Ысқаша теориялық мәліметтер

Көп жағдайда конструкция мен механизм элементтері үшін орын ауыстыру есептерінің (сызықтық және бұрыштық) маңыздылығы қатаңдық есептерінен маңыздылығынан кем емес. Конструктивтік элементтер түйіндесетін болған кезде, айрықша маңызды болады: кеме корпустарының шамадан тыс деформациялары люктердің бітеулеуіне, редуктор білігінің майысуы – тісті іліністердің ауытқуына, ғимараттардың төбесінің майысуы – онда орналасқан жабдықтардың дұрыс жұмыс істеуінің бұзылуына әкеліп соғуы мүмкін.

Арқалықтың иілу есебі теориясы, нәтижені дәл сақтай отырып есептеу формулаларын жеңілдетуге негізделеді, атап айтқанда:

— сызықтық орын ауыстырулар аралықтардың ұзындықтарынан кіші;

— арқалықтың бойлық өспен орын ауыстыруы өте кішкентай

— жазық қималар гипотезасы тура (және т.б.-лары). Арқалықтың иілудегі деформациясының сызықтық және бұрыштық орын ауыстырулары әр қима үшін х өсімен сипатталады (сурет 8.1):

— майысумен - иілу жазығының бейтарап өспен вертикаль орын ауыстыруымен у (х);

— бұрылу бұрышымен - бүгілу бұрышының қалыпты қимасының бейтарап өске Ө(х), сонымен қатар Ө(х) =у'(х).

Тәжірибе кезінде қалыпты қиманың бейтарап өске бүгілуін өлшегеннен, оған тең қалыпты арқалықтың (сур.8.1. n-деп көрс.) бейтарап өске перпендикулярын өлшеу ыңғайлы екенін байқаймыз.

Арқалық өсін бойлай майысудың өзгеру заңдылығы иілген өстің формасын анықтайды.

Майысулар мен бұрылу бұрыштары, егер арқалықтың орын ауыстыру ұзындығы кіші болса, екеуара дифференциал қатынаспен байланысқан

8.1 - сурет. Арқалықтың иілу кезіндегі деформациясының схемасы

Әдетте бір немесе екі аралықты арқалықтың деформациясы алғашқы параметрлер әдісімен есептелінеді, яғни күш тірек аралығына тек бірдей күшпен әсер етсе майысу және бұрылу бұрыш қимасы х < 1 координатасымен былай анықталады

у(0), у'(0) — арқалықтың сол жақ шетінің майысу және бұрылу бұрышы, тіреу шартынан анықталатын;

х — қазіргі координата:

Р, — арқалықтағы а нүктедегі бірдей активті және реактивті күштер;

а, — і-нші күшті түсіру координаты

Зерттеліп отырған арқалықтың тіреулер аралығындағы координаты х қимадағы майысуы келесі түрде анықталады

бұрылу бұрышы (6.1) теңдеуіне сәйкес келесі түрде анықталады

А тіреуіндегі бұрылу бұрышы келесі формуламен анықталады

Дата добавления: 2015-10-02