Глоссарий

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Педагогикалық психология»

Психология» мамандығына арналған

ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР

Семей 2010

Алғысөз

1.ЖАСАЛЫНДЫ

Құрастырушы Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің “ Психология” кафедрасының доценті Ш.С.Сатиева

“______” __________ 2010ж

2.ҚАРАЛДЫ

2.1.Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінің “Психология” кафедрасының отырысында

Хаттама №______”__»________ 2010 жыл

Кафедра меңгерушісі: Ш.С.Сатиева

2.2.ГФ оқу-әдістемелік бюросының отырысында

Хаттама №______”__»________ 2010 жыл

Төрағасы _______ Г.Б.Колмогорова

3.БЕКІТІЛДІ

ОӘК төрағасы, бірінші проректор_________ А.А.Молдажанова

4.АЛҒАШ ЕНГІЗІЛДІ

Мазмұны

1 Глоссарий

2 Дәрістер

3 Практикалық және лабораториялық сабақтар

4 Курстық және бітірушілердің кәсіби жұмыстарын дайындау

5 Студенттің өздік жұмысы

ГЛОССАРИЙ

№	Термин атауы	Термин мазмұны
	Ақыл-ой әрекеті	Сананың ішкі жоспарында орындалатын адам әрекеті.
	Ақыл-ой іс-әрекеті	Адамның танымдық жан қуаттарының жалпылама атаулары
	Аналогиялық экспермиент	Грек тілінен аударғанда ұқсас, тура деген мағынада қолданылады, эксперименттік зерттеуге алынған объектілердің ұқсастығы.
	Анализатор, талдағыш	Организмнің сыртқы және ішкі ортасынан келетін тіріркендіргіштерді талдау және синтездеу қызметін атқаратын жүйке аппараты.
	Анкета	Зертетудің негізгі міндетімен логикалық түрде байланысты сұрақтар жүйесінен тұратын алғашқы әлеуметтік-психологиялық ақпараттарды алудың әдістемелік құралы.
	Ассоциация	(лат.)1) неғұрлым жалпы мағынасы – екі (не одан да көп) элементтердің арасындағы анықталған кез келген функциялық байланыс. 5) Психологияда - сыртқы және ішкі тітіркендіргіштердің әсер етуінен туатын адамның психикалық процестері мен қимыл- әрекеттерінің байланысы.
	Әлеуметтік мотивтер	Оқушының басқа адамдармен әр түрлі өзара әрекеттерге түсуі.
	Әлеуметтік ынтымақтасу мотиві	Оқушы басқа адамдармен қарым-қатынас жасап және өзара әрекеттескісі ғана келмей, сонымен қатар, сынып бойынша жолдастарымен немесе мұғаліммен өзінің ынтымақтастығының және өзара әрекетінің формасын сапалауға, талдауға, бұл формаларды әрқашан жетілдіруге ұмтылады.
	Әлеуметтік ұстаным	Субъектінің мінез-құлық стилін анықтайтын топ ішіндегі орны.
	Әрекеттің бағдарлаушы негізі	Орындалатын немесе жүзеге асатын әрекеттің мақсаты, жоспары және құралдары жайлы адамның түсініктерінің жүйесі. Бұл терминді П.Я.Гальперин енгізді (ақыл-ой әрекетін сатылап қалыптастыру теориясы).
	Бағдар	Белгілі бір объектінің қайта жаңғыртлуы жағдайында соған бағытталған әрекетке дайындық күйі.
	Бақылау	Жұмыстың басталуы алдында болатын бақылау
	Бихевиоризм	ХХ ғасырдың басында АҚШ-та қалыптасқан психологияның пәні ретінде сырттай бақыланатын, мінез-құлықты түсінетін механикалық түсініктегі психологияның классикалық бағыттарының бірі.
	Өзін-өзі болжаушы, перспективалы, жоспарлаушы генетикалық әдіс	Грек тілінде туылуға, шығу тегіне тқатысты айтылады. Психогенетика адамның жеке психологиялық ерекшеліктерінің пайда болуын, олардың қалыптасуында орта мен генотип рөлін анықтау болып табылады.
	Елес	Бұрын қабылданған заттардың мидағы жалпылама бейнелері
	Жастық дағдарыстар	Шұғыл психологиялық өзгерістермен сипатталатын онтогенездің салыстырмалы қысқа мерзімді (шамамен бір жылға дейін) айырқша кезеңі.
	Жасөспірімдік кезең	Балалық шақтан балаң жасқа өту кезеңі (11-15 жас аралығын қамтиды).
	Жетекші іс-әрекет	Тұлға дамуының берілген кезңінде оның психикалық қасиеттерінде мәнді өзгерістер тудырып, психологиялық жаңа түзілістердің пайда болуын шарттандыратын іс-әрекет түрі.
	Иллюстративтік рөл	Жаңа материалдарды меңгерту кезінде көрнекілікті рөлді пайдалану.
	Индивид	1)жеке табиғи мақұлық ретінде Адам, Homo sapiens өкілі, филогенетикалық және онтогенетикалық дамудың өкілі; 2)адамзат қауымының жеке өкілі.
	Индукция	Білімнің жеке-жеке пайымдаулардан жалпы қағидаларға қарай ілгерілеуі. Индукция дедукциямен тығыз байланысты.
	Интериоризация	Сыртқы әлеуметтік қызметтің игеруі арқасында адам психикасының ішкі құрылымындарының қалыптасуы.И.ұғымын француз психологтары П.Жане,Ж.Пиаже, А.Валлон т.б. енгізді.
	Кең әлеуметтік мотивтер	Білім алуға ұмтылу. Отанға, қоғмға қажетті болу, өзінің міндеттерін орындауға ықылас, оқудың қажеттілігін және жауапкершілік сезімін түсіну.
	Кинестезиялық түйсік	(грек)дененің жеке мүшелерінің бір күдегі қалпын, қозғалысын білдіреді. К.т.кейде қозғалыс түйсігі деп атайды.
	Қадамдық, операциялық өзін-өзі бақылау	Жұмыстың барысын бақылау
	Қарым-қатынас	Бірлескен іс-әрекет қажеттілігімен және ақпарат алмасумен тудрылатын адамдар арасындағы байланыс орнатудың күрделі, көпсатылы процесі.
	Қорытынды өзін-өзі бақылау	Жұмыстың нәтижісі бойынша бақылау
	Қызығушылық	Тұлғаның іс-әрекет мақсатын саналауға бағыттылығын қамтамасыз ететін танымдық қажеттіліктердің көрініс табу түрі.
	Логика	(гр) – философияның нормативті саласы; ойлаудағы сәйкестік критерийіне, дұрыс предикация заңдарына, ой тұжырымдау принциптеріне қатысты.
	Мақсат	Бұл оқу іс-әрекетіне кіретін жекелеген әрекеттерді орындауға оқушының бағыттылығы.
	Манипуляция	(гр) жануарлардың кеңістіктегі орта компоненттерінің барлық формаларымен белсенді араласуын қамтитын қимыл-қозғалыс белсенділігінің туындауы.
	Мотивация	Тұлғаның мотивтер жүйесі
	Өзін-өзі бағалау	Оқушының оқу кезеңдерінің өзі үшін тең өлшемін бағалау.
34.	Оқу іс-әрекеті	Ғылыми түсініктерді меңгеруде әрекеттің қорытынды тәсілдерін игерудің өзінің мазмұнына кіретін, бағытталған іс-әрекет (Д.Б.Эльконин).
	Психикалық жаңа құрылымдар	әрбір жас кезеңінде психикалық даму нәтижісінде қалыптасатын оның бүкіл алдыңғы дамуын анықтайтын сапалы өзгерістер.
	Разряд	Ондық бөлшектердің өлшемдік дәрежесі
	Рефлексия	(лат) субъектінің психикалық акты мен күйлерді өзінше талдау және тану процесі.
	Тест	Сынақ.
	Топ	әлеуметтік ортадан белгілі бір нышандары негізінде бөлінетін адамдардың шектеулі шамадағы бірлестігі.
	Тұлға	өзіне-өзі тұтас дүниемен өзара қатынастарын ылғи баяндайтын және ойдағы әңгімелесушімен ішкі полемика барысында өзін-өзі анықтайтын, кінәлайтын, қоғайтын, өзін-өзі жетілдіріп, өзгертетін адам.
	Ұғым	Заттар мен құбылыстардың мәнді белгілері мен ерекшеліктерін бейнелейтін жалпылаушы ойлау формасы.
	Ұстаным	Ақиқаттың белгілі бір жақтарына тұрақты қатынастар жүйесі

Дата добавления: 2015-07-20