Жоғары қысыммен мұздаған затты кептіру – бұл.

А

«Ақ» сіркені алады:

· Спиртті ерітінді

Ашытқы биомассасын алуға арналған жаңа шикізат:

· Төменгі спирттер

Ашытқы биомассасының қоюлану әдісі:

· Флотация

Ашытқы липидтердің қасиеті:

· Ашу нәтижесінде өсуге қабілетсіздігі

Аминоқышқылдың балансты құрамы бойынша эталонды белок:

· Жануарлардың бұлшық белоктары

Анаэробты ферментациялық аппарат келесі заттарды алу үшін қолданылады:

· Сірке.

· Биогаз.

· Ацетон

Ашытқы липидтер мен өсімдік липидтерінің ұқсастығы:

· Қанықпаған май қышқылдарының көп мөлшері

Аминқышқылдарының жинақталуы мына фазада байқалады:

· В конце экспоненциальной фазы

Аминқышқылының кең тараған продуценті:

· Грам оң, спора түзбейтін бактериялар

Ашу өнімі болып табылатын органикалық қышқыл:

· Сүт қышқылы

Аэробты тереңдік ферментациядағы массаалмасу анықталады:

· Оттегі мен басқа да биогенді элементтердің қоректік ортадан микроб клеткасына ауыстыру.

· Дақылдық сұйықтықтан клетка алмасу өнімдерін алу.

· Оттегі масса жіберу коэффициенті

Аэрация барботажды жолмен төменнен ауа жіберу көмегімен жүзеге асырылады:

· Көлденеңінен тесігі бар түтікше

Аэрация процессі үшін ферментерлерде қолданылады:

· Құбыр.

· Барботер.

· Турбинді араластырғыштар

Аэрация процессін күшейтетін араластырғыш қондырғы:

· Бағыттауыш құбыр.

· Диффузор.

· Эжектор

Аэрация процессін дұрыс ұйымдастыру үшін білу қажет:

· Оттегіні ерекше тұтыну.

· Еріген оттегінің критикалық концентрациясы.

· Қандай да бір клетка қасиеттерінің еріген оттегі концентрациясына тәуелділігі

Аэрация процессін жақсартатын араластырғыш қондырғының элементтері:

· Диффузор.

· Эжектор.

· Бағыттағыш құбыр

Аэробты тереңдік ферментацияда клеткалардың ортамен жоғары интенсивті масса және энергия алмасу қамтамасыз етіледі:

· Оттегі және басқа да биогенді элементтерді ортадан микроб клеткасына ауыстыру.

· Дақылдық сұйықтықтан клетка зат алмасу өнімдерін алу.

· Оттегінің масса беру коэффициенті

Аппараттарды және құбырларды стерилизациялаудың кең тараған әдісі:

· Жылулық өңдеу

Аппараттарда қиын стерильденетін аймақтар:

· Штуцер.

· Барботер.

· Жылу алмастырғыштар

Аппараттағы микроорганизм популяциясының дамуы үш фаза арасындағы масса алмасусыз мүмкін емес:

· Қатты (микроорганизмдер).

· Сұйық (қоректік орта).

· Газтәрізді (газдаған ауа)

Ауаны стерилизациялауға арналған фильтрлердің әсерлілігі анықталады:

· Фильтрдің корпусқа герметикалық бекінуі.

· Фильтрлеу материалының механикалық тұрақтылығы

Араластырғыштар типі:

· Диффузормен. Бағыттаушы құбыр.

· Өзін – өзі толтырушы

Ә

Әдетте, селекцияның мақсаты:

· Штаммдардың өнімділігін арттыру

Әр нақты дақылдау процессі келесі үш бағытты лимитті араластыру процессі бойынша жүреді:

· Механикалық әсер.

· Сұйық – клетка масса беру.

· Газ – сұйық масса беру

Б

Балластты белоктарды (ферментацияның соңғы өнімінің бөлінуі кезінде) ұнтақталғыш түйіршікті агрегаттарды коллоидты бөлшектермен байланыстырып бөліп алу әдістері:

· Флокуляция

Барлық бөгде микроорганимздерді жоюға арналған стерилизация түрлері:

· Радиациялық.

· Жылулық

Барабанды ротор құрылымы бар 12000 бөлгіш факторлы центрифуга:

· Түтікшелі.

· Екі камералы.

Барботердің негізгі типтері:

· Сақиналы.

· Сәулелі.

· Төртбұрышты

Барботердің әртүрлілігі:

· Сәулелі.

· Сақиналы.

· Төртбұрышты

Барботажды колонна жабдықталған:

· Қақпақ.

· Барботер.

· Рубашка

Биотин аиминқышқылы синтезіне әсер етеді, себебі:

· Мембранада фосфолипидтердің құрамын бақылайды

Біріншілік метаболиттер – биосинтездің мақсатты өнімі:

· Аминокислоты

Беттік дақылдау әдісі қолданылады:

· Аэробтар үшін

Беттік сұйық фазалы ферментация тұрақтандырылған ашыту камераларында жүреді:

· Ауамен жабдықтау жылдамдығы

Биометаногенез – бұл …

· Биомассаның энергияға айналуы

Биотехнологиялық әдіс арқылы алынатын органикалық қышқыл:

· Сірке қышқылы

Биотехнологиялық процесстердің химиялық процесстерден принципті айырмашылықтары:

· Асептикалық жағдайдың қажеттілігі

Биообъект ретінде:

· Толық көп клеткалы немесе бір клеткалы өнім.

Биореактордың қажетті компоненттері:

· Люк.

· Рубашка.

· Араластырғыш

Биореактордағы технологиялық өндіріс процесстері кезеңдер бойынша жүзеге асырылады:

· Өндірістік.

· Ұшқыш.

· Лабораториялық

Биотехнологиялық өндірісте белсенділікті анықтауға арналған орталық және міндетті элемент:

· Биообъект

Биотехнологияда қолданылатын штаммар:

· Эталонды штамм

Биотехнологиялық өндіріс өнімдері:

· Спирттер

Биотехнологиялық өндірістегі мақсатты өнімнің бірі биомасса. Олардың қолданылуы:

· Жемдік белок алу

Биотехнологиялық өндірістегі эмиссия көзі:

· Аэрозоль.

· Организмдердің биосинтез өнімдері.

Биотехнологиялық өндірістегі ағынды суларды тазарту әдістері:

· Биологиялық.

· Механикалық.

Биотехнологиялық өндірістік процесстердің әсерлілігі бағаланады:

· У – Экономикалық коэффициент.

· dX/dt – Продуценттің өсу жылдамдығы.

· П (г/л/сағ) – Процесстің өнімділігі

Биотехнологиялық процесте басқару моделін құру үшін өлшеу қажет:

· Дақылдық сұйықтықта ергіне О2 және СО2 концентрациясы.

· Көпіршік деңгейі мен күйі.

· Мақсатты өнім концентрациясы

Биотехнологиялық процесте басқару моделу кезінде анықталатын концентрация:

· Өнім.

· Cубстрат.

· Биомасса

Биотехнологиялық процесте басқару моделін жасау үшін:

· Клетка ішілік компоненттер концентрациясы.

· Биомасса концентрациясы.

· Дақылдық ортадағы негізгі субстрат концентрациясы

Биотехнологиялық процесте басқару моделін құру кезінде өлшеу қажет параметрлер:

· Мақсатты өнім концентрациясы.

· Дақылдық ортадағы еріген О2 және СО2 концентрациясы.

· Көпіршік деңгейі және күйі

Биотехнологиялық процесс кезінде модельдеу көмегімен есептелетін параметрлер:

· Нақты өсу жылдамдығы.

· Өнімділік.

· Нақты субстратты пайдалану жылдамдығы

Биотехнологиялық процестегі маңызды бағыттардың бірі модельдеу болып табылады, оның көмегімен:

· Жаңа процестер зерттелінеді және жасалынады.

· Аппаратуралар жақсартылады.

· Өндірістік технология схемалары жақсартылады

Биотехнологиялық процестерде математикалық модельдеу мүмкіндік береді:

· Өндірістік технологиялық схеманы жақсарту.

· Жаңа процестерді зерттеу және жасап шығару.

· Аппаратураларды жақсарту

Биотехнологиялық процесс моделінің негізіндегі алгоритмдер мүмкіндік береді:

· Жаңа процестерді зерттеу және жасап шығару.

· Өндірістік технология схемаларын жақсарту.

· Аппараттарды жақсарту

Биотехнологиялық процесте модельдеу жүйесінің құрылысы және қолданылауы:

· Масса алмасу.

· Биообъект өсу кинетикасы.

· Биохимиялық процестер

Биотехнологиялық процестерді жүзеге асырған кезде ескеру қажет:

· Экономикалық және құрылымдық жағдайылары.

· Бақылау – өлшеу аппаратурасының мүмкіншіліктері.

· Экологиялық талаптар

Биотехнологиялық процестерді іске қосу математикалық модельдеу әдістері арқылы жүзеге асырылады:

· Сызықтық емес программалау.

· Вариациялық есептеу.

· Динамикалық программалау

Биотехнологиялық процесте басқару модельдеу кезінде ескерілетін концентрациялар:

· Биомасса.

· Өнім.

· Cубстрат

Биологиялық мембраналарды дезинтеграциялау әдістері:

· Физикалық.

· Биохимиялық

Биотехнологиялық өндірісте фермент – өнімдерді тұрақтандыру үшін қолданылады:

· Кобальт иондары.

· Глицерин.

Бірклеткалы организмдер белогын алу артықшылығы:

· Өсімдік белогына қарағанда алмаспайтын аминқышқылдары көп.

· Микробтарды дақылдаудың қарайым технологиясы.

Бірклеткалы органимздер белогының талаптары:

· Қорытылу.

· Қоректілігі

Біртексіз жүйелерді бөлу әдістері:

· Центрифугалау.

· Тұндыру.

Белок өндірісіне қолданылатын көмірсутек шикізаты:

· Сұйық парафиндер.

· Дизельді фракция.

Беттік ферментация кезінде:

· Биообъект тек қоректік ортаның бетінде өседі.

· Қосымша аэрация болмайды.

· Масса алмасу болмайды

В

В высокорентабельном биотехнологическом производстве непродуктивные затраты субстрата (h), определяемые по соотношению значений экономических коэффициентов (Y) должны быть:

· h = Y экспериментальный /Y теоретический < 1

Г

Газды фазаға энергия жіберуші ферментер:

· Колонналы.

· Түтікшелі.

· Барботажды колонналы.

· Құбылмалы саптама (насадка)

Газ шығындыларын бу түзуші токсиндік заттардан залалсызданыдару әдісі:

· Электрлік.

· Каталитикалық

Газды фазаға энергия өткізетін ферментер:

· Барботажды.

· Газлифитті.

· Барботажды-эрлифитті

Глутамин қышқылының продуценті:

· Rhizopus arrhirus

Глутамин қышқылының шығуын ұлғайтуға ықпал етеді:

· Клеткаға енудің жоғарылауы

Гомогенді – ағынды ферментация процессі кезінде:

· Мақсатты өнімнің түзілу және продуценттің өсу дәрежесіне негізделген процесстері өлшеу және тұрақтандыру.

· Ферментерден өңделген ауа арқылы дақылдық сұйықтық алу.

· Ферментерге материалдардың қажет мөлшерде түсуі

Д

Дайындық кезеңінің қондырғыларына жатады:

· Ленталық транспортерлер

Дайындық кезеңіндегі дақылдың көлемі мен жасы анықталады:

· Цитохимиялық мәліметтер.

· Қисық сызық

Дақылдық сұйықтықтан мақсатты өнімді бөліп алу процессі:

· Экстракция:

· Сепарация

Дақылдық сұйықтықтан микробиологиялық синтез өнімдерін бөліп алу және концентрациялау әдістері:

· Иондық алмасу.

· Адсорбция

Дақылдық сұйықтықтағы еріген заттарды бөліп алуға арналған алдын ала өңдеу:

· Фильтрация.

· Тұндыру

Дақылдық сұйықтықты алдын ала өңдеу арналған мембраналық әдістер:

· Ультрафильтрация.

· Электродиализ

Дақылдық сұйықтықты бөлуге арналған мембранды әдістер:

· Ультрафильтрация.

· Диализ и электродиализ

Дақылдық сұйықтықтарды алдын ала өңдеу әдістері:

· Қышқылдық коагуляция.

· Электролиттермен өңдеу

Дақылдық сұйықтықтан еріген заттарды ұсақтау технологиясы:

· Экстракция.

· Адсорбция

Дақылдық продуцент дайындау жұмыстары:

· Дақылдық көлемі мен жасын анықтау.

· Инокулят дайындау

Дақылдық сұйықтықтан мақсатты өнімді бөліп алу жүзеге асырылады:

· Экстракци.

· Тұндыру

Дақылдық сұйықтықты араластыру концентрацияны теңестіруге қабілетті:

· Оттегі.

· Қоректік субстраттағы еріген компоненттер.

· Метаболизм өнімдері

Дақылдық арнайы қосымша өңдеу сепарация процессінің белсенділігін арттырады:

· рН өлшеу.

· Қыздыру

Дақылдау процессінің басқару іс – әрекеттері:

· Аэрация және араластыру режимі.

· рН реттеу.

· Көпіршік деңгейін ұстап тұру

Дақылдау табиғаты бойынша ферментердегі биосинтез:

· Беттік.

· Батырылған.

· Тереңдік

Дақылдаудың беттік әдісінде қолданылатын қатты ұнтақталғыш орталарды стерильдейді:

· Бумен.

· Инфрақызыл сәулелермен

Декомпозиция әдісі арқылы түзілетін модельдер:

· Масса алмасу. Биообъекттердің өсу кинетикасы.

· Биохимиялық процестер

Ж

Жалпы биотехнологиялық процесс сатыларына жатады:

· Ферментация алдыңғы

Жаңа өнірістік жоспарлау кезінде таңдалынатын маңызды нұсқа:

· Қондырғы түрлері.

· Технологиялық режим.

· Технологиялық схема

Жоғары қысыммен мұздаған затты кептіру – бұл...

· Лиофилизация

Жылу сезгіш материалдарды кептіру режимін таңдау байланысты:

· Материалдың соңғы ылғалдылығы.

· Кептіру уақыты

Жылу сезгіш препараттарды кептіреді:

· Вакуумды – кептіру шкафтары, қысым төмендеген кезде.

· Вакуумды – кептіру шкафтары, температура төмендеген кезде

Жылу алмастырғыштағы жылытқыш агенттер:

· Ыстық су.

· Сулы бу.

· Қайнаған су

Жылу алмастырғыщтағы салқындатқыш агенттер:

· Төмен температуралы су.

· Этиленгликоль.

· Фреондер

Е

Екіншілік метаболиттер – биосинтездің мақсатты өнімі:

· Токсиндер

И

Ионды алмасу, адсорбция, экстракция бөліп алу және концентрациялау үшін қолданылады:

· Микробиологиялық синтез өнімдері

Идиолиттер-биотехнологиялық өндірістегі мақсатты өнім:

· Токсиндер

К

Капиллярлы саңылау арқылы клетка суспензиясын тоқтату:

· Экструзия

Клеткалардың синхронды бөлінуі дақылға әсер ететін жасандылықты тудырады:

· Температураның төмендеуі және жоғарылауы. Арнайы фильтрлерден өткізу арқылы

Кюветалық өсіру әдісі кезінде биореактор ретінде қолданылады:

· Алюминий подностар

Конвективті кептіргіштің әртүрлілігі:

· Аэрофонтанды.

· Шашыратқыш

Көлемді аэрация әдісі арқылы дақылдау процессі жүргізіледі:

· Колонды аппараттарда

Көп тоннажды микробиологиялық өндірісте көп мөлшерде алынады:

· Биомасса

Көп циклдік ферментация аяқталған кезде:

· Аппаратта дақылдық сұйықтықтың шамамен 10%-ы қалады.

· Ферментерге жаңа қоректік ортаның 90%-ын (көлемі бойынша) енгізеді.

· Дақылдық сұйықтықтың 10%-ын қалдырып, қалғаны төгіп тасайды және ферментерге жаңа қоректік ортаның 90%-ын (көлемі бойынша) енгізеді

Кептіру әдісін таңдауға әсер ететін материалдардың маңызды қасиеті:

· Химиялық құрамы.

· Ылғалдылығы

Кептіру аппаратындағы шашыратқыш дискілер типтері:

· Тарельчатый ашық.

· Клапандық жабық

Кептіру режимін таңдау байланысты:

· Шығын материалдарының қасиеті.

· Шығын материалдарының түрлері

Кептіру режимін таңдау байланысты:

· Температура.

· Материалдың соңғы ылғалдылығы

Кері осмос және ультрафильтрация аппараттары:

· Спиральді.

· Пластинкалық

Қ

Қатты фазалық ферментация кезінде алынатын микробиологиялық синтез өнімі:

· Лимон қышқылы

Қатты фазадағы микробиологиялық синтез өнімдерін бөліп алу және концентрациялау әдістері:

· Тұндыру.

· Фильтрлеу

Қатты ұнтақталғыш ортаның стерилизаторына жатады:

· Шығару штуцерлері.

· Салқындатуға қажетті ауаны енгізу штуцерлері.

· Өңделген ауаны енгізу штуцерлері

Қатты фазалық процесстердің кемшіліктері:

· Микроорганизмдердің өсуі колонизация принципі бойынша жүреді.

· Қоректік заттардың жергілікті жетіспеуі.

· Қатты субстраттың қалықтау жағдайының біртексіздігі

Қатты фазалық процесстердің артықшылықтары:

· Қондырғы және жұмыс жасау шығыны аз.

· Өнімдерді бөлу және тазарту жеңіл.

· Қоршаған ортаға ағын суды шығару төмен

Қатты өндіріс қалдықтарын жылулық өңдеу:

· Күйдіру.

· Бөлшектіу.

· Пиролиз

Қатты өндірістік қалдықтарды физико – химиялық өңдеу:

· Шаймалау.

· Кристаллизациялау

Қарапайым ферментерде температура реттеледі:

· Су немесе бу.

· Жылуалмастырушы

Қоректік ортаны үздіксіз стерилизациялау қондырғысына жатады:

· Қоректік орта концентрациясын қабылдағыштар.

· Булы инжектор.

· Түтікшелі типті ұстап тұрғыш

Қоректік заттарды және оттегіне клеткаға енгізу және метаболизм өнімдеін алу масса алмасу кезінде келесі үш фаза арасында жүзеге асырылады:

· Қатты.

· Газ тәрізді.

· Сұйық

Л

Лабораториялық биореакторларды келесі тапсырмаларды шешу үшін қолданады:

· Кинетикалық.

· Массаалмасу.

· Стехиометриялық

Лимон қышқылы продуценттерін беттік дақылдау кезінде субстрат ретінде пайдаланылады:

· Кебек

Лимон қышқылының ашытқы – продуценттері:

· Candida

Лимон қышқылының жинақталуы байқалады:

· Минералды компоненттердің лимитациясы

Лимон қышқылының басымды түзілуі байқалады:

· Төмен рН мәні кезінде

Лимон қышқылын алу процессі кезінде алдын ала мелассаны өңдеуге жатады:

· Металл иондарынан босау

Лимон қышқылы продуцентін беттік дақылдау жүзеге асырылады:

· Ашыту камераларда

Лимон қышқылының продуценті:

· Aspergillus niger

М

Май ашытқыларға жатады:

· 40% липид түзушілер

Майда тазалауға жататын фильтрлеуші элементтер:

· Металлды керамикалық фильтрлер

Масштабтау:

· Жүйелі биомасса өсіру.

· Биомассаны шыныларда, колбаларда, ферментерлерде кезектік өсіру

Масштабтау кезінде биомассаны өсіру жүзеге асырылады:

· Колбаларда.

· Инокуляторда

Масса алмастыруды қарқынды қамтамасыз етеді:

· Газдалған ауадан оттегі абсорбциясы және метаболизм өнімінің газтүзуші десорбция қарқындылығы.

· Аппарат бойынша биомасса және субстратты біркелкі бөлу.

· Аппараттағы клеткалық аймақ концентрациясы және қоректік заттардың орташа концентрациясы арасындағы жеткілікті минимальді градиент

Мақсатты өнімдерге (клетка немесе өнім метаболизмі) қажетті пайдалы қасиеттер мына сатыларда түзіледі:

· Ферментация

Мақсатты өнімді мембранды тазарту әдістері:

· Ионды алмасу.

· Хроматография

Мақсатты өнімді тазарту әдістері:

· Экстракция

Мақсатты өнімдердің қажетті пайдалы қасиеттерін сақтап қалу өндірістің келесі сатысының маңызды тапсырмасы болып табылады:

· Бөліп алу.

· Кептіру

Мақсатты өнімнің пайдалы қасиетін сақтап қалу өндіріс сатысының маңызды тапсырмасы:

· Экстракция.

· Сепарациялау

Математикалық модельді масштабтау және оптимизациялау мүмкіндік береді:

· Тәжірибе уақытын қысқарту.

· Процессі іске асыру үшін оптимальды схема жасау.

· Жинақталған білімді жүйелендіру

Математикалық модельдеу кезіндегі масштабтау және іске асырылуы мүмкін сатылар:

· Процесті математикалық модельді шешу.

· Процестің математикалық моделін құру.

· Процестің амтематикалық моделін анализдеу

Материалдың жылу физикалық параметрлері:

· Жылу өткізу коээфициенті.

· Температура өткізу коэффициенті

Материалдық ағын принципі бойынша ферментердегі дақылдау типтері:

· Көп циклді.

· Үздіксіз.

· Алынып-құйылатын

Материалдық ағын принципі бойынша ферментердегі биосинтез:

· Мерзімді.

· Реттелетін.

· Үздіксіз

Микробиологиялық синтездегі негізгі өнімдерді масштабтау теориялары:

· Негізгі химиялық технологиялармен қатар, биологиялық процестерде ағып кетеді.

· Клетка ішінде, сонымен қатар қоршаған орта мен клетка арасында күрделі биохимиялық процестер жүреді.

· Масштабты өту биологиялық және биохимиялық процестерсіз жүзеге асырылмайды

Микробиологиялық әдіс арқылы аминоқышқылдарды алудың технологиялық ерекшеліктері:

· рH көрсеткіштері

Микробтық биотехнология өнімдерінің негізгі қолданылу аясы:

· Медицина, фармакология

Мицелийлерді сусызланыдыруға арналған кептіргіш:

· Сараланған қабаты бар шашыратқыш

Микрбты белок продуценті:

· Saccharomyces сerevisiae

Микробты белок продуценті:

· Hansenula anomala

Микроорганизмдерді арнайы аппаратарда дақылдау мына сұйық қоректік орталарда пайдалану арқылы жүзеге асырылады:

· Суспензиондық

Микроорганимздерді аппаратты дақылдау кезінде өсу, даму және алмасуды зерттейтін макрокинетикалық процесс:

· Микробиология.

· Диффузия.

· Генетика

Микроорганизмдерді өндірістік үздіксіз дақылдауға арналған арнайы аппарат:

· Биореактор.

· Хемостат.

· Турбидостат

Микроорганизмдерді өндірістік жартылай үздіксіз дақылдауға арналған арнайы аппарат:

· Ферментер.

· Биореактор.

· Ферментатор

Микроорганизмдерді өндірістік тереңдік дақылдауға арналған арнайы аппарат:

· Биореактор.

· Ферментер.

· Ферментатор

Микроорагнизмдерді аппараттық дақылдау макрокинетика процесі зерттейді:

· Өсу.

· Даму.

· Алмасу

Микроорганимздер концентрациясының соңғы тепе – теңдігі:

· Микроорганизм түрі байланысты микроорганизмдердің көбею процесінің тепе – теңдігі.

· Дақылдау жағдайына байланысты микроорганимздерің көбею процесінің тепе – теңдік константасы.

· Дақылдауда қолданылатын аппарат

Микроорганизмдерді арнайы аппараттарда дақылдау мына қатты қоректік орталады пайдалану арқылы жүзеге асырылады:

· Беттік

Микроорганизмдер популяциясының өсу кинетикасының негізгі теңдеулері:

· Логистикалық қисық теңдеуі.

· Экспоненциалды өсу теңдеуі.

· S-тәрізді қисық сызық сипаттаушы теңдеу

Микробиологиялық синтез – аз тоннажды өнімдер өндірісі, бұл:

· Аминқыщқылдары

Микробиологиялық өндірісте ауаны тазарту үшін қолданылады:

· Алдын ала тазарту фильтрлері.

· Майда тазалау фильтрлері

Микробиологиялық өндірісте ферментация алдыңғы кезеңде жүзеге асырылатын принципті схемасы:

· Ортаны салқындатқыш жылуалмастырушы

Микробиологиялық синтез кезінде ауа өткізу үшін ферментерлерде қарастырылған:

· Жылуалмастырғыштар.

· Секционды рубашки.

· Змеевик

Микробиологиялық өндірісте центрифугалау қолданылады:

· Дақылдық сұйықтықтан биомассаны бөліп алу.

· Мақсатты микробиологиялық синтез өнімдерін бөліп алу

Микробиологиялық өндірісте қолданылатын центрифугалау процесстері:

· Суспензияны центрифугалық нақтылау.

· Эмульсияны сепарациялау

Микробиологиялық синтез технологиясы үшін центрифугалаудың кемшіліктері:

· Қыздыру.

· Тепкіш күшінінң клеткаға әсері

Микробиологиялық синтезде центрифугалау қолданылады:

· Экстракция кезінде пайда болған эмульсияны бөлу.

· Мақсатты микробиологиялық синтез өнімдерін бөліп алу

Микробиологиялық синтездегі центрифугалау технологиясының кемшіліктері:

· Қыздыру.

· Тепкіш күштің клеткаға әсері

Микробиологиялық синтез өнімдерін бөліп алу және концентрациялауға арналған әдісті таңдауға әсер еттеін факторлар:

· Бөлініп алынған өнім қасиеттері.

· Өнімнің соңғы пішініне қойылатын талаптар

Микробиологиялық өндірісте центрифугалау қолданылады:

· Дақылдық сұйықтықтан биомассаны бөліп алу.

· Эмульсияны бөлу

Микробиологиялық синтез өнімдерін бөліп алу және концентрациялау кезінде әдісте таңдағанда білу қажет:

· Бөлініп алығна өнім қасиеттері.

· Өнімнің соңғы пішіні

Микробиологиялық өндірісте ферментация алдыңғы кезеңде қолданылатын келесі қондырғылар:

· Стерилизация температурасы кезінде ортаны ұстап тұрғыш

Микробиологиялық өндірісте ферментация алдыңғы кезеңде қоректік ортаны дайындауда қолданылатын қондырғылар:

· Стерилизация температурасы кезінде ортаны ұстап тұрғыш

Микробты биотехнологияда қолданылатын субстраттар:

· Меласса

Микробты биотехнология өнімдері:

· Антибиотиктер

Микробты биосинтез өнімдері өндірісте қолданылады:

· Антибиотиктер

Микробиологиялық ашу және шіру өнімдері мына заттарды алу үшін қолданылады:

· Органикалық қышқылдар

Микробиологиялық өндірістің негізгі сатысы:

· Культивирлеуде пайдалы өнімдерді жинақтау

Микробиологиялық синтез өніміне арналған кептірудің кең тараған түрі:

· Жылулық вакуумдық. Шашыратқыш

Микробиологиялық синтез өнімдеріннің дәстүрлі кептіру түрлері:

· Шашыратқыш. Қайнау қабатында

Микробиологиялық синтез өнімдері сұйық түрінде шығарылады. Сол себептен бірнеше сатыларды қажет етпейді:

· Ұнтақтау.

· Кептіру

Микроорганизмдер үшін пайдалы өнімдердің жинақталуы мына сатыда жүреді:

· Ферментация

Микроорганизмдердің стационарлық өсу фазасында:

· Клеткалардың көбею және өлу жылдамдығы бірдей

Микрокинетика бойынша дақылдау процестерінің модельдері негізінде жатыр:

· Микроорганизм өсу популяциясының кинетикасын сипаттау.

· Дақылдағышта бұл процесті масса алмасу процесімен байланыстыру.

· Дақылдағышта бұл процесті жылу алмасу процесімен байланыстыру

Модельдеу ферментацияның есептеу параметрлерін алуға мүмкіндік береді:

· Отегі бойынша көлемді масса беру коэффициенті.

· Жалпы нақты шикізат шығыны.

· Жылу өнім

Мерзімді стерилизациялау кемшіліктері:

· Қоректік орта сапасы нашарлайды.

· Егер қоректік орта стерилизация процессі ферментерде жүрсе, онда аппараттың тоқтау уақыты айтарлықтай жоғарылайды

Мерзімді стерилизацияға қарағанда үздіксіз стерилизациясының артықшылықтары:

· Қоректік орта компоненттерінің жойылуы төмен.

· Қазандықты (котель) толтыру бірқалыптылығын қамтамасыз етеді

Металлды – керамикалық фильтрлеу элементтерінің артықшылығы:

· Регенерация қарапайымдылығы.

· Жоғары механикалық тұрақтылық

Метанды қондырғылар жабдықталған:

· Шикізат беру жүйесі.

· Шикізатты гомогенді таратуға арналған араластырғыш.

· Температураны тұрақтандырушы жылу алмастырғыш құбыр жүйесі

Мембранды фильтрлер:

· Тез алынбалы.

· Әсерлілігі жоғары

Механикалық араластыру кезіндегі ауаны реттіу әсерлілігі:

· Араластырғыш типі.

· Ортаның физико – химиялық қасиеттері.

· Айналым саны

Механикалық араластырғышы бар ферментер:

· Гиотор.

· Араластырғыштар.

· Қалақшалар

Механикалық араластыру жүйесі:

· Өзін – өзі толтырушы араластырғыш.

· Құйынды аэрация. Бағыттағыш құбыр немесе диффузорлы жүйе

Н

Нан пісіру ашытқылараны алу үшін қолданылатын орта:

· Меласса

Нан пісіру ашықтысының маңызды қасиеті болып табылады:

· Тұрақтылық

П

Парафинді мұнайда микробтық белок өндірісі үшін кең қолданылады:

· Candida

Популяцияның қайтымды өсу жүйесі автокаталитикалық модельдеу негізінде келесі теңдеулер арқылы жасалынған:

· Дақылдағыш өнімділігі.

· Қоректік орта компоненттерінің ассимиляциясы.

· Қоректік орта компоненттерін меңгеру

Пневматикалық араластырғышы бар ферментер:

· Эрлифитті.

· Эжекторлы

Преимущества мембранных методов разделения:

· Невысокая энергоемкость.

· Незначительное механическое и гидродинамическое воздействие

Пресстелген нан пісіру ашытқы клеткасын қоректік ортадан бөлу арқылы алады:

· Сепарациялау

Продуценттің өсу жылдамдығы келесі көрсеткіштер бойынша анықталады:

· Х – Биомасса концентрациясы.

· t – Дақылдау уақыты.

· m – Нақты өсу жылдамдығы

Р

Реакторға түсетін қоректік орта компоненттері:

· Араластырғышы бар реакторлар

С

Су қабаты арқылы өтетін немесе ауаның сумен негізделіп тазарту түрі:

· «Ылғалды» тазарту

Сірке қышқылының бактерия – продуценттері:

· Acetobacter

Сірке өндірісінің «зиянкесі» Acetobacterxylinum бактериясы болып табылады, себебі:

· Переоксидті процессті тудырады

Сірке алу аппараты мына әдіс бойынша жүреді:

· Циркуляциялық

Сірке қышқылды ашыту тудыратын микроорганизмдер:

· Асеtobacter

Субстраттық толық емес тотығу өнімі болып табылатын органикалық қышқыл:

· Сірке қышқылы

Стерилизация әсерлілігін бағалауда келесі әдіс қолданылады:

· Химиялық,

· Биоиндикаторлық

Стерилизация режимін анықтайтын көрсеткіштер:

· Микроорганизмдер өлу жылдамдығының ерекшелігі,

· Стерильденген объекттегі микроорганизмнің соңғы саны

Судың агрегатты күйін өзгертпей механикалық әдіс арқылы дақылдық сұйықтықты сусыздандыру:

· Центрифугалау,

· Сепарациялау

Судың агрегатты күйін сұйық түрінен бу тәрізді түрге ауыстыру арқылы дақылдық сұйықтықты жылулық әдіспен сусыздандыру:

· Буландыру, Булау

Судың агрегатты күйін өзгертпей дақылдық сұйықтықты механикалық әдіс арқылы сусыздандыру:

· Фильтрлеу,

· Центрифугалау

Саңылаулы мембрана материалдары:

· Ацетатцеллюлаза,

· Полиэфирсульфон

Сублимациялық кептіруді биологиялық препараттар үшін қолданады:

· Қан плазмасы,

· Антибиотиктер

Сусыздандыру әдістері:

· Жылулық,

· Механикалық

Сыртқы рециркуляция жүйесі бар эрлифитті реактор:

· Қақпақ,

· Сыртқы рециркуляциялы жүйе рубашкасы,

· Газды – сұйық сепаратор.

Сұйық фаза тобының ферментерлері (сұйық фазаға энергия жұмсау):

· Өзін – өзі толтырушы араластырғыш.

· Эжекционды.

· Ағынды, тасқынды ағынды

Сұйық фазалы ферментер типінің сұйықты енгізуге арналған арнайы сорғыш қондырғысы:

· Диспергатор.

· Сопло.

· Эжектор

Сұйық фазаға энергия жіберу жүзеге асырылады:

· Сорғыш.

· Өзін – өзі толтырушы араластырғыш

Сүйық – газды фаза аппаратының негізгі құрылымдың элементтері (газды және сұйық фазаға энергия енгізу):

· Белгілі типтегі араластырушы қондырғылар.

· Араластырушы қондырғы мен сорғыштың бірлестігі.

· Сорғыштар мен арасластыру қондырғылары.

Синтетикалық көпіршік сөндіргіштер:

· Полимерлі көпатомды спирттер.

· Полиэфирлер.

· Силиконды майлар

Т

Тағамдық сіркеге жақсы дәм мен иіс береді:

· Күрделі қышқыл эфирлері

Тағамдық микропротеинді дақылдау арқылы алады:

· Fusarium graminearum

Тәжірибелік мәліметтерді таратуға ыңғайлы құрал – математикалық модельдеу. Олар мүмкіндік береді:

· Мәліметтерді өңдеу.

· Оның негізіге тәжірибелерді жоспарлау кіреді.

· Айтарлықтай тәжірбелік жұмыс уақытын қысқарту

Тәжірибелік модельдеудің бірінші кезеңі лабораториялық кезең болып табылады. Оның незінде:

· Жаңа продуценттерді меңгеру.

· Жаңа процесттерді жасап шығару.

· Технология және қондырғыны масштабтауды жасап шығару

Техникалық спирт алуда ашытқы ретінде қолданылады:

· Ағаш гидролизаты

Технологияны жетілдіруде қолданылатын математикалық модель келесі талаптарға сай болуы қажет:

· Тәжірибелік анықталатын, биологиялық мағынасы бар констант және параметрлерінің минимальді саны.

· Популяциялық деңгейде болу.

· Іске қосу, басқару, бағдарлау және масштабтау жолдарын анықтау

Технологиялық процесс элементтері:

· Биообъект

Технологичность штаммов означает, что они:

· Ферментцияның ұзақ процессінде өзінің негізгі физиология – биохимиялық қасиеттерін сақтап қалады

· Химия – биологиялық тұрақтылығы төмен

Термотұрақты препараттарды кептіру жүзеге асырылады:

· Подностарда.

· Қайнау қабатында

Тереңдік дақылдау әдісінің артықшылықтары:

· Қоректікт орта құрамын өзгерту мүмкіндігі.

· Қолмен жұмыс жасау үлесінің төмендеуі.

· Мақсатты өнімнің көп мөлшерде шығуы

Тереңдік ферментация кезінде продуцент клеткалары қоректікт ортаның толық көлемінде «жұмыс жасайды»:

· Араластырғыш жұмысы.

· Турбинді сорғыш жұмысы.

· Қысым арқылы ауа өткізу.

Тереңдік дақылдаудың жабық жүйесі:

· 100 %-дық рециркуляция. Биомассаны механикалық бөліп алу.

· Аралық жазад өсу

Тубулярлы дақыл – ферментация процессі ұзын құбырда жүзеге асады:

· Бір соңынан үздіксіз қоректік компоненттер түседі.

· Бір соңынан үздіксіз инокулят түседі.

· Екінші соңынан үздіксіз дақылдық сұйықтық ағып кетеді

Турбидостатты режимнің кемшіліктері:

· Қоректік заттарды толық меңгере алмау.

· Клеткалардың фотоэлементтерге жабысуы және бұрмалы дәлелдемелер.

· Өнімді тазарту процессі күрделендірілген

Турбинді араластырғыштардың әртүрлілігі:

· Тік қалақшалы.

· «Қарлығаш қанатты» қалақшалы.

· Екі бағыттағыш аппаратты

Турбинді араластырғыштар:

· Тік қалақшалы.

· Майысқан қалақшалы.

· Тік көлденең қалақшалы

Тұндыру процессін тездететін флокулянттар:

· Натрий альгинаты.

· Темір хлориді

Тұндыру процессін тездетуде қолданылатын флокулянттар:

· Пектин.

· Целлюлоза.

· Натрий альгинаты

Тұндыру процессін тездететін коагулянттар:

· Балық желімі.

· Желатин

Түзілген биогазды жинауға арналған метанды қондырғылар жабдықталған:

· Өзгермелі көлем қондырғысымен.

· Газды қақпақпен.

· Газгольдермен

Тірі немесе инактивтендірілген микроорганизм биомассасы өндірісте қолданылады:

· Белок-дәруменді концентрат

Е

Ерітіндідегі микробиологиялық синтез өнімдерін бөіп алу әдістері:

· Экстракция.

· Адсорбция

Еріген мақсатты өнімді ұсақтау технологиясы оның физико – химиялық қасиеттеріне байланысты:

· Ионалмасу.

· Адсорбция

О

Органикалық қышқыл алу әдістері:

· Химиялық және ферментативті

Органикалық қышқылдың микроорганизм – продуцентері:

· Gluconobacter

Ортаны фильтрлеу ұсақ саңылаулы материалдар арқылы жүзеге асырылады:

· Каолин.

· Асбест

Оттегіні меншікті пайдалану көрсетіледі:

· Сағатына дақылдық сұйықтық 1л/ммоль.

· Сағатына дақылдың оттегіні тұтыну жылдамдығы 1л/гр.

· Сағатына құрғақ биомассаның бірлігі/ммоль

Ө

Өсіру кезінде стерильді ауа кассеталы әдіс арқылы әр секцияда жүргізіледі:

· Коллектор

Өзін – өзі толтырғыш араластырығышы бар ферментер:

· Циркуляциялық контур-жылуалмастырғыш

Өндірістік штаммдардың кешенді бағалануы:

· Микробиологиялық зерттеулер.

· Штаммдардың техникалық қасиеттерін меңгеру

Өндірістік штаммдар мен өнімдердің санитарлы – гигиеналық бағасын анықтайды:

· Штаммдардың токсикалылығы.

· Канцерогенді қасиеттері

Өндірістің микробиологиялық бақылауы анықталады:

· Егін материалының тазалығы және белсенділігі.

· Ауаның ластану

Өндірістік газ шығарындылары:

· Ұйымдастырылған.

· Ұйымдастырылмаған

Өндірістік орта компоненттерінің тасымалы жүзеге асырылады:

· Бұрандалы транспортерлермен.

· Турбинді сорғыштың ленталық транспортерлерімен.

· Сорғыштармен

Өсімдік негіздегі көпіршік сөндіргіштер:

· Рапс майы.

· Соя майы.

· Кокос майы

У

Ультрадыбысты дезинтегратор тұрады:

· Ультрадыбысты толқын генераторы.

· Жұмыс камераларының жиынтығы

Ү

Үздіксіз дақылдау түрлері:

· Гетерогенді.

· Гомогенді

Үздіксіз дақылдаудың артықшылығы:

· Таңдалынған режимге байланысты жағдайдың тұрақтылығы.

· Процессті аппарат батареясында бірнеше кезеңде енгізуге болады:

Үздіксіз стерилизациялау әдісі жүзеге асырылады:

· Ұстағышта.

· Жылуалмастырғышта

Үздіксіз дақылдау кезінде:

· Дақылдық сұйықтықта әртүрлі көлемде шикізат беру және алу бірдей уақытта жүреді.

· Клеткалардың көбею процессі аппараттағы клеткалардың өлу және тірі клеткаларды шаю процессімен бірде.

· сonst-фаза орнатылады

Ұ

Ұшқым биореакторлар қолданылады:

· Өндірістік аппараттардың құрылымдық бөліктерін көбейту.

· Макрокинетика процессін зерттеу

Ш

Шашыратқыш кептіргіштің бөліктері:

· Форсункалар.

· Кепкен ззаттарды шығаруға арналған шнектер

Ф

Фармокологиялық өнімдер шығаруда микробиологиялық синтез қолданылады:

· Медициналық антибиотиктер

Ферментерлер жылы беру немесе шығару жүзеге асырылады:

· Жылуалмастырғыш.

· Секциялық құбыр

Ферментация дегеніміз:

· Өсу және биосинтез процесстері аяқталғанға дейін қоректік ортаға продуцент енгізу операцияларының жиынтығы

Ферментацияның қорғалған әр циклін стерилизациялау жүргізіледі:

· Қоректік орта

Ферментация алдыңғы кезең сатыларына жатады:

· Қоректік ортаны дайындау және стерилизациялау

Ферментация кейінгі сатысының бірінші кезеңінде жүзеге асырылады:

· Дақылдық сұйықтықты фракциялау.

· Биомассаны бөліп алу

Ферментация алдыңғы кезеңде жүзеге асады:

· Дақыл продуцентін сақтау және дайындау

Ферментация кейінгі кезеңінің сатылары:

· Мақсатты өнімді сусыздандыру және тұрақтандыру.

· Мақсатты өнімді бөліп алу

Ферментацияны қарапайым басқару және бақылау схемасы:

· Реттеуші жүйе.

· Ферментерді басқару моделі.

· Датчиктер

Ферментация кейінгі кезең сатысына жатады:

· Мақсатты өнімді бөліп алу.

· Биотехнологиялық өнімдердің тұрақтылығы және тазарту

Ферментация процессінің өнімділігі келесі көрсеткіштер бойынша анықталады:

· qs – Субстратты тұтыну жылдамдығы (метаболиттік коэффициент).

· Yp/s – Өнімнің шығуы (экономикалық коэффициент).

· X – Биомасса концентрациясы

Ферментация процессінің өнімділігі байланысты:

· X – Биомасса концентрациясы.

· qs – Субстратты тұтыну жылдамдығы (метаболиттік коэффициент).

· Yp/s – Өнімнің шығуы (экономикалық коэффициент)

Ферменттік препараттарды тұрақтандыру үшін қолданылады:

· Глицерин.

· Көмірсулар

Ферментер қақпағындағы қосымша қондырғылар арналған:

· Қоректік орта.

· Егу материалы.

· Ауа

Ферментер орталығында тігінен орналасқан массаалмасуды қамтамасыз ететін қондырғы бар:

· Бір қабатты араластырғыш. Көп қабатты аралстырғыш. Екі қабатты аралстырғыш

Ферментерлерде жылу жіберу үшін қолданылады:

· Жылулық рубашкалар.

· Шығарылатын жылу алмастырғыштар.

· Змеевик-жылу алмастырғыштар

Фильтр – пресстеудің артықшылықтары:

· Құрылымының қарапайымдылығы.

· Арнайы жоғарғы беттік фильтрация

Фильтрлердің тиімділік жұмысы сипатталады:

· Серпінділік коэффициенті.

· Фильтрге түсетін микроорганимздер саны

Фильтрлерде аэрация процессін жақсартуға арналған араластырғыш қондырғы:

· Эжектор.

· Диффузор.

· Бағыттаушы құбыр

Фильтрлерде микробтарды тұндыру әсерлілігі байланысты:

· Микроб бөліктерінің көлемі.

· Талшық диаметрі

Х

Хемостат қондырғысына кіреді:

· Клеткалар мен дақылдық сұйықтықты ағызып жіберуге арналған құрал.

· Қоректікт орта түсуіне арналған қондырғы.

· Ағынның жылдамдығын басқару жүйесі

Химиялық көпіршік сөндіргіштердің кемшіліктері:

· Микроорганизм – продуценттерге токсикалық болып келеді.

· Фермент ингибиторлары болып келеді.

· Продуценттің өсуін тежейді

Химиялық көпіршік сөндіргіштер:

· Беттік – активті заттар.

· Соя майы.

· Силиконды майлар

Э

Этанол өндірісінің қалдығы:

· Астық

Эрлифитті барфотердің екі типі болады:

· Ішкі циркуляция реакторы.

· Сыртқы циркуляция реакторы

Эрлифиттік барботердің артықшылығы:

· Барботажды колоннаға қарағанда әсері көп.

· Араласуы белсенді және көпікшіктердің жабысуы төмен

Я

Ядролық мембранды бөлгіштер дайындалады:

· Полимерлі қабық

Дата добавления: 2015-07-14