ІІІ Нұсқа

1. Қазақстан территориясынан табылған алғашқы адамның іздері қай дәуірге жатады?

А) Палеолит; В) Мезолит; С) Неолит; D) Энеолит; Е) Микролит. 1;

2. Қазақстан террриториясын ежелгі адамдар қай уақыттан бастап қоныстанды?

А) 2 млн. жыл бұрын; В) 1,5 млн. жыл бұрын; С) 700-800 жыл бұрын; D) 300 мың жыл бұрын; Е) 400 мың жыл бұрын. 3;

3. Қазақстаннның қай аймағынан адамдардың ең ежелгі тұрақтары табылды?

А) Маңғыстау түбегінен; В) Қаратау тауларынан; С) Алтай тауының етегінен; D) Сарыарқадан; Е) Балхаш көлінің маңынан. 2;

4. Қазақстанда ерте палеолит тұрақтарын алғаш ашқан археолог кім?

А) Х.Алпысбаев; В) Ә.Марғұлан; С) К.Ақышев; D) А.Медоев; Е) Ж.Таймағанбетов. 1;

5. 1958 ж. қай облыста Х.Алпысбаев жетекшілігімен ең ежелгі палеолит тұрақтары табылды?

А) Қызылорда обл.; В) Қостанай обл.; С) Семей обл.; D) Жамбыл обл.; Е) Ақтөбе обл.; 4;

6. Палеолит, мезолит, неолит өз атауларын неге байланысты алды?

А) Темір еңбек құралдардан; В) Тастағы жазулардан; С) Ќыш бұйымдардан; D) Ќола еңбек құралдардан; Е) Тас еңбек құралдарынан. 5;

7. Неолит кезеңінде еңбек құралдары неден жасалды?

А) Темірден; В) Ќоладан; С) Мыстан; D) Тастан; Е) Мыс пен темірден. 4;

8. Неолит заманының бас кезіне не тән болды?

А) Бумерангты ойлап табу; В) Садақ пен жебені ойлап табу; С) Металл өңдеуге өту; D) Неолит төңкерісі; Е) Патриархаттан матриархатқа өту. 4;

9. Андронов тайпасына қандай өмір салты тән?

А) Отырықшы; В) Көшпелі; С) Көшпенділік басым келетін аралас түрі; D) Андроновтық ауылдар көшпелі, отырықшы және қолөнершілер болып бөлінді; Е) Ерте қолада көшпелілік, кейінгі қолада отырықшылық. 1;

10. Кейінгі қола дәуірінде Орталық Қазақстанға қандай мәдениет таралды?

А) Федоров; В) Афанасьев; С) Беғазы-Дәндібай; D) Срубная (кесілген); Е) Ашель. 3;

11. Қола неден құралады?

А) Мыс пен қалайының ертіндісінен; В) Шойын мен темірдің ертіндісінен; С) Мырыш пен хром ертіндісінен; D) Титан мен вандий ертіндісі; Е) Мыс пен алюминий ертіндісі. 1;

12. Андроновтар қай құдайға құлшылық еткен?

А) Ахуре Маздаға; В) Ахуре Маньюге; С) Митреге; D) Тәңірге; Е) Ұмай Анаға. 1;

13. Темір дәуірі қашан басталды?

А) Б.з.д. 3-ші мыңжылдықта; В) Б.з.д. 2-ші мыңжылдықта; С) Б.з.д. жж. ‡ІІІ ѓ.; D) Б.з.д. Ү ғ.; Е) Б.з.д. ІІ ғ. 3;

14. Сақ-тиграхауда тайпалары Қазақстанның қай бөлігін мекендеді?

А)Маңғыстау түбегін; В) Мұрғаб өзенінің маңын; С) Солтүстік Қазақстанда; D) Жетісуды; Е) Сырдария өзені мен Арал теңізінің бассейіні. 4;

15. Қай шығармада А.Македонскийдің сақтар жеріне жорықтары туралы айтылады?

А) Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарихи-Рашиди» кітабында; В) Абай Құнанбаевтыњ «Ескендір» поэмасында; С) Халық батырлар эпосы “Қобыланды -батыр ”; D) Қадырғали Жалаири шығармасы «Жами ат -таварих»; Е) Абылқасым Фирдоуси поэмасы «Шахнаме». 2;

16. Сақтар өнеріне қандай стиль тән?

А) Готтық; В) Аңдық; С) Ампирлік; D) Құс стилі; Е) Романдық. 2;

17. Сақтар қандай антропологиялық типке жатады?

А) Монголоидтық; В) Монголоидтық араласқан европеоидтар; С) Негроидтар; D) Европеоидтық аралас негроидтар; Е) Негроидтық аралас монголоидтар. 2;

18. Үйсіндердің астанасы болған қала:

А) Қоялық; В) Битянь; С) Чигучен; D) Суяб; Е) Отрар. 3;

19. Чигучен қаласы қай тайпа басшыларының орталығы болды?

А) Сақтардың; В) ‡йсіндердің; С) Ќањлылардың; D) Сарматтардың; Е) Түріктердің. 2;

20.Үйсіндер қай сақтардың жерлерін мұралыққа алды?

А)Тиграхауда-сақтарының; В) Хаомоварга-сақтарының; С) Парадарайа-сақтарының; D) Сарматтар-сақтарының; Е) Массагеттер-сақтарының. 1;

21. Бұмын қаған титулын қай жылы алды?

А) 552 ж.; В) 512 ж.; С) 453 ж.; D) 603 ж.; Е) 317 ж. 1;

22. Мұқан қағанның билік құрған жылдары:

А) 552-553 жж.; В) 553-560 жж.; С) 604-608 жж.; D) 572-588 жж.; Е) 553-572 жж. 5;

23. 582-603 жылдар қандай кезең?

А) Түркі қағанатын ыдырауға алып келген бүлік; В) Шиби қағанның билік құрған жылдары; С) Қара-қағанның билік құрған жылдары; D) Ашына әулетінің өмір сүрген кезеңі; Е) Қытайдағы азамат соғысы. 1;

24. Батыс Түрік қағанатының астанасы:

А) Тараз; В) Яншкент; С) Суяб; D) Науакент; Е) Баласағұн. 3;

25. Сұлу (Сұлұқ) қағанның билік құрған жылдары?

А) 715-738 жж.; В) 750-760 жж.; С) 736-738 жж.; D) 711-715 жж.; Е) 720-740 жж. 1;

26. Қимақ мемлекетінің мұрагерлері:

А) Қыпшақтар; В) Хазарлар; С) Оғыздар; D) Кангарлар; Е) Қарлұқтар. 1;

27. Қай тайпалар қарлұқ бірлестігінің негізі болды?

А) Бұлақ, шігіл, ташлық; В) Асы, алан, имек; С) Қимақ, сеянть, тюңге; D) Эймур, баяндұр, яглакар; Е) Талшық, қыпшақ, оғыз. 1;

28. Иқта, (Издольщина), уакф (вакф), коммендация. Жер иеленудің бұл түрлері қай мемлекетте кеңінен таралды?

А) Қарахан мемлекетінде; В) Қарлұқ қағанатында; С) Қарақытай мемлекетінде; D) Батыс Түрік қағанатында; Е) Хазар қағанатында. 1;

29. Атақты “Тарихи Рашиди” атты еңбектiң авторы:

А) Махмұд ибн Уәли; В) Мұхаммед Хайдар Дулати; С) Ибн Рузбихан; D) Хафиз-и Таныш; Е) Мухаммед Авиз. 2;

30. XVІ ғ. Хиуа тарихшысы, түркі тілдес «Шыңғыс нама» шығармасының авторы:

А) Бабыр; В) Абдаллах Балхи; С) Мұхаммед Салық; D) Әбілғазы; Е) Өтеміс Қажы. 5;

31. Орда Азия жерiнде мемлекеттiң негiзiн қалап, XV ғ. бас кезiнде алғашқы қазақ хандарымен Сырдария маңындағы қалалар үшiн ұзақ уақыт күрес жүргiзген:

А)Әбiлқайыр; В) Мұхаммед Шайбани; С) Тоқтамыс; D) Темiр; Е) Едiге. 2;

32. XIV ғ. орта кезінде Моғолстанның саяси өмiрiнде қай тайпалардың басшылары ерекше рөл атқарды?

А)Дулат; В) Алшын; С) Керей; D) Найман; Е) Үйсiн. 1;

33. Ақ Орда мен Көк Орда атаулары қай ұлыстың әртүрлi бөлiгiн құрады?

А)Шағатай; В) Угедей; С) Төле; D) Жошы; Е) Тоғылық Темір. 4;

34. Өзiнiң қарсыластарымен ұзақ күрестен кейiн 1370 жылы Мәуераннахрда жеке билеушi болған кiм?

А)Әбiлқайыр; В) Темiр; С) Шайбани; D) Кебек; Е) Мөңке. 2;

35. XV ғасырдың ортасында Керей мен Жәнібек қай жерге көшті.

А) Ноғай Ордасына; В) Сырдария өңіріне; С) Орта Азияға; D) Жетісудың Оңтүстік-Батыс бөлігіне; Е) Ертіс жағалауына. 4;

Ежелгі жєне орта ѓасырдаѓы Ќазаќстан тарихы бойынша

тест т±раќтарыныњ кілті (н±сќа 3)

1. А

2. С

3. В

4. А

5. D

6. Е

7. D

8. D

9. А

10. С

11. А

12. А

13. С

14. D

15. В

16. В

17. В

18. С

19. В

20. А

21. А

22. Е

23. А

24. С

25. А

26. А

27. А

28. А

29. В

30. Е

31. В

32. А

33. D

34. В

35. D

Бекітемін__________

Қазақстан тарихы кафедрасыныњ

Меңгерушісі, т.ғ.д., проф. Г.Т. Мусабалина

“___” ______________ 2014 ж.

Мамандық: 5ВО20800 Археология және этнология

Курс: 2 (АЭ-21)

Пән: Ежелгі және орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Құрастырған: т.ғ.д., профессор Дүкенбаева З.О

Нұсқа 4

1. Қаратау тауларында Х.Алпысбаев жетекшілігімен ашылған ежелгі палеолит тұрақтары тұрақтары қалай аталды?

А)Беғазы-Дәндібай; В) Бөріқазған және Тәңірқазған; С) Бұзоқ жєне Ақтөбе; D) Беғазы және Ақкөл; Е) Дәндібай, Бөріқазған. 2;

2. Тас ғасырында қолданылған көрсетілген еңбек құралдарының қайсысы шапқыш?

А) Тескіш (скребло); В) Бумеранг; С) Дротик (уатқыш); D) Кескіш (резец); Е) Чоппер. 5;

3.Шапқы қашан пайда болды?

А) Палеолитте; В) Мезолитте; С) Неолитте; D) Энеолитте; Е) Ќола дәуірінде. 1;

4.«Алғашқы қауымдық үйір» тарихи қауымдастығы қай кезеңге жатады?

А) Жоғарғы палеолит; В) Төменг палеолит; С) Мезолит; D) Неолит; Е) Ќола ғасыры. 2;

5. Матриархат термині нені білдіреді?

А) Ѓұндар қоғамындағы билік жүйесі; В) Єйелдердің қоғамдағы дәрежесінің жоғарылығы; С) Ќоғамда әйелдердің бағынышты жағдайы; D) Рулық қауым ішінде некелесуге тыйым салу; Е) Мұрагерлікпен билікті беру. 2;

6. Мезолит қандай кезеңдердің арасындағы уақыт кезеңі?

А) Төменгі және жоғарғы палеолит арасындағы; В) Неолит пен қол ғасыры арасындағы; С) Ќола ғасыры мен темір ғасыры арасындағы; D) Неолит пен энеолит арасындағы; Е) Палеолит пен неолит арасындағы. 5;

7.Берілген кезеңдердің қайсысы палеолит пен неолит арасындағы кезең?

А) Шель ашель; В) Олдувай; С) Мустьер; D) Мезолит; Е) Энеолит. 4;

8. Микролит дегеніміз не?

А) Адам баласы тарихының ең ерте кезеңі; В) Энеолиттен кейінгі кезең; С) Мезолит кезеңінің еңбек құралдарының салынбалы тас пластиналары; D) Мыстан жасалған кішкене еңбек құралдары; Е) Ќоладан жасалған кішкене еңбек құралдары. 3;

9. Қазақстандағы ерте қола дәуіріне қандай мәдениет тән?

А) Кельтеминар; В) Беғазы- Дәндібай; С) Андронов; D) Афанасьев; Е) Көшпелі. 3;

10. Андроновтықтар қай кезеңде өмір сүрді?

А) Мезолитте; В) Неолитте; С) Палеолитте; D) Энеолит; Е) Ќола дәуірінде. 5;

11. Андоновтықтардың басты шаруашылығы не болды?

А) Терімшілік, аң аулаушылық; В) Балық аулау, аң аулаушылық; С) Көшпелі мал шаруашылығы; D) Терімшілік пен жерөңдеушілік; Е) Мал шаруашылығы мен жерөңде-ушілік. 5;

12. Сақ-хаомаварга атауы қандай мағына береді?

А) Теңіздің ар жағындағы сақтар; В) Аттас сусын дайындайтын сақтар; С) Шошақ бөрік киетін сақтар; D) Күнге табынатын сақтар; Е) Дұрыс жауабы жоқ. 2;

13. «Хаома» дегеніміз не?

А)Сақтардың қысқа қылышы; В) Шошақ бөрікті бас киім; С) Жерді қопсытатын құрал; D) Сергітетін сусын; Е) Арбаның үстіне орналасқан үй. 4;

14. Б.з.д. І ғ. үйсіндерге қарсы Солтүстік ғұндар кімдермен одақтасты?

А) Оңтүстік ғұндар; В) Қытаймен; С) Соғдылармен; D) Иранмен; Е) Қаңлылармен. 5;

15. Б.з.д. І ғ. ІІ жартысында солтүстік ғұндар қаңлылармен одақтасып Қазақстанның қай бөлігіне басып кірді?

А) Оңтүстік Қазақстан; В) Жетісу; С) Шығыс Қазақстан; D) Солтүстік Қазақстан; Е) Батыс Қазақстан. 2;

16. Ғұндар конфедерациясында тіл жағынан қандай тайпалар басым болды?

А) Монғол тілдес тайпалар; В) Иран тілдес тайпалар; С) Араб тілдес тайпалар; D) Түрік тілдес тайпалар; Е) Қытай тілдес тайпалар. 4;

17. Б.з.д. Ү ғ. ортасында Батыс Рим империясы шекарасына дейін жеткен ғұндар әскерін кім басқарды?

А) Мөде; В) Атилла; С) Күлтегін; D) Анахуан; Е) Анахарсис. 2;

18. Түріктерде сот функциясын кім атқарды?

А) Шад; В) Тұдұн; С) Бек; D) Жабғу; Е) Тархан. 5;

19. Тегін –лауазымы нені білдіреді?

А) Ашына әулетінің бүкіл мүшелері; В) Ұлыс билеушілері; С) Ру бөлімдерінің билеушілері; D) Ұсақ шенеуніктер; Е) Алым-салық жинаушылар. 1;

20. «Он оқ бұдын» деп:

А) Шығыс Түрік қағанатының тұрғындарын; В) Оғыз қағанатының тұрғындары; С) Батыс түрік қағанатының тұрғындары; D) Қидан мемлекетінің тұрғындары; Е) Түргеш қағанатының тұрғындарын. 3;

21. Қара.. және Сары... – бұл ірі бөлімдер атауы қай тайпада болды?

А) Түріктер; В) Ќидандар; С) Оғыздар; D) Қарахандықтар; Е) Түргештер. 5;

22. Түріктердің мемлекеттік символы болған:

А) Тамға; В) Яссы; С) Ура; D) Төре; Е) Бунчук. 1;

23. Қасқыр символы қай түрік халқымен байланысты?

А) Түріктер; В) Қыпшақтар; С) Қарлұқтар; D) Ұйғырлар; Е) Қимақтар. 1;

24. Жошы ұлысы мен Алтын Ордада империя кiмнiң меншiгiнде деп есептелдi?

А)Ханның; В) Хан мен оның жасақтарының; С) Хан тұқымдарының; D) Жергiлiктi рубасылардың; Е) Мұсылман дiн иелерiнiң. 3;

25. 1235 ж. монғолдардың Шығыс Еуропаға жорығы туралы шешiм қабылданды. Ол жорықты кiм басқарды?

А)Шағатай; В) Үгедей; С) Төле; D) Батый; Е) Шайбани. 4;

26. Монғол басшыларының iшiнде кiм алғашқы болып ислам дiнiн қабылдады?

А)Жошы; В) Берке; С) Батый; D) Өзбек; Е) Жәнiбек. 2;

27. ХІІІ-XIV ғғ. Дештi Қыпшақта Алтын Орда басшыларына арналған толғауымен белгiлi жырау:

А)Сыпыра жырау; В) Шалкиiз Тiленшеұлы; С) Бұқар жырау; D) Доспамбет жырау; Е) Төртқара. 1;

28. Алғашқы қазақ хандары Ақ Орданың қай ханының ұрпақтары?

А)Ұрұс; В) Өзбек; С) Әбiлқайыр; D) Темiр; Е) Кебек. 1;

29. 1376 ж. көктемiнде тайпа басшыларының бiрi Әмiр Темiрге қарсы бас көтерiп, Дештi Қыпшақтағы Ұрұс ханға барып қосылғаны үшiн, Темiр бұл ұлысты таратып, басқа әмiрлердiң бөлiмдерiне беру туралы үкiм шығарды. Әңгiме қай тайпа туралы болып отыр?

А)Үйсiн; В) Қыпшақ; С) Жалайыр; D) Арғын; Е) Найман. 3;

30. Орбұлақ шайқасында 50 мың жоңғар әскерлеріне Жәңгір ханның қолбасшылығымен қанша әскер қарсы тұрды?

А)600 адам; В) 6000 адам; С) 16000 адам; D) 60000 адам; Е) 160000 адам. 1;

31. Қазақ дәстүрлі құқығында кеңінен таралған жаза түрі;

А) Өлім жазасына кесу; В) Қанды кек; С) Құн; D) Жер аудару; Е) Тұрғылықты жерінен куып жіберу. 3;

32. Киіз үйдің ағаш қаңқасын жасайтын шеберлерді қалай атаған?

А) Күйші; В) Зергер; С) Ұста; D) Шығыр; Е) Сүйекші. 1;

33. Киіз үйдің қабырғасына ілінетін киізден жасалған кілемнің түрі:

А) Текемет; В) Сырмақ; С) Түскиіз; D) Желбау; Е) Тақыр кілем. 2;

34. ХУІІ ғасырдың белгілі жырауы, қазақтардың Моғолстан мен Жоңғарияға жорықтарына қатысқан Орта Жүздің беделді басшысы:

А)Қотан; В) Сыпыра-жырау; С) Қазтуған-жырау; D) Ақтамберді-жырау; Е) Жиембет-жырау. 4;

35. “Жеті Жарғы” заңдар жинағын құрастыруға қатысқан, көптеген толѓаулардыњ авторы, Ұлы Жүздің биі:

А) Қазыбек; В) Әйтеке; С) Төле; D) Қадырғали; Е) Марғасқа. 3;

Ежелгі жєне орта ѓасырдаѓы Ќазаќстан тарихы бойынша

тест т±раќтарыныњ кілті (н±сќа 4)

Бекітемін__________

Қазақстан тарихы кафедрасыныњ

Меңгерушісі, т.ғ.д., проф. Г.Т. Мусабалина

“___” ______________ 2014 ж.

Мамандық: 5ВО20800 Археология және этнология

Курс: 2 (АЭ-21)

Пән: Ежелгі және орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Құрастырған: т.ғ.д., профессор Дүкенбаева З.О

Нұсқа 5

1. Рулық қауым түпкілікті қай дәуірде қалыптасты?

А) Ерте палеолит; В) Орта палеолит; С) Кейінгі палеолит; D) Кейінгі мезолит; Е) Ерте неолит. 3;

2. Рулық қауымның басты белгісі не?

А) Бірігіп аң аулау мен терімшілік; В) Өз қауымының ішіндегі некелерге тиым салу және тек аналық жағынан туыстықты мойындау; С) Қауым мүшелерінің бір құдайға табынуы; D) Қауым мүшелерінің белгілі бір территорияға тәуелділігі; Е) Қауым мүшелерінің бір ауылда өмір сүруі. 2;

3. «Экзогамия» термині нені білдіреді?

А) Єкесі жағынан туыстықты мойындау; В) Көп әйел алу және көп күйеуге шығу; С) Денсаулыққа не мүлікке зиян келтіргені үшін қанмен кек алу дәстүрі; D) ¤з қауым топтары арасында некелесуге тиым салу; Е) ¤з қауым топтары арасында некелесуге рұқсат ету. 4;

4. Ежелгі грек тілінен аударғанда палеолит термині нені білдіреді?

А) Ежелгі тас ғасыры; В) Орта тас ғасыры; С) Кейінгі тас ғасыры; D) Мыс-тас ғасыры; Е) кейінгі қола ғасыры. 1;

5. «Неолиттік революция» қандай мағынаны білдіреді?

А) Тасты бұрғылау, егеу, тегістеу технологияларын игеру; В) Садақ пен жебені ойлап табу; С) Көшпелі мал шаруашылығына көшу; D) Алғашқы мемлекеттердің пайда болуы; Е) Металлды игеру. 1;

6. Өндіруші шаруашылық қашан пайда болды?

А) Палеолитте; В) Мезолитте; С) Неолитте; D) Энеолитте; Е) Қола дәуірінде. 3;

7. Неолит дәуірінде шаруашылықтың қай түрі негізгі болып табылады?

А)Аңшылық пен терімшілік; В) Терімшілік пен балық аулау; С) Жер өндеушілік пен тігіншілік; D) Аңшылық пен мал шаруашылығы; Е) Мал шаруашылығы мен жер өндеушілік. 5;

8. Қай дәуірде матриархат орнына патриархат келді?

А) Жоғарғы палеолитте; В) Орта палеолитте; С) Төменгі палеолитте; D) Мезолитте; Е) Неолитте. 5;

9. 1913 ж. Оңтүстік Сібірдегі Ачинск қаласының маңындағы қазба жұмыстары қай археологиялық мәдениттің зерттелуіне негіз болды?

А) Афанасьев; В) Беғазы-Дәндібай; С) Кельтеминар; D) Срубная (кесілген); Е) Андронов; 5;

10. Андроновтардың еңбек құралы неден жасалған?

А) Аңдардың сүйегінен және мүйіздерінен; В) Тастан; С) Мыстан; D) Ќоладан; Е) Темірден. 4;

11. Алғаш рет қай жерде андронов тайпаларының тұрақтары табылды?

А) Оңтүстік Сібірде; В) Қиыр Шығыста; С) Қаратеңіз жағалауында; D) Батыс Европадан; Е) Орталық Азиядан. 1;

12. Мұрғаб өзенінің жағалауында сақтардың қай тобы мекендеді?

А) Парадарайа; В) Хаомаварга; С) Тиграхаудтар; D) Сарматтар; Е) Роксаландар. 2;

13. Б.з.д. ҮІ ғ. Томирис патшаның басшылығымен сақтар қай парсы билеушісінің әскерін талқандады?

А) Кирдің; В) Искандердің; С) Исмаилдің; D) І Дрийдің; Е) ІІ Дарийдің. 1;

14. Б.з.д. VI ғ. өмір сүрген Шырақ, кім болѓан?

А)Сақтардың билеушісі; В) Ғұндардың әскербасшысы; С) Парсылардың әскербасшысы; D) Замандастары үшін жанын пида еткен ержүрек сақ; Е) Таң империясы сарайындағы үйсін елшісі. 4;

15. Сақ тайпасынан шыққан Шырақ қандай ерлік жасады?

А) Парсы патшасы Кирді өлтіріп, Томирис патшайымға басын апарып берді; В) Парсы патшасы Дарии 1-ң әскерін өтірік сылтаумен шөл далаға апарып, бірге өледі; С) Александр Македонскийді жебемен жаралап, сақтарды толық бағындыру жоспарынан бас тартуға мәжбүр етті; D) Б.з.д. 490ж. Марафон шайқасында ерлік көрсетті; Е) Сырдарияда Александр Македонскийдіњ бұйрығымен салынған Александрия Эсхата қамалын қиратты; 2;

16. Ғұндар туралы ең алғашқы мәліметтер жазылған «Тарихи жазбалардыњ» авторы кім?

А) Геродот; В) Ибн Фадлан; С) М. Қашқари; D) Сыма Цянь; Е) Страбон. 4;

17. Ғұндар мемлекеті қай жылы оңтүстік жєне солтүстік болып екіге бөлінді?

А) 93 ж.; В) Б.з.д. 55 ж.; С) Б.з.д. 138 ж.; D) Б.з.д. 177 ж.; Е) Б.з.д. 209 ж. 2;

18. Б.з.д. 55ж. біртұтас ғұндар мемлекетінің екіге бөлінуінен кейін, оңтүстік ғұндар кімдерге тәуелді болды?

А)Қытайға; В) Соғдыларға; С) Иранға; D) Бактрияға; Е) Қаңлыларға. 1;

19. XIVғ. аяғы-XVғ. басында Ертістен Еділге дейінгі, Сырдарияның орта және төменгі ағысы, Тарбағатай, Балхаш жерлері қай мемлекеттің құрамына енді?

А)Моғолстан; В) Ноғай Ордасы; С) Қазақ хандығы; D) Шағатай мемлекеті; Е) Ақ Орда; 5;

20. Көшпелi Өзбек мемлекетi қашан құрылды?

А) ХІІІ ғасыр; В) XIVғ. бас кезiнде; С) XIVғ. аяқ кезi; D) XV ғ. 20 ж; Е) XV ғ. 60 ж. 4;

21. Ноғай Ордасының орталығы болған жер:

А)Жетiсу бойында; В) Жайық өзенiнiң төменгi ағысы, Сарайшық қаласы маңында; С) Батыс Сiбiрде; D) Ертiс өзенiнiң бойында; Е) Сырдария өзенiнiң бойында. 2;

22. XIV ғ. орта кезiнде Шағатай мемлекетi екiге бөлiндi. Батыс бөлiгiн Мәуераннахр деп атаған, ал Шығыс бөлiгі қалай аталды?

А) Ақ Орда; В) Ноғай Ордасы; С) Моғолстан; D) Көк Орда; Е) Өзбек хандығы. 3;

23. Қай халықтың жоғарғы билеушілері елбөрілі әулетінен болды?

А) Қыпшақ; В) Оғыз; С) Ұйғыр; D) Теле; Е) Қалмақ. 1;

24. Кімдердің әскери қолбасшысына сюбашы титулы берілді?

А) Найман; В) Қыпшақ; С) Қарлұқ; D) Оғыз; Е) Қарахан. 4;

25. Янгикент қай мемлекеттің астанасы болды?

А) Оғыз; В) Ұйғыр; С) Қимақ; D) Қарахан; Е) Қыпшақ. 1;

26. Қарахандар мемлекетінің құлауы кімдермен байланысты болды?

А) Қидандармен байланысты; В) Түргештермен байланысты; С) Монғолдармен байланысты; D) Қыпшақтармен байланысты; Е) Ұйғырлармен байланысты. 1;

27. Ертедегі түрікілерде «мемлекет» сөзінің баламасы:

А) Эль (ел); В) Ставка; С) Жұрт; D) Орда; Е) Ұлыс. 1;

28. ХҮІ ғ. екінші жартысында қазақ хандары қырғыздармен одақтас моғолдармен ойраттарға күресті үдете түсті, сонымен қатар ноғайлықтар, башқұрттар, татарлармен қиын қатынасқа түсті. Көрнекті хандардың ішінен бұл күресті кім басқарды?

А) Қасым хан; В) Жәнібек хан; С) Кебек хан; D) Хақ-Назар хан; Е) Маман хан. 4;

29. ХҮІІ ғ. бірінші жартысында Қазақтың қай ханының тұсында Оңтүстік Қазақстанның отырықшы-егіншілік адамдары мен Сырдарияның орта ағысындағы қалалар Қазақ хандығының құрамына еніп, Ташкент 200 жылға берілді?

А) Хақназар; В) Есім хан; С) Шығай хан; D) Тәуекел хан; Е) Тәуке хан. 2;

30. Асар деген не?

А) Мерзімдік жұмыстарды атқаруға көмектесуге міндетті қауым мүшелері үшін қабылданған дәстүр; В) Бай малшының кедей туысына жас мал беру арқылы көмектесуі; С) Сөзбен балағаттағаны үшін айып төлеу; D) Заттар мен киімдерді сақтау үшін сауда келісімі; Е) Жоғарыдағылардың бәрі. 1;

31. Ағасы қайтыс болғанда оның әйелі інісіне тұрмысқа берілетін дәстүр қалай аталады?

А) Беташар; В) Қаналға; С) Мәрдіқар; D) Жамалға; Е) Әмеңгерлік. 5;

32. Қай жылы Әбілқайыр хан қайтыс болып, оның мемлекеті ыдырады?

А) 1460 ж.; В) 1468 ж.; С) 1455 ж.; D) 1475 ж.; Е) 1502 ж. 2;

33. ХҮІ ғ. бірінші жартысында қай ханның тұсында Қазақ хандығының күш-қуаты артты?

А) Қасым хан; В) Бұрындық хан; С) Керей хан; D) Жәнібек хан; Е) Махмұд сұлтан (Жәнібектің ұлы). 1;

34. Қай жылы Мұхаммед Шайбани Сығанақ қаласын басып алғысы келді, бірақ Қасым әскерлерінен ойсырата жеңілді, ал өзбектер Самарқандқа қашты?

А) 1508 ж.; В) 1515 ж.; С) 1534 ж.; D) 1517 ж.; Е) 1510 ж. 5;

35. Қай қазақ ханының тұсында қазақ халқының саны 1 млн. адамға жетті?

А) Жәнібек хан тұсында; В) Бұрындық хан тұсында; С) Қасым хан тұсында; D) Мамаш хан тұсында; Е) Тәуке хан тұсында. 3;

Бекітемін__________

Қазақстан тарихы кафедрасыныњ

Меңгерушісі, т.ғ.д., проф. Г.Т. Мусабалина

“___” ______________ 2014 ж.

Мамандық: 5ВО20800 Археология және этнология

Курс: 2 (АЭ-21)

Пән: Ежелгі және орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы

Құрастырған: т.ғ.д., профессор Дүкенбаева З.О

Нұсқа 6

1. Қай жылы ойрат тайпалары-торғауыттар, дербеттер Жайық өзенінен өтті?

А) 1607 ж.; В) 1613 ж.; С) 1635 ж.; Д) 1642 ж.; Е) 1649 ж.

2. Тұрсын ханмен күресте қазақ ханы Есімге кімдер қолдау көрсетті

А) Ойраттар; В) Башқұрттар; С) Ноғайлар; D)Қырғыздар; Е) Қарақалпақтар

3.Киіз үйдің күмбезді таяқшалары қалай аталды?

А) Уық; В) Қанат; С) Туырлық; D)Есік; Е) Шаңырақ

4. Левират құқы нені білдірді?

А) Күйеуі қайтыс болған әйелді оның ағасына не інісіне немесе туысқанына тұрмысқа беру; В) Қайтыс болған әйелінің сіңлісіне үйлену; С) Әкесінің мүлкін кіші ұлының иеленуі; D)Бәйбішенің мүлікті иелену құқы; Е) Мұрагерлік бөлікке құқы

5.Қожа Ахмед Яссауи кесенесі қай жерде орналасқан?

А) Шаш; В) Сығанақ; С) Сауран; D)Түркістан; Е) Отырар

6. Қандай оқиға1219жылы Шыңғысханның Мәуереннахрға жорығын жеделдетті?

А) Хорезм шахы Мұхаммед тің Шыңғыс ханмен бейбіт келісім жасағысы келмеуі; В)

Шыңғысхан 1218 жылы Шыңғыс хан жіберген сауда керуенінің Отырар қаласында апатқа ұшырауы «Отырар апаты» оқиғасы; С) Мәуереннахр тұрғындарының өз еркімен монғол бодандығын қабылдаудан бас тартуы: D)Ұйғырлар мен қарлұқтардың Шыңғыс хан вассалы болудан бас тартуы; Е) Шыңғыс ханның монғол ұлысының жерін кеңейткісі келуі

7. Мәуереннахрға монғол әскерлері Ертістен Жетісу арқылы барды. Олардың саны қанша?

А) 200 мың адам; В) 170 мың адам; С) 250 мың адам; D)180 мың адам; Е) 150 мың адам

8. Отырар билеушісі Қайырхан 80мың әскерімен Шыңғысхан әскерінен қаланы неше ай қорғады?

А) 4 ай; В) 8 ай; С) 7 ай; D)5 ай: Е) 9 ай

9. Қай жылы монғолдар Орта Азияны жаулап алды?

А) 1240 ж.; В) 1221 ж.; С) 1255 ж.; D)1281ж.; Е) 1245 ж.

10. Қай жылы Қазақстан территориясы Шыңғысхан империясының құрамына енді?

А) 1224 ж.; В) 1227 ж.; С) 1230 ж; D)1231 ж.; Е) 1225 ж.

11. Қазақстан территориясы Монғолдың 3 ұлысының құрамына енді Жошы ұлысы, Ертістің батыс жағалауындағы жерлер Жетісудің солтүстігі және төменгі Поволжьге дейінгі бүкіл Шығыс Дешті Қыпшақ жері, Шағатай ұлысы Оңтүстік және Шығыс Қазақстан Шығыс Түркістан және Мәуреннахр. Үгедей ұлысы, Жетісудің шығыс бөлігі, кіші ұлы Төлеге қай жерлер

берілді?

А) Монғолияның жері; В) Иран территориясы; С) Ауғаныстан территориясы; Д) Үндістанның солтүстігі; Е) Сырдарияның Орта және төменгі ағысындағы жерлер

12. Қай жылы Шыңғыс хан қайтыс болып, оның империясы бірнеше тәуелсіз мемлекеттерге бөліне бастады?

А) 1230 ж.; В) 1224 ж.; С) 1237 ж.; D)1245 ж.; Е) 1227 ж.

13. ХІІІ ғ. 40-жылдарында территориясы Шығыс Дешті Қыпшақты (батысында Обь және Ертіс өзенінің жоғарғы ағысынан, Еділ мен Амударияның төменгі ағысына дейін), Хорезм және Батыс Сібірдің бір бөлігін қамтыған Алтын Орда мемлекеті құрылды. Осы мемлекеттің негізін салған кім?

А) Жошы; В) Батый; С) Орда-Ежен; D)Үгэдэй; Е) Төле

14. Моғолстанның астанасын атаңыз?

А) Сығанаќ; В) Қойлық; С) Тараз; D)Қашғар; Е) Алмалық

15. Шыңғысханның әкесі кім болған?

А) Бай, ноян Егугей батыр; В) Әулетінен әскери қолбасшы; С) Әскери нөкер Жамуха; Д) Кедей Ойрат; Е) Ру көсемі

16. Қазақ хандығының алғашқы кезеңінде Сығанақ қаласы қандай роль атқарды?

А) Егіншілік және мәдени орталық; В) Архитектуралық орталық; С) Діни орталық; D)Астана; Е) Сауда қолөнер орталығы

17. Шыңғысхан кезеңіндегі Монғол империясының астанасын атаңыз:

А) Сарай- Бату; В) Сарай-Берке; С) Сарай; D)Қарақорым; Е) Сығанақ

18. 1573 ж.Қазақ хандығына жіберген алғашқы орыс мемлекетінің елшілерінің бірі:

А) Борис Доможиров; В) А.Тевкелев; С) В.Чебуков; D)И.К.Кирилов; Е) М.М.Сперанский

19. ХІІІ ғ. Моңғолдардың әскери жеңісіне не әсер етті?

А) Қатал әскери тәртіп; В) Батыл ержүрек адамдарды әскери қызметтерге тарту; С) Аңдаусызда шабуыл жасаушылық және шешімділік; D)Басқа халықтардың әскери тәжірибесін пайдалану; Е) Жоғарыдағылардың бәрі

20. Шыңғысхан қай тайпадан шыққан?

А) Керей; В) Боржігін; С) Меркіт; D)Найман; Е) Қыпшақ

21. Неге Баласағұн қаласы Шыңғысханға соғыссыз берілді?

А) Тұрғындары Шыңғысханмен ынтымақтасқығы келді; В) Найман ханы Күшлік ойрандап кеткен еді; С) Шыңғыс хан шапқыншылығы тұтқыйылдан болды; D)Әскери күш тең болмады; Е) Қала әкімші-лігі Шыңғыс-ханмен одақтық қарым-қатынасқа баруына байланысты

22. Шыңғысхан әулетінің негізін салуға үлес қосқан, Шыңғыс ханның әйелі қай рудан болды?

А) Қоңырат руының қызы; В) Дулат руының қызы; С) Бөржігін руының қызы; D)Меркіт руының қызы; Е) Керей руының қызы

23. Европаны бағындыруда Бату қолбасшылық еткен монғол әскерінің негізгі бөлігін қай тайпаның өкілдері құрады?

А) Меркіттер; В) Боржігіндер; С) Қарлұқтар; D)Қыпшақтар; Е) Керейлер

24. ХІІІ – ХҮ ғғ. түріктену нәтижесінде Алтын Орада халқы қалай атала бастады
А) Қыпшақтар; В) Наймандар; С) Ноғайлар; D)Ақордалықтар; Е) Татарлар

25. Деректерде Бату әскері қалай аталды?

А) Татарлар; В) Монғол; С) Қыпшақ; D)Ноғай; Е) Маңғыт

26. Алтын Ордада салықты кім жинады?

А) Бахадүр; В) Бек; С) Басқақ; D)Дарұғ; Е) Беклербек

27. Ойраттарға шешуші соққы берген Монғолстан ханы кім?

А) Есен Бұға; В) Пір Мұхаммед Шах; С) Уәйс хан; D)Қызыр Қожа; Е) Тоғылық Темір

28. Шайбани әулетінен шыққан Әбілқайыр хан қай жылы хан болып сайланды?

А) 1420 ж.; В) 1486 ж.; С) 1490 ж.; D)1435 ж.; Е) 1428 ж.

29. Ноғай Ордасы көптеген рулық-тайпалық топтарды біріктірген бірнеше ұлыстардан тұрды. Ұлыс билеушісі кім болды?

А) Сұлтан; В) Бай; С) Хан; D)Князъ; Е) Мырза

30. Ноғай Ордасында әскери дипломатиялық, әкімшілік мұрагерлік билікті кім иеленді
А) Князъ; В) Сұлтан; С) Мырза; D)Хан; Е) Бай

31. Ұзақ ғасырларға созылған қазақ халқының және оның этникалық территориясының қалыптасуы қашан аяқталды?

А) ХІІІ ғ.; В) ХІҮ ғ. Басы; С) ХІІ ғғ.; D)ХҮ-ХҮІ ғғ.; Е) ХҮІІІ ғ.

32. Көрсетілген Қазақ хандығының қалаларынан діни орталықты көрсетіңіз::

А) Сығанақ; В) Яссы; С) Сауран; D)Созақ; Е) Отырар

33. Қай ханның тұсында Ақ Орда тәуелсіз хандық болып жарияланды?

А) Орда Ежен; В) Ерзен хан; С) Шайбани хан; D)Мүбәрәк қожа; Е) Ұрұс хан

34. Әмір Темір әлемдік империя құрғысы келді. Бірақ Солтүстік пен Батысқа оның жоспарына Алтын Орда кедергі жасады. Оларды тізе бүктіру алдында Әмір Темір Мәуереннахрға көршілес қай елдерге қаруын көтерді?

А) Ноғай Ордасы және Башкирия; В) Солтүстүк Ирак және Ауғаныстан Ақ Орда және Моғолстан; С) Ақорда және Моғолстан; D)Шығыс Түркістан және Қашқария; Е) Жоғарыдағылардың бәрі

35. ХҮ ғасырдың 1-ші ширегінде қай ханның тұсында Моғолстан Тимуридтерден тәуелсіз болды?

А) Тоғылық Темір; В) Қызыр Қожа; С) Уәйс хан; D)Мұхаммед хан; Е) Есен бұға хан

Дата добавления: 2015-08-10