Т. – пацучанём

У форме множнага лiку назвы маладых iстот маюць суфiкс –ят-: пацучаняты, ваверчаняты; але: дзецi.

Н. – бацька, Кузьма

Р. – бацькi, Кузьмы

Д. – бацьку, Кузьме

В. – бацьку, Кузьму

Т. – бацькам, Кузьмой

М. – аб бацьку, Кузьме

Назоўнiкi мужчынскага роду на –а, -я ў давальным, творным i месным склонах маюць канчаткi 1-га скланення, калi нацiск падае на канчатак: суддзi, суддзёй, як зямлi, зямлёй i канчаткi 2-га скланення, калi нацiск падае на аснову: дзядулю, дзядулем, як полю, полем.

Н. – Саша

Р. – Сашы

Д. – Саш у, Саш ы

В. – Сашу

Тв. – Саш ам, Саш ай

М. – аб Саш у, Саш ы

Назоўнiкi агульнага роду ў давальным, творным i месным склонах маюць канчаткi 1-га скланення, калi абазначаюць асобу жаночага полу. Калi яны абазначаюць асобу мужчынскага полу, то змяняюцца як назоўнiкi мужчынскага роду на –а, -я.

Правапiс канчаткаў назоўнiкаў множнага лiку

У множным лiку назоўнiкi ўсiх трох тыпаў скланення маюць канчаткi:

Н. -- -ы, -i (вербы, хвоi, браты, вочы, косцi)

Р. -- -оў, -ёў, -аў, -яў, нулявы, -ей, -эй (вербаў, хвояў, рук, сялян, братоў, агнёў, касцей, начэй)

Д. -- -ам, -ям (вербам, хвоям, вачам, касцям, братам)

В. – як Н. або Р. (вербы, хвоi, братоў, вучняў)

Т. -- -амi, -ямi, -мi, -ыма, -iма (вербамi, хвоямi, людзьмi, вачамi(вачмi, вачыма), плячамi(ыма), вушамi(ыма), дзвярамi(ыма), грашамi(ыма)

М. -- -ах, -ях (аб вербах, хвоях, братах, вачах, ночах, касцях)

ПРАВАПIС СУФIКСАЎ ПРЫМЕТНIКАЎ

Дзве лiтары нн пiшуцца ў прыметнiках, утвораных ад асноў на –н з дапамогай суфiкса –н-: камень – каменны, вагон –вагонны; утвораных ад асноў на –мя: iмя –iменны, цемя – цемянны, але: палымяны; з суфiксамi –енн, -энн: вогненны, задуменны.

Адна лiтара н пiшацца ў суфiксах –ан-, -ян-, -iн-, -ын-: драўляны, сярэбраны, курыны, арлiны i ў слове сцюдзёны.

У прыналежных прыметнiках, утвораных ад назоўнiкаў мужчынскага i нiякага роду, пiшуцца суфiксы –еў-, -аў-, -оў -, -ёў-: Пецеў, Васiлёў, бацькаў,Тамашоў; ад назоўнiкаў жаночага роду -- -iн-, -ын-: Наташын, бабулiн.

УТВАРЭННЕ СТУПЕНЕЙ ПАРАЎНАННЯ

ПРЫМЕТНIКАЎ

Якасныя прыметнiкi ўтвараюць ступенi параўнання – вышэйшую i найвышэйшую.

Простая вышэйшая ступень параўнання ўтвараецца шляхам далучэння да асновы суфiксаў –ейш-, -эйш-, -ш-: смачны – смачнейшы, прыгожы – прыгажэйшы, добры – лепшы, вялiкi – большы, малы – меншы, дрэнны –горшы.

Складаная вышэйшая ступень параўнання ўтвараецца з дапамогай слоў больш, менш + прыметнiк: больш смачны, менш прыгожы.

Простая найвышэйшая ступень параўнання ўтвараецца ад формы вышэйшай ступенi з дапамогай прыстаўкi най-: найпрыгажэйшы, найлепшы.

Складаная найвышэйшая ступень утвараецца з дапамогай слоў самы, найбольш, найменш + прыметнiк: самы прыгожы, найменш вядомы, найбольш плённы.

Заўвага. Некаторыя якасныя прыметнiкi ўтвараюць толькi складаныя формы ступеней параўнання: ветлiвы – больш ветлiвы, самы ветлiвы.

Зусiм не ўтвараюць формы ступеней параўнання прыметнiкi, якiя абазначаюць: 1) колькасна нязменную якасць: жывы, жанаты, мёртвы; 2) масць жывёлы: гняды, буры; 3) колер прадмета праз адносiны да iншых прадметаў: васiльковы, бронзавы, блакiтны; 4) складаныя прыметнiкi: цёмна-сiнi, пяцiпавярховы.

Увага: у беларускай мове ў словазлучэннях з формамi ступеней параўнання залежнае слова ставiцца ў вiнавальным склоне з прыназоўнiкам за: брат маладзейшы за сястру, лiса спрытнейшая за ваўка. Ужываюцца таксама параўнальныя звароты са злучнiкамi чым, як: мы дужэйшыя, чым ты думаеш; ураджай сёлета большы, як летась.

Дата добавления: 2015-11-16