|
Читайте также: |
- Авырлы хатын-кызга, бала көткән вакытта, берәр нинди эшләрдән тыелу ярамыймы – әйтә алмыйсызмы аны? Элегрәк тыймыйлар идеме эштән?
- Элегрәк бөтенләй кырга барып эшлиләр ие, балакаем, балаларны кырда барып табып кайталар ые. Ул хәзер генә...
- Бусын эшләргә ярамый, тегесен эшләргә ярамый...
- Әйе. Хәзер генә. Эшлиләр ие, элгәре эшләгәннәр. Кырда табып кайталар ые, анысы бар ые.
- Ә менә ни өчен авырлы хатын-кызны үпкәләтергә, кыерсытырга ярамый, дип әйтәләр?
- Сың инде ул авырлы хатынны кыерсытып, үпкәләтергә... Ничек дип әйтим инде... Күңеле төшмәсен, дигәннәрдер инде.
- Әйе.
- Күңел төшенкелегенә бирелмәсен, дигәннәрдер. Үзенә авырлык килмәсен, үпкәләткәч, әллә ничек булып китә бит инде...
- Рәнҗеше төшәргә мөмкин...
- Рәнҗеше төшәргә мужыт, әйе.
- Аннан соң әйтәләр бит: авырлы хатын-кыз күзе төшкән ризыкны ашарга тиеш, дип. Анысы нәрсә өчен икән?
- Анысы бала исән-сау булсын өчен, ризыгыңны ашамасаң, ашый алмасаң, балаң алай-болай җитешмәгән булырга тиеш, дияләр ие.
- Әә, шуның өчен.
- Шуның өчен. Ашыйсы килгән ризыкны ашарга, дияләр ие, бала сау-сәламәт булсын өчен.
- Әйе.
- Гарип, турыдан гына әйткәндә, гарип-гораба булмасын өчен.
- Ыы. Ә менә авырлы хатын-кызга өйдә ялгызы гына кунарга ярыймы, юкмы?
- Курыкмаса, ярый инде, курыкса, кунмый. Шуңарга карый анысы.
- Авырлы вакытта тырнак кисү, чәч кисүләргә карата тыюлар бармы? Белмисезме?
- Анысын белмим.
- Аннан соң авырлы хатын-кызга үлгән кешегә дә карарга ярамый бугай, әйеме?
- Баланың нуры булмый, диләр.
- Әйе. Зиратка да барырга ярамый.
- Зиратка да барырга ярамый.
- Аннан соң күңел ачу чараларыннан да ерактарак торырга тиешме инде авырлы хатын-кыз? Туй, мәҗлесләр...
- Аңардан ерак торуны белмим, ну эчемлектер-нидер эчәргә ярамый инде.
- Әйе. Спиртлы эчемлекләр ярамый. Ә менә тегү, чигү ише эшләрдән дә тыелып торыргамы?
- Юк, аларын белмим.
- Әйтмиләр идеме? Ә менә авырлы хатын-кызның баласы ир булачакмы, кыз булачакмы икәнен алдан фаразлап буламы? Әйтмиләр идеме?
- Анысын әйтмиләр ие.
- Туачак бала өчен киемнәрне дә алдан әзерләргә ярамый, дип әйтмиләрме?
- Киемнәрен, туачак бала өчен бернәрсә дә алырга кушмыйлар ые, алырга ярамый ые да. Гомерсез була, диләр ие.
- Алдан әзерләп куйсаң?
- Әйе. Менә анысы бар шулай.
- Бала тугач, аның әйберләрен, урын-җир әйберләрен кем әзерли? Бала тапкан хатынның әнисеме, кайнанасымы? Кем булдыра аламы?
- Кем булдырала инде аны.
- Бәби арбасын кем ала?
- Бәби арбасын элгәре – ул заманда ирләре ясаган аны.
- Кулдан ясыйлар?
- Кулдан ясаганнар инде. Кабыктан ясаганнар.
- Бишекне дә? Бишеген дә шулай уктыр инде?
- Шулай ук, шулай ук.
Бала туу
- Элегрәк, больницага бармаганда, хатын-кыз баланы өйдә тапса, кем ярдәмгә килә торган булган?
- Әбиләр. Менә мин үзем бер биш бала таптым, бер бальниска бармадым. Әби.
- Алар кендек әбиләреме?
- Кендек әбиләре. Аннары менә пунктта була бит, шулар килә.
- Әйе, мед.сестралар. Ә кендек әбисе кайчаннан бирле авырлы хатын янында була? Алданрак, сизелә башлагачмы, бәби таба башлаганчымы?
- Сизелә башлагач, сизелә башлагач чакыралар инде, әйе. Авырта башлагачтын елап барасың, “Әби, кил әле”, - дип.
- Баланың кендеген кискәндә, берәр төрле сүзләр әйтелмәде микән?
- Укыйлар инде догалар карчыклар. Нинди сүзләр әйткәннәрен белмим.
- Дога укыйлар, әйеме?
- Әйе.
- Кендек кыска яки озын киселсә, балага зыяны бар, дип әйтмиләр идеме?
- Бала... Кендекне кыска киссәң, бала сия, дип әйтәләр ие.
- Сигәк була?
- Сигәк була, дип.
- Ә кендек өзелеп төшкәч, аны кайда саклыйлар?
-...
- Аны бит җыеп куялардыр инде? Аяк астында йөрмидер?
- Анысын менә бер дә әйталмыйм инде, балам, белмим.
- Шул кендекне берәр вакытта кулланмыйлармы яңадан? Мәсәлән, булырга мөмкин бит: туган якка тартып тора... Ир бала булса, армиягә китсә, шушы кендеге аны туган ягына тартып тора, дип әйтергә мөмкиннәр. Аларын белмисезме?
- Аларын белмим.
- Баланы элек кайда кайда табалар иде: өйдәме, мунчадамы?
- Өйдә.
- Өйдә?
- Өйдә, өйдә.
- Ә хатын-кыз бала тапкан вакытта, ире янында булырга тиешме, әллә читтә торырга тиешме?
- Менә инде анысы торалганы тора, торалмаганы – юк. Менә безнең соңгы – Илгизәрдә, Фатыйма әби ие минем, менә чыгармады. “Кил, балаңны тот!” – дип, тоттырды.
- Булышып йөрдеме соң?
- Булышты.
- Ничегрәк булыша инде ирләр?
- Син акырып ятасың инде. “Тот!” – дигәч, тота. Су сала, юалар баланы. Менә анысы бар, булганы бар. Фатыйма әби шулай итте.
- Бала туу белән, аны нәрсәгә төрәләр?
- Чүпрәккә.
- Чүпрәккә. Әле әйберләре әзер булмагач, чүпрәккә генә, әйеме?
- Чүпрәк, чүпрәккә, әйе.
- Ул чүпрәк әтисенең я әнисенең киеме түгелме?
- Әтисенең күлмәгенә өтерәләр.
- Әйе. Бала тугач, соңгылыкны кая куялар?
- Соңгылыкны таптамый торган җиргә күмәләр бугай инде.
- Күмәләр, димәк.
- Әйе.
- Теләкләр әйтеп күммиләр идеме аны?
- Теләкләр әйтә нде ул әби, укып күмә анда да.
- Әйе, бик тапталмый торган җиргә.
- Әйе, әйе.
- Ир бала соңгылыгы яки кыз бала соңгылыгы булуга карап, аермасы юкмы аның?
- Юк, анысын белмим.
- Күмәр алдыннан, башта юмыйлар микән?
- Менә анысын тагы белмим.
- Ә яңа туган баланы иң беренче кем коендыра? Шул кендек әбисеме?
- Шул кендек әбисе коендыра инде.
- Суын шулай ук аяк астына салмыйлардыр инде?
- Шул... Нигә...
- Тапталмый торган җиргә.
- Тапталмый торган җиргә салалар ые.
- Әгәр дә, мәсәлән, хатын-кызның бала табарга тиешле вакыты узып китсә, берәр нәрсә эшли торган булганнармы?
- Анысын белмим, балам.
- Бала үле туса яки бала төшсә, аны кайда күмәләр икән? Зираткамы?
- Зиратка инде.
- Башка кешеләр янына?
- Әйе.
- Андый баланы оҗмахка керә, дип әйткәннәрдер инде, әйеме?
- Оҗмах кошы, диләр ие инде.
Баланың чәчен, тырнагын кисү, мунча кертү
- Ә менә баланың чәчен иң беренче тапкыр кайчан кисәләр? Күпмерәк вакыт үткәч?
- Баланың чәчен кисәләр озынайгачрак. Менә анысын беләм. Анысының чәчен матчага кыстырып куялар ые. Элгәреге өйләрнең матчалары алар ярык булыр ые. Матчага кыстырып куялар ые.
- Аны нәрсә дип анда кыстыралар инде?
- Аны кыстыралар инде менә алай-болай чирләсә, нитсә, өшкерергә микән инде – шулай хәтеремдә. Өшкерергә!
- Чәчен кем кисә аның?
- Чәчен кендек әбисе кискәндерме икән аны, белмим анысын. Менә анысын хәтерләмим, кем кискәне исемдә юк.
- Бала курыкса, шул чәчен яндырып иснәтәләрме?
- Шул! Бар, бар. Менә шуларга саклап куйганнар аны.
- Әйе. Баланың тырнакларын кайчанрак кисәләр? Шул үскәчтер инде?
- Үскәч инде.
- Беренче тырнагын шулай ук саклыйлар идеме?
- Анысын белмим. Укыштыралар ые бугай, ярыкка кыстыралар. Матча ярыгына.
- Баланы беренче тапкыр кайчан мунча кертәләр? Ничә көн үткәч?
- Баланы мунча кайчан кертсәң дә ярый торгандыр инде, анысының срогы юктыр.
- Кем кертә инде?
- Үзең кертәсең инде.
- Үзең? Ә әбиләр?
- Әйе. Әби чакыртасың, әби чакырсаң, әби кертә инде.
- Баланы юындырганда, коендырганда, чапканда махсус сүзләр әйтелмиме?
- Аны әбиләр укый ые инде ул, кызым. Ул элгәре заманда, безнең заманда юк ые алар.
- Юк, такмак шикелле...
- Юк.
- Имән кебек нык булып...
- Әйе, алар булган инде. Аның җыры бар бит.
- Әйе. Бала тапкан хатынны да мунчада кендек әбисе юындырмыймы?
- Әби юындыра.
- Бала тапканнан соң, эч калмасын дип, аны сыпыралармы мунчада?
- Сыпыралар.
- Шулай ук кендек әбисе эшләгәндер?
- Кендек әбисе эшли ие аны.
Дата добавления: 2015-12-07; просмотров: 793 | Нарушение авторских прав