Түбәләрдән тамчы тама

Тышта — яз. Түбәләрдән тамчы тама. Аның гел бер җыр: тып-тып, тып-тып, тып-тып... Җырламале, тамчы! Синең көең минем күңелемне әллә нишләтеп җибәрә.

Әнә кара карга. Олы юлда ат эзеннән калган җимне чүпли ул. Карганың да үз җыры: карра-карра, кар-кар! Монысының сүзендә мәгънә бар. Кышның ашыгып китеп бармаганына борчыла ул. Җылы яклардан очып килдек, ашарга ризык юк, җилләрегез салкын, ди. Аның тизрәк бала чыгарасы, үз гаиләсен булдырасы килә.

Сыерчыклар әле күренми. Аларга иртәрәк. Язы да нинди бит! Бүген тамчы тама, иртәгесен карала башлаган юлны кар өеме каплый.

Ябалдашы киселгән тупылда ала карга утыра. Ул кышын бу якларның хуҗасы инде. Шулай икәнлеге аның кыяфәтенә, гәүдә тотышына ук чыккан. Элек кышларын алар күзгә әллә ни күренми иде. Хәзер көтүләре белән өй каршыбызда болганалар. Кыш та үзгәрде. Яздан аермасы юк.

Тышта җылы. Түбәдән тамчы тама. Юлның бер эзеннән гөрләвек борынлап маташа. Аның җыры миңа ишетелми. Гөрләвек булгач, гөр-гөр киләдер, сөенәдер, көләдер.

Урамның як-ягына өелгән кар көртләре инде ышанычсыз. Машина узып киткәндә, кая качарга белмисең. Кырыйга ташланасың да кайвакыт тездән дымлы кар эчендә дә каласың.

Беләсе иде: бакча башында таллар песи чыгарды микән? Сап-сары талларның үз җыры бармы? Булмыйча калмас. Җил иссә, төп-төз чыршы да ыңгырашып куя. Талга нәрсә?! Теленә ни килсә, шуны җырлый ала. Ул урамнан ерак, аны кеше ишетми. Бозлар кышкы шомалыгын югалткач, балалар да су буена йөрүне сирәгәйтте. Кәшәкәләрен чоланнарга бикләделәр дә көймә, мылтык ясарга тотындылар, һәр вакытның үз уены, үз шөгыле бар.

Тышта яз. Түбәдән тамчы тама: тып-тып, тып-тып, тып-тып... Чык та чык, дип, мине урамга дәшә торгандыр әле ул.

Нкәй

Әнкәй теткән йондай

Карлар коела күктән.

Күзләремне йомам,

Күрмәмме дип,

Кабат шул ук төшне...

Роберт Әхмәтҗанов

Әнкәй, әни, нәнә, инәй... Сиңа балаларың нинди генә исемнәр белән эндәшмәсен, эчтәлегең бер үк кала бирә. Син — Ана! Күкрәк сөтен имезеп үстергән, төннәрен, безнең өчен борчылып, бер генә мизгелгә дә керфек какмаган Ана.

Менә син, тәмле ризыклар пешереп, татлы чәйләр ясагач, безне өстәл янына дәшәсең. Үзең күп вакыт утырмыйсың да. Күзеңдә — сөенеч чаткылары. Яратып, тәмләп ашавыбызны күреп, балаларча беркатлылык белән шатланасың. Гел эшләп юрырга гына күнеккән кулларыңны, кая куярга белмичә, әле алъяпкыч итәгенә, әле бер-берсенә яшерәсең.

Кышкы чишмәләрнең салкын суында керләр чайкаган куллар ул. Идән юган, сәдәф таккан, шәл, оек бәйләгән куллар...

Кичләрен, кечкенә пыялалы күзлегеңне борын очына элеп аласың да газета караштырасың. Шуннан бер-бер яхшы сүз, гыйбрәтле вакыйга тапсаң, безгә дә укып калырга ашыгасың. Андагы юлларда көлке сүзләр язылганда, иреннәреңнең җәелеп киткәнен күрәм мин. Син кычкырып көлә дә белмисеңдер шикелле. Юк, беләсең. Әдәпсез булып күренәсең, безне эшебездән бүләсең килми.

Менә син, вак-вак атлап, түр якка узасың. Мин, үзеңнән яшереп кенә, һәр хәрәкәтеңне, һәр ымыңны күзәтәм. Ачык ишек аркылы тәрәз төбендәге гөлләр янына килгәнеңне күрәм. Кибә башлаган яфракларны кайчы белән сак кына кисеп аласың. Төпләрен тотып-тотып карыйсың да баш чайкап куйгандай итәсең. Туфраклары катыбрак киткән, тамырлары кысылгандыр, дип борчыласыңмы син? Җылы өйдә сусын аладыр дисеңме? Кайбер гөлләр турысында озаграк тукталып торасың. Ал чәчәкле тамчы гөле — синең яшьлегең хатирәсеме? Аны нигә башкаларыннан ныграк яратасың син, әни?

Яран гөле дә, рауза гөле дә бик якындыр, ахрысы... Яфрак-парын иркәләп, җылы сулышыңны өреп куймас идең.

И әни... Без дә — үзең кебек. Ни дәрәҗәдә яратуыбызны сүзләр белән әйтә дә алмыйбыз. Тәнең, җаның өшегәндә, һәрвакыт яныңда да булмыйбыз. Әмма күңелдән нурлы йөзеңнең сурәте җуелмый.

Арган кулларыңа хәл кертәсе, агара башлаган чәчләреңнән сыйпыйсы, безне яраткан күзләреңнән үбәсе иде. Син тәрбиләгән тыйнаклык кына әнә шул теләкләрне тыеп тора, әмма, ничек булса да, йөрәктән ташыган сөю хисен сиздерәсе килә.

Дата добавления: 2015-10-28