрылысқа рұқсат беретін рәсімдерден өту ережесінің, лицензиялар берген және өтініш иелері мен лицензиаттардың біліктілік талаптарына сәйкестігін растаған кезде лицензиялау ережелерінің, құрылыстың сапасына мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауын жүзеге асыру ережелерінің, сондай-ақ салынған объектілерді пайдалануға қабылдап алу ережелерінің сақталуы бөлігінде бақылауды жүзеге асыру;”;

15) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

“15) сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы заңнаманың белгіленген нормаларын, мемлекеттік нормативтік талаптарды, шарттар мен шектеулерді жол берілген бұзушы­лықтар мен ауытқуларға байланысты бұзушыларға заңнамада көзделген шараларды қолдану, оның ішінде Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық және лицензиялау туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен лицензияның қолданылуын тоқтата тұру және жұмыстардың жүргізілуін тоқтата тұру қажеттігі туралы лицензиарға нұсқама жіберу жолымен шаралар қолдану туралы шешімдер қабылдау;”;

20) тармақшаның төртінші абзацындағы “бекіту жатады.” деген сөздер “бекіту;” деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 21) тармақшамен толықтырылсын:

“21) аумақтарда құрылыс салудың, абаттандыру мен инженерлік жағынан қамтамасыз етудің аумақтық ережелерін, сондай-ақ тұрғын үй қорын, өзге де тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды, инженерлік коммуника­циялар­ды сақтау және күтіп-ұстау ережелерін облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) мәслихаттары бекітер алдында оларды келісу жатады.”;

7) 21-бапта:

4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

“4) құрылыс салудың, аумақты абаттандыру мен инженерлік жағынан қамтамасыз етудің аумақтық ережелерін, сондай-ақ тұрғын үй қорын, өзге де тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды, инженерлік коммуникацияларды сақтаудың және күтіп-ұстаудың ережелерін сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісім бойынша бекіту;”;

мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:

“4-1) облыстың елді мекендерінің шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егудің, күтіп-ұстаудың және қорғаудың облыс әкімдігі ұсынатын ережелерін бекіту;”;

8) 22-баптың 1-тармағында:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

“2) қала салудың, оны абаттандыру мен инженерлік жағынан қамтамасыз етудің сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісілген, қала әкімдігі ұсынатын ережелерін бекіту;”;

мынадай мазмұндағы 2-1) тармақшамен толықтырылсын:

“2-1) қала шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егудің, күтіп-ұстаудың және қорғаудың қала әкімдігі ұсынатын ережелерін бекіту;”;

3) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

“3) қала әкімдігі ұсынатын, сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісілген тұрғын үй қорын, өзге де тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды, инженерлік коммуникация­ларды күтіп-ұстау ережелерін бекіту;”;

9) 24-баптың 1-тармағы:

мынадай мазмұндағы 2-3) тармақшамен толықтырылсын:

“2-3) құрылыс салудың, аумақты абаттандыру мен инженерлік жағынан қамтамасыз етудің аумақтық ережелерін, сондай-ақ тұрғын үй қорын, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы өзге де ғимараттар мен құрылыстарды, инженерлік коммуникация­ларды сақтау және күтіп-ұстау ережелерін сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісу;”;

мынадай мазмұндағы 3-1) тармақшамен толықтырылсын:

“3-1) облыстың елді мекендерінің шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп-ұстау және қорғау ережелерін облыстық мәслихатқа бекітуге ұсыну;”;

10) 25-баптың 1-тармағында:

6) тармақшадағы “қамтамасыз етудің” деген сөздерден кейін “сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган­мен келісілген” деген сөздермен толық­тырылсын;

мынадай мазмұндағы 6-1) тармақшамен толықтырылсын:

“6-1) қала шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп ұстау және қорғау ережелерін облыстық мәслихатқа бекітуге ұсыну;”;

11) 27-бап мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:

“3. Республикалық маңызы бар қаланың, астананың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының сәулет және қала құрылысы саласындағы функцияларды жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшелерінің басшылары лауазымы бойынша қалалардың бас сәулетшілері болып табылады.

Ауданның жергілікті атқарушы органдарының сәулет және қала құрылысы саласындағы функцияларды жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшелерінің басшылары лауазымы бойынша аудандардың бас сәулетшілері болып табылады.”;

12) 28-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы 1-1) тармақшамен толықтырылсын:

“1-1) объектілерді (ғимараттарды, құрылыстар­ды, олардың кешендерін, коммуникацияларды) жобалау және салу жөніндегі техникалық регламенттерді;”;

13) 31-бапта:

1-тармақтың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

“1) сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган республи­калық маңызы бар объектілер құрылысына инспек­ция жүргізу, сондай-ақ сәулет, қала құрылысы, құрылыс істері жөніндегі жергілікті атқарушы органдардың қызметін бақылау, осы Заңда белгіленген құзыреті шегінде жүзеге асырылатын мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылауы жолымен;”;

2-тармақ мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:

“4-1) су қорғау аймақтарының аумағындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметіне бақылау жүргізу бөлігінде – су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті орган;”;

14) 33-баптың 3-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

“1) құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізуге жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының құрамында бекітілген құрылыстың нормативтік ұзақтығының бүкіл мерзіміне рұқсат беру (рұқсат беруден негізді бас тарту). Егер объекті нормативтік ұзақтық мерзімі ішінде аяқталмаса, онда тапсырыс беруші (құрылыс салушы) құрылысты жалғастыру үшін жаңадан рұқсат алуға міндетті.

Елді мекеннің бас жоспарына немесе аудандық жоспарлау жобасына (аумақтың қала құрылысын жоспарлаудың кешенді схемасына) сәйкес орындалған, белгіленген тәртіппен бекітілген егжей-тегжейлі жоспарлау жобалары немесе құрылыс салу жобалары болмаса, елді мекендерде немесе қонысаралық аумақтарда құрылыс салуға рұқсат беруге жол берілмейді;”;

15) 34-бап мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

“2-1. Жобаны әзірлеуші объектінің құрылысына авторлық қадағалау жүргізуді (жүзеге асыруды):

1) сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласында лицензияланатын қызметтің тиісті шағын түріне лицензиясы бар басқа тұлғаға;

2) тиісті лицензиясы бар авторлық қадағалауды жүргізу жөніндегі инжинирингтік қызмет көрсетушіні дербес таңдау үшін тапсырыс берушіге беруге құқығы бар.”;

16) 35-баптың 1-тармағында:

1-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

“1-1) сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның республикалық маңызы бар объектілердің құрылысына, сондай-ақ сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы жергілікті атқарушы органдардың қызметіне бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік құрылыс инспекторлары;”;

2) тармақшадағы “объектілер бойынша - ” деген сөздер “объектілердің құрылысына бақылауды жүзеге асыратын” деген сөздермен ауыстырылсын;

17) 58-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

“1. Өндірістік, коммуналдық және қойма объек­тілерін, сондай-ақ арнаулы мақсаттағы объектілерді орналастыру және олардың жұмыс істеуі халыққа қатер төндіруі және (немесе) қоршаған ортаға зиянды әсер етуі мүмкін болған жағдайда, тиісті санитариялық-қорғаныш аймағы көзделуге тиіс. Санитариялық-қорғаныш аймағының мақсатына қарай оның параметрлері және оған қойылатын талаптар көрсетілген объектілердің жұмыс істеуінің өнеркәсіптік қауіпсіздігі жөніндегі техникалық регламенттермен, сондай-ақ халықтың санитария­лық-эпидемиологиялық салауаттылығы және жануарлар әлемі, қоршаған ортаны қорғау, сәулет, қала құрылысы және құрылыс, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың зардаптарын жою саласындағы мемлекеттік нормативтермен белгіленеді.”;

18) 60-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

“1. Объектілердің және олардың кешендерінің құрылысы (реконструкциялау, қалпына келтіру, кеңейту, техникалық қайта жарақтандыру, жаңғырту, күрделі жөндеу), сондай-ақ коммуникацияларды төсеу, аумақты инженерлік жағынан дайындау, абаттандыру және көгалдандыру белгіленген тәртіппен бекітілген егжей-тегжейлі жоспарлау жобаларына, елді мекеннің бас жоспары негізінде орындалған құрылыс салу жобасына (немесе тұрғындарының саны бес мың адамға дейінгі елді мекендерді дамытудың және құрылыс салудың оларды алмастыратын схемасына) сәйкес әзірленген жобалау (жобалау-смета) құжаттамасы бойынша жүзеге асырылады.

Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдай­ларда жобалау (жобалау-смета) құжаттамасынсыз не оңайлатылған нобайлық жобалар бойынша құрылыс салуға жол беріледі.”;

19) 63-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

“Егер құрылыс жобасы объектіні су қорғау аймағына немесе белдеуіне, ерекше қорғалатын табиғи аумаққа орналастыруды көздейтін болса, онда жобалық шешімдерде Қазақстан Республи­касының заңнамасында белгіленген тәртіппен тиісті уәкілетті органдармен келісуге жататын қажетті су және табиғат қорғау іс-шаралары қамтылуға тиіс.”;

20) 64-бапта:

1-тармақта:

бірінші бөліктегі “Жобалардың техникалық регламенттерге сәйкестігіне” деген сөздер “Жобаларға” деген сөзбен ауыстырылсын;

екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

“Бұл ретте, құрылыс жобаларының (жобалау алды және жобалау-смета құжаттамасының) мем­лекеттік сараптамасын Қазақстан Республика­сының Үкіметі уәкілеттік берген заңды тұлға сараптамадан басқа қандай да болсын өзге қызметті жүзеге асыру құқығынсыз жүзеге асырады.”;

1-2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

“1-2. Әр түрлі деңгейдегі қала құрылысы жобалары осы Заңда, сондай-ақ сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтерде белгіленген тәртіппен кешенді қала құрылысы сараптамасынан өтеді. Кешенді қала құрылысы сараптамасының оң қорытындылары тиісті деңгейдегі қала құрылысының жобаларын бекіту және оларды одан әрі іске асыру үшін негіз болып табылады.”;

4-тармақта:

бірінші бөліктің 2) тармақшасы “сәйкестігі бөлігінде,” деген сөздерден кейін “сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды, бірегей және сирек кездесетін ландшафтарды, тарихи-мәдени мұра объектілерін пайдалану белгіленетін бөлігінде,” деген сөздермен толықтырылсын;

үшінші бөліктегі “құжаттама да” деген сөздер “құжаттаманың болашақ объектінің күтіліп отырған және белгіленген көрсеткіштерін, параметрлері мен сипаттамаларын (техникалық ерекшеліктерін) қамтитын бөлігі де” деген сөздермен ауыстырылсын;

төртінші бөлік алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 4-1-тармақпен толықтырылсын:

“4-1. Сараптамаға жататын, бірақ мемлекеттік сарап­таманың ерекше құзыретіне жатпайтын құры­лыс жобаларының тапсырыс берушісі (инвесторы) сараптамалық жұмыстар нарығы субъектісінің лицензиясы бар кез келген жеке немесе заңды тұлға­ны өз қалауы бойынша сарапшы ретінде таңдауға не жобаларға мемлекеттік сараптаманы жүзеге асыратын заңды тұлғаға өтініш жасауға құқылы.”;

21) 68-баптың 14-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

“14. Жаңа объектілер салуға және қазіргі бар объектілерді өзгертуге қажетті құжаттарды ресімдеу мен берудің тәртібі, мерзімдері жаңа объектілер салуға және қолданыстағы объектілерді өзгертуге рұқсат беру рәсімдерінен өтудің Қазақстан Республикасының Yкіметі бекітетін ережелерімен белгіленеді.”;

2-бап. Осы Заң алғашқы ресми жарияланғаны­нан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Жер реформасын тереңдету және жер қатынастарын жетілдіру жөніндегі міндеттерді жүзеге асыру үшін өткен 10 жылда жерге орналастыру мен жобалау-іздестіру жұмыстарының барлық түрі бойынша қазіргі кезде 50 дей әртүрлі әдістемелер, нұсқаулықтар мен көрсеткіштер әзірленіп, қолданысқа енгізілді, соның ішінде: жерге орналастыру – 20, жер кадастры, жерді бағалау мен аймақтарға бөлу –14, мониторингтік –6, топырақтық –6, геоботаникалық –3.

Жер ресурстарын тиімді пайдалану мен жерді қорғауды бақылауды, жерге орналастыруды және жер кадастрын жүргізуді қамтамасыз ету үшін әзірленіп, қолданысқа енгізілгені:

“Жерді аймақтарға бөлудің тиімді схемасын әзірлеу жөніндегі әдістемелік көрсеткіш”;

“Селолық елді мекендердегі шаруашылық жерінің жобаларын әзірлеу жөніндегі көрсеткіш”;

“Қазақстан Республикасындағы жер мониторингі жөнінде ғылыми-әдістемелік көрсеткіштер”;

“Егістікке жарамды жерді есепке алудың әдістемесі”;

Қазақстан Республикасындағы жердің топырағына кең ауқымда зерттеу жүргізу жөнінде нұсқаулық”;

“Қазақстан Республикасындағы табиғи жемшөп алқабына кең ауқымда зерттеу жүргізу жөнінде нұсқаулық”.

Жерді бағалау жұмыстары бойынша жинақталған теориялық және практикалық тәжірибилердің негізінде “Ауыл шаруашылық алқаптарының базалық төлем ставкасын анықтау әдістемесінің” жобасы және “Ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін мемлекеттік ұсынған жер учаскесінің кадастрлық құнын анықтау жөніндегі нұсқаулық” әзірленді.

Жерді пайдалану және табиғатты пайдалану мәселелерінде жергілікті және орталық атқарушы органдардың іс-әрекетін үйлестіруді 2000-2003 жылдарға арналған өзге де табиғатты қорғау шаралары жиынтығы мен қоса, жерді тиімді пайдалану, топырақ құнарлылығын жақсарту, жер ресурстарын қорғау жөнінде Типтік бағдарлама әзірленді.

Жерге орналастыру және жер кадастрының жобалық, зерттеу жұмыстарының Нормалары мен Прейскуранты дайындалды.

“Нарықтық экономика жағдайында жерді тиімді пайдалану мен қорғаудың стратегиясы” проблемасы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары жүргізілуде. Бұл проблема үш бөлімді қамтиды:

жер реформасы жағдайында жер қатынастарын, жерді ақылы пайдалануды және жерге орналастыруды дамыту проблемалары;

ұлттық жер кадастрын жүргізу үшін автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді құру және жұмыс істеуі;

жер ресурстары мониторингінің жүйелерін ұйымдастыру.

“Жер кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйелерін құру және жұмыс істеуі үшін әдістемелік және бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу” тақырыбы бойынша бірінші кезекте цифрлы жер кадастры картасының стандарттары мен технологиясы әзірленді.

“Жер туралы” Заңға және жер реформасын тереңдету жөніндегі белгіленген шараларға сәйкес Б.С.Оспановтың, А.П.Сизовтың, З.Д.Дүйсенбековтың басшылығымен, Қазақстан Республикасының Жер ресурстарын басқару жөніндегі агенттігі, Жер ресурстары және жерге орналастыру мемлекеттік ғылыми-өндірістік орталығы, Кешенді-зерттеу ббөлімшесі мамандарының қатысуымен жерге орналастыру және кадастрлық жұмыстарды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету жөнінде жұмыстар жүргізілуде.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Неумывакин Ю.К., Перский М.И. – Земельно – кадастровые геодезические работы, М.:Колос, 2006

2. Қазақстан Республикасының президент «жер туралы» 22.12.1995 қаулысы

3. Максимов В.A.- Основные положения методики оценки земель городов для целей налогооблажения, Усть - Каменогорск,1993

4. Овстнер А.Я., Кулакова Т.А., Малохина Л.П., Норкина Т.Е., - Земельный кадастр стран Западной Европы, США, Канады, М.:1992

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары (тақырып3)

1. GeoCad System бағдарламалық кешені

2. AunoCAD жүйесі

4 ДӘРІС. Кадастр жүйе салалық кезіндегі геоақпараттық жоба (4 сағ)

Дәрістер жоспары:

1. Геоақпараттық технология туралы жалпы мәліметтер

2. Жаңа ақпараттық технологиялар. Автоматтандырылған бағалау жүйелері.

Табиғи ресурстар Мемлекеттік кадастрлерінің негізгі міндеттері мен мақсаттары:

табиғи ресурстардың ахуалы туралы шынайы және дер кезіндегі ақпараты туралы мемлекеттік басқару органдарына, ғылыми орта өкілдеріне, мемлекеттік емес және қоғамдық ұйымдарына, заңды және жеке тұлғаларына ақпараттық қолдау көрсету;

Қазақстан Республикасы табиғи ресурстарының есебі, қазіргі заман бағдарламалы-техникалық құралдарды қолдану негізінде ақпаратты өңдеу және сақтау, жинақтау мүмкіндіктерінің стандартизациясы;

шолыма-сараптамалық сипаттағы құжаттардың және мемлекеттік статистикалық есептердің автоматты түрде құрылуы, ақпараттық ресурстарға жедел рұқсатты қамтамасыз етеді.

Кадастрлар қызметі: ақпараттарды жинау, жүйелеу, өңдеу ақпаратты сақтау және жинақтаудың координациясы, қазіргі заман талабының компьютерлі технологияларын қолдануцифрлы, картография, стандарттарға негізделі, біртұтас ақпараттық кеңістік, ақпараттық ресурстарды басқару, табиғатты қолдану мәселелерін шешу.

Табиғат кадастрлерінің ақпараттық жүйесі енгізеді:
-орман қоры, жануарлар және өсімдік дүниесін, ерекше қорғалатын табиғи аймақтардың, балық ресурстары обьектілерінің мәліметтер базасын;

-картографиялық мәліметтер (1:1 000 000 масштапты ҚР топографиялық картасының векторлы қабатын(30 планшет), 1:200 000 (565 планшет), тақырыптық кадастрлы қабаттар, әртүрлі суреттегі карталар (объектілердің үлкен масштапты карталары,объектілердің кестесі).

Кадастрлы ақпараттарды алу цифрлы карталар арқылы жүзеге асады М 1: 1 000 000, М 1:200 000 және Қазақстан аймағының қоршаған ортасының ахуалын басқаруы жөнінде әртүрлі ведомстваларға және атқарушы органдарға мәліметтер базасына үлкен мүмкіндіктер береді.
Кадастрлы орман, жануарлар және өсімдік дүниесін, ерекше қорғалатын табиғи аймақтардың, балық кадастры обьектілерінің картасымен жұмыс істеуге, кадастрлы обьектілерді теңдестіруге, атрибутты ақпараттан басқа сыртқы дерекқордан мәліметтерді алуға, үлкен көлемді обектілердің карталарына өтіп жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Дерекқордың мәліметтері тәжірибедегі бірқатар мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:

· табиғи ресурстарды рыноктың жағдайына сәйкестендіре бағалау;

· экологиялық қауіпті жағдайдың алдын алу үшін аймақтың табиғи жүйесіне түсетін нақты жүгін бағалау;

· аймақтың табиғи ресурстарын алу үшін лимиттерді құру;

· аймақтың экологиялық ахуалын есепке ала отырып шаруашылық обьектілерді орнату;

· ерекше қорғалатын табиғи аймақтарға табиғатты қорғау бақылауын жүзеге асыру;

· республика, облыстың т.б экологиялық балансын сақтай отырып өндірістік инфрақұрылымының және ауылшаруашылықты дамыту үшін аймақтың қорын анықтау.

Қазіргі таңда «Табиғи ресурстардың Мемлекеттік кадастры» ақпараттық жүйесімен жұмыс жасау ішкі қолданушыларға ғана ұсынылған – ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің қызметкерлеріне. Кейіннен, жүйенің дамуына байланысты сыртқы қолданушыларға да ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік ашу жоспаралануда – мемлекеттік органдар мен табиғатты пайдаланушыларға.

Қазақстан Республикасында ГАЖ бірінші масштабты әреті 1989-99 жж. Иницияланған жылжымайтын мүлікті тіркеудің пилоттық жобасы болды. Осы жобаның негізігі міндеті тіркеу жүиесінің жалпы құрымын құру және ГАЖ мүмкіндіктерін қолдану болды. Бірақ, жинаған тәжирбие, алынған бағдарламалық қамсыздыну мен жабдықтар 2001 ж. Қазақстан астанасынның Астана қаласының жер кадастрының автоматтандырылған жүйесін дайындау мен енгізу кезінде қажет болды.

2004 ж. үш жүйе дайындалған: «Ақпаратты қорғау», «Жерді падалануды бақылау» және «Web-портал негізінекадастрлық мамандары оқыту».

«Ақпаратты қорғау» жүйесі – сәйкес мәләметтер базасын құрып, Жер заңдылығын бұзушылықтарды бақылау мен тексеру үрдістерін автоматтандыру үшін бағдарламалық кешен.

«Web-портал негізінекадастрлық мамандары оқыту» жүйесі – мемлекеттік Web-порталда кадастрлық қызыметіннің мамандарын оқыту мен куәлендыру үрдісін сүйемелдеу үшін қызыметтік интерактивті бет құру.

БМЖР (бірінгай мемлекеттік жер реестірі)шегінде қосымша жер учаскелерін тандау және алдын ала бөлу үшін қосымшалар дайындалған, яғни әлі толық бағалы жер участілер деп есептелмейтін, бірақекерілетін аумақтар. Қағаз бетінде сақталатын мәліметтер үшін қарап шығу және мұргатту үшін MrSid және ArcObject мүмкіндіктерін қолданып, кадастрлық істерді үздіксіз сканерлеу үшін, алынған бейнелерді сығу үшін,участкесін кадастрлық нәмірінмен байланысы бар суреттер базасын құрк және осы суреттерді қарап шығу үшін механизмдер мен интерфейстер дайындалған болатын.

2004 жылдан бастап осы жаңа жүйені енгізу және бүкіл Республика бойынша мәліметтерді құру бойынша кең масштабты күшейтуге ерекше көңіл бөледі. Ол үшін МЖК ААЖ енгізуге, толықтыруға және қоса жүрүін тік иерарзиялық құрылым енгізілген. Мемлекеттік жер кадастрын жүргізу заңды бекітілген МемНПЦжер республикалық мемлекеттік кәсіпорнында

туралы мәліметтер жинағы қолдану. Ғарыш суреттерінің аэротүсіріспен салыстырғанда арзан бағасына және оларды алу шапшандығына байланысты ауылшаруашылық жерлеін пайдалануды және жер учаскелерінде құрылыс жүрісін тексеру үшін қолдануға болады.

Ұсынылатын әдебиеттер:

1. Калабаев Н.Б. – Геоинформационные системы и цифровое картографирование, РЕспубликанский издательско-методический центр, 2002

2. Максимов В.A.- Основные положения методики оценки земель городов для целей налогооблажения, Усть - Каменогорск,1993

3. Овстнер А.Я., Кулакова Т.А., Малохина Л.П., Норкина Т.Е., - Земельный кадастр стран Западной Европы, США, Канады, М.:1992

СДЖ үшін бақылау тапсырмалары (4 тақырып)

1. Жер пайдаланушыларды тіркеу бойынша жалпы талаптар

2. Жерлердің сандық есебі

Дата добавления: 2015-07-19