Тақырып. Нарықтық құрылымдар. Жетілген бәсеке жағдайындағы ұсыныс және пайданы мейлінше арттыру мәселесі

Мақсаты: тақырыптың негізгі теориялық мән-мәтінін қарастыра отырып, жетілген бәсеке жағдайындағы фирманың қабылдайтын шешімдері туралы мәселелерді зерттеу сұрақтарына жауап беру және олар туралы терең түсінік қалыптастыру. Ол үшін семинар сабағында тақырып бойынша мынадай сұрақтардың мәнін ашу керек:

1. Нарықтық құрылымдар және олардың түрлері.

2. Жетілген бәсеке нарығы және оның шарттары.

3. Қысқа мерзімдегі бәсекелі фирмалардың пайданы мейлінше арттыру мәселесі. Қысқа мерзімдегі бәсекелі фирмалардың ұсынысы.

4. Ұзақ мерзімдегі тепе – теңдік және бәсекелі фирмалардың ұсынысы.

5. Бәсекелі нарықтардың тиімділігі. Жетілген бәсеке нарығының артықшылықтары мен кемшіліктері.

Тақырып бойынша мысалдарды, жаттығуларды, есептерді, ситуацияларды, т.б. тапсырмаларды орындау:

1. Егер тауардың нарықтық бағасы 8 долл. болса, онда фирма өнім өндірудің қандай көлемін таңдайды және қандай пайда алады?

Қысқа мерзімдегі бәсекелі фирманың жалпы шығындарының функциясы төмендегідей көрсетілген:

Q
TC

2. Жоғарыдағы №1 есепте көрсетілген бәсекелі фирманың шығындарының функциясы негізінде бір дана өнім өндірудің бағасы 11 долл. болғанда фирманың өндіру көлемі мен алатын пайдасын анықтаңыз.

3. Төмендегі кестеде жетілген бәсеке жағдайындағы фирманың шығындары мен табыстары туралы мәліметтер берілген. Сәйкес көрсеткіштерді есептеп кестені толтырыңыз, бұл жерде тауардың бағасы 5000 долл. тең:

Өнім шығару, данамен Q	Жалпы шығындар, мың долл. ТС	Орташа өзгермелі шығындар, мың долл. AVC	Шекті шығындар, мың долл. MC	Жалпы табыс, мың долл. TR	Пайда мың долл.

Мынадай сұрақтарға жауап беріңіздер:

а) өндірістің қандай көлемін таңдаған дұрыс?

ә) өндірісті тоқтату үшін бағаны қандай деңгейге дейін төмендету қажет?

б) тұрақты шығындар мен шекті табыс қаншаға тең?

4. Төмендегі кестеде жетілген бәсеке жағдайындағы фирманың шығындары мен табыстары туралы мәліметтер берілген. Сәйкес көрсеткіштерді есептеп кестені толтырыңыз, бұл жерде тауардың бағасы 5000 долл. тең:

Q	ТС	TFC	TVC	TR	Пайда (шығын)

Мынадай сұрақтарға жауап беріңіздер:

а) шекті табыс қаншаға тең болады?

ә) өндірістің қандай көлемі тиімді болып табылады?

б) өндірісті тоқтату үшін бағаны қандай деңгейге дейін төмендету қажет?

5. Кестенің бос орындарын толтырыңыз. Тауардың бағасы 10 долларға тең:

Q	ТС	TFC	TVC	TR	Пайда (шығын)

Мынадай сұрақтарға жауап беріңіздер:

а) өндірістің қандай көлемінде фирма өз пайдасын арттырады?

ә) бәсекелі фирма өндірісті тоқтату үшін бағаны қандай деңгейге дейін төмендету қажет?

6. Айталық, фирма өнімінің бағасы – 50 теңге. Фирманың ағымдық өндіріс көлемі деңгейіндегі шекті шығындары 30 теңгеге тең. Фирма пайданы максималдау үшін не істеуі керек? Бұл жағдайды график арқылы түсіндіріңіз.

7. Кәсіпорын жетілген бәсеке жағдайында жұмыс істейді. Кәсіпорынның жалпы шығындары (TC) кестеде көрсетілгене:

Уақыт бірлігімен өнім шығару (Q), дана	Жалпы шығындар (TC), ақшалай бірлікпен

Егер тауардың бағасы 5 тг.болса, онда кәсіпорын өндірістің қандай көлемін таңдайды? Кәсіпорынның нақты сол тауар өндірісін тоқтату үшін баға қандай деңгейге дейін төмендеуі керек?

8. Жетілген бәсеке жағдайындағы фирма:

а) өнімнің нарықтық бағасын берілген деп қарастырады;

б) жаңа фирмалардың салаға енуін толық бақылай алмауы мүмкін, бірақ едәуір дәрежеде бақылай алады;

в) егер бағаны төмендетсе, онда көп өнім сата алады;

г) басқа фирмалардың сататын өнімдеріне қарағанда ерекше өнім сатады.

9. Бәсекелес фирманың тұрақты шығындары 50 мың теңге болсын. Жалпы өзгермелі шығындардың өндіріс көлеміне байланысты бір жылдағы өзгерісі кестеде берілген:

Q, мың дана
TVC, мың теңге

Қысқа мерзімді кезеңде өнім бірлігі бағасының деңгейлері келесідей: 25, 30, 34, 50, 60, 90 теңге болғандағы фирманың ұсынысын анықтаңыз. Бағаның әр деңгейіндегі шығынның және пайданың шамаларын көрсетіңіз. Фирманың ұсыныс қисығын салыңыз.

Дата добавления: 2015-09-05