ЭИД - электронды-ақпараттық ақша, жалған ақша.
ИТИ - инфотауар, ақпарат тауар және тауар ақпарат ретінде.
ЭИ1Д1 – электронды-ақшалы (жалған ақшалы) көлемнің өзіндік кеңеюі мен персоналдық өзіндік ашылуы.
I – әмбебап көпшілік, жалпы ақпарат информация.
И - инон.
C - құндылық; (С) – еңбек құралдары.
R! - генерация КШҚ; R – ақпараттық байланыстар; (R!) – табиғи интеллектінің шығармашылық генерациясы; (R) - жасанды интеллекті мен қарапайым шығармашылық генерациясы; <R!> - метагенерация шығын-генервациясының біліну түрі ретінде.
H - инфобаға; (Н) – шығармашылық қажеттілігін қамтамсыз етудің шексіз сипаттамасы.
Р – жетілдірілген құндылық; (Р) – өндірістік үстемақы; <P> - еңбек пәні.
L - инфотауардың орындылығы; (L) – монопольды үстемақы.
Э - энергия; (Э) – энергия жинақтаған түр немесе КШҚ, <Э> -ақпараттық тиімділік; <Э!> - рухани тиімділік.
Д - қозғалыс; (Д) - дивиденттер; <Д> - еңбек өнімдері; Д! – персоналдың өзіндік өсуі.
М - материя; (М) – үстемақы құны; <М> - материалды өсім; (М) – неотехнологияның материалдық жинақталымы немесе өткен КШҚ.
П - кеңістік; (П) – еңбек заттары; (П!) – табиғи интеллектінің қабілеттері.
Т - уақыт; (Т) - материализация және дематериализация жылдамдығы; <Т> - материалды қызығушылық.
Я – пікір (ой).
(К) – кодтау және декодтау; <К> - ақпараттық диалектика; К – негізгі жасанды инон, жасанды интеллект; (К) - коммерциялық баға.
В - қайшылықтар; <В> - инонның ақпараттық-шығармашылық үрдісі; (В) – еңбек тәсілі; В! – ақпараттық үстемақы.
О – ұйымдастыру және икемделу; (О) – саудалық үстемақы; <О> - тұрақты инон;
О! - жоғары неотехнологиялар.
Ф – түр құрылымы; (Ф) – бейне өмірі мен сапасының экономикалық материалды-рухани жақтары.
Q - байланыстар (ақпараттық-өндірістік және басқару байланыстарының жиынтығы).
З – өзіндік ұйымдасу.
<S> - ссудалық пайыз; S – экономикалық өсу; (S) – жандандырылған жасанды еңбек; S! - энтропия.
<N> - жер рентасы; N - (аппарат) инонның категориясы ® жүз 2.1(1); (N) - салықтар.
W – жеке меншік; (W) - баға; <W> - рухани пайдалылық.
F – бірізді әлемдік суреттің ақпараттық көрінісі ® жүз 2.1(2); (F) - материалды-моральды қызығушылық; <F> - сауда инфоүстемақысы.
Е - табиғи интеллект,homo-krates, табиғи интелектуалды күш (E) – табиғи интеллектінің тірі кертартпалы-орындаушылық қызметінің еңбекақысы; <E> - интеллект.
w - рухани өнім;
Х - инфотауар; (X) - материалданған және дематериалданған шаруашылық үрдісі; (X!) - белгісіздік.
Z – материалдық өндіріс; (Z) – инфотауар құндылығының өзіндік кеңеюінің орындылығы.
У – шектеулі қорлар мен қажеттіліктер; (У) – шаруашылық үрдісі.
W - шектеусіз қорлар мен қажеттіліктер; (W) -имидж.
J – тірі еңбек; (J) - өндірістік инфоүстемақы.
Qd - cұраныс; Qs - ұсыныс;(Q) - интеллектуалды рента.
А – табиғи интеллектіге өзіндік дайындау мен өзіндік оқу, ауыспалы жасанды инон; (А) – көлік құралдарының амортизациясы; (А!) – неотехнология құралдарының көліктен кейінгі амортизациясы.
V – жұмыс күші.
Y – құндылықтың өзіндік ескіруі мен инфотауардың орындылығы.
Y - материалды пайдалық.
x - инновация деңгейі.
Ч - ізденіс.
Ш – бейнені ашу, интеллектуалды бағдарламаларды құрастыру мен түзету.
Г – есептерді шешу мен талдау.
Ж - синтез,логикалық қорытынды.
Л - формализация, интеллектуалды бағдарламаны алгоритмдеу.
Ц - КШҚ-ның толық құрылымы; (Ц) - интуиция.
Ю – кертартпалы атқарушылық үрдісті жасанды интеллектпен генерациялау;
Б - кертартпалы атқарушылық үрдісті табиғи интеллектпен генерациялау;
G – ПАФОСИ әдіснамасы.
Î - материалды тиімділік; (Î) – әлеуметтік тиімділік; <Î> - жаһандық тиімділік.
Қысқартуларды ашу және белгілердің сипаттамасы.
КШҚ – кертартпалы-шығармашылықты қызмет;
i – ақпараттық негіз;
j – үрдіс;
U – көптіктің бірігуі;
∞ - шектеусіз көптік;
" - жалпылама кванторы;
$ - болмыс кванторы.
«Ақпараттық экономика» курсының дәрістік курсы бойынша әдістемелік нұсқаулықтарға арналған қысқаша сөздік-анықтамалық
А
Аттрактор – ашық экономикалық құрылымы дамуының тұрақталған тәртіп.
Автогенез – сыртқы жағдайларға қарамастан, қозғалмалы-кодтық құрылымдар мен жалпыға ортақ ақпарат шығаратын факторлардың суперсубстанционалды шоғырланатын барлығының дамуын ұйымдастыру мен эволюциясы.
Ақпарат – материалды- оңды виртуалды шынйлық; барлық объективті және субъективті түрде тіршілік ететіндердің барлық пішімдері АҚПАРАТТЫҢ түрлі айқынды және даму түрі болып табылады; әлемнің бірдлігі-оның ақпараттануында; ақпараттың жалпыға ортақ тіршілік ету пішімі материя, (масса, зат, болмыс, табиғат), идея (сана, ойлау, рух), энергия, қозғалыс, кеңістік, және уақыт жатады; материя мен санаға қатысты ақпараттың озықтылығы - бірыңғай әлем бейнесін жүргізудің ақпараттық көзқарасының негізгі принципі. Ақпарат бір уақытты материалды және оңды, энергия, зат пен ойлауды түрлі түрленген, қайшылықты n – метаформаларға айналдырып, мәңгі бастамасыз және шексіз кеңістікте дамиды. Жеке, тұрмыстық ғаламдық-планетарлы ойлау ішінде және тысқары түрде дамиды және өзгереді. Ақпарат – түрлі кодтау және декодтау, резонасты-соттық қатынастар, өзарасақтаудың, өзараөзгертілер мен әрекеттесулердің объективтендіру және субъективтендірудің біртұтас суперсубстанционалды заңды үрдісі.
Ақпараттандыру – әлем бойынша ақпараттық-соттық қоғамдастықты құру және адам өмірінің сапасы мен деңгейін жоғарлатудың табиғи әлеуметтік – экономикалық және ғаламды- ғарыштық үрдіс.
Ақпараттық тиімділік – материалдық, рухани, әлеуметтік және ғаламдық тиімділіктің негізі.
Ақпараттық постиндустрия – біртұтас ақпараттық жұмысшы мен тұрмыстық өндірістің көліктен кейінгі құралдардың экономикалық даму түрі.
Ақпараттық себептілік – ұйымдасқан-өздігіненен ұйымдасатын экономикалық үрдістердегі кодталған-декодталған жүзеге асырылатын басатама;
Ақпараттық үйлесімділік - құрылымдалған элементтердің ішкі жасырын қатынастарын және олардың бүтін және бөліктерінің қасиеттері мен белгілерін зерделеу, берілген бүтіннің ішкі және сыртқы ақпарат қатынастарын зерттеу; мұндай үйлесімділік ішкі өзіндік дамудың, оның ақпараттық құрамының материалдық пішімін бейнелейді.
Ақпараттық экономика негіздері – экономикалық ақпаратты-категориялық зерттеудің негіздерін нақтылайтын және жалпылайтын біртұтас ілім. Трансценденттік – белгілі бір бүтін затқа қатынасы шекарадан тыс; берілген түсінік «имманенттік» түсінігіне қарама-қарсы болып келеді.
Б
Бифуркациялық ақпарат – бифуркациядан өткен жаңа құрамы мен құрылымымен ерекшеленетін ақпарат; кодталған және декодталған ақпаратты жинақтау бифуркацияның белігілі бір сатысына жеткен кезде ақпарат жаңа құрылым, құрам және жаңа түрге айналады.
Г
Генерация – органикалық тұтастықтағы және қарама-қарсы түріндегі ақпараттық тауардың мақсатқа бағыттылығы мен құндылықтарын іске қосу үрдісі; бір жағынан, ақпарттық тауардың түріне айналған, ақпарат мінсіз тауар органикалық үйлесімділігі; генерация келесі паралельді-бірлескен экономикалық тізбек түріндегі экономикалық үрдісті қамтиды: шығындар – өндіріс-сату-тұтыну-нәтиже.
Д
Диссипативті құрылымдар – хаостың баламасы; бифуркация нүктелері арасын ретке келтіру; бір құрылымнан екінші құрылымға ауысу; мысалы, ақпараттың (мысалы, электр қуаты) энергетикалық форма қозғалысының берілген энергетикалық ақпарат түрі (мысалы, жылулық) бөлшектерінің ретсіз қозғалысына ауысу; түрлі формаларға айналу және бөліну;
Декодтау – сансыз және түрлі идеалды айналымдардың материалдыққа айналудың мәңгі бастамасыз-шексіз ақпараттық үрдісі; мұндай үрдіс жалпыға ортақ ақпараттың жеткіліксіз өзіндік айналым потенциясы негізіне жатады. Субъективті ақпаратты заттандыру және теріске шығару;
Диалектика ақпараттық – бірыңғай ақпараттық әлем бейнесін жүргізу тұрғысындағы әлемнің табиғат, қоғам, экономика және ойлау жалпы даму заңдылықтары туралы ғылым; Берілген заңдарды қолдану мен ішкі қайшылықты қайнар көзі жалпыға ортақ бастамасыз- шексіз ақпарат негізі болып табылады.
И
Инон – өздігінен дамитын құндылық; адамдар арасындағы жетекші зияткерлік меншік түрлері шарттарын қабылдау-басқару, қабылдау-қолдану жағдайларын білдіреді; өмірге қажетті рухани-материалдық құндылықтарды жандандыруға бағытталған адамдар арасындағы кертартпалы-шығармашылық зияткерлі-эмоцияналды қызметі барысындағы ақпараттық қатынастарды көрсетеді; КШҚ қосымша пәні мен үрдісі, көрсеткіші; тұрмыстық үрдістерді көрсеттетін, пішім түзетін ұйымдық және өздігінен түзілетін экономикалық ақпарат.
Информатика - алфавитті-цифрлы ақпаратты автоматтандырылған өңдеуден өткізетін қоғамның қажетіліктеріне арналған білім, зерттеу саласы. Информология – ақпаратты нейрорецепторлық, өткізгіштік, телерадио және спутниктік байланыс жібере отырып, рецепция технологиясы, маршруттау, телеқатынасын зерттейтін пән.
Информономия - ақпарат заңдары туралы ілім.
Информациология - барлық ақпараттық құбылыстардың, Ғаламның микро және макродинамикалық үрдістерінің генерализацияланған ғылымы. Ақпараттық тауар – өзіне ақпаратты-зияткерлік, кертартпалы-шығармашылық қызметті қабылдайтын тауар және екі қасиеті бар: құндылықты және мақсатқа бағыттылығы; жалпыға ортақ ақпараттық тауар үлесінің мынадай топтары бар: материалды-заттанған, заттық емес (рухани, идея, патенттер және т.б) тауарлар және олардың көшірмесі, электронды квазиақшалар, қызметтер, зияткерлік күш және басқа ақпараттық тауарлар.
І
Ішкі генерация – зияткерлік және ақпараттық-экономикалық күшке айналған түрлі пішімдер мен метаформалар арасындағы кооперативті әрекеттесу негізінде дамитын және өздігіенен өсетін көрсеткіштерді құру мен бірлесіп жүзеге асыру жолымен ақпараттық құндылықтарды қарқынды-инновациялық түрде дамыту.
К
Кодтау – сансыз және түрлі өзгерістерді материалдықтан оңдыға айналдыратын бастамасыз-шексіз мәңгі ақпараттық үрдіс; мұндай үрдіс негізінде, жалпыға ортақ ақпаратта сақталған өздігінен өзегеретін сарқылмайтын потенция жатыр; түрлі зияткерлік-логикалық пішімдер- категория, терминдер, ұсыныстар, қорытындылар, ағымды таурлар, постулаттар объективті әлемнің бейнесі болып табылады.
Квазиақшалар – экономикалық субсшығынның өзгертілген есепке алынатын – өлшемді, айырбастау-айырысатын- төлемді және электронды-жинақтау түрі.
М
Метагенерация – КШҚ шығындары – генерация әсерінің формасы; біртұтас және түрлі экономикалық тізбек: шығындар – өндіріс – сату – тұтыну – әсер түрі құрылымындағы КШҚ метаақпаратына айналатын сансыз метапішімнің бір түрі;
Материалдық ақпарат – түрлі метапішім мен табиғи-заттанған экономикалық пішімге айналған ақпарат.
С
Суперсубстанция – жалпыға ортақ ақпарат барлық заттар мен құбылыстардың мәні мен бірінші негізі болып табылады.
Симметрия и асимметрия – полярлы, модель, образдылық және т.б. түріндегі түрлі шексіз, түртүзуші бастамасыз-шексіз қарама-қайшылық түрінде келген ақпараттық үрдіс; ортадан бүтін бөлшектерінің мөлшерлі және мөлшерсіз, сәйкес және сәйкес емес түрде орналасуы; экономикалық ақпарат айқындамасының толық (симметриялық) және толық емес (орны ауыстырылған сипатын көрсетеді.
Ұ
Ұйымның соттық әдісі – органикалық бірлестікте келесі жағдайларды өзіне енгізетін әдіс: шектеулі қор шығындарын үнемдеу және бір кеңістік көлеміне арналған генерациялық ақпараттың тиімді тығыздылығы, ақпараттың түрлі формаларының ақпараттық жағынан әрекеттесу үрдісінде қатынас бірлігінің сенімділігі және төзімділігі, ПАФОСИДЫҢ 6 негізігі принциптеріне сәйкес экономикалық ақпарат қатынастарының симметриялық жағынан көрінуі, түрлі тұрмыстық құрылымдардың универсалдылық және бірыңғайлау, экономикалық дамудың қандай да бір қарқынын таңдау мүмкіндігі, ақпараттық әрекеттесудің түрлі экономикалық түрлерін қабылдау-жіберудің бір мезетте ең тиімді жолын табудың потенциалдық қабілеті, ақпаратты- тұрмыстық құрылымдарының кодты идеалды-материалдық құрылысы және экономикалық ақпараттың материалды-идеалдық түрін іріктеп тарату.
Ф
Флуктация – орта өлшем бірліктің кейбір кездейсоқ ауытқулары, өзгерістері мен тербелістері.
Э
Экономикалық ақпарат пәні –жеке және көпшілік тұтынушы-сатып алушының сұранысын қанағаттандыратын өнімді генерациялау мақсатында, экономикада өзіне материалдық және оңдыны қамтитын және келешекте бүтінді және өндірісті кодтау және декодтауды қажет ететін интеграцияланған тұрмыстық объективті-субъективті бүтін.
Экономикалық субстрат - ерекше экономикалық ақпаратты білдіреді және түрлі экономикалық құбылыстардың ортақ негізі болып табылады.
Ағымдық, аралық және қорытынды бақылауға арналған материалдар және олардың орындалуы бойынша әдістемелік нұсқаулар
1. «Ақпараттық экономика» курсы нені оқиды?
а) өндірістік қатынастар;
б) өндірістік күштер;
в) материалды-техникалық қор;
г) еңбек ресурстары;
д) инон және зияткерлік меншіктің нәтижелерін иемденуі бойынша адамдар арасындағы ақпараттық -экономикалық қарым -қатынастар.
2.Ақпараттық экономика дамуының себебі неде?
а) ақпараттық технологиялар;
б) адам факторы;
в) электрондық-есептеу машиналардың пайда болуы;
г) ақпараттық кодтау дәрежесінің деңгейі;
д) зияткерлік меншіктің пайда болуы және оның әртүрлі қалыптарының дамуы.
3.Ақпараттық экономика дамуының жағдайы не?
а) еңбектің қазіргі қалыптарының қоғамдық бөлінуі;
б) неотехнологиялар;
в) бағдарламалық қамтандыру;
г) ақпараттық ағымдар;
д) электрондық құжаттық айналымы.
4. Ақпараттық экономикаға қандай зерттеу әдістері жатады?
а) корреляция;
б) экономикалық салыстыру;
в) диалектикалық материализм;
г) диалектика және ПАФОСИ ақпараттық әдіснама;
д) сандық және сапалық талдау және синтез.
5. «Ақпараттық экономика»курсының міндеттері қандай?
а) эрудиция және білім жинау;
б) зачётті зачёт үшін өткізу;
в) біліктілікті уақытша көтеру;
г)жаңа сапалы ақпараттық өмір сүру үлгісін көрсету және қазіргі ақпараттық – экономикалық ойлау әдісін қалыптастыру;
д)ұйымдастырушылық қабілеттерді даму.
6.Қандай ғылыми категория тереңдеу және кеңдеу түрде адамдар ресурсының даму саласындағы экономикалық құбылыстарды көрсете алады?
а) жоспарлау;
б) басқарушылық;
в) ақпарат;
г) есеп;
д) аудит.
7.Ақпараттық экономика жағдайларында экономикалық үдерістерді басқару нақты өмірде не нәрсеге тап болады?
а) детерминантталған өзара байланысты экономикалық құбылыстармен ғана;
б) детерминантталмаған кездейсоқ экономикалық құбылыстармен;
в) табиғи бірыңғайлықта және әртүрлі үйлесуінде екеулерімен де;
г) болжамалы экономикалық жағдайлармен;
д) болжалынбайтын экономикалық ситуациясы.
8. Аақпараттық экономика пәні және әдісінің маңызы неде?
а) пәннің міндеттерін көрсету;
б) курстың қызтет етулерін көрсету;
в) ПАФОСИ ақпараттық диалектика әдістері арқылы ақпараттық экономика – ИНОННЫҢ орталық категориясын негіздеу;
г) зерттеу объектін анықтау;
д) ақпараттық - экономикалық талдау деңгейін белгілеу.
1.Біртұтас және әртүрлік зияткерлік меншіктің даму мәселесі қалай сипатталады?
а) меңгеру ұстанымынан;
б) иемдену ұстанымынан;
в)өкімдеу ұстанымынан;
г) пайдалану ұстанымынан;
д) меңгеру, иемдену, өкімдеу және пайдалану ұстанымдарынан.
2.Креативті және зияткерлік меншік қалпында қандай экономикалық факторлар үйлеседі?
а) заттық;
б) жеке тұлғалық;
в) заттық және жеке тұлғалық;
г)еңбек ресурстары;
д) ойлы адамдық және шығармашылық адамдық факторлар.
З.Зияткерлік меншік қалпында ақпараттық тауар – идея ерекшіліктері қалай көрінеді?
а) тұтынушылық құн арқылы;
б) үстемелі өнім арқылы;
в) өзімен өзі өсу және қартаю арқылы;
г) құн арқылы;
д) конъюнктура арқылы.
4.Зияткерлік меншіктің креативті қалпы қалай ұдайы өндіріледі?
а) ақпараттық - зияткерлік (ой және шығармашылық) қызмет ету арқылы:
өндіріс, тарату, ауысу және тұтыну;
б) материалды игіліктерді өндіру қарым қатынастары арқылы;
в) рухани игіліктерді өндіру қарым қатынастары арқылы;
г) материалды игіліктерді тұтыну қарым қатынастары арқылы;
в) рухани игіліктерді тұтыну қарым қатынастары арқылы;
Ресурстық нарықтардың дәстүрлі бөлінуі немен байланысты өзгерді?
а) ақпараттық ресурстардың толқымалы және ғаламдық дамуымен;
б) факторлық және ресурстық әлеуеттердәң үйлесуімен;
в) еңбек ресурстарының белсендірілуімен;
г) материалды-техникалық ресурстар құрылымындағы өзгерістермен;
д) энергетикалық ресурстарды пайдалану саласындағы қажеттіліктердің өсуімен.
5.Ақпарат және ресурстар түрлері арасындағы жалпы және ерекше өзгешеліктерін көрсет?
а) ақпараттық ресурстар жиынтық қоғамдық өнімге ендіріледі ме және олар ресурстардың басқа түрлерінің бастапқы түрі болып саналама?
б) сандық сипаттамалар;
в) сапалық параметрлер;
г) қосылмайтын ба, не өзара байланыста ма;
д) ресурстардың қайта жаңартылмайтын қабілеті.
6.Еңбек нарығының мысалында дәстүрлі ресурстар нарықтарындағы негізгі өзгерістерді талқылаңыздар?
а) еңбектің білімге ауысқанымен (не кертартпалыққа негізделген шығармашылық қызмет ету – КНШҚ) және капитаплдың ақпаратқа (не инонға); сонымен, мысалы, қазіргі нарықтың құрылымында жиынтық дәстүрлі еңбек жиынтық табиғи-зияткерлік (білім, шығармашылық еңбек) және жасанды- зияткерлік (автоматтандырылған білім базалары, жасанды парасат) труд;
б) еңбектің тартымдығы азайды;
в) еңбектің ынталандырулары өзгерді;
г) еңбектің мазмұнындағы өзгерістермен;
д) еңбектің қабілетіндегі өзгерістермен;.
7. Ақпараттық - экономикалық зерттеулер в структуре қазіргі танып білу теориясының құрылымында қандай орын алады?
а) қазіргі танып білу теориясының негізі және субстанциясы ретінде жетекші орын алады;
б) зерттеудің қосалқы әдісі ретінде ақырғы орын алады;
в) экономикалық талдаудың қосымша әдісі ретінде аралық орынды алады.
г) гноселогияның ғылыми құралдарының бірі ретінде жетекші орын алады;
д) көшбасшылық орындардың бірін.
8.Танып білу теориясын (гносеологияны) антропология, аксиология және праксиология ұстанымдар бойынша ақпараттық -экономикалық зерттеулермен өзара қалай байланыстыруға болады?
а) ақпараттық диалектика және ПАФОСИ метаәдісі арқылы;
б) матералистік диалектика арқылы;
в) религиялық оқулар арқылы;
г) экономикалық синергетика арқылы;
д) трансакционалдық шығындар теориясын қолдану арқылы.
9.Диалектиканың қандай ең маңызды категорияларды оперируют ақпараттық –экономикалық зерттеулер қолданады?
а) қарама-қайшылықтар;
б) заңдар;
в) қарым- қатынастар;
г) ынталар;
д) қарама-қайшылықтар, заңдар, қарым- қатынастар, ынталар.
10.Ақпараттық - экономикалық зерттеулер қалайша қазіргі экономикалық теорияның пәнін және әдістерін сапалы жаңа деңгейге көтереді?
а) инон капиталдың мұрагері ретінде және ПАФОСИ ақпараттық диалектиканың жаңа әдісі ретінде арқылы;
б) айналым капиталы арқылы;
в) негізгі капитал арқылы;
г) ұдайы және ауыспалы капитал;
д) ғылыми абстакция әдісін қолдану арқылы.
11. Экономикалық үдерістердің негіздерінің генезисін, жағдайын және даму келешегін анықтаңыз?
а) экономикалық ақпараттың кодтау және декодтау деңгейінің өсуі, қазіргі ақпараттық технологиялардың экономикады қолдануы және қоғамның сингулярлық экономикадан кейінгі дамуына ауысу;
б) экономикалық ақпараттың кодтау және декодтау деңгейінің өсуі,
в) қазіргі ақпараттық технологиялардың экономикады қолдануы;
г)қоғамның сингулярлық экономикадан кейінгі дамуына ауысу;
д) коллапс сценарийі, материалдық-энергетикалық ресурстардың нәтижесіздігі және жаңартылмайтындығын жою.
12.Экономикалық дамудың ақпараттық негіздерінің мазмұнын және мәселелерін түсіндіріңіз?
а) еңбектің мазмұны;
б) еңбектің қабілеті;
в) экономикалық өсудің қарқынды қабілеті;
г)мазмұнды экономикалық ақпараттың ағымдары және ресурстардың әртүрлі түрлерінің қайта айналуы және өзара бір- бірінің орныны тұруы;
д) экономикалық дамудың экстенсивті қасиеті.
13.Әлемнің біртұтас бейнесін көру ақпараттық ұстаным дегеніміз нені анықтайды?
а) ақпараттық жалпыға бірдей болуы және вторичны материя мен сана сезімнің екінші орында болулары;
б) бірінші деңгейде және сана сезімнің екінші орында болулары;
в) сана сезімнің (идея) бірінші деңгейде және материя (болмыс) екінші орында болуы;
г) материя және сана сезімнің бірінші деңгейде және ақпараттың екінші орында болуы;
д) барлық әлем материалды және сана сезім (идея) пассивті түрде оның соңында жүреді.
14. Әртүрлі шаруашылық білім берулердің күрделі құрылымдарын зерттеуге ақпараттық көзқарас неде?
а) жүйелі көзқараста;
б)әлемнің біртұтас көру ақпараттық ұстаным, ақпараттық диалектика және ПАФОСИ әдіснамасы;
в)құрылымдық көзқарас;
г) түзету талдау көзқарас;
д) симплекс-әдіс.
15.Ақпараттық экономика, ақпараттық заңдар, ақпараттық және ақпараттық қарама- қатынастар арасына өзара байланыс жүргізіңіз?
а) ақпараттық экономика заңдармен, қарама- қатынастармен және қарама- қайшылықтармен байланысы жоқ;
б) ақпараттық заңдар экономикалық заңдармен байланыстары жоқ;
в) зияткерлік меншіктің креативті қалпы ақпараттық - экономикалық заңдармен дамитын ақпараттық экономика жетекші болып саналады, ол ақпараттық - экономикалық заңдармен дамиды. Осындай дамудың негізі болып ақпараттық - экономикалық қарама- қайшылықтар саналады;
г) ақпараттық қарама- қайшылықтар экономикалық қарама- қайшылықтармен байланысы жоқ;
д)ақпараттық қарама- қатынастар өндірістік қарама- қатынастармен байланыстары жоқ.
16.Трансформациялық экономика, ақпараттық экономика және өнеркәсітік экономикалардың өзара әсері қандай?
а) ақпараттық және өнеркәсітік экономикалардың өзара байланыстары жоқ.;
б) ақпараттың кодтау және декодтау деңгейі экономиканың әртүрлі түрлерінің дамуларына әсер етпейді;
в)өнеркәсіптік экономика автоматты түрде тез рада ақпараттық экономикаға ауысады;
г) өнеркәсіптік экономика трансформациялық (ауыспалы) экономиканың жағдайларында сапалы жаңа ақпараттық экономикаға ауысыды, ол материалды-техникалық және ғылыми әлеут жинайды;
д) индустриалды өнеркәсіптік экономика және индустриядан кейінгі ақпараттық экономика арасында мұраттылық жоқ.
17.Экономиканың ақпараттық суперсубстанциясы деген не?
а) жалпыға бірдей ақпарат;
б) материя;
в) идея;
г) кеңістік;
д)уақыт.
18.Ақпараттық - экономикалық үдерістердің ұдайы өндірісі жүзеге асады және экономикалық өсуге әсері қандай?
а) материалдық игіліктердің өндіруі арқылы;
б) отбасы және өсіп жатқан мұрагерлердің ұдай өндіруі арқылы;
в) капиталдың ауыспалы айналымы және айналымы арқылы, экономикалық өсудің сапалы және сандық қасиеттерге әсер ете ақпараттық капиталдың инонға айналымы;
г) экономикалық қарым –қатынастардың ұдайы өндіруі арқылы;
д) экономикалық өсуге экстенсивті түрде әсер етіп, затсыз игіліктердің өндіруі арқылы.
19.Экономикалық ақпарат қандай түрлерге бөлінеді?
а) бірінші және қорытынды;
б) актуалды және потенциалды, объективті және субъективті;
в) тіркейтін және реттейтінге;
г) жоспарлы және нарықты;
д) ұдайы және өзгеретінге.
20.Экономиканың ақпараттық генезисы шетелде қалай өтеді?
а) экономикалық ақпараттың көлемдерінің өсу нәтижесінде;
б) өнеркәсіптік объектілер санының өсу арқылы: зауыт және фабрикалар;
в) сыртқы сауданың қарқындығының өсу нәтижесінде;
г) ақпараттық экономиканың шетелде пайда болуы, орнатылуы және дамуы ҒТҮ 4-ші кезеңінің (ғылыми-техникалық үдерістің) пайда болуы не ЭЕМ түрінде басқару құрылғының (электрондық –есептеу машиналардың және телекоммуникациялық байланыс құралдарының);
д) телекоммуникациялық байланыс құралдарының дамуынан ғана.
21.Экономикалық ақпарат – жанды еңбектің заты екенін анықтаңыз?
а) экономикалық ақпарат –адамның еңбек ету қызметінің нәтижесі;
б) экономикалық ақпарат қызметкерлердің тірі еңбегіне бағытталған, өйткені оның ақпараттық қайта ауысымдар және өндірулер нәтижесінде ақпараттық и ол өмірлік материалдық –рухани игіліктердің ірі массасына айналады;
в) экономикалық ақпарат - ақпараттық негізді құралдармен басқаратын ақпарат;
г) экономикалық ақпарат статистикалық ақпарат ретінде;
д) экономикалық ақпарат оперативті-өндірістік ақпарат.
22.Экономикалық ақпараттың пайданың қосымша негізі болуын негіздеңіз?
а) экономикалық ақпарат – еңбек заты;
б) экономикалық ақпарат – еңбектің құралы;
в) жасанды парасат, ақпараттық технологиялар, автоматтандырылған білімдер базасы және НОУ-ХАУ өндірілген экономикалық ақпараттың түрлері;
г) экономикалық ақпарат - документалдық ақпарат түрінде;
д) экономикалық ақпарат – есеп берулер, графиктар және кестелер түрінде.
23.Экономикалық ақпараттың тауар және еңбек өнімі маңызын түсіндіріңіз?
а) қорытынды ақпарат түрін;
б) семантикалық және синтаксистік ақпараттың сипаты ретінде;
в) ақпарат кері ауысым байланысы ретінде;
г) экономикалық ақпарат табиғи біріктірілген қызметкерлердің зияткерлік әлеуетінің және қазіргі өндірістің жоғары үйлесуі ретінде тауар құрып және еңбектің өнімдеріне енеді;
д) экономикалық ақпарат өндіріс үдерістерін басқарудағы қосымша құрал ретінде.
24. Ақпараттық постиндустрияның мазмұнының және мәселелерінің даму маңызы неде?
а) ірі машиналық өндірістің дамуы;
б) бос экономикалық зоналардың қалыптасуы;
в) территориалық өнеркәсіптік кешендердің ұйымдастырылуы;
г) кластерлі экономиканың дамуы;
д) үш мазмұнды ақпараттық постиндустрия блоктарының дамуы, олардың өзара байланысу, өзара әсер ету және өзара қызмет етулерінің мәселелері.
25.Ақпараттық еңбек және кәсіпкерлік қызмет ету қалай сипатталады?
а) еңбек күшті тұтыну үдерісі ретінде;
б) қызметкерлердің, оның ішінде кәсіпкерлердің табиғи және зияткерлік күшін тұтыну үдерісі ретінде;
в)өнеркәсіптік - өндірістік жұмысшылардың тәжірибе және еңбек дағдыларын көрсетуі;
г) жұмыс істейтіндердің біліктілік деңгейі ретінде;
д) инженерлік еңбек ретінде.
26. Экономикалық ақпаратты өндеу бойынша жиынтық жұмысшының жаңартылуы және қызметкерлердің құрылымдық өзгерістері қалай өтеді?
а) жұмысқа орналастыру бюро арқылы;
б) жарнама арқылы;
в) білімдердің ұдайы жаңаруы, біліктілікті арттыру және қызметкерлердің ұдайы инновациялы қызмет етуі арқылы, оның нәтижесінде адам факторының зияткерлік-шығармашылық қызмет ету жаққа жоғарлауы арқылы қайталанатын кертартпалыққа негізделген қызмет етумен салыстырғанда құрылымдық өзгерістер болады.
г) еңбек нарығы арқылы;
д) биржа қоры арқылы.
27.Экономикалық ақпараттың қазіргі нарығының табиғатын көрсетіңіз?
а) жиынтық сұраныс және жиынтық ұсыныстың тепе -теңдігі;
б)тауар массасының сатушылар және сатып алушылар арасындағы арасалмағы;
в) қазіргі нарықтық бірыңғай ауысым үдерісінде сатушылар және сатып алушылар арасында экономикалық ақпараттың жойылмайтын, ұдайы жаңаратын, тираждану, таратылу, өзімен -өзі өсу және өзімен -өзі ескіру сияқты табиғат тың көрінісі пайда болады;
г) жиынтық қоғамдық өнімнің өндіру және тұтыну арасындағы баланс;
д) тауар- ақшалы қарым- қатынастар және ақшалы- несиелі саясат
28.Ақпараттық -экономикалық қазіргі тауарлық өндірістің және ұдайы өндірістің ақпараттық –экономикалық қарама- қайшылықтарын түсідір?
а) бағалардың өсуі және төмен төлем қабілетті сұраныс арасындағы қарама- қайшылықтар монетарлық саясат арқылы шешіледі;
б) қазіргі өндіріс және тұтыныс, құндылық және (құн) және нысаналылық (пайдалылық), баға және төлем қабілетті сұраныс экономиканың диверсификациялау мәселелерін шешу жолымен, оның балансталуының арасындағы қарама -қайшылықтар, сонымен қатар, дәстүрлік нарықтың бірлесуі және келіспеушіліктері (көбінесе, заттық қаситті тауарлар массасының сатып алынуы және сатылуы) электрондық нарықпен (электрондық коммерция арқылы – электрондық ақшалар – электрондық банкинг көбінесе, затсыз қаситті тауарлар массасының сатып алынуы және сатылуы)
в) бағалардың өсуі және төмен төлем қабілеттік сұраныс арасындағы қарама- қайшылықтар фискальды саясат арқылы шешіледі;
г) бағалардың өсуі және төмен төлем қабілеттік сұраныс арасындағы қарама- қайшылықтар мемлекттік кірісу арқылы шешіледі;
д) бағалардың өсуі және төмен төлем қабілеттік сұраныс арасындағы қарама- қайшылықтар либеральды - экономикалық саясат арқылы шешіледі;
29. Ақпараттық экономиканың нарықтақ жағдайларында қалыптасуының негізгі ұстанымдарына сипаттама жасаңыз?
а) еңбек өндірімділігінің бір жақты жоғарлауы;
б) еңбек ақының бір жақты жоғарлауы;
в) инфляцияның әкімшілік түрде төмендетілуі;
г) тауардың ақпараттық тауарға айналуы, құнның және пайдалығының құндылылыққа және нысаналылыққа, үстеме құнның өсірілген құндылыққа айналуы;
д) еңбектің қоғамдық бөлінуі.
30. Трансформациялық және ақпараттық экономиканың нәтижелігінің өсу маңызы неде?
а) тауардың сапасын жоғарлату;
б) өндіріс және тұтынудың ақпараттық мәдениетінің өсуі, материалдық-әлеуметтік-рухани-ғаламдық ақпараттық нәтижеліктің оңтайлы үйлесуі;
в) материалдық шығындардың төмендеуі;
г) энергетикалық шығындардың төмендеуі;
д) жеделдетілген өтелімді өткізу.
Ақпараттық капитал, капитал, инон айналым үрдісінен ИНОННЫҢ келесі жалпыға ортақ формула шығаруға болады:
ЭАҚ - АТА - ЭА1Қ1,
мұндағы ЭА1Қ1 – персоналдың өзіндік ойын білдіру (ақпараттық-шығармашылық потенциясын өзіндігінен жүзеге асыруы) мен электронды-квазиақшалы массасының өсуі (материалдық өсім).
Методологиялық жағынан инонның жалпыға ортақ формуласы ішкі өзіндік даму ақпараттық құрамының материалды-ақшалы түрін сипаттайтын экономикалық ақпараттың оңды түрін көрсетеді.
Инон категориялық аппаратының логика-символдық код-түрі
¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥ ¥
" UIij $ UИij UCij UR!ij UHij UPij ULij;
ij ij ij ij ij ij ij
где, " - ортақтастық кванторы; И - инон; Р - өсіріліген құндылық;
U – көпшілікті біріктіру; С - құндылық; L - мақсатқа бағыттылығ;
$ - тіршілік ету кванторы; R! - генерация;
¥ - шексіздік; Н - ақпараттық баға;
ij - i-дің ақпараттық негіздеменің j- экономикалық үрдісі;
I – универсалдық көптілік, жалпыға ортақ ақпарат.
Инон категориялық аппаратының соттық түрі:
P H
 |
L R!
 |
И С
Дата добавления: 2015-11-03; просмотров: 105 | Нарушение авторских прав
| <== предыдущая страница | | | следующая страница ==> |
| Дәрістік курс бойынша әдістемелік нұсқаулық. | | | Мәселенің талдауы |