Ештің, асқазанның және шектің дамуы.

ДӘРІС №11

Тақырыбы: Өңештің, асқазанның, шектердің, бауырдың және ұйқы безінің функциональдық анатомиясы және дамуы.

Жоспары:

Ештің, асқазанның және шектің дамуы.

Ештің функциональдық анатомиясы.

Асқазанның функциональдық анатомиясы.

Шектердің функциональдық анатомиясы.

Бауырдың функциональдық анатомиясы.

Йқы безінің функциональдық анатомиясы.

ештің, асқазанның және шектің дамуы.

Өңеш бірінші шектің алдыңғы бөлігінен дамиды, шығу тегі энтодермальді. Бірінші шектің бұл бөлігі тар және қысқа, содан соң асқазанның каудальді бағытта орнынан қозғалуынан өңеш ұзарып, өзінің соңғы ұзындығына тең.

Өңеш жұтқыншақты асқазанмен қосатын қуысты бұлшықеттік түтік. өңешті грек тілінен аударғанда – esophagus екі сөзден құралған oiso – әкелу phagomai – жеу.

2. Өңештің функциональдық анатомиясы.

Өңештің бөліктері:

1. Мойын бөлігі VI мойын омыртқасынан ІІ кеуде омыртқасына дейін.

2. Кеуде бөлігі ІІІ-Х кеуде омыртқасы.

3. Құрсақ бөлігі Х-ХІ кеуде омыртқасы 2 см.

Өңештің ұзындығы 25-30 см, диаметрі 2-2,5 см, тамақ өткен кезде 4-4,5 см-ге дейін созылады. Сұйық тамақ өңеш арқылы 2-3 секунд, қатты 6-8 секунд ішінде өтеді.

Өңештің тарылулары:

Анатомиялық және физиологиялық (Ан-3, Физ-5) тарылуларды ажыратады.

Анатомиялық: 1. Жұтқыншақтық өңешке өткен жері (6 мойын омыртқасы

деңгейінде). Бұл жердегі тарылу бұлшықеттік сақинаға

байланысты пайда болды, ұзындығы 2 см, оны жұтқыншақ -

өңеш жолы деп атайды. Ол ауаның өңешке және тамақтың

тыныс алу жолдарына өтуіне кедергі жасайды.

2. Бифуркациялық – 5 кеуде омыртқасы тұсында.

3. Диафрагмальдық – 10-11 кеуде омыртқалары тұсында,

диафрагманың экскурсиясынан.

Физиологиялық: Олар бесеу, оның үшеуі анатомиялық және екі тарылу қосылады.

4. Аортальды, қолқа доғасының 4 кеуде омыртқасы тұсында

өтуі.

5. Өңештің асқазанға (11 кеуде омыртқасы) өткен жері, ол

Гисс бұрышына және асқазандағы ауа көпіріне байланысты қалыптасады.

Өңештің қабықтары:

1. Сыртқы – адвентиция, құрсақ бөлігінде – серозды.

2. Ортаңғы – бұлшықеттік екі қабаттан тұрады. өңеш бұлшықеттік мускулатураның ауыспалы жері болып саналады, көлденең-жолақ мускулатура тегіс мускулатураға ауысады. Сондықтан өңештің жоғарғы бөлігінде көлденең-жолақ мускулатура, ортаңғы – аралас, төменгі бөлігінде – тегіс.

3. Ішкі – кілегейлі қабық кілегей асты негізімен, соның әсерінен ұзынабойлық қатпарлар түзіледі. Педиатрлар өңештің даму ақауларын әруақытта естерінде сақтауы керек. (0,03% нәрестелерде).

Келесі ақауларды ажыратады:

1. Аплазия – мүшенің толық болмауы.

2. Атрезия – фиброзды - бұлшықеттік жол, бірақ қуысы жоқ (мүлдем, жартылай).

3. Өңеш – кеңірдектік фистулалар.

4. Қуыс ақаулары (дивертикул) және ұзындық ақаулары (макро- және микроэзофагус).

5. Қос өңеш.

Дата добавления: 2015-07-20