|
Читайте также: |
Индикатор қысымын ұзындығы 3 – 4 см боялған сумен толтырады.
Газометрдегі судың деңгейін теңдеу өрлеуін склянка 5 теңестіріледі. Шыны түтіктің астысуға тимеуі керек. Сосын төменгі кранды жауады және теңдеулі склянканы үстелге қояды.
Газдың қозғалысы барлық келтірілген жүйеге келгенде, кранда бұру түтігімен 2 жабады, ал газометрдің төменгі кранының ашады, және ол судың индикатор қысымы сыртқы және ішкі түтігі бір деңгейде болуы тиіс.
Судың деңгей сақина батылдығы кең шардың астынан өткен кезде секундомер қосады және деңгей сақина белгісінің кен астынан өткенде тоқтатады.
Газдың шығыны судың көлемі уақытқа байланысты секундтың бітуінің қатынасына тең.
Өткізгіштің методикасын анықтау
Жыныс жобасын құрмастан бұрын оның ұзындығы l (цилиндр түзетін) және диаметрін d өлшейді.
Тәжірибені кем дегенде 3 әртүрлі қысымның қайта құлауынан қарастыру керек, және тәжірибенің жалғасуы өткізгіштің мәніне тәуелді.
Өткізгіштің жақсы және орташалығында 2 – 5 мин аралығынды сақталуы қалыпты, ауа арасында режимді орнатқан соң.
Манометр бағанында сынаптың айырым деңгейін оң және сол 100, 150 және 200 мм алады (тек сынапты манометр қолданылады). Егер жүргізілген сызықтағы сығылған ауаның мүмкін ауытқу қысымын ескерсек, әр 30 сек сайын өлшеп отыру керек, сосын орташа қысымды Р2/ есептеу керек. Себебі ауаның нақты дұрыс түсуі үшін әуе сызығын инелі вентиль болғаны дұрыс.
Манометрде жобада кейін есеп Р2/ жасайды.
Ауаны жүргізгеннен кейін бірнеше минуттан соң, барлық құрамда ауаның режимі орнатылады, дәл сол уақытта секундомер қосып, алғашқы газды сағатпен есеп жасайды, және ол нөлге келіп тұруы керек.
Уақыт өткен соң тәжірибе Т секундомермен бірге аяқталады және газды сағаттағы цифрабатты бөліктерді аңғарады, және оның қасынан дәл сол уақытта сағат тілі өтіп жатыр.
Барометр Р б және термометрдің t көрсеткішін түсіреді.
Газдың ағынының тұтқырлығын анықтау үшін, демек үлкен дәлдікпен, өткізгішті шығудағы (3 am-дан) қысымға қарсы анықтайды.
Өткізгіштің коэффициенті есептеуде газды (ауаны) қолданғанда төмендегі формула енгізіледі, қарсыласу болады, егер ауаның қозғалысы сүзілуінің сызқтық заңымен орындалса:
мұндағы: μ – ауатұтқырлығы, 7 кестеде температураның өткендегі синтипуаздары;
l - жоба ұзындығы, см;
Р 2- жобаның қысымы, ama;
V 2 – ауаның көлемі дұрыс қысымда болғандағы, жоба арқылы тәжірибе Т- да уақытпен өтуі, см3 ;
Газды сағатта толық айналу тілі 5 л ауаны көрсетеді; толық айналуына толық емес айналу цифрблаттау у бөлінген х қосылады, алынған шамалы см3 – қа айналдыру үшін 1000-ға көбейтеді, сонымен
- жобаның көлденең қимасының ауданы, см2;
Т - тәжірибенің жалғасуы, сек;
Р 1- жобаның алдыңғы қысымы. Физикалық атмосферасы
Өткізгішті анықтауда сызықты ағынның процессінде функциональды графиктің тұрғызылуы газдың шығыны орташа қысымнан градиент қысымымен бақыланады 
және ол тіке түрде жасалынуы, бастапқы координатадан өтуі керек. Нүктелер тікелі жақын жатпаған, коэффициет есептеуінде өткізгіштік қосылмайды.
Мысал. Құмтастың абсолютті өткізгіштік жобасынан (жақсы өткізгішпен) қарсыласу қысымының шығуын анықтау.
Тәжірибенің уақыты Т=3 мин.=180 сек. Атмосфералық қысым, барометрмен өлшенген, Рб =756 мм сынап ст., температура t=200C. Жоба ұзындығы l =2,8 см, жоба диаметрі d=2,55 см.
Бірінші бақылау
Артық қысым, әр 3 сек сайын алынған жоба аолдыңғы манометрмен:
Р1I= 106 мм рт. ст.
Р1II=104...
Р1III=103
Р1IV=102,5...
Р1V = 102...
Р1IV=100,5...
Р1ср=103 мм рт.ст.
Артық қысым жобада Р2/= 7 мм су ст. Бұл шаманы оның аздығынан елемеуге болады.
Газды сағат ауаның ағыннан өтуін қарсыласын азғантайлығын көрсетеді. Реометрмен жұмыс істегенде қарсыласу көп болады, сондықтан оның есептеуін ескеру керек:
Жобаның қимасының ауданы:
Табылған мәндерді формулаға қойып, есептесек:
Р1I= 153 мм рт. ст.
Р1II=152...
Р1III=150
Р1IV=149...
Р1V = 149...
Р 1IV=148...
Р1ср=150 мм рт.ст.
Р2≈1ama;
Қалған мәнін шамасы осындай, яғни бірінші тәжірибедегідей:
Третье наблюдение
Р1I= 205 мм рт. ст.
Р1II=204...
Р1III=204
Р1IV=204...
Р1V = 204...
Р1IV=204...
Р1ср=1204 мм рт.ст.
;
Р2≈1ama
Орташа шамасы k үш анықтаудан табамыз:
Өткізгіштің коэффициент шамасы, 3 тәжірибеде алғандай, мысалға бірдей; яғни бұл, ауаның ағынмен қозғалысы қысым сызықты сүзбелену заңымен орындалады.
Егер қандай да мәні k кезде басқаларынан өзгерсе, онда есептегенде қателік кеткенін байқауға болады, немесе құралдың көрсеткіштерін қате жазылған, я болмаса ауалы қозғалыс режимі сызықты қозғалыс режимінен ауытқыған.
Сондықтан жоғарыдағы есептегенді тексеру керек немесе тәжірибені сол немесе басқа қысыммен қайталау керек.
№11 Лабораториялық жұмыс
Жоғары қысымды тұтқырлығы төмен мұнайды сынақтан өткізуге арналған екі клапанды ПД-2 сынақтан өткізуші құралы (модернизированный).
53 - суретте 2½ көтергіш тұрбалары арқылы жұмыс үстіндегі фонтанды немесе компрессорлы ұңғымалар забойына қол немесе машиналық арба көмегімен түсіруге болатын екі клапанды ПД-2 сынақтан өткізуші құралы көрсетілген. Оның ұзындығы 2000мм, диаметрі 36мм, сынақ алушы камереның көлемі 800см3. Төмен түсірудің мексималды тереңдігі 1500м.
53- сурет. Екі клапанды ПД-2 сынақтан өткізуші құралы. (модернизированный)
Бұл құралдың қорабы мынадай алынбалы – салынбалы бөліктерден құралған: хвостовик 1, патрубка 8, муфты 11, переводник 14, труба 25, переводник 31 и наконечник 36.
Сынақтан өткізуші құралының хвостовигі 1 потрубкаға 8 бұрап кигізілген. Потрубка ішіне жоғары жағынды сымды бекітуге арналған кілтті 2 втулкасы бар 3 цилинтдр 4 орналасады. Цилиндр втулкаға 5 бұралады. Втулка 5 ішіне серіппеге 6 сүйенген шток 7 орналасқан. Штоктың соңы втулкадағы нығыздалған шайбасы 10 бар тесік 9 арқылы өтеді. Штоктың төменгі жағында тесік бар. Шток 7 серіппе 6 арқылы цилиндрдің төменгі жағына тартылады, сондықтан тесік втулканың ішіне өтеді.
Потрупка 8 муфтаға 11 бұралады, ал муфта переводникке 14 бұралады.
Переводникке 14 гайка 12 арқылы бекітілген клапанның 17 штогы 15 орналасқан. Серіппе 13 штокты 15 жоғары итеріп, клапанды жабады. Клапан қатты резинадан жасалған, переводниктің 14 соңғы саңылауына орналасқан прокладкаға 16 отырады.
Клапан 17 бағыттаушы втулка 20 ішіне орнатылған штокпен 18 қосылған. Втулкаға муфта кілтіне 23 сүйенетін обойма 22 кигізілген. Обойма 22 серіппе 21 арқылы муфтаға 23 қарай қысылады. Бағыттаушы втулканың 20 төменгі жағында үш тесік бар, оларға диаметрі 4мм болатын шар қойылған. Втулка 20 головкаға 19 бұралған, ал ол құрылғы камерасы тұратын трубаға 25 бұралған.
Кілтті муфта 23 төменгі клапанға 28 жалғанған тягіге 24 бұралған. Тягіге бағыт беруші втулка 26 кигізілген. Клапан 28 переводниктің 31 соңғы саңылауына орналасқан прокладкаға 29 отырады.
Клапан 28 штогі 32 гайка 33 арқылы переводникке бекітілген. Серіппе 30 переводник пен гайканы итеріп, клапанды жабуға тырысады.
Переводникке 31 сұйықтың төменгі клапан мен сүзгіге 35 баруына жол ашатын, втулка 34 арқылы бекітілген тесікті наконечник 36 бұралған. Сүзгі- тығыз орнатылған цилидр сеткасы.
53- суретте прабоотборниктің клапан жабылған кездегі орны көрсетілген. Клапанды ашу үшін тяганы 24 штокпен 17 жалғау қажет. Ал бұл үшін келесі амалдарды орындау керек: наканечникті 36, хвостовикті 1 және потруканы 8 бұрап ашып, штоктың тесігі втулкадан шыққанға дейін штокты 7 втулкадан 9 шығару керек. Жұмсақ темір диаметрі 1-1,5мм болатын сымдар кесіндісінн тесікке қою керек. Осылай штоктың соңын белгілеу керек.
Штокты жоғары тепкенше қатты ағаш таяқшаның көмегімен басу керек және осылай клапанды 28 ашу керек. Тяганы 24 жоғары көшірсе муфта 23 жоғарылайды, ол бағыттаушы втулка шарларына арналған тесіктен жоғары шығады.
Патрубканы муфтаға бұрап кигізу керек, сонда шток 7 штокты 15 итереді және соңғысы клапанды 17 төмен басады. Клапанның 17 ашылуымен бірге шток 18 төмен түседі және өзінің соңымен шарларды муфтаның 17 шеңбер тесігіне итереді.
Осылар біткен соң штокты 32 жіберу керек, сонда серіппе 30 шток32 пен тяганы 24 төмен итере бастайды. Ал муфта 23 шарлар шток 18 пен муфтаның 23 шеңбер тесігінің арасына тұрып қалғанша төменгілермен араласа бастайды. Шарлардың тұрып қалуын қамтамасыз ететін муфтаның 23 орын ауыстыру үлкендігі кішкентай, сондықтан клапандар ашық күйінде қалады. Хвоставиктің 1 тесігі арқылы проволовкалардың соңын өткізу керек, втулкаларды 3 бұрап шығару керек, кілтті 2 шығарып алып, бұрап, қайтадан салу керек, втулка 3 мен хвоставикті орнында бұрап, наканечникті 36 бұрап кіргізу керек. Осыдан кейін сынақтан өткізуші құрал жұмысқа дайын болады.
Егер сынақтан өткізуші құралын (немесе тереңдік монометрін) жұмыс жасап тұрған фонтанды немесе компрессорлы ұңғымаға салса, онда оның сағасы лубрикатормен 5 (54- сурет) жабдықталады. Ал лубрикатор диаметрі 2,5-4 тұрбадан, төменгі жағында ұзындығы шамамен 3 мс болатын фланецтен және жоғарында сальниктен 2 тұрады.
Лубрикатор 5 фонтанды арматуралардың 7 фланецтеріне бекітіледі.
Проволоктердің соңы 4 сальник 2 арқылы өтеді, сосын құрылғының цилиндрінің кілтіне бекітіледі.Провалокті 4 лебетка арқылы көтеріп, құрылғы лубрикатордың 5 ішіне орналасады, сосын оны буфердің орнына орнатып, фланецтерді болттармен бекітеді.Проволоктерді бағыттау үшін топсалы ролик 1 болады.
Көрсетілген монтаж біткенде буфердің ысырмасын ашады, сосын фонтанды тоқтатпастан сынақтан өткізуші құралды жер асты тұрбасына жіберіледі (54- сурет).
54- сурет. Жұмыс жасап тұрған фонтанды немесе компрессорлы ұңғымаға түсірілетін сынақтан өткізуші құралдың сағасына лубрикаторды орнату.
Құрылғы төмен түскенде сұйықтық камераларды толтырады. Оған қарсы соққан тұтқырлығы төмен мұнайдың тасқыны наконечниктің36 тесіктеріне кіріп және муфтадағы 11 тарамдалған тесіктер арқылы шығып, әрдайым құрылғыны жуып, жоғарғысынан бастап, берілген тереңдік аралығындағы сұйықтықты ауыстырып отырады.
Забойдағы кішкене кідірістен кейін құрылғы лебетка барабандарының кілт тоқтауымен сілкіне бастайды, бұл да, өз кезегінде, штоктың 7 тесіктеріне орналасқан жіңішке проволовкалардың үзілуіне әкеліп соқтырады.
Серіппе 6 цилидр 4 шетіндегі тірекке дейін штокті 7 көтеруге тырысады. Соңғысы буртик переводнигінің 8 тірегіне дейін көтеріледі, осы кезде штоктың 7 салмағын алған пробоодборник втулка 3 буртигінің жоғарғы шетіндегі переводник 8 буртигімен жанасқанша құлайды. Ал шток 7 клапан штогін 15 босатып, жоғары шығады.
Серіппе 30 тягіні 24 төмен итереді, төменгі клапанды 28 жауып, кілтті 23 төмен итереді.
Кілттің 23 муфтасы төмен түсіп, өзінің айналма төбесімен шарды втулка ішіне сығады., өйткені шток 18 жоғары орналасқан.
Сонымен, шток 18 пен тягіні 24 тіркеу механизмі босайды да клапандар жабылады.
Колоннаның жоғарғы бөлігінде жоғары жылдамдықпен ерекшеленетін ұңғамаға түсу кезінде құрылғыны ауырлату қажеттілігі туындауы мүмкін. Бұл үшін наканечник 36 орнына арнаый ауырлатушы кигізіледі.
Құрылғыдағы сынақ 68б –суреттте көрсетілгендей переводник арқылы жүзеге асады.
Сағаттық механизмді сынақ алушы құрылғысын (55-сурет) жұмыс жасап тұрған, мөлшері жөнінен қойнауқат қысымына жақын ұңғымаға түсіру үшін қолданылады. Осы құрылғының клапанын жабу үшін оны қағудың қажеті жоқ, бұл оны жантайған ұңғымаларға да түсіруге мүмкіндік береді.
Құрылғы мынадай алынбалы – салынбалы бөліктерден құралған: наконечник 1, переходной муфта 6, труба 12 с накатанными поясами 10, переводник 24, переводник 26, муфты 32, трубы 39, переводник 41 және хвостовик 44.
Жалғау орындарында талшықтан жасалған төсемелер ескерілген. Құрылғының төменгі бөлігіндегі құралдар модернизеленген құрылғының құралдарына ұқсас.
Құрылғының жоғарғы бөлігіне Чистопольск сағат заводынан шыққан күшейтілгенбұрандалы серіппесі бар МГМ – 1 сағаттық механизм орналастырылады. Сағаттық механизм резинді амартизатор 37 арқылы механизмді серіппе 40 көмегімен трубаның ішкі аузына қысатын переводник 41 бұралған трубаға 39 орнатылады.
Құрылғының жоғарғы бөлігі (хвоставик) тор түрінде жасалған. Хвоставиктің соңғы втулкасында 42 құрылғының ұңғымаға түсуі үін қолданылытын арқансымды бекітуге арналған кілт 43 орналасқан.
55-сурет. Сағаттық механизмді ПД-3 сынақ алушы құрылғысы.
Сағаттық механизмнің білігі (ось) шарикті подшипниктің 33 ішінде айналатын валды 34 фрикцион 35 көмегімен есептелген. Вал переводниктің 32 ішіне қойылып сальник 31 және өздігінен сығылатын резине шеңбер 30 арқылы нығыздалған.
Валдың соңына резбалы ходовой гайка 29 кигізілген. Сағаттық механизм валыны айналғанда гайка тірек гайкасына 25 сүйенген рычакты 27 біртіндеп бұра қозғалады. Белгілі- бір жағдайға жеткенде рычаг гайкадан 25 сырғиды, ал жоғарғы клапан 21 серіппенің 23 әсерінен жабылады.
Клапан бағыттаушы втулка 17 ішіне салынған штокпен 20 топсалы жалғанған.
Бағыттаушы втулканың 17 төменгі жағында диаметрі 4 мм болатын шарлар 15 тұратын үш тесігі бар. Втулка трубаға 12 бұралған головкаға 19 бұралып кигізілген.
Кілттің 14 муфтасы шарнирдің 9 төменгі клапанымен 8 жалғасқан тягіге 11 бұралған. АЛ тягіге бағыт беруші втулкалар 13 кигізілген. Клапан 8 переводниктің 6 соңында орналасқан прокладкіге 7 отырғызылған.
Клапан 8 штогі гайканың 4 переводнигінде тұрады.
Серіппе 5 переводник пен гайка 4 шетіне тіреліп, клапанды жабуға тырысады.
Переводникке 6 сұйықтықтардың төменгі клапан мен сүзгіге 2 өтуіне жол ашатын тесігі бар, втулкаға 3 бекітілген наконечник 1 бұралған. Сүзгі- тығыз орнатылған цилидр сеткасы. Клапандарды ашу үшін тягіні 11 штокпен 20 тіркеу керек, бұл үшін келесілерді жасау керек. Наконечникті 1 бұрап клапан штогін жоғары қарай кері тепкенше қатты ағаш таяқшаның көмегімен басу керек, клапанды да осылай ашу керек. Сонда тягі 11 жоғары орын ауыстырады, муфта өзінің айналма төбесі арқылы жоғары көтеріледі.
Клапан штогін 21 гайкаға 25 қарай басу керек, рычактың 27 шетін тірек гайкасына осылай апару керек. өйткені клапан штогінің сырғымасы осылай сенімді орналасады.
Клапан 21 ашылады, осы кезде шток 20 төмен түседі және соңымен шарларды 15 кілт 14муфтасының шеңбер төбесінің астына итереді.
Клапанның штогін 8 жіберу керек. Сонда серіппе 5 тягіні 11 төмен итере бастайды, сонымен қатар кілттің муфтасы 14 шарлар шток 20 пен кілт 14 муфтасының шеңбер төбесінің арасына тұрып қалғанша төмен түсе бастайды. Муфтаның 14 орын ауыстыру қашықтығы кішкентай, ал клапандар 8 және 21 ашық қалады.
Клапандардың жабылуы берілген аралық уақытта сағаттық механизмның ықпалымен келесідей жүреді:
Клапан 21 тірек гайкасының 25 рычагынан 27 босағаннан кейін жабылады. Шток 20 жоғары көтеріліп, шарларды 15 босатады. Серіппе 5 клапанның штогін 8 итеріп, кілт муфтасын 14 төмен итереді.
Босаған муфта 14 өзінің шеңбер төбесі арқылы шарларды 15 втулканың 17 ішіне нығыздайды, өйткені шток 20 жоғары орынға орналасқан. Сөйтіп тягі мен штокты 20 тіркеу механизмі босайды да клапандар жабылады.
Керек уақытты қою үшін валды 34 бұрылу бұрышы мен уақыт шкаласын есептей отырып айналдырады.
Ұңғыма ішіндегі температураны өлшеу үшін наконечниктің 1 орнына қолданылатын арнайы максималды термометрі бар наконечник қарастырылған.
№12 лабораториялық жұмыс.
Аласа қанығу қысымымен тұтқыр мұнайларды сынамалап алу үшiн қолданылатын үлгi жинағыштар.
Егер ұңғымадағы мұнай үлкен тұтқырлықты балса, онда үлгi жинағыштардың қуысынан алынған мұнайды ығыстыруы мүлдем жүрмейдi.
Нәтижесiнде құрамында аз колемдi газы бар,жоғары қысымды мұнайды сыртқа шығарады.
Томенде корсетiлген АзНИИ улгi жинағышы,сорғышты ұңғымалардан үлгi алу үшiн қолданылады
(56-сур). Ұзындығы 700 мм,диаметрi 72 мм,оны диаметрi 4 болатын тұрбаларға салуға болады.
Оның каналдар қимасын анықтау ауданы,басқаларға қарағанда 30-35 есе коп.Ұңғымаға түсiрiлген үлгi жинағыш қайтарымды-iлгерлемелi шайқалады. Бұл қозғалыста мұнай үлгi жинағыштардың қуысын,каналдардың үлкен қималары арқылы жууына мүмкiндiк туғызады.
Берілген тереңдiкте клапандарды жабу үшiн үлгi жинағыштар сағаттық тетiкпен жабдықтаған.
Сынамалар алудың алдында сорғышпен тұрбаны көтерiп, содан соң ұңғымадағы деңгейдi тартып шығару арқылы төмендетуге тура келедi. Мысалы,желон арқылы, үлгi жинағышты түсiру кезiнде забойға жаңа мұнайды қабаттан тарту керек.
Сур.56.АзНИИ улгi жинағышы.
Қабаттық мұнайдың сынақтарын тасымалдау және сақтау үшiн қолданылатын КЖ-3 контейнерi.
КЖ-3 контейнерi(сур.57.) бұл биiк қысымды, тот баспайтын ыдыс. Контейнердiң тетiктерiн механикалық зақымданулар сақтау үшiн, контейнерге байонеттi тесiктерi бар қалпақтар бекiтiлген. Контейнерлердi тасу үшiн қамыттары бар тұтқа орнатылады.Контейнер 350кг/см2 қалыпты қысымға есептелiнген, iшкi колемi 800мл.
Траптардан сұйықтары сынамалап алу үшiн қолданылатын КЖ-2 контейнерi.
Контейнер(сур.58) бұл биiк қысымды, тот баспайтын ыдыс. Тасу үшiн тұтқасы бар, дәнекер құбырлы монометр контейнердi тiк жағдайда қою үшiн үш аяғы бар. Контейнер 80кг/см2 қалыпты қысымға есептелiнген, iшкi колемi 3000мл. габариттi өлшемдер 58.сур көрсетiлген.
КЖ-1(сур.59) траптар мен биiк қысымды ыдыстардан алынган, 160кг/см2 дейiн қысылган газ сынамаларын сақтау және таңдау үшiн арналған.
Газ сынамасы талдауға және қысуынғыштықтың коэффициенттерiн анықтау мақсатында бар зерттеледi. сонымен бiрге газ-мұнай қоспаларының сынақтарын құрамдастыру және қасиеттерiн зерттеу мақсатында қолданады.
Контейнер азотты баллон және монометрi бар манифольдтен немесе вакуум өлшеуiштен тұрады.
Дата добавления: 2015-11-26; просмотров: 100 | Нарушение авторских прав