Читайте также:
|
74.Адамзаттың рухани өміріндегі өмір мен өлім проблемасы. Адам өмірінің әлеуметтік және биологиялық өміршеңдігі, жалғасы.
Тірі тіршіліктің биологиялық өмірдің шектеулі екендігі әрбір еремек адамға мәлім. Биологялық өмір – өмірдің бастауы, онсыз өмір жоқ. Ол да белгілі. Бірақ өмір тек «таза» биол-қ тіршілік пен шектелмейтінін айтқанбыз. Адамдарға биол-қ тәннің тіршілігінің негізінде басқа да өмір қажет. Биол-қ тіршіліктің тірі жәндіктерге де, адамға да ортақ шексіздігі – ұрпақтың ұрпаққа жалғасуы, әрбір жеке өмірдің өз жекелігімен бірге із-түссіз жоғалып кетпеуінің кепілі.
Әрине, шектілік те, шексіздік те адамнан тыс дүние де бар, бірақ олар тек адам үшін бағалы не бағасыз, құнды не құнсыз, өмірдің мәні, н/е мәнсіздік, мағынасыздық. Белгілі бір мәнділікке құрылған өмір ғана адам үшін өмір (жалған н/е ақиқат болсын – ол басқа мәселе)
Неліктен адам өзінің жеке, тек өзіне ғана қажет, бүгінгі, қазіргі, осы сәттегі мұқтаждықтармен күн кеше алмайды? Оны неліктен шексіздік толғантады? Өзі жоқ болғаннан кейінгі болатын нәрселерде оның не жұмысы бар? Көп адамдардың өлімнен, яғни шектіліктен қорқатын себебі не?
Оның себебін бұрында белгілі дәрежеде айтып өткендей, адамды табиғаттың өзі (биол-қ емес, рухани қоғамдық) шексіздік универсалдылық. Күнделікті өмірде қаншалықты шекті болғанымен ол жан дүниесінде, қиялында, армандарында бүкіл әлемнің тіршілігімен тыныстап жүретін болады. Көп жағдайда адамның қай өмірінің шын өмірі екенін – күнделікті тіршіліктегі күйбеңдер ме, әлде армандарында, қиялдарында, аялайтын мөлдек, екінің бірінде өзіне ғана аян толғаныстары ма – айту қиын.
Шын мәңгіліктің аясы – адамдардың рухани дүниесі. Рухани өмірде адам бүкіл әлеммен теңдесе алады. рухани өмірде ғана адам толық мағынасында еркін. Рухани дүние адамдардың ең терең, ауқымды ж/е мағыналы құндылықтардың мекені. Егер ондай құндылықтар жоқ болса, рухани дүние де жоқ. Ең терең, яғни ең шексіз құндылықтар адамның әлемнен, адамдардың өзара үйлесімді қатынас түзеп, соларды дамытуының құндылықтары, ал олар – ең алдымен әрбір тұлғаның осындай құндылықтарының мақсаттар мен пиғылдардың шеңбңрңнде шексіз дамуы. Оның осы бағыттағы мағыналы істері, берген үлгілері өзіндік дербес дамудың осы жолдары басқалардың біріне де келесі ұрпақтарына да ізгілікті әсер етуі мүмкін. Жеке өмірдің шектілігінен адамдардың шексіздікке аяқ басатын тұсы осы болуы к/к. Оны көптеген ойшылдар айтқан. Түрік дүниелерінің ойшылдары Әл-Фараби, Баласағұни, Қорқыт ата, Абай т.б. әртүрлі мағынада болса да бұл мәселе жөнінде осы ойға ойысады.
Дата добавления: 2015-09-01; просмотров: 575 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Философиядағы адам проблемасы. Адамның табиғаты, оның өмірінің мәні. | | | Бейнелеу ұғымы. Өлі және тірі табиғаттағы бейнелеу. |