деңгей сұрақтары. Жалпы жылу техникасы пәнінің емтихан сұрақтары

Читайте также:

Жалпы жылу техникасы пәнінің емтихан сұрақтары

деңгей сұрақтары

1. Жалпы жылу техникасы туралы түсінік

2. Жылудинамикасының заңдары және негізгі ұғым

3. Жұмыс денесі туралы түсінік

4. Жұмыстық дене күйінің көрсеткіші.

5. Біртекті идеалды газдарға арналған күй теңдеулері.

6. Идеал газдар қоспасы

7. Жылудинамикасының бірінші заңы және оған қосымша.

8. Қайтымды және қайтымсыз процестер.

9. Жұмыстық дененің ішкі энергиясының өзгеруі.

10. Жылудинамикасының екінші заңы.

11. Карно циклі

12. Энтропия туралы ұғым

13. ІЖҚ циклдары

14. ІЖҚ –да жүретін процестер

15. Бірсатылы сығымдағыштар.

1. Жалпы жылу техникасы туралы түсінік

Жылу техникасы деп, ғылым саласының теориялық мағынасын және табиғи көздерінің энергиясын, жылуға түрлендіруші техникалық құрал-жабдықтармен, механикалық және электр энергиясына айналуын айтады, сонымен қатар, жылулық машиналардың, аппараттардың және қондырғылардың принциптік жұмыс әрекеттерінің процестерін зерттейді.

Жылулық – бұл табиғаттың беретін байлығы және оны тыңғылықты дұрыс пайдалануды үйрену – оның негізгі заңдылығын түсіну, оны алудағы басқару процесін, тасымалдауы мен жылулықты пайдалану негізгі мақсаттардың бірі болып табылады. Жылудинамикасы және жылу алмасу туралы ілім – осы заңдылықты зерттейтін ғылым саласы.

Жылутехникасы ғылым ретінде XIX ғасырда, өндіріс – техникалық революция заманында қалыптасты, онда жылулық қозғалтқыштардың – энергияның сапалы, жаңа көзін жаппай пайдаланумен байланысты болды.

Қазақстанда электр станциясының негізгі түрі болып жылу электр станциясы (ЖЭС) табылады. Яғни, Қазақстанда электр энергиясының 85% жылу электр станцияларында өндіріледі (ЖЭС). Бұлар шамамен мемлекеттің 67% электр энергиясын шығарады. Олардың орналасуы отын көзі мен тұтыну қажеттігіне байланысты. Ең ірі ЖЭС - тер отын кендерінің маңында салынады. Калорияға (энергияға) бай және тасымалдауға қолайлы отын қолданатын ЖЭС тұтынушылар талабына сай құрылады.

Жылу электр станциясы – ол бірнеше қондырғылар, құралдар мен аппараттардан тұратын, электр энергиясын өндіруге арналған, және оған керекті үйлер мен арнайы бөлмелер белгілі территорияда орналасқан орын.

2. Жылудинамикасының заңдары және негізгі ұғым

«Жылудинамикасы» - грек сөзінен шыққан: «термо» - жылу, «динамика» - күш, қозғалыс, ал барлығы – жылу қозғалтушы күш дегенді білдіреді. Сонымен, жылудинамикасы – жылу қозғалтқышының теориясы болып табылады.

Жылудинамиканың негізін тәжірибемен анықталған екі заңы құрайды. Жылудинамиканың бірінші және екінші заңдары.

Термодинамиканың 1-заңы жалпы энергияның сақталу және айналу заңының бір түрі. Термодинамиканың бірінші бастамасы (заңы), барлық процестер мен құбылыстарға қолданылатын, жалпылама, табиғаттын универсалды заңы болып табылатын, масса мен энергияның сақталу және айналу заңының жылулық құбылыстарға қосымшасы болып табылады. Термодинамиканың бірінші заңы - энергияның сақталу және түрлену заңы, яғни энергия жоғалмайды және еш нәрседен пайда болмайды, ол тек қана, бір түрінен екіншісіне түрленіп ауысады. Энергияның сақталу заңын келесі түрде өрнектеуге болады: жүйенің ішкі энергиясын процесс жүріп жатқан кезде бастапқы күйден соңғы күйге ауысу жүйе сыртында сыртқы жасаған жұмыс пен жүйеде алынған жылу мөлшеріне тең:

Жылудинамикасының екінші заңының шығу тарихы француз ғалымы Сади Карноның жылулық машинаның максималды пайдалы әсер коэффициенті туралы сұрақты қарастыруымен байланысты болды. Кейінірек Клаузиус және Томсон түрі бойынша басқаша, бірақ термодинамиканың екінші заңының эквивалентті нұсқасын ұсынды.

Клаузиустің нұсқасына сәйкес, температурасы төмен денеден температурасы жоғары денеге жылу берілу процесі мүмкін емес.

Томсон термодинамиканың екінші заңын келесі түрде ұсынды: бір денеден қандай да бір денеге бірелген жылу есебінен нәтижесінде жұмыстың жасалуы болатын периодты процесс мүмкін емес.

3. Жұмыс денесі туралы түсінік

4. Жұмыстық дене күйінің көрсеткіші

Денелердің жиынтықтағы, өзара әрекетте болуын, жүйелер деп атайды. Осы денелердің арасында, жұмыстық дене, ерекше бөлектенеді, ол жылу мен жұмыстың өзара алмасу процесін жүргізеді. Жұмыстық дене ретінде газ бен бу алынады. Сұйықтармен салыстырғанда газдар мен булар қыздыру және салқындату кезінде қысымы мен көлемін едәуір өзгертеді.

Жұмыстық дене күйінің көрсеткіші. Біртекті жұмыстық дененің тепе-теңдікте тұрған физикалық күйімен анықталатын жылудинамикалық көрсеткіштерінің негізінде қысым , температура Т және көлем алынады. Олардың арасында байланыстары бар, оны анықтау үшін, әрбір жұмыстық денені тәжірибе жолымен немесе материяның кинетикалық теориясы негізіндегі дененің салыстырмалы ішкі құрылымын кейбір жорамал түрінде анықтайды. Жалпы түрде көрсетілген көрсеткіштердің аралық қатынасы немесе теңдеу күйі мына түрде болуы мүмкін:

Ол келесі түрде жазылады:

Бұл теңдеудің бірмағыналы күйін анықтау үшін барлық көрсеткіштері қажет емес. Оның үш шамасының , Т берілген екеуімен анықтауға болады. Қысым Р Паскальмен (Па) белгіленеді. Паскаль – қысым 1м² аудан бетіне нормаланған, бірқалыпты бөлінген 1Н (Ньютон) күштің түсуін айтады немесе 1 Па= 1Н/м², мұндағы 1Н=1кг*м/c².

Абсолютті қысым саласы – нөлден (абсолютті вакуум) және артық қысымға бөлінеді, яғни сұйық қысымы немесе газдардың қоршаған орта қысымының Р_атм аралық айырмасы.

Практикалық жағдай нәтижелері бойынша манометрдің көмегімен қысымды өлшеу мына формуламен анықталады:

мұндағы - артық атмосфералық қысым, ол манометрмен өлшенеді; - қоршаған орта қысымы. Егер қысым атмосфералық қысымнан төмен болса:

мұндағы - ауаның сиретілуі, ол вакууметрмен өлшенеді.

Атмосфералық қысым ауыспалы шама болғандықтан техника саласында қалыпты қысымды қолданады:

Егер заттың көлемі , ал массасы болса, онда теңдеу:

Бұл заттың меншікті көлемі деп аталады. Жылудинамикалық температураны Т, негізгі температуралық шкала, кельвин (К) бойынша өлшейді. Сонымен қатар, жылудинамикалық температураны 1968 жылы Халықаралық практикалық температуралық шкала бойынша алып оны Цельсий (⁰С), градусын t-мен белгілейді. Температураның әртүрлі нүктесіндегі есептелуі мына теңдеу бойынша шешіледі:

5. Біртекті идеалды газдарға арналған күй теңдеулері.

Идеал газ деп молекулалар арасындағы өзара әрекет күші жоқ,ал молекулалардың өзі көлемсіз және олар өздерін материалдық нүкте ретінде көрсететін газды айтады.

Біртекті идеал газдарға арналған Менделеев-Клапейрон теңдеуі былай жазылады:

(4)

мұнда P - қысым, Па;

V - көлем, м³;

M - масса, кг;

R - газ тұрақтысы, Дж/(кг*К);

Т - абсолютті температура, К.

Нақты гадың идеалды газдан айырмашылығы молекулалардың молекула аралық тартылыс күші бар және молекуланың көлемін ескермеуге болмайды.Нақты газдардың сапалық ерекшеліктерін Ван-дер-Ваальс теңдеуімен анықтаймыз.

(5)

мұнда, а - газ табиғатынан тәуелді пропорционалды коэффицент, (H*м⁴)/кг²;

в - газдың мүмкін болған сығу көлемі, м³/кг;

а/v² -ішкі қысым, Па;

(V-в) - молекула қозғалысына арналған еркін көлем, м³/кг.

6. Идеал газдар қоспасы

Техникада өздері жеке газдардың қоспасы болып келетін газ тәрізді заттар қолданылады. Жердегі ең кең таралған газ ауа (бұл негізінен азот пен оттегінің қоспасы). Отынның жануы кезінде жүретін химиялық реакция ауадағы оттегімен тотығады да, пайда болған түтін газдары да қоспа түрінде болады. Бұндай мысалдарды көптеп келтіруге болады.

Газ қоспасы деп бір-бірімен химиялық реакцияға кірмейтін жеке газдар қоспасын айтады. Қоспадағы әр газ басқа газдардан тәуелсіз өзінің бар қасиеттерін сақтайды және ол өзі ғана толтырылған көлемдегі сияқты әсер етеді. Ыдыстың қабырғасына газдың молекулалары парциалды (құрамдас бөліктері) деп аталатын қысым туғызады. Қоспаға кіретін әр жеке газ, Клапейронның теңдеуіне бағынады, сонымен ол идеал газға жатады. Идеал газдар қоспасы Дальтон заңына бағынады, ол былай дейді:

Газдар қоспасының жалпы қысымы, жеке газдардың құрамдас бөліктерінің қысымдарының қосындысына тең:

(2)

мұндағы P₁, P₂, P₃…P_n-құрамдас бөліктердің қысымы.

7. Жылудинамикасының бірінші заңы және оған қосымша.

Политропты процесс дегеңіміз, жылуды қалай болса солай жеткізу немесе алып кету процессін айтады. Политропты процессте жылусыймдылық тұрақты болады.

Политропты көрсеткіші процесстің барлық нүктелері үшін белгілі, тұрақты шамада болады:

Изохоралық	;
Изобаралық	0;
Изотермиялы	1;
Адиабаттық	.

Политропты процесстің теңдеуі:

Көлемі тұрақты процессті изохоралық деп атайды.

Изохоралық процесстің теңдеуі:

Қысымы тұрақты процессті изобаралық деп атайды

Изобаралық процесстің теңдеуі:

Температура тұрақты процессті изотермиялық деп атайды. Изотермиялық процесстің теңдеуі:

Адиабатты процесс – қоршаған ортамен, жалу алмасусыз өтетін жылудинамикалық процесс.

Адиабатты процесстің теңдеуі:

8. Қайтымды және қайтымсыз процестер.

Қайтымды процессдеп тура және кері бағытта да дене өзінің бастапқы күйіне қайтып келетін процесті айтады.

Қайтымсыз процесс деп өздігінен жүргенде тек бір бағытта болатын процесті айтады.

Жылудинамиканың екінші заңы қайтымды және қайтымсыз процестердің негізгі жағдайларын, жылудинамикалық жүйелердің тепе-теңдігін қарастырады. Бұл ілім химиялық реакцияларға да қатысты себебі химиялық реакциялардың тепе-теңдігінің күйін, оларға химиялық жүйедегі оны анықтаушы шамалардың және осы шамаларға температура мен қысымның әсерін қарастырады. Жылудинамиканың екінші заңының аналитикалық кескіні dS>dQ/T бұдан біз өздігінен жүретін қайтымсыз процестердің энтропиясы өсетінін, ал қайтымды процестерде энтропия өзгеріссіз қалатынын көрсетеді.

9. Жұмыстық дененің ішкі энергиясының өзгеруі.

Физикалық жүйені сипаттайтын маңызды шамалардың бірі – энергия. Энергия түсінігі материяның барлық формасы ретінде және табиғаттың әртүрлі құбылысын біріктіру ретінде қабылданған. Табиғаттың ең фундаментальды заңдылығы - ол энергияның сақталу заңы. Осы заңдылыққа сәйкес энергия өздігінен пайда болмайды және ол өздігінен жоғалып кетпейді: энергия бір түрден келесі түрге немесе бір физикалық жүйеден екінші бір жүйеге ауысады. Бөлініп алынған физикалық жүйенің тәжірибе көрсеткендей энериясын үш түрлі әдіспен өзгертуге болады. Егер жүйеге механикалық сипатта әсер етсе, онда оның энергиясының өзгерісі жүйеге әсер ететін сыртқы күш жұмысымен анықталады. Сонымен жүйенің өзін өзгерте отырып, жүйенің энергиясын да өзгертуге болады.

Макроскопиялық жұмыс және жылу мөлшері – бұл энергия формасы емес, ол тек бір денеден келесі денеге ауысудың әртүрлі тәсілдері. Сондықтан энергия қарастырылып отырған жүйені сипаттайды, жылу немесе жұмыс жүйедегі күйді өзгертумен сипатталады. Жүйенің толық энергиясы механикалық энергия мен ішкі энергияның қосындысынан тұрады. Термодинамикада әдетте механикалық энергиясы өзгермейтін тыныштықтағы дене қарастырылады. Бұл жағдайда энергияның сақталу заңын келесі түрде өрнектеуге болады: жүйенің ішкі энергиясын процесс жүріп жатқан кезде бастапқы күйден соңғы күйге ауысу жүйе сыртында сыртқы жасаған жұмыс пен жүйеде алынған жылу мөлшеріне тең:

10. Жылудинамикасының екінші заңы.

Томсон термодинамиканың екінші заңын келесі түрде ұсынды: бір денеден қандай да бір денеге берілген жылу есебінен нәтижесінде жұмыстың жасалуы болатын периодты процесс мүмкін емес. Томсон ұсынысында термодинамиканың екінші заңында ішкі энергияның механикалық энергияға айналуының шектелуі көрінеді.

Техникалық жылудинамикасында екінші заңды қолданады да, жылулық процесс жағдайы кезіндегі, жылулықтың механикалық жұмысқа айналуын анықтайды. Жылулық жұмысқа айналған циклды тік цикл деп атайды.(сурет 1а). Оның нәтижесінде механикалық жұмыс іске асырылады. Кері цикл дегеніміз – жұмысты пайдалынатын цикл (сурет 1б). Кері циклымен жұмыс істейтін тоңазытқыш және жылусорапты қоңдырғылары. Циклдар әр түрлі процесстерден кұрұлуы мүмкін.

а) тік цикл; б) кері цикл

Термиялық пайдалы әсері коэффициенті (ПӘК) – цикл жұмысының, жеткізілген жылуға қатынасы :

мұндағы - циклға келтірілген жылулықтың мөлшері, кДж/кг;

- циклдан алынған жылулықтың мөлшері, кДж/кг;

- циклының жұмысы, кДж/кг.

Термиялық П.Ә.К. циклы, әр түрлі уақытта бірден кем, себебі, >0.

Кері циклдарын эффектілігін көрсету үшін тоңазытқыш коэффициент деген түсініктеме бар :

Тоңазытқыш коэффициенттің мөлшері бірден асады.

11. Карно циклі

Француз ғалымы Сади Карно 19 ғасырдың бірінші жартысында жылудың жұмысқа үлкен табыспен айналуын қарастыратын идеал циклді енгізді. Карно циклы кері образды құруға мүмкін болатын жалғыз оқшауланған процесс болып табылады.

Тік Карно циклы – жылулық, қозғалтқыштардың идеалды циклы болып табылады. Тік Карно циклы екі адиабатты және екі изотермиялық процесстерден тұрады (сурет 2)

Тік Карно циклындағы термиялық ПӘК және аралығында осылай анықталады:

Бұл жылулық машиналардың идеалды циклы.

1-2 – изотермиялық ұлғаю; 2-3 – адиабатное ұлғаю;

3-4 – изотермиялық сығылу; 4-1 – адиабатное сығылу

Сурет 2 - Тік Карно циклы

Кері Карно циклын іске асыру үшін, барлығы екі жылулық көзі қажет – жылу беруші және жылу қабылдағыш. Карноның кері циклы – сыртқы жұмысқа жұмсалу есебінен, жылулық дененің, тым төменгі температурасынан, дененің тым жоғарғы температурасына берілуі.

Тік Карно циклы екі адиабатты және екі изотермиялық процесстерден тұрады (сурет 3)

1-4 – адиабаттық ұлғаю; 4-3 – изотермиялық ұлғаю;

3-2 – адиабаттық сығылу; 2-1 – изотермиялық сығылу

Сурет 3 - Кері Карно циклы

12. Энтропия туралы ұғым

Энтропия грекше айналу деген сөзден шыққан. Энтропия термодинамикалық жүйенің функциясы. Ол жүйе мен сыртқы ортаның арасында жүретін жылу алмасу прцесінің жүру бағытын сипаттайды.

СИ жүйсіндегі энтропия өлшем бірлігі Дж/К, ал меншікті энтропия - Дж/(кг×К).

Меншікті энтропия – дене күйінің функциясы. Заттың 1 кг-на қатысты шамасын меншікті энтропия деп атайды. , R және зат массасына пропорционалды болғпндықтанг, энтропияның аддитивті қасиеті бар болады.

Күй функциясы ретінде энтропияның мәнің күй теңдеуінің көмегімен кез-келген екі термиялық параметрдің функциясы ретінде табуға болады:

;

(4)

көрсеткіші дифференциал болады.

Газдар үшін энтропияның мәні нольге тең.

Клаузиус интегралы (біріншісі) осы түрде жазылады:

(5)

Клаузиуса интеграл (екіншісі) осы түрде жазылады:

(6)

13. ІЖҚ циклдары

Жұмыстық денеге жылулықты жеткізу тәсілдеріне байланысты барлық кездесетін жылулық қозғалтқыштарын екі топқа бөлуге болады – сырттан және іштен жанатын қозғалтқыштар.

Іштен жанатын қозғалтқыштарға жататындары мына жылулық қозғалтқыштар: оларға жылулықты, жұмыстық денесіне жеткізуді іске асыру - тікелей отынды қоспамен, қажетті санды мөлшердегі ауамен қозғалтқыштың ішінде жандырады. Отынның жанғыш бөліктерінің химиялық қоспалар нәтижесінде және ауаның оттегімен қосылып отынның жану өнімі – газды қоспаны құрайды да, ол іштен жанатын қозғалтқыштың жұмыстық денесі болады. Осы қозғалтқыштар типін кең ұғымда газ қозғалтқыш деп атайды, себебі оның отыны ретінде, қандай жанғыш болса да жарайды; қатты, сұйық, газ түріндегі.

Іштен жану қозғалтқыштар түрлі жұмыс принциптегі циклдарын, негізгі үш түрге бөлуге болады:

- көлемі тұрақты болғанда жылу келтіру ІЖҚ циклы (Отто циклы);

- қысымы тұрақты болғанда жылу келтіру ІЖҚ циклы (Дизель циклы);

- және кездегі аралас жылу келтіру ІЖҚ циклы (Тринклер циклы).

Поршеньдік ІЖҚ идеалды циклдарын зерттеген кезде анықталатын шамалардың санына жылудың мөлшері, циклдағы нүктелерді сипаттайтын негізгі параметрлердің күйі, циклдың термиялық ПӘК кіреді.

Іштен жаңу қозғалтқыштың кез келген циклдың негізгі сипаттамалары: сығылу дәрежесі ;

қысымды көтеру дәрежесі ;

алдынала ұлғаю дәрежесі .

14. ІЖҚ –да жүретін процестер

Іштен жанатын қозғалтқыштардың (ШЖҚ) газ түріндегі отынмен жұмыс атқаруын тар мағынада айтады. Ондағы жанғыш газ белгілі пропорциялы ауамен араластырылады және осындай жанғыш қоспа, қозғалтқышқа кіреді де отын тұтанады, жанғыш өнім ұлғаяды да жұмыс атқарады.

Сұйық отын – бензин, спирт, керосин, диизельді отындар, мұнай – белгілі мөлшердегі ауамен тозаңды түрінде қозғалтқышқа енгізіледі де, осылардың нәтижелерінде жанғыш қоспа пайда болады.

Қатты отынды ІЖҚ-та тікелей тозаң түрінде жұмысшы кеңістікте пайдалану, әзірше қанағаттандырарлық нәтиже берген жоқ, себебі жанғыш заттарды ауамен жақсы араластыру мүмкіндігі жоқ және қозғалтқыштан, оның күлін алып кету де нәтижесіз болып отыр.

Піспекті іштен жанатын қозғалтқыштар. Халық шаруашылығының көп салаларында піспекті іштен жанатын қозғалтқыштарды кеңінен қолданады. Барлық қазіргі автомобильдер, тракторлар, кеме қозғалтқыштарының көп бөлігі аз және орташа қуатты, ал сол сияқты тұрақты қондырғылардың бірқатарының қозғалтқыштары, піспекті ІЖҚ. Бұл олардың артықшылығымен түсіндіріледі.:

1) үлкен қазандық қондырғыларының болмауы, ал олай болса, күш беруші қондырғыларды орналастыру үшін оның ғимараттары да үлкен көлемде болуы қажет;

2) жүргізуге, әр уақытта дайын болуы және жүктемені тез арада қабылдағыштығы, сонымен қатар, қозғалтқыштың жұмыссыз кезеңіндегі жанар майды аз пайдалануы;

3) суды аз пайдаланатындығы.

ІЖҚ-на мыналар жатады:

а) қатты отындарға қарағанда, сұйық және газ түріндегі отындардың қорының шекті көлемде болуы; қатты отындарды, көбінесе булы күш беруші қондырғыларда қолданады;

б) пайдаланылған газ жылулығын қолдану қиындығы;

в) инерцияның өте күшті болуынан иілмелі біліктің айналу жиілігінен қозғалушы бөлшектерінің үдемелі-қайтымды жүріс пайда болуынан, бір агрегаттан жоғары қуат алуға болмайтындығынан (қазір ІЖҚ-дың шекті қуаты 3500-4000кВт-тан артпайды).

Піспекті ІЖҚ-тың жұмыс принципінің жасалынуы былай өтеді: цилиндрдегі піспектің қозғалысына газ қысымының ықпалды әрекетінен, бұлғақ (шатун) арқылы, иілмелі білікке беріледі. Жұмысшы цилиндр және оның басында қақпақтары мен білте тұтандырушы орналастырылады, сұйықтың салқындатқышты қақпашасы бар немесе оның температура әсерінен қатты қызбас үшін қырлы ауалы салқындатқышы және қабырғаларының жұмысшы дененің қысымынан бүлінбеуі үшін жасалынады. Иілмелі біліктің, бірқалыпты айналуын қамтамасыз ету үшін және инерциялық күштерді кемітуге, сонымен қатар цилиндрдегі піспектің пайдасыз жүрісінің болмауынан іске асыру үшін, иілмелі біліктің артқы ілмегіне сермер (маховик) орналастырады, оны ең соңғы жағдайына шығарады, ал қозғалтқыш бірнеше цилиндрлі (2,4,6,8,12 цилиндрлі және одан да көп) болып жасалынады. Соңғы жағдайда цилиндрдің жұмысшы тәртібін сондай етіп таңдайды, мүмкіндігінше көршілес екі цилиндрлердің жұмыс атқаруы бірдей тактыда болмауы тиіс. Онда иілмелі білікке түсетін күш бірқалыпты болады және басқа цилиндрдегі піспектің жұмысшы жүрісі есебінен, кейбір цилиндрдегі піспектің пайдасыз жүрісін іске асыру мүмкіндігі туады. Піспекті ІЖҚ-қа жұмысшы денені кіргізу және шығарушы органдарын қақпақ түрінде орындалуы жиі кездеседі, олар қажетті уақытында рычагтың көмегімен ашылады, оны атқарушылар штанга мен итергіштерді соғумен қозғалысқа келтіреді.

15. Бірсатылы сығымдағыштар.

Сығымдағыш – газ тәрізді денелерді сығуға арналған жұмыстық машина. Сығымдағыш жетегінде жұмсалатын механикалық энергия, сығылған газдың потенциалды энергиясына өзгереді және жартылай жылуға айналады. Піспекті сығымдағыштағы энергияның мұндай түрленуі, тікелей қозғалтқыштың газға тигізетін әсерімен жасалынады. Турбосығымдағышта (қалақшалы машиналар) механикалық жұмыстың қалақшаны айналдыруға жұмсалуымен, газ ағынына кинетикалық энергияны береді де, ол одан әрі қарай потенциалды энергияға түрленеді (қысым энергиясы). Сығымдағыштардың қозғалуын сыртқы жұмысшы энергия көзімен жүргізеді.

Теориялы индикаторлы диаграмманың бір цилиндрлі поршенді сығымдағышын қарастырайық. Сығымдағыш цилиндрінің барлық көлемі болады да оны басында жұмысшы көлемі деп қабылдаймыз, яғни сығымдағыштың зиянды көлемі болмайды; сығылатын орта – ауа.

1-сурет. PV-диаграммалағы бірсатылы піспекті сығымдағыштың процестері және сүлбесі. а)әртүрлі процестер кезіндегі жұмысы, б) сығымдағыштың сүлбесі.

Цилиндрдегі піспектің 1 оңға қарай қозғалысы кезінде, автоматты әрекетті тиектен 3, тұрақты қысым Р₁ арқылы ауа (1-сурет) сорылады. Ары қарай, поршеннің кері жүрісі кезінде берілген қысымға Р₂ дейін, цилиндр 2 (1-2 сызықта) жабық тиекке ауа сығылады. Бұдан кейін айдаушы тиек 4 арқылы сығылған ауа тұрақты қысыммен Р₂резервуарға айдалады (2-3 сызық).

Сығылуға жұмсалған техникалық жұмысшы аудан 1234 көрсетілгендей, ол қайтымды политропты сығылу жағдайына арналғандағы жалпы түрі былай жазылады.

Дата добавления: 2015-10-24; просмотров: 394 | Нарушение авторских прав

<== предыдущая страница	\|	следующая страница ==>
Залифа Рыбакова, МО,Химки,42 года, флорист.	\|	Какие виды прокатки вы знаете.

mybiblioteka.su - 2015-2024 год. (0.04 сек.)