Сызбалар, есептер, ситуациялар. 1. Әлеуметтанудың негізін қалаушы француз ғалымы Огюост Конт қоғамды

1. Әлеуметтанудың негізін қалаушы француз ғалымы Огюост Конт қоғамды белгілі бір қызмет атқаратын, ынтымақтастық пен қоғамдық еңбек бөлінісіне негізделген жүйе деп тұжырымдап, қоғамның негізін отбасы, таптар және мемлекет құрайды деген анықтамасына талдау жасаңыз.

2. Эмиль Дюркгейм «қоғамды коллективтік санаға негізделген, жеке индивидке қарағанда жоғары, бастапқы сипаты бар рухани нақтылық» деп түсіндіреді. Яғни, қоғамның тұтастығының негізі — коллективтік, жалпыға тән сана деген тұжырымдарды айтады. Осы айтылған пікірге өз көзқарасыңызды білдіріңіз.

3. Көрнекті неміс ғалымы М. Вебердің: «Қоғам — адамдар бір-біріне ықпал, әсер етуінен туындайтын әлеуметтік байланыстардың жиынтығы» деген пікірін сіз қалай түсінесіз?

4. «Қоғам дегеніміз бұл-еліктеу»деген Г.Тард пікірінің мазмұнын талдаңыз.

5. Американдық әлеуметтанушы Парсонстың «Қоғам-адамдар арасындағы қарым-қатынастардың жүйесі, ал ол қарым-қатынастардың негізі — ережелер (нормалар) іс құндылықтар болып табылады» деген пікірін қалай бағалайсыз?

6.К. Маркс қоғамды адамдардың бірлесіп қызмет етулерінің нәтижесінде пайда болып, тарихи дамып отыратын қатынастардың жиынтығы ретінде түсіндіреді.Осы анықтаманы мысалдар арқылы түсіндіріңіз.

7.Әлеуметтік әділеттілік ұғымы туралы өз көзқарасыңызды білдіріңіз.

8.Кестелерге назар аударыңыздар.

.

Кестені толтыру керек.

Адам мен қоғамның өзара тәуелділігін немесе байланысын анықтаңыз:

Демократиялық қоғам мен азаматтық қоғамның ерекшеліктерін анықтаңыз:

Кестені толтыру керек.

Қоғамның негізгі саларарын анықтаңыз:

Кестелерді толтыру керек.

		К. Маркс қоғам түрлерін қалайша анықтады және неше формацияға бөлді?

Кестелерді толтыру керек.

Әлеуметтік әділеттілік мәселесі туралы өз көзқарасыңызды төмендегі кестеге толтырыңыз:

ӘЛЕУМЕТТІК ӘДІЛЕТТІЛІК

Глоссарий

п\п	Әлеуметтанулық ұғымдар	Анықтамасы
	Әлеуметтік ұйым	қоғамдық жүйені қалыптастыратын белгілі бір жүйедегі тұрақты үлгі.
	Әлеуметтік мәдениет	қоғамда өмір сүретін тұлғалардың нормалық үлгісі.
	Әлеуметтік жүйе	уақыт пен кеңістіктің арасындағы әлеуметтік қатынастардың нобайы.
	Қоғам	шектеулі бір территорияда орналасқан жеке мәдениеті мен институтын иемденетін адамдардың бірлестігі.
	Әлеуметтік топ	мүшелердің арасындағы формальды және формальды емес байланыстарымен біріккен адамдардың жиынтығы.
	Шағын топ	мақсаты, мүддесі, құндылықтары, өзін-өзі ұстау тәртібі бір, өзара тұрақты байланыс жасайтын аз адамдардың жиынтығы.

8) Мәнжазба тақырыптары

1.Қоғам жүйе ретінде.

2.Қоғамдық дамудың формациялық, өркениеттік және мәдениеттік концепциялары.

3.Қоғамдық болмыс пен қоғамдық сана диалектикасы.

4.Қоғам және табиғат: өзара байланыс мәселесі.

5.Қоғам дамушы жүйе ретінде: эволюция және революция.

6.Қазақ ағартушылары: А.Құнанбаев, Ы.Алтынсарин, Ш.Уәлихановтың әлеуметтік-философиялық көзқарастары.

7.Ұлттық даму және ұлттық өзіндік сана.

8.Қазіргі глобальді мәселелер және оларды шешу жолдары.

9.Қазіргі қоғамдығы діннің орны мен ролі.

10.Қазіргі Қазақстан транзиттік қоғам ретінде: қиындықтар, мәселелер және қайшылықтар.

Дебиеттер

1.Әбсаттаров Р.Б., Дакенов Н. Әлеуметтану/Р. Б. Әбсаттаров. Алматы. Ғылым, 2004. – 382 б.

2.Аитов Н.А., Биекенов К.У. Социология/ Н.А. Аитов. Алматы: Қазақ университеты, 2002. 254 б.

3.Габдуллина К.Г. и др. Социология. Учебник для студентов высшых технических учебных заведений/ К.Г. Габдуллина. Алматы., Санат, 1997

4.Тұрғынбаев Ә.Х. Социология/ Ә.Х. Тұрғынбаев. Алматы, 2001. – 180б.

5.Сәрсенова Ж., Тәңірбергенова Г. Әлеуметтану/ Ж.Сәрсенова. Алматы, 2000. – 320б.

6.Смелзер Н. Современная западная социология/ Н. Смелзер. Москва, 1992

7. Словарь по социологии. Москва, 1992. – 548 с.

1) № 4 Сабақ

Тақырып Әлеуметтiк институттар мен процестер

2)Сабақ мақсаты Студенттерге қоғамдық институттар мен процестердің негізгі ерекшеліктерін, бағыттары мен қызметтерін әлеуметтік түрде ашып көрсету. Әрбір кезеңдегі қоғамдық процестерге жаңаша көзқараспен талдау жасау; Әлеуметтік институт және әлеуметтік процесс ұғымдарын анықтай және талдай білуге үйрету, алынған білімдері бойынша білім мен дағдыларын бекітуге студенттерді пікірталас ретінде мәнін ашуға үйрету.

3) Семинар жоспары:

1. Әлеуметтік институттың маңызды белгілері мен функциялары;

2. Әлеуметтік институттар туралы теориялар;

3. Әлеуметтік институттың типологиясы;

4. Әлеуметтік процесс ұғымы;

5. Әлеуметтік процесс ұғымының деңгейі.

Блиц-тест

1. Микроәлеуметтануға жатады?

А) позитивизм

В) эволюционизм

С) марксизм

D) символикалық интеракционизм

Е) структуралық функционизм

2. Әлеуметтанудың негізін қалаушылар қоғамдағы ынтымақтастықты және келісімдікті дамытудың қай жолын көрсетті?

А) революция

В) үгіт-насихат

С) білік

D) реформалық

Е) социалистік революция

3. Әлеуметтанудың негізгі ұғымдарының бірі:

А) саяси процесс

В) психология

С) экономикалық фактор

D) әлеуметтік философия

4.Жүйенің қызметін бақылаудың салдары дегеніміз:

А) аномия

В) динамика

С) дисфункция

D) функция

Е) девиация

5.Бюрократияны әлеуметтік өмірді рационализациялауға әкеледі деп есептеген:

А) А.Тойнби

В) Ф.Теннис

С) М.Вебер

D) С.Липсет

Е) О.Конт

6.Білім институтының қоғамдық нормалар мен құқықтарын түсінуге үйрету функциясын қалай атаймыз?

А) мамандар дайындау

В) кадрларды жетілдіру

С) тәрбиелеу

D) әлеуметтік бақылау

Е) білімін жоғарылату.

7.Мәдениет дегеніміз:

А) қарым-қатынас

В) ішкі саясат

С) өзара әңгімелесу

D) салт-дәстүрлердің әлеуметтік нормалардың, тәртіптердің жиынтығы

Е) мемлекеттің сыртқы саясаты

8."Айналадағы мен" теориясын қалыптастырушы:

А) Г.Маркузе

В)Ч.Кули

С) Г.Тард

D) Д.Мид

Е) Э.Дюркгейм

9."Түсінетін әлеуметтануды" қалыптастырушы:

А) Г.Тард

В) Д.Мид

С) М.Вебер

D) Г.Спенсер

Е) З.Фрейд

10.Бүкіл бар әлеуметтік қажеттілікті және қызығушылықтарды қанағаттандыруға бағытталған нормалар жүйесі бұл әлеуметтік:

А) әлеуметтік

В) тексеру

С) институт

D) прогресс

Е) процесс

5) Бақылау сұрақтары

1. Қоғамның басты әлеуметтік институттарын атаңыз.

2. Қоғам дамуындағы институттардың ролдері мен ықпалдары қандай?

3. «Әлеуметтік процесс» ұғымына анықтама беріңіз.

4. Қазіргі Қазақстандағы әлеуметтік процестердің ерекшеліктері неде?

5.Әлеуметтік институт және әлеуметтік процесс ұғымдарының анықтамасы.

6. Негізгі әлеуметтік институттар мен процестердің түрлерін атаңыз.

7. Әлеуметтік институттардың басты қызметтері қандай?

8. Әлеуметтік институттардың қазіргі заманғы ролдерін анықтаңыз.

9. Қазіргі қоғам дамуындағы әлеуметтік процестердің ерекшеліктерін талданыз.

Дата добавления: 2015-10-23