Objawy kliniczne

Drogi zakażenia

Wirus HIV przenosi się poprzez:

•kontakt zakażonej krwi z krwią lub błoną śluzową osoby niezakażonej, np. używanie tej samej igły, niewysterylizowanych narzędzi dentystycznych itp.,

•kontakt seksualny (sperma, śluz szyjkowy),

•przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i dziecka nie miesza się, jednak może do tego dojść np. podczas jakichś komplikacji porodowych).

•Możliwe jest także zakażenie przez

•transfuzję krwi,

•Podczas dializ,

• przeszczepów,

• zabiegów chirurgicznych i przyjmowanie preparatów krwiopochodnych (zdarza się to obecnie bardzo rzadko, ze względu na badania dawców).

• Bardzo duże ryzyko stanowi używanie wspólnych żyletek, igieł i strzykawek (tatuaże).

•Matka seropozytywna (HIV+) może zakazić płód, jednak przy zachowaniu odpowiednich procedur podczas ciąży i porodu można znacząco obniżyć ryzyko.

•Badania wykazują, że istnieje możliwość przeniesienia wirusa podczas karmienia piersią.

•Nie ma możliwości zakażenia przez owady

•W Polsce większość zarażeń przenosi się prawdopodobnie drogą pozaseksualną (używanie tych samych strzykawek przez kilka osób).

Profilaktyka

•Unikanie sytuacji w których będzie możliwe przeniesienie wirusa

•W przypadku utrzymywania dużej liczby kontaktów seksualnych z licznymi partnerami ryzyko zakażenia zmniejsza unikanie ryzykownych technik seksualnych oraz stosowanie prezerwatyw.

Prezerwatywy znacznie zmniejszają prawdopodobieństwo zarażenia się wirusem, według WHO o 80-95%,.

•Zarażeniu HIV z uwagi na identyczną drogę zarażenia często towarzyszy także zakażenie innymi wirusami: HBV, HCV, HTLV, HPV czy CMV.

Objawy kliniczne

•moment zarażenia wirusem może nie dawać żadnych objawów.

•U niektórych w ciągu kilku miesięcy mogą pojawić się grypopodobne objawy

•Jeżeli nie występują objawy, a jednak jest podejrzenie zarażenia wirusem, wykonuje się badania krwi na obecność przeciwciał.

Rozwój AIDS

1• Wniknięcie wirusa do krwioobiegu;
2• Okres inkubacji trwający 4 do 6 tygodni;
3 Okres ostrych objawów zakażenia odnotowywany u 40- 80% pacjentów

•Jest to tzw. ostry zespół zakażenia retrowirusem albo zespół serokonwersji.

• Chory ma gorączkę, bóle stawów, jest osłabiony, pojawia się zaczerwienienie skóry i wysypka.

•Węzły chłonne ulegają znacznemu powiększeniu.

•W jamie ustnej są aftowe owrzodzenia.

•Czasem już wówczas mogą wystąpić objawy związane z niedoborami immunologicznymi, np. grzybice.

•We wczesnym okresie choroby dochodzi do szczególnie szybkiego replikowania się wirusa. W tym czasie układ immunologiczny nie jest w stanie odpowiednio zareagować na jego obecność. Nie produkuje jeszcze przeciwciał. Stąd taka raptowność replikacji.

•Ten zespół objawów może przypominać grypę, a szczególnie, w związku z limfadenopatią, mononukleozę zakaźną - i bywa z tymi chorobami mylony.

• W tym czasie we krwi zaczynają pojawiać się przeciwciała, ale w stężeniu niewystarczającym do ich wykrycia.

•Wykrywane moż być wirusowe RNA oraz niektóre białka (antygen p24). Stężenie wirusowego RNA jest bardzo duże.

•Ostre objawy choroby ustępują w ciągu ok. 2 tygodni, jednak powiększenie węzłów chłonnych może się utrzymywać znacznie dłużej.

•Obniżona liczba limfocytów CD4 powoli wzrasta.

•4. Okres zakażenia bezobjawowego (nosicielstwo HIV):

Po ustąpieniu ostrych objawów pacjent staje się nosicielem wirusa. W jego krwi można wykryć obecność przeciwciał. Niektórzy nosiciele czasem jednak mają niecharakterystyczne objawy związane z zakażeniem, są to: stany podgorączkowe, osłabienie, biegunki.

•Badania krwi wykazują spadek liczby białych krwinek, może się też pojawić niedokrwistość oraz spadek liczby płytek krwi, którego tło jest autoimmunologiczne. Liczba limfocytów CD4 obniża się.

•U około połowy osób trwa on prawie 10 lat. Pomimo zakażenia stan chorego jest dobry. Może on prowadzić aktywne życie zawodowe i towarzyskie. Mimo braku objawów klinicznych, dochodzi jednak do postępującego pogarszania się odporności.

Faza utajenia trwająca od kilku miesięcy do kilku lat

•Okres bezobjawowego (lub skąpoobjawowego) nosicielstwa HIV trwa różnie długo, w zależności od tego, jak szybko się obniża liczba limfocytów CD4. Jeżeli w ciągu pół roku od serokonwersji (pojawienia się przeciwciał) dojdzie do ponownego spadku limfocytów, objawy AIDS wystąpią bardzo szybko, choroba będzie przebiegać gwałtownie.

5 Faza objawów klinicznych

•powiększenie węzłów chłonnych,

•osłabienie, nocne poty;

Pełnoobjawowa choroba

•następują zakażenia, które dla organizmu z uszkodzonym przez AIDS układem immunologicznym mają bardzo ciężki przebieg i zagrażają życiu;

•nawracające zapalenia płuc,

•ciężkie zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,

• nowotwory,

•demencja;

• Objawy AIDS

•Pierwsze obawy AIDS często dotyczą układu nerwowego i są wynikiem bezpośredniego destrukcyjnego działania wirusa na tkankę nerwową lub następstwem np. infekcji oportunistycznych, albo nowotworów.

Objawy z układu nerwowego

•bóle,

•zaburzenia czucia,

•słabość mięśni i ich zaniki.

• Wszystkie te objawy są wyrazem obwodowej neuropatii.

•Zaburzenia równowagi

•Chorzy nie mogą się uczyć, ich zdolności poznawcze są wyraźnie upośledzone.
Uporczywe bóle głowy,

• zawroty,

• postępujące zaburzenia pamięci mogą być przejawem podostro przebiegającego zapalenia mózgu

•napady drgawek i postępujące otępienie.

•Badania mózgu za pomocą tomografii komputerowej, szczególnie techniką rezonansu magnetycznego, pozwalają uwidocznić zmiany zanikowe w korze mózgu.

•W przebiegu AIDS w ośrodkowym układzie nerwowym mogą pojawić się nowotwory wywodzące się przede wszystkim z tkanki limfatycznej. Są to guzy chłonne (chłoniaki) utworzone z limfocytów B.

Układ nerwowy w AIDS jest terenem rozwijania się zakażeń oportunistycznych. Szczególnie niebezpieczny przebieg ma toksoplazmoza, która powoduje toksoplazmowe zapalenie mózgu. Zakażenie wirusem cytomegalii może spowodować zapalenie siatkówki prowadzące do całkowitej ślepoty. Zapalenie opon mózgowych może być spowodowane zakażeniem gruźliczym. Jego przebieg bywa także dramatyczny.

AIDS powoduje występowanie objawów z większości narządów i układów.

Objawy z układu oddechowego

•Zapalenia płuc o atypowym przebiegu. Bardzo są niebezpieczne zakażenia grzybicze, a wśród nich dość pospolite w tym schorzeniu zapalenie płuc wywołane Pneumocystis carini.

•gruźlica..

Gruźlica w AIDS często dotyczy bardzo różnych narządów. Samo podejrzenie gruźlicy o pozapłucnej lokalizacji powinno skutkować wykonaniem badań diagnostycznych wykrywających zakażenie HIV.

W płucach oraz w śródpiersiu mogą się pojawić chłoniaki oraz charakterystyczny dla AIDS - mięsak Kaposiego.

Objawy z układu pokarmowego

•są także zróżnicowane: chory może odczuwać bóle brzucha, miewa biegunki (niekiedy - długotrwałe, nie ustępujące mimo leczenia) i zaburzenia wchłaniania strawionych pokarmów. Mogą też wystąpić nudności i nawracające wymioty. Biegunki świadczą o rozwijaniu się zakażeń oportunistycznych.

Przewód pokarmowy w AIDS jest miejscem występowania chorób nowotworowych, zwłaszcza chłoniaków.

W jamie ustnej występuje nawrotowo opryszczka, a także płaskie owrzodzenia o charakterze aft, grzybica, często kandydoza. Przewlekłe stany zapalne przyzębia są powodem krwawień, obrzęków dziąseł i wypadania zębów.

Na śluzówkach policzkowej części jamy ustnej obserwuje się częste występowanie tzw. leukoplakii, białawych, lekko lśniących zmian, które są uważane za stany przedrakowe.

Objawy skórne

•wykwity półpaśca i opryszczki.

•mięsak Kaposiego, który charakteryzuje się rumieniowatymi zmianami z towarzyszącymi uszkodzeniami skóry wykazującymi tendencję do krwawień. Ten nowotwór jest związany z zakażeniem wirusem opryszczki (ludzki typ wirusa opryszczki 8 - HHV8) i charakteryzuje się limfadenopatią oraz obrzękiem limfatycznym. HHV8 przenosi się drogą płciową.

•W AIDS zawsze dochodzi do niedokrwistości oraz do spadku liczby płytek krwi, co bywa przyczyną zaburzeń krzepnięcia i krwawień.

AIDS sprzyja infekcyjnemu zapaleniu wsierdzia. Powikłaniem tej choroby może być uszkodzenie nerek.

DIAGNOSTYKA

• Jak rozpoznać zakażenie HIV i AIDS

•Objawy rozwiniętego AIDS, wsparte dobrze przeprowadzonym wywiadem lekarskim, pozwalają rozpoznać chorobę. Konieczne jest jednak potwierdzenie laboratoryjne.

W najwcześniejszym okresie choroby, lub w czasie bezobjawowego nosicielstwa, jedynie badania laboratoryjne pozwalają potwierdzić zakażenie.

Istotne znaczenie ma liczba limfocytów CD4 oraz jej stosunek do liczny limfocytów CD8.

Obecnie są dostępne "szybkie" testy do badania surowicy, ale też śliny i moczu. Z ich pomocą wykrywa się przeciwciała przeciw antygenom wirusa. Klasycznym badaniem jest poliwalentny test przesiewowy (dla obu wirusów: HIV-1 i HIV-2) ELISA oraz test potwierdzenia o nazwie Westernblot, za pomocą którego wykrywa się swoiste przeciwciała skierowane przeciw białkom wirusa.
Test ELISA jest badaniem tanim, mającym znaczną czułość i swoistość. Badania fałszywie dodatnie są rzadkie. Jeszcze większą swoistością charakteryzuje się Westernblot, ale jest badaniem znacznie droższym.

•Czas od chwili kontaktu z wirusem, do momentu w którym można zdiagnozować infekcję za pomocą typowych testów (tzw. okienko serologiczne), w przypadku infekcji HIV trwa zwykle około sześciu tygodni. W tym okresie krążące w osoczu wirusy wykrywa się bardzo czułymi genetycznymi metodami. Bardzo czułym badaniem jest RT-PCR (ang. reverse-transcription polymerase chain reaction), za pomocą którego wykrywa się obecność RNA wirusa w osoczu. Jest to bardzo czuła metoda, za pomocą której można wykryć wirusa już wtedy, gdy liczba kopii RNA w 1 ml wynosi co najmniej 400.

•Pewność co do negatywnego wyniku (w badaniach „klasycznych” – przeciwciał) może mieć albo osoba, która przez 12 tygodni poprzedzającego test nie odbywała stosunków seksualnych i nie używała dożylnie narkotyków, albo taka, która wraz ze swoim partnerem seksualnym poddała się testowi dwukrotnie - drugiemu po upływie 12 tygodni od pierwszego - przy czym w okresie pomiędzy jednym a drugim testem ani ona, ani jej partner nie mieli kontaktów seksualnych z innymi osobami i ani razu nie wstrzykiwali sobie narkotyku.

•Jeśli takie warunki nie są spełnione, istnieje możliwość, że test nie wykryje przeciwciał, ponieważ od ostatniego stosunku - lub od wstrzyknięcia - nie upłynął wystarczająco długi czas na wytworzenie się ich w organizmie. Ten okres od zakażenia do momentu pojawienia się przeciwciał anty-HIV nosi nazwę okienka serologicznego.

•Osoby chcące dowiedzieć się, czy są nosicielami wirusa HIV mogą wykonać prosty test na obecność przeciwciał anty-HIV. W tym celu zostaje od nich pobrana krew. Na wynik czeka się około tygodnia. Testy najlepiej wykonywać nie szybciej niż 12 tygodni od tzw. "niebezpiecznej sytuacji". Badania na obecność wirusa HIV wykonywane są anonimowo i bezpłatnie, więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie aids.gov.pl

Leczenie

•intensywna terapia antyretrowirusowa (HAART) charakteryzująca się tym, iż pacjentowi podaje się kilka różnych leków mających zaatakować różne etapy rozwoju wirusa.

•Leczenie to może wiążać się z wystąpieniem objawów ubocznych – wymioty, biegunka, anemia, zapalenie wątroby, lipodystrofia.

•Efektem terapii nie jest całkowite zniszczenie wirusa w organizmie człowieka, a sprowadzenie jego liczby we krwi do niewykrywanego poziomu 50 kopii w mililitrze (obecnie znane są metody wykrycia 40 kopii).

•Odpowiednio prowadzona terapia HAART pozwala utrzymać chorego w dobrym zdrowiu latami. Koszt jest bardzo wysoki i wynosi ponad 1000 EUR miesięcznie. Obecnie w Polsce i Unii Europejskiej terapia antyretrowirusowa jest w całości refundowana..

U personelu medycznego, mającego kontakt z płynami ustrojowymi chorego, szczególnie z krwią. W sytuacji stwierdzenia świeżego zakażenia można profilaktycznie zastosować lek przeciwwirusowy, przede wszystkim zydowudynę (AZT).

•Podawanie tego leku przez 4 tygodnie zmniejsza w 80% ryzyko zarażenia. Niektórzy lekarze stosują w takich razach terapię łączoną (skojarzoną), składającą się z dwóch albo trzech leków.

•Leczenie zapobiegawcze ma sens, jeśli się je zacznie w ciągu 24 godzin od momentu kontaktu z wirusem, a najlepiej - w ciągu kilku dosłownie godzin.

•Ryzyko choroby jest jednak w takich razach małe, dlatego część lekarzy neguje potrzebę leczenia przeciwwirusowego, które jest drogie i obarczone działaniami niepożądanymi.

Дата добавления: 2015-10-30