Это антропог звено общего процесса стока построен на прир, водном объекте, с объемом воды 1 млн м3 . Тыпы: 1) па марфалогии ложа ( далинныя: рэчышчавыя, пойменна-далинныя и катлавинныя: падпружаныя и вадасховишча,адгарожаныя дамбами.); 2) па спосабе запаўнення ( падпрудныя и наліўныя )3)па спосабу утварэння: речные, озёрные, озёрно-речные, лиманные, искусственные 4) па ГП: в. раўнін(значныя плошчы,прамое затапленне зямель), в. прадгор’яў(высокія і стромкія берагі,гл= 35-40 м,макс глыб=100 м.), в горныя (невял плошча, вял глыб= 100-150 м) 5) па канфігурацыі (вузкія выцянутыя,няправ эліпсоідныя,прав многаўг). 6)па веліч(аб’ем,плошча): буйнейшыя,вельмі буйныя, буйныя, сяр, невялікія,малыя.
Галоуная мэта будаунщтва вадасх - рэгуляванне паверхневага сцёку вады, якое выконваецца у итарэсах энергетьки, иригации, воднага транспарту, водазабеспячэння, рэкрэацьй з мэтай барацьбы з навадненнями. Для гэтага у вадасховшчах вада накопливаецца. Перыяд накопливання вады паверхневага сцёку называецца напауненнем вадасхо, а перыяд аддачы вады на гаспадарчыя патрэбы - спрацоукай. Перыяд напаунення вадасховшча адбываецца на малых рэках за 1-3 гады, на вяликих - за 10-15 гадоу.
На вадасховишчы выдзяляюць нармальны падпорны узровень (НПУ) i узровень мёртвага аб'ёму (УМА).
НПУ - праектны узровень вадасховшча (верхняга б'ефа плацины), яки плауна можа падтрымливаць пры нармальных умовах выкарыстання вадасховшча. На тэты узроувень различваюцца колькасныя характарыстьки. Аб'ём вады пры НПУ называецца нармальным (поуным) аб'ёмам. Найменшы узровень вадасховшча, да якога магчыма яго спрацоука пры эксплуа-тацьй, называецца узроунем мёртвага аб'ёму (УМА).
Аб'ём вады, яки заключаны памиж НПУ i УМА, называецца карысным аб'ёмам. Яго можна выкарыстоуваць у розных гаспадарчых мэтах. Аб'ём вады нижэй УМА называецца мёртвым аб'ёмам. У сувязи з абмежаванай прапускной здольнасцю гидравузла можа узникнуць даволи высокi узровень вадасховшча, яки перавышае НПУ (узровень рэдкай паутаральнасци), але яки можа вытрымаць гидравузел i плацина, i па яго праекце различана трываласць плацины. Таки пад'ём узроуню вады вышэй НПУ у час паунаводдзя i высокix расходау вады у рацэ рэдкай паутаральнасщ называецца фарсираваннем узроуня вадасховиича, а сам узровень - фарсираваным падпорным узроунем (ФПУ). Аб'ём, яга знаходзщца вышэй НПУ да ФПУ, называецца аб'ёмам фариравання.
52. Віды регулір поверх. стока водохр
Віды: штодзеннае (сут), штотыдневае, тыднева- сутачнае, гадавое, шматгадовае. 1) штодзеннае (сут) закл ў перамеркаванні на працяг суіак расходаў валы ў ніж б’ефе. Частей гэты від сустр на ГЭС.калі ў начы час вадасх напаўн вадой,а дне яна ідзе на выпрац энергіі. 2) штотыдневае, менш вады прапускаецца раз турбіны ў вых і свят дні. 3) тыднева- сутачнае, сустр на малых вадасх. 4) гадавое вада накоплів ў мнагаводную пару(вяс) і расходуецца на гаспадар мэты ў малаводную (л) 5) шматгадовае закл ў пераразмерк сцёку між гадамі з рознай воднасцю.Ажыцяўл на буйных вадасх. Гадавое, шматгадовае рэгуляв можа быць поўным і няпоўным. Пры поўным вадасх затрымл разліковы аб’ём сцеку мнагаводных гадоў,паўнаводзяў,павадак і дасяг НПУ(нармальны падпорны ўзровень). Пры няпоўным рэгул затрм толькі частка сцёку,а др прапус ў ніжні б’еф.
53-54. Проісх болот.Торфонакопленіе. Тіпы болот, условия іх піт.
Балота- прыроднае ўтварэн, увільготнены ўчаст зямной паверхні, на якім працяк працэсы тораўтв і торфанакапл, особый від годов сцёку. Торфанакапл – прырост арг масы раслін і працэс разлажэння адмерлых частак раслін.Па хар-ру жыўл, умовах імснавання і складу раслін балоты дзел на 3 асн тыпы: эўтрофныя (нізінныя), мезатрофныя (перах), алігатроф (вярховыя). Эўтрофныя (нізінныя) – на пан рэл. Паверхня іх плоская, слабавогн, грунт воды залегаюць блізкаад пав зям, таму гал роля ў жыўл- грунт воды і воды разных разл. на такіх балотах растуць: вольха, бяроза, зял мхі, асокавыя,хвошч,трысняг. Алігатроф (вярховыя)- жыв атмасф ападкамі,бедн мінер салямі у скл раслін – сфаганавыя мхі, верас, багун, журавіны,пушыца. На краях вярх балот – інтэнсиуны водаабмен, быстры прац раскл арган. мезатрофныя (перах) знаходз на вадападзелах, займ прамежк станов паміж ніз і вярх б. Крыніцы жыўлення: аісасферныя ападкі, грунт воды, паверхнев в,рачныя і азерныя воды. Перавага таго або інш віда залеж ад клім-х ўмоў,рэл,павер і формы б. Выпукл балоты - атмасфернае жыуленне, водападзельна-схілавыя- паверхнев воды, балота ў катлавіне,ці западзине - грунт воды, зоны няўстойл ці недаст ўвільг – грун воды, Пойменныя і прытэрасныя балоты – азер і рачн водами.
До 30 см – заболоченные земли, > 30 см – болота.
Характэрными элементами микрарэльефу з'яуляюцца грады, лагчыны, купины, мижкупинавыя панижэнни, бугры.
55 Водный режім б, рух вады ў б,вліян б на поверх сцёк.
У расходнай частцы водн ражыму балот пераважае сумарнае апырэнне,наймен доля пыпадае на сцёк з балот. У цепл пару (май-кастр) у расх чстцы водн баланса на долю сцеку прых каля 20%,на выпар -80%. Асн ч выпар – май-ліпень. Сцёк вады у летні час невял= 5% ад вел выпар. Сцён з б пераваж ў зімова-вясн перыяд.= 75% ад анул сумы. Разлік ыпарэння з балот вядзецца па форм расійс гідраінст: Z= aRб, дзе Z- выпар a- каэф,які зал ад тыпу б., Rб -радыяц баланс. У параў на з аз веліч выпар з вярх і ніз-х балот лясной зоны менш на 35-50% для вяр-х балот, на 30-40 % для ніз-х.Ў жн выпар з б памянш-т. к розны цеплавыя ўласціва торфу і вады.розгы цеплаабмен б і в., змянш выпар ў др палове лета звязана з паніж ўзр грунт вод.Балотны массіў-частка зямн паврх,на якой распаўс тарфяны слой.
Вильготнасць торфу на глыбини 0,8-1,0 м перыядычна змяняецца у сувязи з ваганнями узроуню грунтовых вод. Гэта абумовила высокую актыунасць биялагичных працэсау, што дазваляе выдзелицт верхни слой балот у актыуны (дзейны) слой. Нижэй размешчаны инэртны слой (пасиуны). Ён адрозниваеца меншай водапраникальнасцю, пастаянай колькасцю вады, адсутнасцю паветра и дробных микраарганизмау, яякия спрыяюць утварэнню торфу. Мяжой гэтых слаёу служыць сярэдняе становишча минимальнага узроуню грунтовых вод у балотным масиве.
Напрамкі гарыз паіокаў вады зў тарф-ой залежы супад з ухілам паверхні балот масіву. Пры катлав (верхов б) заляганні і выпук форме паверх бал гарыз фільтацыя накірав ад цэнтра балота да перыф. Гэіыя воды сусесна з паверх і грунтов утвар дрыгву і ручай.Калі паверхня б ўвагнутая, рух вады накірав да цэнтра тарф залежы.
56 Терміческій режім болот.Особ замерзанія і оттаів.
Тэрміч рэжім болот вызнач мін цеплапраодн.Таму сухое балота восенню прмерзае на менш глў параўн з мінер грунтамі.Насыч іорфу вадой павял яго цеплаправод., таму насычан вадой балота прамярз глыбей. Прамярз тарфянога і нлініст грунтоў пачын адначас, але адтайв торфу назір пазней. Найбол глыб прамярз тарф грунту зафікс ў Наўгародскай вобл і складае 42 см.Прац і глыб прамярз торфу залеж ад часу выпадзення магутн снежнага покрыва, а таксама ад сумы адмоўных тэмпер.Калі марозы пач раней,іады і б прамярз хутчэй. На павыш ф рэльефа прамярз адбыв хутчэй. Рух вады ў балотах абдыв шляхом фільтрацыі праз слой раслін і торфу ў напрамак градыента напору ў выгядз свадобных патокаў на паверхні балота, а таксма ўнутры залежы па ваданосных жылах.
57. Снегавая лінія,её положеніе.
Снеговая лінія - мяжа,ці зровень, “0” балансу прыходу- расходу цв-х ападкаў,якая абумоўлена ўзаемадзеяннем клімату і рэльефу.У залежнасці ад тэмп паветра і колькасці ападкаў, на роз-х шыр вышыня снег лініі розн: Шпіцберген (800)- 460 м, Альпы (46-470)-2700-2900м, Гімалаі (27-340)-4900-6000 м, Афріка (0-30)-4400-5200 м.Выш снег лініі змян па гадах ў залезн ад метэар-х умоў і ўвільг тэрр. Таму ыдз араграфічную і сезоную(клім) снегавыя лініі. Сезонная меняе свае становішча ў адпаведнасці з са змена тэмпер паветра па порах года.З-апуск, а л-паднім. (Каўказ 2000-5500 м гад ўзр мора.) Араграфічная снгавая лінія з’яўл ніжняй мяжой снегавых плям, якія знаходз ў паглыбленнях, цяснінах на схілах гор- ніжэй клімат снег лініі.Адрозненні ў вышыні між арагр і клім-ай снег лініямі складае дзесяткі, а то і сотні лет.
58. Особенності образов і гідролог режім ледніков.
Леднік- гэта маса леду значных прамераў з пастаянным заканамер рухом, яка знаходз на сушы, існуе долгі час і утарец ў выніку накаплення і пераурыштал розных цв атмасф-х ападкаў. Цв атмасф-х ападкі накопл пры адм форм рэл- тонкая ледзяная корка- наст, талая вада прасочв ў снеж масу,застывае- шэра-белая маса- фірн,- белы фірнавы лед. Пры пераутварэнні снега ў лед важн роля належыць працэсу рэжэляцыі- зрастанне і зацвердз вадкай пленкі з кавалачкамі леду. Працэсс павыш шчыльн леду.- глетчар - лед,які не мае пораў. Пры роунасті прыход і расход частак балансу л Знаход ў стане спакою,а пры перавыш прыходн часткі балансу л павяліч,”нарасіае”. У л выдз 3 обл: обл жыулння,обл расхода цела,обл абляцыі. Расход цела л адбыв шляхом мех ўздеяння,і шляхом абляцыі - раставаніе і выпар лёду,галоўным чынам з яго паверхні. Адзіная крыніца цяпла,якая ідзе на расав л- прамяністая энергія. Расаванне л пад ўплывам сонечснай радыацыі залежыць ад часу дня.,працягл асветлен і воблачн. Суадносіны між прыходам і расходам масы і леду л за адпав час- балаланс масы л. Нарастанне масы ад летняй паверхні да макс снегатаяння,які наст у канцы зімы.- зімовы баланс масы., а сніжэнне масы да макс снегатаяння да к расіавання,калі фармір новая летняя паверхня- л етні баланс масы. Розніца сумы накапл і абляцыі складае гадавы балансе масы ледавіка ў км3 ці ў мм слоя вады.
59 тіпы ледніков і іх значеніе в режіме рек і нар хоз.
Тыпы: Горныя, далінныя, л горных вышынь, складаныя л.,вісячыя(на скілах горных хрыбтоў,займ паніж рэльеф і вісяць высока ў гарах),каравыя (л,займ нішапабодныя паглыбленні з крут схіламі і плоскім дном). А. Далінныя – ў ледавік- х абл, да іх адносяць- 1) простыя- л, якія складз адной ледзяной плыні, а калі з некалькі – 2) складаныя. Сустр ў Альпах,- альпійскі тып., туркестанскі тып=жыв за кошт снеж лавін. Сярод складаных ледавіков выдзял дрэвападобныя- добржыўленне,на схілах гор узнік бакав лед,разнавіднастьгэтага тыпу-аляскінскі тып(калі не калькі самаст л з рознымі абл жыулення злів ў ніж ч і утвар адз ледав дэльіу.) 3) вісячыя даліны- займ больш частку дал,вісяць над гал дал. і асеметрыч л – часкі скл л,у іх толькі 1 прыток. Б Пераметныя звісаюць з 2 супрац схілаў, маюць 1 вобл жыўлення. – скандын тып( плоская ці слаба нахіленная ў адзін бок пляцоўка,фірнавыя палі). В Прадгорныя зліваюцца языкамі пры выхадзе на раўніну,утвар абшр ледзяны шчыт. Г Мацераковыя л маюць вялікія памеры, плоска-выпуклую форму.Л зя’ўляецца акумуляр вялікіх запасаў вады.Л+ высакагорны снягі= прагяглае панаводзе на горных рэках. Л вак ролю рэгулятараў запасу вільгаці(з- вада у выгл снегу,л- рассход гэту воду шляхом абляцыі). У зоне л многа ручайкоў, якія даюць пачатак рэкам.. Вада л выкар для арашэння.
60 Прінцыпы гідралаг районір. Р-ны РБ
У аснову гідралагічнага раянавання тэрыторыі Беларусі пакладзены комплексны геаграфічны (ландшафтны) падыход,басейны буйных рэк и гидралагичны прынцып (норма сцёку, питанне..). Комплекснасць гідралагічнага раянавання заключаецца у ландшафтнай ацэнцы тэрыторыі вадазбораў, умоў для фарміравання сцёку. У гэтым накірунку ацэньваецца роля геалогіі, рэльефу, глебаў, колькасныя паказчыкі фізіка-геаграфічных умоў вадазбораў, ступень іх асвоенасці, прыроднай і штучнай зарэгуляванасці. Пералічаныя фактары характэрызуюць умовы сцякання вады па паверхні вадазбораў, умовы папаўненя грунтовых вод і, адпаведна, устойлівасць жыўлення рэк у межах раёна. Ландшафтны прынцып па сваёй сутнасці адлюстроўвае занальныя фізіка-геаграфічныя асаблівасці тэрыторыі Беларусі, у тым ліку і кліматычныя, якія змяняюцца з поўначы на поўдзень рэспублікі і абумоўліваюць асноўныя заканамернасці размеркавання паверхневага сцёку.Азанальныя фактары адлюстроўваюць рэгіянальныя (мясцовыя) умовы вадазбораў, асабліва малых і вельмі малых рэчак (гушчыня рачной сеткі, ухілы рэк і нахілы вадазбораў, характар эразійных і рэчышчавых працэссаў). Некаторыя з іх у той ці ў другой ступені падпарадкоўваюцца занальным асаблівасцям тэрыторыі, якія адлюстроўваюць умовы фарміравання рачной сеткі і звязаны з генезісам рэльефу, грунтоў і г. д., напрыклад, Паазер’я і Палесся, цэнтральнай часткі Беларусі. Заходне-Дзвінскі гідралагічны раён. Раён займае басейн р. Заходняя Дзвіна ў межах тэрыторыі Беларусі. Для яго характэрна наяўнасць маладога канечнамарэннага ландшафта. Характэрнай асаблівасцю раёна з’яўляецца высокі паказчык азёрнасці (каля 3 %) (мал.). Найбольшае развіццё атрымалі азёрна-рачныя сістэмы, якія звязаны з такімі краявымі ледавіковымі утварэннямі, як Браслаўскае, Нявельска-Гродзенскае, Свінцянскае, Ушачскае, Лукомльское. У межах гэтай тэрыторыі назіраецца найбольшая азёрнасцьь - 12%, якая характэрна для басейна р. Друйка. Тут налічваецца 73 возера агульнай плошчай 124,9км2. Верхне-Дняпроўскі гідралагічны раён знаходзіцца на ўсходзе Беларусі і ахоплівае басейн Дняпра да горада Магілёва і Сажа да вусця р. Проні.Верхне-Дняпроўскі гідралагічны раён падзяляецца на Пайночны Верхне-Дняпроўскі, Цэнтральны Верхне-Дняпроўскі і Паўднёвы Внржхне-Дняпроўскі падраёны, якія адрозніваюцца вышынёй над узроўнем мора і ўмовамі фарміравання сцёку. Паўночны Верхне-Дняпроўскі падраён нахілены на поўнач і рэкі тут цякуць у бок р.Заходняя Дзвіна. Цэнтральны Верхне-Дняпроўскі падраён найбольш узвышаны і павольна паніжаецца на поўдзень і пераходзіць у ПаўднёвыВерхне-Дняпроўскі падраён. Вілейскі гідралагічны раён ахоплівае басейны рэк Віліі, Бярэзіны ніжэй г.Барысава (бас. Дняпра), вярхоўі рэк Уллы і Бярэзіны (бас. Нёмана). Нёманскі гідралагічны раён згнаходзіцца у заходняй частцы рэспублікі і адпавядае у асноўным басейну р. Нёмана ад вытоку да мяжы з Літвой. Цэнтральна-Бярэзінскі гідралагічны раён ахоплівае басейны рэк Дняпра ад Магілёва да Жлобіна, Друці, Бярэзіны ніжэй Барысава да вусця р. Рудненкі, Пцічы — да вусця р. Даколька, а таксама вярхоўя рэк Арэсы, Случы, Морачы і Лані (да шыраты створаў плацін вадасховішчаў Чырвонаслабадское, Салігорскае, Любаньскае). Прыпяцкі гідралагічны раён размешчаны на поўдні тэрыторыі Беларусі і ахоплівае басейн Прыпяці без узвышаных яго акраін (вярхоўя рэ\к Пцічы, Случы і г. д.), ніжняе цячэнне Бярэзіны (ніжэй вусця р. Рудзенкі), Сажа (ніжэй вусця р. Проні), Дняпра (ніжэй г. Жлобіна) і басейн р. Заходні Буг у межах тэрыторыі Беларусі.
61Гідропріборы.югідросправоч,госводн кадастр.
Водны кадастр – сістэматызаваны збор звестак аб колькасці і якасці водных рэсурсаў канкрэтнай тэрыторыі, дзяржавы. Матэрыялы аб водным кадастру выдаюцца ў выглядзе даведнікаў, манаграфій, якія шырока выкарыстоўваюцца пры планаванні выкарыстання водных рэсурсаў. 1 этап – этап інструментальных назіранняў. Першыя гідралагічныя даведнікі “Звесткі аб ваганнях узроўня вады на рэках і азёрах Еўрапейскай Расіі”. Водны кадастр ўключаў наступныя даведнікі: 1. “Даведнікі па водным рэсурсам СССР” прадстаўлялі рэгіянальныя манаграфіі, якія выдаваліся па раёнам і ўключалі апісанні геаграфічных умоў тэрыторыі, звесткі аб гідралагічнай вывучанасц, характарыстыкі асноўных водных аб’ектаў тэрыторыі раёна (рэк, азёр, вадасховішчаў, балот, ледавікоў, падземных вод). 2.“Звесткі аб узроўнях вады на рэках і азёрах СССР” па выніках назіранняў з 1916 па 1935 год. 3. “Матэрыялы па рэжыму рэк СССР”: асноўныя гідраграфічныя звесткі, (узроўнях вады, сярэдніх месячных і характэрных расходах вады). 2 этап – этап абагульненя звестак гідралагічных назіранняў. У 1958 годзе Гідраметэаралагічнай службай СССР – выданне другога выдання Воднага кадастру (складалася з 3 серый, а кожная серія – з 20 тамоў: “Гідралагічная вывучанасць”,“Асноўныя гідралагічныя характарыстыкі”, манаграфій “Рэсурсы паверхневых вод. 3 этап Проект трэцяга пакалення воднага кадастру - 1975 г- созданіе БД о всех водных об’ектах. І сведе о іх наблюденіях. Чацьвёрты Водны кадастр - маніторынгам водных рэсурсаў. 1993г. - Закон РБ “Аб ахове навакольнага асяроддзя”, 1994 г.- “Палажэнне аб парадку вядзення дзяржаўнага воднага кадастру. Сучасны водны кадастр РБ- складаецца з кадастра паверхневых вод, кадастра падземных вод і кадастра выкарыстання водных рэсурсаў. Рэгістратары ўзроўню вады вадамерныя рэйкі (вертыкальная, нахіленая, пераносная), якія могуць быць металічнымі, эмаліраванымі, чыгуннымі, драўлянымі або з супа-койвацелем. Б’ефам назы-ваецца ўчастак ракі, які прымыкае да падпорнага збудавання: верхні б’еф – вышэй збудавання, ніжні – ніжэй яго. Паказальнік узроўню У-52 – стрэлачная вадамерная прылада, якая дазваляе аўтаматычна адзначаць найвышэйшы і найніжэйшы ўзроўні. Самапісцы ўзроўню вады (СУВ) «Валдай» і ГР-38 (працяглагадзеяння) прызначаны для бесперапыннага запісу ўзроўню вады. Прылады для вымярэння глыбіні. Намётка ўяўляе сабой прасцейшае прыстасаванне – драўляны шост круглага сячэння Лот ручны ўяўляе сабою металічны груз вагою ад 2 да 5 кг. Лот механічны складаецца з трох асноўных частак: 1) лябёдкі з лічыльнікам, якая прызначана для апускання і пад’ёму груза (лота) пры вымярэнні глыбіні; 2) троса, на якім апускаецца груз; 3) груза абцякальнай формы. Прылады для вымярэння хуткасці цячэння. Гідраметрычныя вяртушкі (ГР-21М, ГР-55, ГР-99 і інш.) прызначаны для вымярэння хуткасці цячэння ў вадатоках.Прынцып дзеяння ўсіх гідраметрычных вяртушак заснованы на заканамернай сувязі паміж хуткасцю кручэння лопасцевага вінта вяртушкі і хуткасцю воднага цячэння. тарыровачную крывую – графік залежнасці паміж хуткасцю ця-чэння і колькасцю абаротаў лопасцевага вінта ў секунду: v = f(n), Для вяртушкі ГР-21М пачатковая хуткасць складае 0,04 м/с, а верхняя крытыч-
ная – 8 м/с. Гідраметрычная вяртушка ГР-55. Галоўным яе адрозненнем ад вяртушкі ГР-21М з’яўляецца невялікі размер лопасцевага вінта (дыяметр 70 мм), таму яна называецца малагабарытнай і з’яўляецца вельмі зручнай пры вымярэнні хуткасцей пры малых глыбінях у невялікіх вадацёках. Выкарыстоўваецца пры хуткасці цячэння ад 0,05 да 5,0 м/с. Гідраметрычная вяртушка ГР-99. Выкарыстоўваецца на вадацёках павышанай турбулентнасці пры хуткасцях цячэння ад 0,06 да 5,0 м/с. Вымяральнік хуткасці цячэння (ВХЦ-1) прызначаны для вымя-рэння сярэдняй велічыні хуткасці цячэння ў адкрытых прыродных і штучных рэчышчах. Рэгістратары тэмпературы вады: Водны тэрмометр, Глыбакаводны перакульны тэрмометр прызначаны для вымярэн-ня тэмпературы вады ў азёрах і вадасховішчах. Электратэрмометр гідралагічны палявы ГР-41 прызначаны для дыстанцыйнага вымярэння тэмпературы вады на рэках, у вадасховіш-чах і азёрах. Прылады для вывучэння завіслых наносаў: Батометры бываюць імгненнага і працяглага дзеяння. Батометры імгненнага дзеяння – Жукоўскага і Маўчанава ГР-18. Батометры працяглага дзеяння – ГР-16, ГР-16М, ГР-15М, ГР-61 – выкарыстоўваюцца на гідралагічных пастах Дзяржкамгідра-мета. Батометр-бутэлька на гідраметрычнай штанзе ГР-16М.. Батометр-бутэлька ў грузе ГР-15М (мадэрнізаваны). Вакуумны батометр ГР-61 прызначаны для адбору проб вады на мутнасць на горных і раўнінных рэках кропкавым і інтэграцый-ным метадамі. Прылады для вызначэння празрыстасці і колеру вады: Празрыстасць вады вызначаюць па стандартнаму дыску Секі, якіўяўляе сабой белы круг (1) дыяметрам 300 мм. Колер вады вызначаюць параўнаннем яго з наборам стандартных раствораў шкалы колернасці вады.
62 Водные ресурсы. Осн водн законод. да водных рэсурсаў адносяцца усе воды, якія знаходзяцца у прыродзе у свабодным стане (хімічна не звязаныя), што уключае воды паверхневага і падземнага сцёку, глебавую вільгаць, ваду ледавікоў, марскія воды і ваду паветра, штучных водных аб’ектаў. Яны бываюць возобновляемые (исчерпаемые и неисчерпаемые) и невозобновляемые. Па дзяржаўным стандартам водныя рэсурсы — гэта запасы паверхневых і падземных вод адпаведнай тэрыторыінераўнамернасць размеркавання водных рэсурсаў па тэрыторыі рэспублікі;іх змяненне на працягу года (па порам года) і па асобным гадам;неабходнасць у вадзе у сувязі з развіццём гаспадаркі;забруджванне вады сцёкавымі водамі;забруджванне верхніх гарызонтаў падземных і грунтовых водаў, якія выкарыстоўваюцца для забяспячэння вясковага і гарадскога насельніцтва пітной вадой; забруджванне вады радыёактыўнымі элементамі пасля аварыі на Чэрнобыльскай АЭС, нітратамі і нітрытамі.Адной з уласцівасцей водных рэсурсаў з’яўляецца магчымасць шматразовага іх выкарыстання, адначасовага выкарыстання у некалькіх галінах гаспадаркі. Галоўнымі напрамкамі выкарыстання водных рэсурсаў з’яўляюцца:сама вада, як прыроднае утварэнне — у прамысловасці, сельскай і камунальнай гаспадарцы;як носьбіт энэргіі — у гідраэнергетыцы; водная акваторыя — для судаходства, рыбалоўства, г. д.
Охрана: снижение потребление, в c/х – попадание минеральных (азот, фосфор) и органических (биогенные в-ва) веществ в воду.
Дата добавления: 2015-12-08; просмотров: 116 | Нарушение авторских прав